Dudaktaki Kesik Nasıl Tedavi Edilir?

Makaleyi İndir

Makaleyi İndir

Bu Makalede:

Yarayı Temizlemek

Kanamayı Durdurmak

Yarayı İyileştirmek

İlgili Makaleler

Referanslar

Dudaktaki bir kesik, çok acı verir ve sıkıntılı bir durumdur. Düzgün bir şekilde tedavi edilmezse bir tahrişten büyük bir enfeksiyona dönüşebilir, özellikle de kir ve diğer yabancı partiküller yaraya yerleşir ve yara temizlenmezse. Bu makale, hem yaranın kanamasının kısa vadede nasıl durdurulacağını hem de sonrasında enfeksiyon ya da yara izi riskini önlemek için yaranın nasıl tedavi edileceğini açıklayacak.

Adımlar

Kısım 1

Kısım 1 / 3:

Yarayı Temizlemek

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Ellerini yıka. Herhangi bir yarayı tedavi etmeden önce, teninde taşıyor olabileceğin herhangi bir şeyle yarayı enfekte etmekten kaçınmak için ellerinin mümkün olduğu kadar temiz olduğundan emin olmalısın. Ilık su ve eğer varsa antibakteriyel el sabunu kullan. Ellerini yıkadıktan sonra, antibakteriyel bir el dezenfektanı kullanman da yararlı olabilir.

   • Varsa vinil eldiven tak. Lateks eldiven de olur ama dudağını tedavi ettiğin kişinin latekse alerjisi olmadığından emin ol. En önemli şey, elinle yara arasına temiz, steril bir materyal koymaktır.
2. 
   2
   Yarayı kirletmekten kaçın. Yara bölgesinin yakınında solumaktan ya da öksürmekten/hapşırmaktan kaçınmak için elinden geleni yap.
3. 
   3
   Yaralı kişinin başını öne eğdir. Dudağı kanayan kişinin dik oturmasını, sonra başını göğsüne doğru eğmesini sağla. Kanı öne, ağzından dışarıya akıtarak, kendi kanını yutmasını engelliyorsun çünkü bu, kusmaya neden olabilir ve boğulma riski yaratabilir.
4. 
   4
   Başka yerlerde yaralanma var mı diye kontrol et. Çoğunlukla bir kişinin ağzı yaralandığında, ilk travmanın yol açtığı bağlantılı başka yaralanmalar da mevcuttur. Bunlardan biri meydana gelirse hemen tıbbi yardım iste. Yaralanmalar şunlar olabilir:

   • Sallanan ya da eksik diş
   • Yüz kemiklerinde ya da çenede kırıklar
   • Yutkunmada ya da nefes almada güçlük
5. 
   5
   Yaralanan kişinin aşılarının güncel olup olmadığını kontrol et. Yaraya yol açan travma, metal ya da kirli aletlerden ya da yüzeylerden kaynaklanmışsa yaralı kişi, tetanos enfeksiyonu kapma riskiyle karşı karşıya olabilir.

   • Bebeklere ve küçük çocuklara, iki aylıkken (DTaP aşısı biçiminde), dört aylıkken, altı aylıkken, 15 aylıkken ve 18 aylıkken tetanos aşısı yapılmalı, 4-6 yaş arasında bağışıklık sistemini güçlendirmek için aşı yenilenmelidir.
   • Yaralı kişinin yarası kirliyse son 5 yıl içinde tetanos için rapel aşı olduğundan emin olmalıdır. Olmadıysa yaptırmalıdır.
   • Ergenlere 11 ile 18 yaş arasında bir zamanda rapel aşı yapılmalıdır.
   • Yetişkinlere, tetanos için rapel aşı her 10 yılda bir yapılmalıdır.
6. 
   6
   Çıkarılabilir nesneleri çıkar. Yaralı kişiden, yaranın etrafında olabilecek, dil ya da dudak halkası dâhil tüm takıları çıkarmasını iste. Yaralanma meydana geldiğinde ağızda olabilecek yiyecekleri ya da sakızı da çıkar.
7. 
   7
   Yarayı temizle. Enfeksiyonu ve yara izi kalmasını önlemek için bu adım önemli.

   • Yaranın kendisinde kir parçacıkları ya da çakıl yaşları gibi yabancı maddeler varsa yaralı kişinin yarayı, bu parçacıklardan temizlenene akan bir musluğun altında tutmasını sağla.
   • Eğer yaralı kişi bunu rahatça yapamıyorsa bir bardağı suyla doldurup yaraya dök. Yabancı maddeleri yaradan temizleyene kadar bardağı yeniden doldurmaya devam et.
   • Yarayı derinlemesine temizlemek için hidrojen perokside batırılmış bir pamuklu çubuk kullan. Ama yaralı kişinin hidrojen peroksidi kazara yutmamasına dikkat et.
   Reklam

Kısım 2

Kısım 2 / 3:

Kanamayı Durdurmak

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Basınç uygula. Kanaması olan kişinin kendi dudağına basınç uygulaması en iyisi ama senin yardım etmen gerekiyorsa mutlaka plastik eldiven giy.

