Podiumvrees overwinnen

Zelfs de meest zelfverzekerde performers kunnen podiumangst hebben. Podiumangst komt overal voor, van professionele toneelacteurs tot tv-presentatoren. Bij podiumangst kun je last hebben van nervositeit, trillende handen, of totaal van angst verlamd raken bij de gedachte voor een publiek te moeten optreden. Maar geen zorgen: door je lichaam en geest te leren ontspannen en met behulp van een paar trucjes kun je podiumangst overwinnen. Wil je weten hoe? Volg de stappen hieronder.

Methode 1

Methode 1 van 4:

Overwin podiumangst op de Dag van het Optreden

Pdf downloaden

1
Ontspan je lichaam voor je het podium op moet. Dit kan op meerdere manieren. Door de spanning uit je lichaam te trainen maak je je stem vaster en je geest ontspannen.
- Neurie zachtjes om je stem vast en rustig te maken.
- Eet voor je optreden een banaan. Het lege, misselijke gevoel in je maag verdwijnt en toch voel je je niet vol.
- Kauw kauwgom. Hiervan ontspant je kaak. Niet te lang kauwen om je spijsvertering niet van slag te maken.
- Doe strekoefeningen. Rek en strek je armen, benen, rug en schouders om je lichaam te ontspannen.
2
Mediteer, op de ochtend voor je optreden of zelfs tot een uur van tevoren, 15-20 minuten. Zoek een rustige plek waar je lekker op de grond kunt zitten. Doe je ogen dicht en adem zachtjes terwijl je op elk deel van je lichaam focust.
- Leg je handen op je bovenbenen en ga in kleermakerszit zitten.
- Probeer een punt te bereiken waar je aan niets meer denkt, behalve het ontspannen van afwisselende lichaamsdelen. Denk niet aan je optreden.
Je denkt misschien dat je er meer energie van krijgt maar uiteindelijk word je alleen maar nerveus en trillerig.
Zeg op je optreeddag dat je tot bijvoorbeeld 15.00u zenuwachtig mag zijn, maar daarna niet meer. De kans dat het lukt wordt groter door dit als doel te stellen.
Door sport ontspan je en maak je endorfinen aan. Reserveer ten minste een half uur om te sporten, of desnoods te wandelen.
Kijk een comedy, of zorg dat je bij lollige mensen in de buurt bent. Door te lachen ontspan je en denk je niet aan je zenuwen.
In ieder geval voordat je publiek er is. Dit geeft een gevoel van controle, meer dan als je bij een volle zaal binnen komt lopen. Ook zul je je minder gejaagd voelen.
Je kunt op je gemak gesteld worden door te zien dat je publiek uit doodgewone mensen bestaat, net als jijzelf. Daarnaast zal je verwachtingspatroon realistischer worden. Of ga gewoon, als je niet al te bekend bent, de zaal in en zeg vooral niet wie je bent (ook niet in je optreedkleren gaan rondlopen!)
Deze persoon houdt van je, vindt alles wat je doet en zegt te gek, lacht op de juiste momenten en klapt het hardst voor je.
Je bloeddruk daalt er van en dat is weer positief voor je zenuwen.
Door een vertrouwde routine voel je je rustiger en draag je je eigen teksten ook gracieuzer en makkelijker voor.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 4:

Overwin podiumangst voor een Speech of Presentatie

Pdf downloaden

1
Maak je verhaal interessant. Klinkt logisch, maar je podiumangst wordt waarschijnlijk deels veroorzaakt door de angst om saai gevonden te worden. Misschien is die angst wel terecht omdat je materiaal saai is? Ook al is je onderwerp gortdroog, maak het dan toch toegankelijk en uitnodigend. Je zult minder bezorgd zijn als je weet dat je verhaal uitnodigend is.
- Zorg, indien wenselijk, voor een vrolijke noot. Gooi er een paar grappen in om de spanning bij zowel jezelf als het publiek weg te halen.
Verplaats je, tijdens het opstellen van je presentatie, in de behoeften, kennis en verwachtingen van je publiek. Pas je inhoud, stem en presentatie aan aan de leeftijd van je publiek. Als je speech daadwerkelijk aansluit bij je publiek zul je minder nerveus zijn.
Maak geen grapje over je zenuwen. Mensen verwachten dat je zelfvertrouwen hebt, anders ga je er niet staan. Door te zeggen dat je nerveus bent ontspan jij misschien maar de mensen kunnen hun vertrouwen en aandacht verliezen.
Blijf dit doen tot je bij het terugkijken denkt: 'Zo, dit is een fantastische presentatie!' Zo lang je niet tevreden bent met hoe je er op film uit ziet, zul je ook niet tevreden zijn met hoe je er in het echt uit ziet. Bedenk, als je staat te presenteren, hoe te gek het er op beeld uit zag.
5
Beweeg rustig, ga niet lopen ijsberen of zenuwpezen. Je raakt wat spanning kwijt door wat te lopen. Door naar voren en achteren te lopen raak je nerveuze spanning kwijt en tegelijk bereik je je publiek. Door energiek en met nadrukkelijke gebaren rond te lopen overwin je je podiumangst. Ga niet handenwrijven, met je haar spelen of met je microfoon of papieren rommelen.
- Door zenuwachtig te bewegen bouw je spanning op en je publiek zal zien dat je je ongemakkelijk voelt.
6
Rustig aan. Vaak zie je podiumangst doordat sprekers veel te snel praten. Door te snel te praten is je presentatie sneller over, maar je zult je verhaal veel minder goed overbrengen. De meeste mensen realiseren zich niet dat ze te snel praten, dus neem pauzes na elke nieuwe gedachte en laat je publiek de ruimte om te reageren.
- Door rustig te praten zul je minder snel over je woorden struikelen of je verspreken.
- Time je presentatie van tevoren. Raak gewend aan je gewenste spreektempo. Hou een horloge in de buurt om zeker te weten dat je redelijk op schema ligt.
Vraag achteraf feedback of deel vragenlijsten uit. Vraag om eerlijke meningen. Op deze manier verbeter je je presentatie, groeit je zelfvertrouwen en overwin je je angsten.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 4:

Algemene strategieën om podiumangst te overwinnen

Pdf downloaden

1
Veins zelfvertrouwen. Zelfs al beven je handen als een rietje en racet je hart als een dolle, doe alsof je de meest relaxte persoon op de wereld bent. Hoofd omhoog, borst vooruit en zet een big smile op. En vertel niemand hoe nerveus je bent. Hou deze houding vast op het podium tot je je wat relaxter voelt.
- Kijk recht vooruit in plaats van naar de grond.
- Hou je rug recht en laat je schouders niet hangen.
2
Creëer een ritueel. Zorg voor een ritueel dat altijd werkt op de optreeddag. Maakt niet uit of het een rondje hardlopen is, een vast laatste avondmaal of het zingen van hetzelfde liedje onder de douche, als het je maar in de juiste mindset brengt.
- Een talisman is een belangrijk onderdeel van een ritueel. Een juweel, een knuffelbeest, wat dan ook.
Focus op alle fantastische resultaten die je presentatie zal opleveren in plaats van op alles wat fout kan gaan. Versla elke negatieve gedachte met 5 positieve. Stop een briefje in je binnenzak met allemaal motiverende zinnen, of wat je ook nodig hebt om je er van te weerhouden toe te geven aan je angsten.
Die heeft ongetwijfeld handige tips en trucs voor je. Daarnaast kan het troostend zijn dat ook de pro waarschijnlijk te maken heeft (gehad) met podiumangst.
Advertentie

Methode 4

Methode 4 van 4:

Overwin Poduimangst als Acteur

Pdf downloaden

1
Visualiseer succes. Bedenk voor je op moet dat je de perfomance van je leven gaat geven. Een staande ovatie, het uitzinnige publiek en de complimenten van de rest van de cast: stel het je allemaal voor. Bekijk jezelf vanuit het publiek. Hierdoor is de kans het grootst dat het fantastisch zal gaan.
- Begin vroeg. Het liefst vanaf het moment dat je gecast bent. Blijf je voorstellen hoe goed je het zult gaan doen. Doe het elke avond en ochtend naarmate de première nadert.
2
Repeteer zo veel mogelijk, totdat je je tekst uit je hoofd kent. Ken ook de partijen van je tegenspeler zodat je weet wat jouw 'cue' is. Oefen voor je familie en vrienden zodat je aan publiek gewend raakt.
- Podiumangst wordt deels veroorzaakt door de angst om je tekst niet te kennen. Zorg dus dat je alle tekst van binnen en buiten kent.
- Oefenen voor publiek helpt je wennen aan het idee dat je je tekst voor mensen uitspreekt. Alleen op je kamer is een heel andere situatie dan een zaal vol mensen.
Zorg dat je beweegt, denkt, en doet als je karakter. Hoe meer je dit doet, hoe groter de kans dat je je eigen zorgen vergeet. Stel je voor dat je je karakter bent in plaats van hem/haar te spelen.
4
Bekijk je eigen performance. Krijg zelfvertrouwen door voor de spiegel te oefenen. Film jezelf om te zien hoe geweldig je bent of om juist te zien waar het nog beter kan. Als je jezelf op film alvast fantastisch hebt zien acteren is de kans groter dat het op het toneel ook lukt.
- Door jezelf te zien spelen overwin je je angst voor het onbekende. Door precies te weten hoe je eruit ziet en beweegt voel je je zekerder op het toneel.
- Kijk naar je lichaamstaal en maniertjes, en hoe je handen bewegen als je spreekt.
  - N.B.: dit werkt niet voor iedereen; sommige mensen gaan teveel op zichzelf letten en worden daar dan nog nerveuzer van.
5
Leer improviseren. Alle goede acteurs moeten kunnen improviseren. Door te improviseren kun je je uit onverwachte of netelige situaties redden, bijvoorbeeld als je tegenspelers fouten maken. Door te improviseren raak je vertrouwd met het onverwachte.
- Door improvisatie leer je inzien dat je niet alles kunt controleren. Het gaat niet om perfectie, aar om het aanpassen en reageren op iedere situatie.
- Raak niet van de wijs als er iets onverwachts gebeurt. Het publiek kent het script niet en weet niet als er iets fout gaat, tenzij jij het duidelijk laat zien.
Door fysieke activiteit ontspan je en hou je de aandacht van het publiek vast. Natuurlijk is dit alleen de bedoeling als je karakter in beweging moet zijn. Haal zoveel mogelijk uit je bewegingen en gebaren om je lichaam te laten ontspannen.
Richt je, eenmaal op het podium, uitsluitend op je tekst, lichaam en gezichtsuitdrukking. Ga niet piekeren en vraag je geen dingen af. Geniet van je optreden en van het moment, of je nou zingt, danst of acteert. Het publiek voelt feilloos aan of je helemaal in je optreden op gaat.
Advertentie

