Nasıl Para Biriktirilir?

Makaleyi İndir

Makaleyi İndir

Bu Makalede:

Bilinçli Bir Şekilde Para Biriktirmek

Harcamaları Kısıtlamak

Parayı Akıllıca Harcamak

İlgili Makaleler

Referanslar

Gelirinin bir kısmını bir tasarruf ya da emeklilik hesabına yatır. Yeni borca girme ve mevcut borçlarını kapat. Tasarruf hedeflerin için gerçekçi bir zaman aralığı belirle. Bir bütçe ayır ve tüm masraflarını kayıt altına al. Sadece ve sadece oynadığın kumarın artı ve eksilerini biliyorsan borsaya yatırım yap. Sadece temel tüketim ürünlerine para harca ve konuttan gıdaya, ulaşıma veya enerji kullanımına kadar mümkün olduğu yerde daha ucuz seçeneği ara. Bir acil durum fonu ayır. Sadece ara sıra lüks tüketim ürünlerine para harca.

Adımlar

Kısım 1

Kısım 1 / 3:

Bilinçli Bir Şekilde Para Biriktirmek

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Önce kendine ödeme yap. Harcamak yerine parayı biriktirmenin en kolay yolu, en başta parayı harcama şansına sahip olmamaktır. Maaşının bir kısmının otomatik olarak tasarruf hesabına ya da emeklilik hesabına yatırılmak, ne kadar para biriktireceğine ve her ay kendine ne kadar para ayıracağına karar verme stresi ve sıkıntısından seni kurtarır. Kısacası otomatik olarak tasarruf edersin ve her ay biriktirdiğin para istediğin zaman kullanılmak üzere yine senindir. Her bir maaşın küçük bir bölümünü dahi biriktirmek zamanla büyük meblağlara ulaşabilir (özellikle de bu hesapta faiz işletiyorsan), bu nedenle maksimum fayda için vakit kaybetmeden para biriktirmeye başla.

   • Otomatik biriktirme işlevini ayarlamak için iş yerindeki hakediş personeli ile (ya da işvereninin üçüncü taraf bir hakediş hizmeti kullanıyorsa onlarla) konuş. Maaş hesabından ayrı bir tasarruf hesabı bilgilerine sahipsen genellikle herhangi bir problem yaşamaksızın doğrudan havale yapabiliyor olmalısın.
   • Eğer herhangi bir nedenle yatırılan her bir maaş için otomatik para transferi yapamıyorsan (bağımsız çalışıyorsan ya da nakit ödeme alıyorsan, vb.) bir tasarruf hesabına her ay elden yatıracağın belirli bir nakit miktarı belirle ve “bu hedefe sadık kal”.
2. 
   2
   Yeni borca girmekten kaçın. Bazı borçlardan kaçınmak imkansızdır. Örneğin, sadece çok zengin kişiler peşin ödeme yaparak bir daire satın alabilir, ama milyonlarca kişi banka kredisi alarak ve bunu yavaşça geri ödeyerek kendi evini satın almaktadır. Bununla birlikte, genel anlamda borca girmekten kaçınabildiğin zaman bu fırsatı değerlendir. Peşin ödeme yapmak her zaman faiz ile bir kredi çekmek ve bunu uzun vadede ödemekten daha ucuzdur.

   • Eğer kredi çekmek kaçınılmazsa mümkün olduğunca büyük bir peşin ödeme yapmaya çalış. Satın alırken peşin karşılayabileceğin meblağ ne kadar yüksekse borcu ödemen de o kadar kısa sürer ve faiz masrafın da o kadar azalır.
   • Herkesin mali durumu farklı olmakla birlikte, bankalar borç ödemelerinin, brüt gelirinin %10’u kadar olmasını tavsiye ederken diğerleri %20 altındaki oranların sağlıklı olduğunu düşünür. %36 borç oranının makul bir “üst sınır” olduğu kabul edilmektedir.
3. 
   3
   Makul tasarruf hedefleri belirle. Tasarruf etmeni motive edecek bir şey olduğu zaman tasarruf etmek daha kolaydır. Bilinçli bir şekilde tasarruf etmek adına zorlu finansal kararlar vermek için kendini motive edecek tasarruf hedeflerini erişebileceğin düzeylerde belirle. Bir ev satın almak ya da emekliye ayrılmak gibi ciddi hedeflere ulaşmak yıllar ve hatta on yıllar sürebilir. Bu gibi durumlarda kaydettiğin ilerlemeyi düzenli olarak kontrol etmek önemlidir. Çemberin dışına çıkarak büyük resme bakmak ne kadar ilerleme kaydettiğini ve önünde ne kadar yol kaldığını görmene yardımcı olur.

   • Emeklilik gibi büyük hedeflere erişmek uzun zaman alır. Bu hedeflere ulaşmak için gerekli zaman içerisinde finans piyasalarının bugünkünden farklı bir durumda olması muhtemeldir. Hedefini belirlemeden önce piyasanın gelecekteki durumunu tahmin etmek için biraz araştırma yapmak isteyebilirsin. Örneğin, eğer mümkün olan en iyi kazancı sağladığın bir dönemdeysen çoğu finans uzmanı, emekli olduğun zaman mevcut yaşam tarzını sürdürebilmek için mevcut gelirinin %60-85’ini tasarruf etmen gerektiğini söylemektedir.
4. 
   4
   Hedeflerin için bir zaman aralığı belirle. Hedeflerine ulaşmak için kendine çaba gerektiren (ama makul) zaman aralıkları belirlemen harika bir motivasyon kaynağıdır. Örneğin, bugünden itibaren iki yıl içerisinde bir ev sahibi olma yolunda bir hedef belirdiğini düşünelim. Bu durumda, yaşamak istediğin semtteki ortalama ev maliyetlerini araştırman ve yeni evinin peşin ödemesi için para biriktirmeye başlaman gerekiyor (peşin ödemenin sıklıkla evin satış fiyatının %20’sinden daha az olmaması gerekmektedir).