   • Temiz bir havlu ya da bir parça gazlı bez kullanarak kesiğe tam 15 dakika boyunca yavaşça ama sürekli basınç uygula. Havlu, gazlı bez ya da bandaj kandan tamamen sırılsıklam olursa ilk katmanı oradan çekmeden bir gazlı bez ya da bandaj daha koy.
2. 
   2
   15 dakika sonra yarayı kontrol et. 45 dakika sonrasına kadar kesikten kan sızabilir ya da kan damlası birikebilir ama ilk 15 dakikadan sonra kanama hâlâ dinmediyse tıbbi yardım alman gerekebilir.

   • Diş etleri, dil ve dudaklar dâhil ağızda birçok kan damarı ve yoğun bir kan kaynağı vardır, o yüzden ağızdaki yaralar, vücudun başka yerlerindeki yaralardan daha çok kanamaya meyillidir.
   • Basıncı içeriye, dişlere, çeneye ya da diş etlerine doğru uygula.
   • Bu, yaralı kişiye rahatsızlık veriyorsa dişleriyle dudağının arasında gazlı bez ya da temiz bir bez koy, sonra da basınç uygulamaya devam et.
3. 
   3
   Gerekirse bir tıp uzmanıyla bağlantı kur. Kanama, 15 dakika boyunca sürekli basınç uyguladıktan sonra durmadıysa, yaralı kişi nefes alma ya da yutkunma zorluğu çekiyorsa, sallanan dişi varsa ya da dişi yerinden kaymış gözüküyorsa, yaradaki bütün kiri ya da kalıntıları temizleyemiyorsan ya da yaralı kişinin yüzünde başka yaralanmalar olabileceğinden endişe ediyorsan yaraya dikiş atılmasının ya da başka bir profesyonel tedavi yapılmasının gerekip gerekmediğini öğrenmek için bir doktorla bağlantı kurmalısın. Bunu bir an önce yap çünkü yarayı ne kadar uzun süre açık ve kanar vaziyette bırakırsan enfeksiyon riski o kadar artar. Şüphelerin varsa mutlaka bir doktorla bağlantıya geç.

   • Kesik dudağın tamamını kapsıyorsa hemen tıbbi yardım almak önemlidir. Kesik, dudağın hem kırmızı kısmında hem de altındaki ya da üstündeki normal renkli derideyse (vermilyon hattını geçiyorsa) yaralanan kişinin dikiş attırmak için doktora görünmesi gerekir. Dikişler hem enfeksiyon riskini azaltır hem de yaranın kozmetik bakımdan en iyi biçimde iyileşmesine yardımcı olur.
   • Yara derin ve açıksa, yani kesiğin iki yanına parmaklarını koyabiliyorsan ya da kesiği zorlanmadan hafifçe ayırabiliyorsan doktorlar dikiş atılmasını önerirler.
   • Doktorlar kolayca dikilebilecek bir deri parçası sarkıyorsa bunu dikmeyi önerebilir.
   • Dikiş gerektiren derin kesikler, güvenli bir şekilde tedavi edilmeleri için 8 saatten fazla bekletilmemelidir.
   Reklam

Kısım 3

Kısım 3 / 3:

Yarayı İyileştirmek

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Ne beklemen gerektiğini bil. Ağzın içindeki küçük kesikleri genellikle 3 ila 4 gün içinde iyileşir ama daha ciddi yaralanmaların ya da daha derin kesiklerin iyileşmesi daha uzun sürebilir, özellikle de kesik, dudağın, yeme ve içme sırasında birçok hareketle karşılaşan kısmındaysa.

   • Yaralanan kişi doktora göründüyse yaranın bakımı için doktorun talimatlarına uymalıdır, buna doktorun yazdığı antibiyotik gibi ilaçları kullanmak dâhildir.
2. 
   2
   Soğuk kompres yap. Bir buz torbası ya da temiz bir bulaşık bezine ya da temiz bir buzdolabı poşetine sarılı birkaç buz küpü, ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.

