Bahasa Sango
Sango (AFA: /jáŋɡá tí sāŋɡō/) ialah suatu bahasa campuran di Republik Afrika Tengah dan merupakan bahasa utama yang ditutur di negara itu.
| Sango | |
|---|---|
| yângâ tî sängö | |
| Asli kepada | Republik Afrika Tengah, Chad, Republik Demokratik Congo |
Penutur bahasa | 450000 jumlah 1.6 juta |
Niger-Congo
| |
| Status rasmi | |
Bahasa rasmi di | Republik Afrika Tengah |
| Kod bahasa | |
| ISO 639-1 | sg |
| ISO 639-2 | sag |
| ISO 639-3 | sag |
Latar belakang
suntingBeberapa ahli linguistik, seperti William J. Samarin, mengelaskan bahasa ini sebagai bahasa campuran berasaskan Ngbandi. Salah 1 jenis Sango digunakan sebagai lingua franca di sepanjang Sungai Ubangi sebelum penjajahan Perancis pada akhir 1800-an.[1] Sango diggunakan secara meluas di Republik Afrika Tengah dengan seramai 350000 penutur berdasarkan bancian pada tahun 1970. Kajian oleh Taber menunjukkan bahawa hampir 490 perkataan asli Sango merangkumi 90% bahasa basahan ini.
Fonologi
sunting| Vokal biasa | Vokal sengauan | |||
|---|---|---|---|---|
| Depan | Belakang | Front | Back | |
| Sempit | i | u | ĩ | ũ |
| Separuh sempit | e | o | ||
| Separuh luas | ɛ | ɔ | ɛ̃ | ɔ̃ |
| Luas | a | ã | ||
| Dwibibir | Bibir-gigi | Gusi | Lelangit-gusi | Lelangit | Velar | Bibir-velar | Glotis | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Letupan | p b (ɓ) | t d | k ɡ | k͡p ɡ͡b | ||||
| Konsonan pra-sengauan | ᵐb | (ᶬv) | ⁿd | ⁿz | nj | ᵑɡ | ᵑ͡ᵐɡ͡b | |
| Sengauan | m | n | ||||||
| Geseran | f v | s z | h | |||||
| Malaran tak geser | l r | j | w |
Tatabahasa
suntingStruktur suku kata ialah KV secara umumnya. Sango mempunyai 3 nada asas dengan nada kontur juga muncul, umumnya pada kata pinjaman dari Bahasa Perancis.
Sango ialah bahasa isolatif dengan urutan kata SVO seperti Bahasa Inggeris. Sango pada mulanya ditulis pendakwah Perancis, dan gaya bahasa Katolik dan Protestan berbeza sedikit. Sango dianggap sangat mudah dipelajari secara peliknya.
Rujukan
sunting- ^ Karan (2006, 12.1 Sango: language of wider communication and of the churches)
- ^ a b Karan (2006, 12.5 The phonology of Sango)
- ^ Walker & Samarin (1997)