   • Buradan yola çıkarak, örneğimizde eğer baktığın semtteki gayrimenkul fiyatları 1.000.000 TL’den başlıyorsa, iki sene içerisinde en az 1.000.000 × %20 = 200.000 TL biriktirmen gerekir. Ne kadar kazandığına bağlı olarak bu gerçekleştirilebilir olabilir ya da olmayabilir.
   • Zaman aralığını belirlemek özellikle kısa vadeli hedefler için önemlidir. Örneğin, eğer arabanın şanzımanının değiştirilmesi gerekiyor ama yeni şanzımanı karşılayamıyorsan, işe nasıl gideceğinden endişelenmemek için bu değişim için para biriktirmeye derhal başlamak istersin. İddialı ama makul bir zaman aralığı bu hedefe ulaşmana yardımcı olabilir.
5. 
   5
   Bütçene uygun yaşa. İddialı tasarruf hedeflerine sadık kalmak kolaydır ama masraflarının kaydını tutmuyorsan bu hedeflere ulaşmanın zor olduğunu göreceksin. Finansal ilerleyişini takip etmek için her ay başında gelirini bütçelendirmeyi dene. Gelirinin belirli bir bölümünü önceden başlıca harcamalarına ayırmak, özellikle her maaşı alır almaz belirli bir bütçeye göre ayırırsan para israfını önlemene yardımcı olur.

   • Örneğin, ayda 12.000 TL kazanıyorsan bunu şu şekilde bütçelendirebiliriz:

     • Kira/faturalar: 5.000TL

       Öğrenim kredisi: 1.000TL

       Gıda: 2.000TL

       İnternet: 100TL

       Benzin: 900TL

       Tasarruf: 2.000TL

       Diğer: 500TL

       Lüks harcama: 500TL
6. 
   6
   Harcamalarını kayıt altına al. Bütçeyi sıkmak, tasarruf etmek isteyen herkes için bir zorunluluktur ama harcamalarının kaydını tutmazsan hedeflere sadık kalmanın kolay olmadığını göreceksin. Her ay çeşitli harcama tiplerine ne kadar harcadığının bir listesini tutmak, “problemli” hususları belirlemene ve harcama alışkanlıklarını bütçene uygun olacak şekilde ayarlamana yardımcı olabilir. Bununla birlikte, masrafların kaydını tutmak detaylara büyük ölçüde önem vermeni gerektirebilir. Herkes ev kirası ve borçlarını ödemek gibi başlıca masraflarını takip eder ama küçük harcamalara gösterdiğin özen genellikle finansal durumunun ciddiyetiyle birlikte artacaktır.

   • Her zaman yanında küçük bir not defteri bulundurmak kolaylık sağlar. Yaptığın her masrafı kayıt altına almayı ve faturaları saklamayı (özellikle de büyük harcamaların) alışkanlık haline getir. Müsait olduğunda bu harcamaları daha büyük bir deftere ya da bilgisayar dosyasına uzun süreli kayıt olarak kaydet.
   • Günümüzde harcamalarının kaydını tutmana yardımcı olacak telefonuna indirebileceğin (birçoğu ücretsiz) çok sayıda uygulama olduğunu unutma.
   • Eğer alışveriş hastalığı yaşıyorsan her bir faturayı saklamaktan korkma. Ay sonunda faturalarını kategorilere ayır ve her birinin hesabını tut. Temel ihtiyaç olmayan şeylere ne kadar para harcadığını gördüğünde şaşırabilirsin.
7. 
   7
   Ödediğin tüm meblağları iki kere kontrol et. Elden ödeme yaptığın zaman mutlaka fiş iste ve internetten yaptığın alışverişin faturasını her zaman yazdır. İstemediğin ürünler ile faturanın kabartılmadığından emin ol; bunun ne kadar sık olduğunu görünce inanamayacaksın.

   • Bir barda arkadaşlarınla birlikte oturduğunu ve içlerinden birinin masaya margarita söylediğini düşünelim; bunların senin kartına yansımadığından emin ol. Daha sonradan karşılığı verilmesi gerekecek bu gibi iltifatlara bağlı olarak kendini mali bir çukur içinde bulabilirsin - potansiyel olarak derin mi derin bir çukur.
   • Sırf kolaylık olsun diye hesabı eşit olarak bölme. Eğer söylediğin yemek arkadaşının söylediği yemeğin $1/3$’ü maliyetindeyse hesabı ikiye bölmemelisin.
8. 
   8
   Mümkün olduğunca kısa sürede tasarruf etmeye başla. Tasarruf hesabında biriktirilen para üzerinden genellikle belirli oranda bir faiz işletilir. Paran bu tasarruf hesabında ne kadar uzun süre kalırsa alacağın faiz de o kadar yüksek olur. Dolayısıyla, mümkün olduğunca kısa sürede tasarruf etmeye başlaman senin avantajına olacaktır. Yirmili yaşlarında her ay hesabına koyabileceğin meblağ çok küçük olsa dahi bunu yap. Faiz işleyen bir hesapta uzun süreyle tutulan küçük miktarlardaki nakit dahi nihayetinde ilk değerinden kat kat daha fazlasını getirebilir.