   • Soğuk kompresi 20 dakika uyguladıktan sonra 10 dakika ara ver.
3. 
   3
   Kesiğe topikal bir antiseptik ürün ya da doğal bir alternatif sürmeyi düşün. İlk kanamayı durdurduktan sonra, yaranın temiz bir şekilde iyileşmesi için tedavi etmeye başlaman gerekir. Tıp dünyasında, özellikle aşırı miktarda kullanılırlarsa antiseptik kremlerin gerekli hatta faydalı olup olmadıklarına dair fikir ayrılıkları vardır. Ama, bazı araştırmalar, antiseptik kremler doğru ve uygun şekilde kullanılırsa bunların iyileşmeye faydalı olabildiklerini işaret ediyor.

   • Topikal bir antiseptik krem kullanmayı tercih edersen herhangi bir eczaneden reçetesiz olarak satın alabilirsin. Şüphelerin varsa doktoruna ya da eczacıya, yaran için hangi ürünün en iyisi olabileceğini sor. Çok fazla ya da çok sık sürmeyi önlemek için seçtiğin ürünü tam olarak talimatlardaki gibi kullanmaya dikkat et.
   • Alternatif olarak, yaraya bal ya da toz şeker sürebilirsin. Şeker, yaradaki suyu çeker ve böylece bakterilerin gelişmesi için gereken nemi almasını engeller. Balın, antibakteriyel özellikleri de vardır. Çalışmalar, yarayı sarmadan önce şeker ya da bal sürmenin ağrıyı azaltabildiğini ve enfeksiyonu engelleyebildiğini göstermiştir.
4. 
   4
   Ağız hareketlerinin kapsamını kısıtla. Yaralanan kişi esnerken, kahkaha atarken ya da yemeğinden büyük lokmalar alırken ağzını çok açarsa bu, gereksiz bir rahatsızlığa neden olabilir ve yarayı yeniden açabilir. İkinci durumda, yaralanan kişi yeniden enfeksiyonun tehlikelerine karşı açık hâle gelecek ve iyileşme sürecine yeniden başlamak zorunda kalacaktır.
5. 
   5
   Yumuşak yiyecekler ye. Yaralanan kişinin ne kadar az çiğnemesi gerekirse yaranın yeniden açılma riski o kadar azalır. Vücudu ve dokuları nemli tutmak için mümkün olduğunca çok sıvı da alması gerekir; bu, yaranın yeniden açılmasını engellemeye de yardım eder.

   • Yarayı tuzla ya da narenciyelerle temas ettirmekten kaçın çünkü bu rahatsız edici, yakıcı bir acıya neden olabilir.
   • Cips gibi sert, gevrek ya da sivri şeyler yemekten kaçın.
   • Yemeklerden sonra, geriye kalmış olabilecek parçacıkları temizlemek için yaraya ılık su dök.
   • Yaralanan kişi kesik yüzünden yemek yemede ya da bir şeyler içmede güçlük yaşıyorsa bir doktorla bağlantı kur.
6. 
   6
   Enfeksiyon belirtilerini hemen bir doktora bildir. Enfeksiyonu ve yaranın kötüleşmesini engellemek için elinden geleni yapmana rağmen bazen işler beklediğin gibi gitmez. Aşağıdaki belirtileri gözlemlersen hemen bir tıp uzmanına başvur:

   • 38°C ya da daha yüksek ateş
   • Alışılmadık derecede düşük vücut sıcaklığı
   • Yarada kızarıklık, şişme, sıcaklığın ya da ağrının artması ya da yarada irin olması
   • İdrarda azalma
   • Hızlı nabız
   • Hızlı soluma
   • Bulantı ve kusma
   • İshal
   • Ağzı açmada zorlanma
   • Kesiğin etrafındaki deride kızarıklık, hassasiyet ya da şişme
   Reklam

İpuçları

• Yeterince sıvı almak için bol su iç.
• Dudaklarını yalama! Bu hareket, dudaklarını ıslak tutacakmış gibi gelse de aslında dudaklarını kurutur ve daha çok zarar görmeye açık hâle getirir.

Reklam

Uyarılar

• Bakımını yapmak dışında kesiğe dokunma çünkü bu, canını yakar ve yaraya kir ya da bakteri geçirerek enfeksiyona yol açabilir.
• Kesik, köpek ya da kedi gibi bir hayvanın ısırması sonucu oluşmuşsa hemen tıbbi yardım al çünkü bu tür kesikler, enfeksiyona meyillidir.
• Gerekli önlemler alınmazsa kan aracılığıyla bulaşan hastalık mikropları kolayca yayılabilir. Başka birinin yaralarını tedavi etmeden önce daima plastik eldiven tak ve hem öncesinde hem sonrasında ellerini yıka.
• Kesiğin durumu daha kötüye giderse hemen tıbbi yardım iste.

Reklam