Հեռավոր Արևելք

Հեռավոր Արևելք - Ասիայի արևելքի պետություններին ու տարածքներին տրվող ընդհանուր անվանումը։

Աշխարհագրություն խմբագրել

Սովորաբար Հեռավոր Արևելքի մեջ ներառում են Հյուսիսարևելյան, Արևելյան և Հարավարևլյան Ասիան։ ՌԴ-ի ծայր արևելյան մասը՝ Պրիմորի, Խաբարովսկի և Կամչատկայի երկրամասերը, Մագադանի, Սախալինի և Ամուրի մարզերը, ինչպես նաև Սախա ⟨Յակուտիա⟩ Հանրապետության ու Անդրբալկանյան երկրամասի արևելյան մասերը, Ճապոնիան, Չինաստանի արևելյան մասը, Կորեայի Հանրապետությունն ու Կորեայի ժողովրդադեմոկրատական Հանրապետությունը։ «Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան» աշխարհաքաղաքական հայեցակարգի մի մասն է։ Հեռավոր Արևելքը ողողվում Հյուսիսային Սառուցյալ, Հնդկական և Խաղաղ օվկիանոսներով, իսկ արևմուտքում Ատլանտյան օվկիանոսի ներմայրցամաքային ծովերով։ Անվանումը տրված է ըստ Ասիայում տարածաշրջանի աշխարհագրական դիրքի։

Հեռավոր Արևելքի երկրները և տարածքները խմբագրել

Պայմանականորեն Հեռավոր Արևելք համարվող տարածքներ և երկրամասեր խմբագրել

Տարածաշրջանի[1] և
տարածքի անունը, դրոշը
Տարածք
(կմ²)
Բնակչություն
(2008 est.)
Բնակչության խտությունը
(կմ²)
ՄայրաքաղաքԿառավարությունՏարադրամՊետական լեզուԶինանշան
Արևելյան Ասիա
Չինաստան[2]
9,598,094[3]
1,370,536,875[4]161.0ՊեկինՄիակողմանի ղեկավարվող պետություն
Սոցիալիստական հանրապետություն
Չինական յուանՉինարեն
Հոնգ Կոնգ[5]1,1046,985,2006,352.0Հոնգ ԿոնգՄի երկիր, երկու համակարգՀոնգ Կոնգ դոլարԿանտոն,
Անգլերեն
Ճապոնիա377,873127,433,494337.0ՏոկիոԽորհրդարանական ժողովրդավարություն
Սահմանադրական միապետություն
Յենառանց

Ճապոներեն, ինչպես դե ֆակտո

Մակաու[6]28.6520,40017,310.0Մակաումեկ պետություն, երկու համակարգԿանտոն,
Պորտուգալերեն
Մոնղոլիա1,564,1162,951,7861.7Ուլան Բատորխորհրդարանական հանրապետությունտուգրիկՄոնղոլերեն
Հյուսիսային Կորեա120,54023,301,725190.0ՓխենյանՋուչե,

Սոցիալիստական հանրապետություն

Կորեերեն
Հարավային Կորեա100,03249,044,790493.0Սեուլնախագահական հանրապետությունվոնԿորեերեն
Թայվան[7]36,18822,911,292633.12ԹայբեյԿիսանախագահական համակարգՆոր Տայվան դոլարըԹայվանի մեծ օգտագործմամբ Մնդարին
Հարավային Ասիա
Բրունեյ5,765381,37166.0Բանդար Սերի ԲեգավանԲացարձակ իսլամական սուլթանությունԲրունեյի դոլարըՄալայ
Կամբոջա181,03514,241,64078.0ՊնոմպենՍահմանադրական միապետությունՌիելԽմեր
Արևելյան Թիմոր[8]15,4101,115,00064.0Դիլիխորհրդարանական հանրապետությունԱՄՆ դոլար / Կոնտավո մետաղադրամներՏետում և Պորտուգալերեն
Ինդոնեզիա[9]1,919,588237,512,355123.8ՋակարտաՊրեզիդենտական հանրապետությունռուփիԻնդոնեզերեն
Լաոս236,8006,521,99825.0ՎիենտյանՍոցիալիստական հանրապետությունկիպԼաո
Մալայզիա329,84727,730,00083.0Կուալա ԼումպուրՍահմանափակ միապետություն,
Խորհրդարանական ժողովրդավարություն
Մալազիական ռինգիտՄալայ, անգլերեն,

Մանդարին և Թամիլն

Մյանմար676,57855,390,00075.0ՆայպյիդաուMilitary juntaԿյատԲուրմ
Պապուա Նոր Գվինեա462,8406,732,00014.5Պորտ ՄորսբիUnitary parliamentary
constitutional monarchy
կինաՀիրի Մոտու, Տոկ Փիզին, և Անգլերեն
Ֆիլիպիններ300,00090,500,000295.0ՄանիլաՄիավորական Նախագահական

սահմանադրական հանրապետություն

Ֆիլիպինյան պեսոՖիլիպիներեն և Անգլերեն
Սինգապուր707.14,588,6006,489.0ՍինգապուրԽորհրդարանական հանրապետությունՍինգապուրի դոլարՄալայ, English,
Mandarin, and Tamil
Թաիլանդ513,11563,038,247122.0ԲանգկոկԽորհրդարանական ժողովրդավարություն,

Սահմանադրական միապետություն

Թաիլանդական բահտԹայ
Վիետնամ331,69086,116,559253.0ՀանոյՍոցիալիստական հանրապետությունԴոնգՎիետնամերեն
Հյուսիսային Ասիա
Ռուսաստանի Հեռավոր արևելք (Ռուսաստան)[10]6,215,900[11]6,692,865[11]3.0ՄոսկվաՖեդերալ կիսա-պրեզիդենտական հանրապետությունՌուսական ռուբլիՌուսերեն և
27 այլ co-պետական լեզուներ

Պատկերասրահ խմբագրել

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1.   Continental regions as per UN categorisations (map), except 12. Depending on definitions, various territories cited below (notes 6, 11-13, 15, 17-19, 21-23) may be in one or both of Asia and Europe, Africa, or Oceania.
  2.   The state is commonly known as simply "China", which is subsumed by the eponymous entity and civilisation (China). Figures given are for mainland China only, and do not include Hong Kong, Macau, and Taiwan.
  3. Includes PRC-administered area (Aksai Chin and Trans-Karakoram Tract, both territories claimed by India).
  4. Information listed is for mainland China only. The Special Administrative Regions of the PRC (Hong Kong and Macau), the island territories under the control of the Republic of China (which includes the islands of Taiwan, Quemoy, and Matsu) are excluded).
  5.   Hong Kong is a Special Administrative Region (SAR) of the PRC.
  6.   Macau is a Special Administrative Region (SAR) of the PRC.
  7.   Figures are for the area under the de facto control of the Republic of China (ROC) government, commonly referred to as Taiwan. Claimed in whole by the PRC; see political status of Taiwan.
  8.   East Timor is often considered a transcontinental country in Southeastern Asia and Oceania.
  9. Indonesia is often considered a transcontinental country in Southeastern Asia and Oceania; figures do not include Irian Jaya and Maluku Islands, frequently reckoned in Oceania (Melanesia/Australasia).
  10.   Russia is generally considered a transcontinental country in Eastern Europe (UN region) and Northern Asia; population and area figures are for Asian portion only.
  11. 11,0 11,1 Only includes the area of Far Eastern Federal District.

Գրականություն խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 360