   • Örneğin, yirmili yaşlarında düşük maaşlı bir işte çalıştığını ve 1.000 TL tasarruf ettiğini düşünelim ve bu parayı %10 yıllık faiz oranıyla bankaya yatırdın diyelim. 5 sene sonunda faiz getirisi 464,1 TL olacaktır. Bununla birlikte, bu parayı bir sene önce faize koymuş olsaydın, hiçbir zahmete girmeden aynı tarihte yaklaşık 150 TL daha fazla kazanmış olurdun ve bu da küçük ama önemli bir bonus olurdu.
9. 
   9
   Bir emeklilik hesabına ödeme yapmayı düşün. Genç, enerjik ve sağlıklı olduğun yıllarda emeklilik çok uzaklarda görünebilir ve bunu düşünmeye bile değmeyeceğini düşünebilirsin. Yaşlandığın ve enerjini kaybetmeye başladığın zaman ise bunu aklından çıkaramayabilirsin. Eğer aramızdaki şanslı birkaç kişi gibi miras kalmasını bekleyenlerden değilsen, sabit bir kariyere sahip olduktan sonra emeklilik için tasarruf etmek, er ya da geç düşünmek isteyeceğin bir konu. Daha önce de belirtildiği üzere, herkesin durumu farklı olsa da mevcut yaşam standardını korumak için emekli olarak geçirdiğin her seneye karşılık olarak yıllık gelirinin %60-85’ini tasarruf etmeyi planlamak akıllıca olacaktır.

   • Eğer patronunla bu konuyu daha önce konuşmadıysan bireysel emeklilik sistemi olasılığı hakkında konuş. Bu emeklilik sistemleri maaşından belirli bir meblağın otomatik olarak hesaba aktarılmasını sağlayarak tasarruf etmeyi kolaylaştırır. Buna ek olarak, emeklilik hesabına yatırdığın para genellikle maaşının geri kalanı için gerekli olduğu gibi vergiye tabi değildir. Son olarak, birçok işveren paylaşımlı ödemeye dayalı emeklilik programları sunmaktadır, yani her bir maaşın belirli bir yüzdesini onlar karşılar.
   • Örneğin, ABD’de emeklilik hesabına koyulabilecek maksimum meblağ, 2014'te 17.500 dolar olarak belirlenmiştir.
10. 
    10
    Borsa yatırımını dikkatle yap. Eğer bilinçli bir şekilde para biriktirdiysen ve kullanabileceğin bir miktar paran varsa, borsaya yatırım yapmak daha fazla kazanmak için kârlı (ama riskli) bir fırsat olabilir. Borsaya yatırım yapmadan önce, özellikle de ne yaptığını bilmiyorsan yatırdığın parayı tamamen kaybedebileceğini anlamak önemlidir, dolayısıyla bunu uzun vadeli bir tasarruf yöntemi olarak kullanma. Bunun yerine, borsaya kaybetmeyi göze alabileceğin destekli bir kumar oynama şansı gözüyle bak. Genellikle çoğu kişi bilinçli bir şekilde emeklilik hesabında tasarruf ederken borsaya yatırım yapma ihtiyacı duymaz.

    • Akıllıca hisse senedi kararları almak üzerine daha fazla bilgi için Borsada Nasıl Yatırım Yapılır adlı makalemizi oku.
11. 
    11
    Umudunu kaybetme. Tasarruf etmekte zorlandığın zaman cesareti kaybetmek kolaydır. Durumun umutsuz görünebilir ve uzun vadeli hedeflerini gerçekleştirmek için gerekli parayı biriktirmek imkansız görünebilir. Bununla birlikte, başlangıç meblağı ne kadar küçük olsa da para biriktirmeye başlamak her zaman mümkündür. Buna ne kadar önce başlarsan, finansal güvenceye de o kadar kısa sürede erişirsin.

    • Eğer finansal durumun seni yıldırıyorsa mali danışmanlık hizmeti almayı göz önünde bulundur. Genellikle ücretsiz ya da ucuz olan mali müşavirlik hizmetleri, sana mali hedeflerine ulaşmak için tasarruf etmeye başlamanda yardımcı olmak için var. Kar amacı gütmeyen kredi danışmanlık kuruluşları başlamak için harika bir yer.
    Reklam

Kısım 2

Kısım 2 / 3:

Harcamaları Kısıtlamak

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Lüks tüketimi bütçenden çıkar. Eğer para biriktirmekte zorlanıyorsan buradan başlamak akıllıca olur. Günlük hayatımızda yaptığımız birçok harcama temel ihtiyaç olmaktan çok uzaktır. Lüks harcamaları ortadan kaldırmak, yaşam kalitene ve işini yapmana etki etmeyeceği için finansal durumunu geliştirmek için harika bir adımdır. Fazla benzin yiyen bir araba ya da pahalı bir kablo TV aboneliği olmaksızın hayatı düşünmek zor olabilir, ama bunları hayatından çıkardıktan sonra bunlar olmadan yaşamanın ne kadar kolay olduğuna inanamayacaksın. Aşağıda lüks harcamalarını azaltmanın bazı kolay yollarını bulacaksın:

   • Opsiyonel televizyon ve internet paketi üyeliklerini iptal et.
   • Telefonun için daha tutumlu bir hizmet planına geç.
   • Pahalı arabanı, yakıt tasarrufu sağlayan ve bakımı ucuz bir arabayla değiştir.
   • Kullanmadığın elektronik cihazları sat.
   • Giyim ve ev eşyalarını ucuzluk mağazalarından satın al.
2. 
   2
   Daha ucuz bir daire bul. Çoğu kişi için konuta ilişkin maliyetler bütçelerindeki en büyük harcamayı oluşturmaktadır. Bu nedenle de konut harcamalarından tasarruf etmek, emeklilik gibi diğer önemli faaliyetler için gelirden önemli ölçüde meblağı serbest bırakabilir. Yaşam standardını değiştirmek her zaman o kadar kolay olmasa da bütçeni dengelemekte sıkıntı yaşıyorsan konut durumunu ciddi bir şekilde yeniden değerlendirmek isteyebilirsin.