Tips

Vergeet je een woord: praat gewoon door. Verzin vervangende woorden. Als je (eventuele) collega een fout maakt: praat er overheen. Negeer de fout, of, als het niet anders kan, improviseer er omheen. Zoals gezegd is improvisatie van levensbelang voor een goed acteur.
Normaliter staan er lichten op je gericht waardoor je het publiek nauwelijks kunt zien. Focus op de lichten (zonder jezelf te laten verblinden). Maar kijk niet wezenloos voor je uit. In een zaal wordt het zaallicht vaak gedimd waardoor het publiek in een enorme zwarte vlek lijkt te zitten.
Als je een danspasje mist zal niemand het merken, tenzij je stopt. Ga gewoon door en men zal denken dat het er bij hoort. Hetzelfde geldt voor een script: mensen weten het niet dus ga vooral door en improviseer als je een zinnetje vergeet.
Bedenk dat angst en opwinding hetzelfde zijn. Het is je houding die bepaalt of je er bang of enthousiast van wordt.
Stel je voor dat je publiek er raarder of suffer uitziet dan jij. Dan voel je je beter over jezelf.
Als je nerveus wordt van oogcontact met je publiek kun je naar een muur of licht staren.
Zelfs de grootsten onder de performers kennen podiumangst. Je bent niet de enige. Ga gewoon door met je optreden en op een gegeven moment vergeet je dat je op een podium staat.
Oefen eerst met kleinere groepjes, daarna met grotere groepen.
Als je eerste optreden soepel gaat is de kans groot dat je podiumangst daarna (veel) minder is.
Speel vooral eerst voor je familie, dat helpt!
Bedenk dat het publiek je niet zal opeten! Ontspan en maak lol. Acteren is een serieuze zaak, maar je kunt het met plezier doen.
Soms is het goed om een beetje nerveus te zijn. Daar wordt je alert van. De meeste fouten worden gemaakt door mensen met overdreven zelfvertrouwen.

Advertentie

Waarschuwingen

Zorg dat je naar het toilet bent geweest voor je op moet!
Ken je cues! Een van de meest gemaakte fouten onder acteurs is dat ze wel hun eigen tekst kennen, maar niet weten wanneer ze die moeten uitspreken. Dit kan leiden tot zeer ongemakkelijke stiltes.
Eet niet te veel voor je het podium op gaat, om misselijkheid te voorkomen. Daarnaast kost eten verteren een hoop energie. Eet liever na het optreden.
Zorg, tenzij je voor je rol een kostuum aan moet, voor kleren waar je je lekker in voelt. Op het podium wil je niet de hele tijd bezig zijn met je kleding. Zorg ook voor iets dat goed bij je optreden past, en niet al te bloot. Ten slotte wil je niet in je nakie staan als je een 'wardrobe malfunction' hebt! Draag iets waarin je voelt dat je er goed uit ziet. Zo straal je vertrouwen uit.
Wees zo goed mogelijk voorbereid. Oefening baart kunst, en hoe meer je repeteert, hoe meer zelfvertrouwen je krijgt. Om nog maar niet te spreken over de kwaliteit van je optreden.

Advertentie