   • Kirada oturuyorsan ev sahibi ile kirada indirim için pazarlık yapmayı deneyebilirsin. Birçok ev sahibi yeni kiracılar aramakla ilişkili risklerden kaçınmak isteyeceği için ev sahibiyle iyi bir geçmişe sahipsen daha iyi bir pazarlık yapabilirsin. Eğer gerekiyorsa daha ucuz bir kira için kendi emeğini (bahçe bakımı veya evin bakımı gibi) sunabilirsin.
   • Eğer ev kredisi ödüyorsan, çektiğin kredinin yeniden yapılandırılması için kredi kuruluşunla konuş. Eğer kredi notun yüksekse daha iyi bir anlaşma pazarlığı yapabilirsin. Yeniden yapılandırma sırasında taksit süresini mümkün olduğunca kısa tutmaya çalış.
   • Ayrıca, daha ucuz bir konut pazarına taşınmayı da göz önünde bulundurabilirsin. Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre Türkiye’deki en ucuz konut pazarları arasında Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak, Konya, Karaman, Adana, Mersin, Çankırı, Sinop, Samsun ve Amasya yer alıyor.
3. 
   3
   Daha ucuza yemek ye. Birçok kişi gıdaya aslında gerekenden daha fazlasını harcıyor. En sevdiğin restoranda gurme lezzetlerin tadına bakarken tutumlu olmayı kolaylıkla unutabilirsin. Gıdaya ilişkin harcamalar kontrolden çıkması halinde bütçende oldukça büyük bir yer kaplayabilir. Genel anlamda toptan satın almak, küçük miktarlarda gıda maddesi satın almaya göre uzun vadede daha ucuzdur. Gıda harcamaların yüksekse Metro gibi bir toptan perakendecide üyelik aç. Restoranlarda tek kişilik yemek söylemek tüm seçeneklerin en pahalısıdır. Bu nedenle dışarda yemek yerine evde yemek büyük miktarda tasarruf sağlayabilir.

   • Ucuz ve besleyici gıdalar seç. Hazır, işlenmiş yemekler satın almak yerine taze gıdalara ve yerel manavın sebze reyonlarına bir göz atmayı dene. Sağlıklı beslenmenin ne kadar ucuz olabileceği seni şaşırtacak! Örneğin, doyurucu ve besin bakımından zengin olan esmer pirinç büyük 10 kiloluk paketlerde kilo başına 5TL’den daha ucuza satılıyor.
   • İndirimlerden faydalan. Birçok perakende market (özellikle zincir mağazalar) kasalarda kuponlar ve indirimler sunmaktadır. Bunların ziyan olmasına izin verme!
   • Eğer sık sık dışarıda yiyorsan buna bir son ver. Evde yemek yapmak aynı yemeği bir restoranda yemekten genellikle çok daha ucuzdur. Sık sık yemek yapmak da sana arkadaşlarına ve ailene gösterebileceğin ve hatta romantik jestler yapmakta kullanabileceğin değerli bir beceri kazandırabilir.
   • Durumun ciddiyse yerel ücretsiz gıda kaynaklarından faydalanmaktan çekinme. Gıda bankaları, yemek çadırları ve barınaklar ihtiyaç duyanlara ücretsiz öğünler dağıtmaktadır. Eğer yardıma ihtiyacın varsa daha fazla bilgi için Sosyal Hizmetler Bakanlığı Müdürlüğü ile iletişime geç.
4. 
   4
   Elektrik kullanımını azalt. Birçok kişi her ay sonunda sorgulamaksızın faturalarını kabullenir. Aslında sadece birkaç basit adımla elektrik kullanımını (ve dolayısıyla da faturayı) büyük ölçüde azaltmak mümkündür. Eğer tasarruf etmek istiyorsan bu değişiklikler o kadar basittir ki bunları yapmamak için gerçekten hiçbir neden bulunmuyor. En önemlisi ise elektrik kullanımını azaltmanın aynı zamanda dolaylı olarak ürettiğin kirliliği de azaltarak global çevre üzerindeki etkini en aza indirir.

   • Kullanmadığın ışıkları kapat. Eğer odada (ya da evde) değilsen ışıkları açık bırakmanın bir anlamı yok, çıkarken ışıkları kapat. Eğer hatırlamakta zorlanıyorsan kapının yanına bir not as.
   • İhtiyaç olmadıkça klima ve ısıtıcı kullanmaktan kaçın. Serinlemek için pencerelerini aç ya da küçük bir vantilatör kullan. Isınmak için ise kat kat giyin, battaniye kullan ya da oda ısıtıcısı kullan.
   • Ev yalıtımına yatırım yap. Önemli bir konut iyileştirme projesini karşılayabiliyorsan, duvarlardaki eski ve sızdıran yalıtımı yüksek verimliliğe sahip modern yalıtımla değiştirmek uzun vadede tasarruf etmeni ve evin içindeki havanın ısısı ya da serinliğini korumanı sağlayabilir.
   • Eğer mümkünse güneş panellerine yatırım yap. Kendi (ve gezegenin) geleceğine yapılan bir yatırım olarak güneş panelleri doğru seçimdir. Her ne kadar peşin maliyeti oldukça yüksek olsa da güneş paneli teknolojisi her geçen sene daha da ucuzluyor.
5. 
   5
   Ucuz ulaşım yöntemleri kullan. Bir otomobil sahibi olmak, bakımını yapmak ve sürmek gelirinin büyük bir bölümünü yutabilir. Kat ettiğin mesafeye bağlı olarak yakıt masrafı ayda yüzlerce liraya ulaşabilir. Bunun yanında arabanın ek pul ve bakım masrafları da olacak. Araba kullanmak yerine ucuz (ya da ücretsiz) bir alternatif kullan. Bunu yapmak sadece paradan tasarruf etmeni sağlamakla kalmaz aynı zamanda egzersiz yapmanı ve günlük sürüş stresinden kurtulmanı da sağlayabilir.

   • Yakınlarındaki toplu taşıma seçeneklerini araştır. Nerede yaşadığına bağlı olarak elinin altında birçok toplu taşıma seçeneği olabilir. Birçok büyük şehirde metro, tünel ya da tramvay şehir içi ve banliyölerde işlerken orta boyutlardaki şehirlerde otobüs veya trenler seçenekler arasında olabilir.
   • İşe yürüyerek ya da bisikletle gitmeyi göz önünde bulundur. İşine bunların mümkün olacağı bir uzaklıkta yaşıyorsan bunların her ikisi de hem ücretsiz ulaşım hem de temiz hava ve egzersiz için mükemmel yollardır.
   • Sadece zamandan değil aynı zamanda paradan da tasarruf etmek için uçak ve tren biletlerini önceden ayırt. ‘Erken rezervasyon’ promosyonları erken davrananlar için idealdir.
   • Eğer araba sürmek kaçınılmazsa araç paylaşımını bir düşün. Bunu yapmak yakıt tasarrufunu ve diğer araç paylaşımı üyeleriyle masraf paylaşımını mümkün kılar. Ayrıca yanında işe gelip giderken konuşacak birisi de olacak.
6. 
   6
   Daha ucuza (ya da ücretsiz) eğlen. Kişisel masraflarını azaltmak manasız lüks harcamaları hayatından çıkartman anlamına gelebilecek olsa da tasarruf etmeye çalışırken eğlenceden ödün vermen gerekmiyor. Boş zaman alışkanlıkların ve faaliyetlerini makul fiyatlı olanlarla değiştirerek eğlence ve sorumluluk arasındaki mükemmel dengeyi yakalayabilirsin. Eğer uyanık davranırsan sadece birkaç lira vererek ne kadar fazla eğlenebileceğini gördüğünde hayret edeceksin!

   • Halka açık etkinlikleri takip et. Günümüzde birçok ilçe ve şehir, yerel olarak gerçekleştirilecek etkinlikler için çevrimiçi etkinlik programlarına sahip. Yerel yönetimler ya da topluluklar tarafından düzenlenen etkinlikler genellikle ucuz ve hatta ücretsizdir. Örneğin, orta büyüklükte bir ilçede ücretsiz sanat sergilerini gezmek, parkta sinema gösterimine katılmak ve bağışlarla düzenlenen toplantılara katılmak mümkündür.
   • Oku. Filmler ve video oyunlarına kıyasla kitaplar daha ucuzdur (özellikle sahaftan satın alırsan). İyi kitaplar son derece sürükleyici olabilir, hayatı heyecan verici karakterlerin gözlerinden yaşamana ya da hiçbir zaman aklına gelmeyecek yeni şeyler öğrenmene imkan tanır.
   • Arkadaşlarınla ucuz aktivitelerin tadını çıkar. Arkadaşlarınla yapabileceğin ve ücretsiz ya da çok aza para gerektiren şeylerin sonu yok. Örneğin, doğa yürüyüşüne çıkmayı, masa oyunlarını, eski filmler gösteren ucuz bir sinemada bir film izlemeyi, şehrin hiç gitmediğin yerlerini keşfetmeyi ya da spor yapmayı dene.
7. 
   7
   Pahalı bağımlılıklardan kaçın. Belirli kötü alışkanlıklar tasarruf etme çabalarına büyük darbe indirebilir. En kötü ihtimalle bu alışkanlıklar yardım almaksızın kurtulması imkansız ciddi bağımlılıklara dönüşebilir. Daha da kötüsü bu bağımlılıklar uzun vadede sağlık açısından son derece tehlikeli olabilir. En baştan bu gibi alışkanlıklardan kaçınmak için bunlara hiç başlamayarak cüzdanını (ve bedenini) koru.

   • Sigara içme. Sigara tüketiminin zararlı etkileri günümüzde yaygın olarak biliniyor. Akciğer kanseri, kalp hastalıkları, inme ve daha birçok ciddi hastalığın nedeninin sigara içmek olduğu biliniyor. Bunun da ötesinde, sigara fiyatları yaşadığın yere bağlı olarak paket başına 50 TL’ye kadar çıkabiliyor.
   • Aşırı alkol tüketme. Arkadaşlarla bir iki kadeh içmenin bir zararı olmasa da düzenli olarak aşırı miktarlarda alkol tüketimi uzun vadede karaciğer hastalıkları, zihinsel fonksiyonlarda bozulma, aşırı kilo, krizler ve hatta ölüm ile sonuçlanabilir. Buna ek olarak, alkol bağımlılığını desteklemek son derece büyük bir mali yük anlamına gelir.
   • Bağımlılık yapan kimyasallar kullanma. Eroini, kokain ve metamfetamin gibi kimyasallar bağımlılık yapar ve sağlık açısından birçok zararlı (hatta ölümcül) etkiye sahiptir ve alkol ve tütünden daha da pahalı olabilir. Örneğin, müzisyen Waylon Jennings’in hayatının bir noktasında kokain bağımlılığına günde 6.000 TL’den daha fazla yatırım yaptığı iddia edilmiştir.
   • Eğer bir bağımlılığın üstesinden gelmek için yardıma ihtiyaç duyuyorsan bağımlılık danışma merkezlerini aramaktan “çekinme”.
   Reklam

Kısım 3

Kısım 3 / 3:

Parayı Akıllıca Harcamak

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Parayı ilk olarak temel ihtiyaçlara harca. Söz konusu para harcamak olduğunda aklından hiçbir zaman çıkarmaman gereken bazı şeyler var. Bunlar (gıda, su, konut ve giyim) sıra para harcamaya geldiğinde senin önceliklerin olmalı. Açıkça görülüyor ki eğer bir evsiz olursan ya da açlık sınırına ulaşırsan mali hedeflerini gerçekleştirmek son derece zor bir hal alır, bu nedenle de paranı başka bir şeye harcamadan önce bu minimum ihtiyaçları karşılamak için yeterli paranın olduğundan emin ol.

   • Gıda, su ve barınacak yerin önemli olması bunlara oluk oluk para akıtman gerektiği anlamına gelmiyor. Örneğin, dışarıda yediğin yemeklerden kesinti yapmak gıda masraflarını büyük ölçüde azaltmanın kolay yoludur. Benzer şekilde, ucuz kira veya ev fiyatları sunan bir semte taşınmak da konut harcamalarından kısmanın harika bir yoludur.
   • Nerede yaşadığına bağlı olarak konut maliyetleri gelirinin büyük bir bölümünü yutabilir. Genel anlamda çoğu uzman gelirinin üçte birinden daha fazlasına mal olacak herhangi konut yatırımı aleyhine tavsiyede bulunmaktadır.
2. 
   2
   Bir acil durum fonu ayır. Eğer gelirini birden kaybedersen hayatta kalmana yardımcı olmaya yeterli bir acil durum fonun yoksa derhal böyle bir fona para koymaya başla. Güvenli bir tasarruf hesabında birikmiş makul miktarda paranın olması, işini kaybetmen halinde hayatını rahatlıkla devam ettirme özgürlüğünü sana sunar. Temel ihtiyaçlarını giderdikten sonra, 3 ile 6 ay arasında yaşam maliyetlerini karşılamaya yetecek bu tasarruf hesabını oluşturmak için gelirinin bir kısmını ayırmak isteyeceksin.

   • Geçim giderlerinin yerel finans ortamına bağlı olarak değişebileceğini unutma. Konya ya da Rize kentlerinde 2.000 TL ile birkaç ay hayatta kalmak mümkün olsa da bu para İstanbul'da ucuz bir dairenin kirasını ödemeye yetmez. Eğer pahalı bir bölgede yaşıyorsan acil durum fonunun da doğal olarak daha büyük olması gerekir.
   • Kariyerinde aksaklıklar olması halinde kötü bir noktaya gelmeyeceği için stresi azaltmasının yanı sıra acil durum hesabına sahip olarak uzun vadede para kazanabilirsin. Eğer işini kaybedersen ve bir acil durum fonun “yoksa” önüne çıkan ve düşük maaşlı ilk işi kabul etmek zorunda kalabilirsin. Diğer yandan bir süre boyunca çalışmadan hayatta kalabilirsen daha seçici davranabilir ve muhtemelen daha iyi bir iş bulabilirsin.
3. 
   3
   Borçlarını öde. Başıboş bırakıldığında borçlar tasarruf etme çabalarını ciddi anlamda rayından çıkarabilir. Eğer borcunun sadece minimum ödemelerini yapıyorsan, o borcun süresi boyunca ödeyeceğin para tek seferde ödenebilecek paradan çok daha fazla olacaktır. Borcunu mümkün olan en kısa sürede ödeyebilmek için gelirinin büyük bir kısmını borç ödemeye ayırarak uzun vadede para biriktir. Genel bir kural olarak öncelikle en yüksek faizli kredileri ödemek paranın en etkili kullanımıdır.

   • Temel ihtiyaçlarını karşıladıktan ve makul bir acil durum fonu oluşturduktan sonra ek gelirinin neredeyse tümünü borcunu ödemek için iç rahatlığıyla kullanabilirsin. Diğer yandan eğer bir acil durum hesabın yoksa ek gelirinin bir kısmını borç ödemek için kullanırken diğer kısmını da acil durum fonuna aktarman gerekebilir.
   • Eğer borç kaynakların birden fazlaysa ve seni büyük yük altında bırakıyorsa bunları bir yerde toplamayı göz önünde bulundur. Tüm borçlarını daha düşü faiz oranına sahip tek bir borç içinde toplaman mümkün olabilir. Bununla birlikte, bu birleştirilmiş kredilerin taksit ödeme sürelerinin ilk borçtan daha uzun olabileceğini belirtmekte fayda var.
   • Ayrıca kredi kurumu ile faiz oranını düşürmesi için doğrudan pazarlık yapabilirsin. İflas etmen kredi kurumu için olumlu olmayacaktır, bu nedenle de borcunu ödeyebilmen için daha düşük bir faiz oranını kabul edebilir.
   • Daha fazla bilgi için bkz. Borçtan Nasıl Kurtulunur How.com.vn makalesi.
4. 
   4
   Sonra kenara para koy. Eğer bir acil durum fonu oluşturduysan ve tüm borçlarını (ya da büyük kısmını) kapattıysan muhtemelen tasarruf hesabına para koymaya başlamak isteyeceksin. Bu şekilde biriktirdiğin para acil durum hesabından farklıdır ve sadece son çare olarak yapman gerekirse acil durum fonunu kullanmak istersin, normal tasarruf hesabın işe gitmekte kullandığın arabanın tamiri gibi daha büyük ve önemli harcamalar için elinin altında. Bununla birlikte, toplam tasarrufunun zaman içinde büyümesi için tasarruflarını kullanmaktan kaçınmak isteyeceksin. Uzmanlar, yirmili yaşlarında aylık gelirinin %10-15’ini biriktirerek tasarruf etmeye başlamanın sağlıklı bir hedef olduğunu düşünüyorlar.

   • Maaşını aldığın zaman hemen düşünmeden satın almak seni cezbedebilir. Bundan kaçınmak için maaşını alır almaz tasarruflarını bir hesaba aktar. Örneğin gelirinin %10’unu tasarruf etmeye çalışıyorsan ve maaşın 710,68 TL ise bunun %10’unu (ondalık virgülü bir sola kaydırarak) yani 71.07 TL’yi hemen aktar. Bunu yapmak gereksiz harcamalar yapmaktan kaçınmana yardımcı olabilir ve yıllar içerisinde iyi bir birikim yapabilirsin.
   • Diğer bir fikir ise tasarruf sürecinin mümkün olduğu kadarını otomatik hale getirmek ve böylece en başında para harcama dürtüsüne sahip olmamaktır. Örneğin, bankan ya da üçüncü taraf uygulaması aracılığıyla bir otomatik havale sistemi belirlemesi için işvereninle konuş. Böylelikle, zahmete girmeksizin her maaşından belirli bir miktarı bir çek ya da tasarruf hesabına aktarabilirsin.
5. 
   5
   Temel olmayan ihtiyaçlara akıllıca para harca. Eğer her ay tasarruflarının belirli bir miktarını tasarruf ettikten sonra geriye para kalıyorsa, üretkenliğini, para kazanma potansiyelini ve yaşam kaliteni uzun vadede artırabilecek temel olmayan yatırımlar yapmayı düşün. Bu tür satın alımlar gıda, su ya da kira gibi temel ihtiyaç olmasa da zaman içerisinde tasarruf etmene yardımcı olabilecek uzun vadeli akıllıca seçeneklerdir.

   • Örneğin, çalışırken kullanmak için satın alacağın ergonomik bir sandalye tam olarak temel ihtiyaç değildir ama sırt ağrısını azaltarak (ki aynı zamanda ciddi bir sorun haline gelmesi halinde bunun tedavisi de pahalı olabilir) daha fazla çalışmana imkan tanıdığı için uzun vadede akıllı bir seçenektir. Başka bir örnek ise evinin eski ve sorunlu ısıtıcısını değiştirmektir. Eski ısıtıcı kısa vadede işini görmüş olsa da yeni bir ısıtıcı almak eskisinin bozulması halinde tamir masrafına girmeyerek uzun vadede tasarruf etmek anlamına gelir.
   • Diğer örnekler arasında aylık ya da yıllık toplu taşıma kartları gibi daha ucuza çalışmana imkan tanıyacak yatırımlar, ellerini kullanman gereken bir iş için mikrofonlu kulaklık gibi daha etkin çalışmanı sağlayacak araçlar ve ayakkabıların için duruşunu iyileştiren jel tabanlıklar gibi çalışmanı kolaylaştıracak satın alımlar yer almaktadır.
6. 
   6
   Lüks harcamaları sona bırak. Tasarruf etmek sadece sıkı ve tutumlu yaşamaktan ibaret değildir. Borcunu ödedikten, bir acil durum hesabı oluşturduktan ve uzun vadede yatırımın maliyetini çıkaran akıllıca yatırımlar yaptıktan sonra kendine biraz para harcamakta bir sıkıntı yok. Sağlıklı ve bilinçli lüks harcamalar sıkı çalışırken zihin sağlığını korumanın bir yoludur, bu nedenle mali durumunu düzene koyuşunu bilinçli bir lüks harcama ile kutlamaktan çekinme.

   • Lüks harcamalar arasında temel tüketim ürünü ya da hizmeti olmayan ve uzun vadeli faydası çok az olan ya da hiç olmayan her şey yer almaktadır. Bu geniş kategori içerisinde pahalı restoranlarda akşam yemeği, geziler, yeni otomobiller, kablolu televizyon, pahalı cihazlar ve çok daha fazlası yer alabilir.
   Reklam

İpuçları

• Eğer tüm kredi kartlarını kesmeye elin gitmiyorsa en azından onları dondur. Onları bir kutuya koy, kutuyu su ile doldur ve buzluğa yerleştir. Böylelikle, eğer kredi kartını kullanma isteği hissedersen buzların erimesini beklemen gerekir ve bu süre içerisinde aklın başına gelerek satın almak istediğin şeye aslında ihtiyacın olmadığını fark edersin.
• Çoğu kişi gelir düzeyi fark etmeksizin bir şeyden tasarruf edebilir. Bir miktar tasarruf etmeye başlamak tasarruf alışkanlığı geliştirmene yardımcı olacaktır. 20TL gibi cüzi bir rakam dahi tasarruf için düşündüğün kadar fazla paraya ihtiyacın olmadığını anlamanı sağlayacaktır.
• Her zaman masraflarını olduğundan daha fazla ve gelirini olduğundan daha az düşün.
• Sahip olduğun şeylerin bakımını yap. Böylelikle onları değiştirme ihtiyacı daha nadir olacaktır. Ayrıca mutlak bir şekilde gerekmemesi halinde eşyaları değiştirme. Örneğin, elektrikli diş fırçasının motorunun bozulmuş olması bunu sade bir diş fırçası olarak kullanamayacağın anlamına gelmez. Bunu kullanmaya deva et ve gerektiğinde yenisini al ya da garantisini kontrol et.
• Hayatın basit zevklerinin tadını çıkar. Büyük Buhran sırasında insanlar yine de eğlenmeye devam ettiler, sadece o kadar görkemli değildi. Çocukların sabun kutusu yarışları, ergenlerin dans yarışmaları vardı ve herkes Monopoly oynadı, yapbozlar yaptı, kitap okudu ve radyo dinledi. Felsefe konuşmak ya da dua etmek için arkadaşlarınla bir araya gel; poker oyna ya da çılgın yastık kolajları yap; müzik aleti çal ve dans et. O günlerde bunu yapmak biraz hayal gücü ve yaratıcılık gerektiriyordu ama herkes bol bol eğlendi, sen de bunu yapabilirsin.
• Eğer yemekten yaşam alanına ve eşyalara kadar sahip olduğun şeyleri paylaşabiliyorsan bunu yapmaya çalış. Yakın arkadaşlar arasında yapılan iyilikler karşılıksız kalmaz, çok geçmeden arkadaşlarının da aynısını yaptığını göreceksin ve herkes kârlı çıkacak.
• Olumlamalar kullan. Örneğin, aklına kazınana kadar bu olumlamayı tekrarla. Borç bir seçenek değildir.
• Eğer bir şeyi GERÇEKTEN istiyorsan kendine buna GERÇEKTEN ihtiyacım var mı diye sor. Bu soruların yarısından fazlasının cevabı hayır olacaktır.
• Her gün yerde en azından 50 kuruş bulmaya çalış. Bulduğun parayı bir kavanoza koy ve ne kadar hızla arttığını gör!
• Bir hobi sahibi misin? Kaynaklarını dengele. Tasarruf etmenin önemli bir unsuru da model uçaklar, günlük tutmak, arazi bisikleti, tüplü dalış, vb. bir hobiye sahip olmak, hobine yapacağın harcamaya dair sıkı ve hızlı bir kural belirlemek ve bu fonları tasarrufların ile dengelemektir. Örneğin, eğer kendine 180 TL değerinde bir çift bisiklet eldiveni alırsan tasarruf hesabına da 180 TL aktarman gerekir.
• Eğer beklemediğin bir yerden para gelirse bunun tümünü ya da büyük kısmını tasarruf hesabına koy ama düzenli olarak tasarruf ettiğin miktarı da koymayı unutma. Tasarruf hedeflerine daha kolay ulaşırsın.
• Alışverişleri banknotlarla yap ve para üstünü her zaman kumbarana koy. Bozuk paralar için bir kumbara ya da kavanoz kullan. Bozuk para ve para üstü önemsiz görünebilir ama zaman içinde bir araya geldiğinde tasarruf etmene yardımcı olabilir. Günümüzde bazı bankalar ücretsiz bozuk para sayma makinesi hizmeti sunuyor. Bozuk paranı makineye koyduktan sonra eline geçecek nakdi harcama isteğine karşı bir çek ödemesi talep et.
• Düzenli olarak aynı meblağlarda ödeme alıyorsan zaman içerisinde paranı bir bütçeye oturtmak daha kolay hale gelir. Değişken gelire sahipsen, ne zaman para alacağını bilemeyeceğin için masraflarını tahmin etmek daha zor olacaktır. Bütçe kategorilerini önem derecesine göre sırala ve önceliği ilk sıralara ver. Kendini riske atma; bir daha eline para geçmesine uzun bir süre olduğunu varsay.
• Aklına bir şey alma fikri geldiği her seferinde, tasarruf etme amacın olan şeyi ve şimdiye kadar biriktirdiğin para oranını düşün.
• Tasarruf konusunda ciddi misin? Dengeli fonlarını ikiye katlamayı dene! Bu tasarruf planları iki şey sağlar: Düzenli ve hızlı bir şekilde tasarruf etmek ve sana iki katına mal olduğunda hobine ne kadar yatırım yaptığını sana göstermek.
• Arkadaşların ve ailen ile Netflix, HBO veya YouTube Red gibi hesapları paylaşmak en iyi hizmeti en düşük ücret ile almanın iyi bir yoludur.

Reklam

Uyarılar

• Eğer planladığın gibi gitmezse kendine fazla kızma. Sadece bir dahaki maaşında daha iyi performans göstermeye çalış.
• Uzun bir çalışma haftasından sonra kendine bunu hak ediyorum diyerek bazı lüks harcamalar yapmak isteyebilirsin. Satın aldığın şeylerin kendine verdiğin hediyeler olmadığını hatırla; bunlar para karşılığında satılan ürünlerdir. Bunun yerine “Elbette bunu hak ediyorum, peki ama bunu karşılayabilir miyim?” diye sor. “Karşılayamasam da değerli bir insanım ve yine de tasarruf hedeflerimi karşılamayı hak ediyorum!” de.
• Üzerinde parayla “vitrinlere bakmaya” çıkma. Bunu yapmak seni sadece kaybetmeyi göz alamayacağın parayı harcamaya teşvik eder. Sadece önceden belirlediğin alışveriş listesi ile alışveriş yap.
• Eğer yakın çevrende savurgan kişiler varsa, onlarla neden her zaman çıkamayacağını açıklamak için bir dizi bahane sıralaman gerekebilir.
• Gerçekten umutsuz bir mali durumda olmaman halinde (evden atılmak üzere ya da üç çocuğun açlık sınırında olması gibi) sağlık ile ilgili konularda tutumlu olmayı deneme. Kendin, ailen ve evcil hayvanların için temel önleyici bakım hizmetleri bugün muayene başına 250 TL ya da 90 TL’lik bir ilaç ile sağlanabilirken bunları aksatmak çok daha pahalı problemler ve üzüntüye neden olabilir.

Reklam