Een kompas gebruiken

Een kompas is een essentiële tool als het gaat om survival in de wildernis. Samen met een kwalitatief goede topografische kaart van de omgeving waarin je beweegt, is het van belang om kennis te hebben van het gebruik van een kompas zodat je nooit verdwaalt. Je kunt in een paar simpele stappen leren wat de basisonderdelen zijn van een kompas, je metingen leren duiden en beginnen met de noodzakelijke vaardigheden van het navigeren. Lees verder bij Stap 1 om te beginnen met het leren gebruiken van je kompas.

Deel 1

Deel 1 van 3:

Het leren van de basis

Pdf downloaden

1
Begrijp de basis layout van een kompas. Hoewel elk kompas er weer anders uitziet, bestaan ze allemaal uit een gemagnetiseerde naald die zich richt naar het magnitisch veld van de Aarde. Het gewone veldkompas, ook wel een handkompas, heeft de volgende eenvoudige onderdelen waar je jezelf zo snel mogelijk mee bekend zou moeten maken:
- De basisplaat is de doorzichtige plastic plaat waarop het kompas is vastgemaakt.
- De richtingspijl is de pijl in de basisplaat die van het kompas vandaan is gericht.
- De kompasdoos is de doorzichtige, plastic cirkel waar de naald van het kompas in zit.
- De kompasroos is de draaibare rand van het kompas waarop alle 360 graden zijn aangegeven.
- De magnetische naald is de naald die ronddraait en het noorden aangeeft.
- De noordpijl is de niet-magnetische naald in de kompasdoos.
- De richtingslijnen zijn de lijnen in de kompasdoos die parallel lopen aan de noordpijl.
Plaats het kompas plat op de palm van je hand en houd deze voor je. Dit is de juiste houding voor onderweg. Als je een kaart wilt raadplegen, plaats dan de kaart op een plat vlak en zet deze op de kaart voor een nog betere waarneming.
3
Probeer uit te vinden in welke richting je kijkt. Een goede basisoefening is om nu meteen uit te vinden in welke richting je kijkt of aan het reizen bent. Kijk naar de naald van het kompas. Deze draait altijd in de richting van het magnetische noorden.
- Draai aan de gradenboog tot de noordpijl uitgelijnd is met de magnetische naald, zodat ze beide in de richting van het Noorden wijzen, en zoek vervolgens naar de richting waarin je kijkt of je beweegt door te kijken in welke richting de richtingspijl staat. Als deze nu bijvoorbeeld tussen de N en de E staat, dan is je richting, ongeveer, Noordoost.
- Bepaal waar de lijn van de richting van de richtingspijl kruist met de kompasroos. Om je richtingsbepaling nog trefzekerder te maken kijk je nauwkeurig naar de gradenmarkeringen op het kompas. Als deze bij 23 kruisen, dan is je richting 23 graden Noordoost.
4
Begrijp goed het verschil tussen het "echte" Noorden en het "magnetische" Noorden. Hoewel het misschien wat verwarrend klinkt dat er twee soorten Noorden zijn, is het een onderscheid wat je snel en goed moet onthouden, zeker omdat het een belangrijk stukje informatie is over de werking van het kompas.^{[1]XBetrouwbare bronPrinceton UniversityGa naar de bron}
- Ware Noorden of Map North refereert aan het punt waar alle lengtegraden in het Noorden bij elkaar komen op de kaart. Alle kaarten zijn op dezelfde manier georiënteerd, met het Noorden bovenaan de kaart. Helaas zal je kompas, door lichte variaties in het magnetisch veld, niet naar het ware Noorden wijzen, aar naar het magnetische Noorden.
- Het Magnetische Noorden verwijst naar de declinatie (helling) van het magnetisch veld rond de Aarde, ongeveer 11 graden ten opzicht van de helling van de aardas, waardoor het verschil tussen het Ware Noorden en het Magnetische Noorden op sommige plekken kan oplopen tot wel 20 graden. Afhankelijk van waar je bent op het aardoppervlak, zal je rekening moeten houden met deze verschuiving om een juiste meting te kunnen doen.
- Hoewel het verschil dan minimaal mag lijken, zal het afwijken met 1 graad van een bepaalde koers na 1,6 kilometer resulteren in een koersafwijking van 30 meter. Denk je eens in hoe groot deze afwijking is na 32 kilometer. Het is belangrijk om je meting te compenseren door de declinatie in acht te nemen.
5
Leer hoe je een hellingscorrectie moet doorvoeren. De declinatie heeft te maken met het verschil tussen het noorden op de kaart en het noorden dat je kompas aangeeft, voor elk willekeurig punt, waarbij je rekening houdt met het magnetisch veld van de aarde. Om het gebruik van het kompas gemakkelijker te maken kun je een declinatiecorrectie aanbrengen door of het optellen of aftrekken van de waarde van de declinatie van je meting in graden, afhankelijk van of je meting doet met je kompas of met de kaart en of je je in een gebied bevindt met een helling naar het westen of naar het oosten.
- In de V.S. loopt de nullijn omhoog door Alabama, Illionois en Wisconsin, met een lichte diagonaal. Ten oosten van de lijn loopt de helling omhoog naar het westen, wat betekend dat het magnetische noorden een aantal graden ten westen ligt van het ware noorden. Ten westen van de lijn is het tegenovergestelde het geval. Bepaal de declinatie voor het gebied waar je je bevindt, zodat je een meting kunt compenseren.
- Stel je leest van je kompas af in een gebied met een naar het westen gerichte declinatie. Trek het noodzakelijke aantal graden af van je meting om de juiste positie te kunnen bepalen op de kaart. In een gebied met een oostelijke declinatie tel je het aantal graden erbij op.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Het gebruik van het kompas

Pdf downloaden

1
Verzamel je meetgegevens om uit te vinden in welke richting je reist. Als je aan het trekken bent door de wouden of in het veld is het een goed idee om periodiek je metingen te controleren, om er zeker van te zijn dat je in de juiste richting gaat. Om dit te doen beweeg je het kompas in die richting waarin je hebt gereisd en op dit moment reist. Behalve als je naar het noorden gaat zal de naald afbuigen naar één kant van het kompas.
- Draai aan de kompasroos tot de noordpijl is uitgelijnd met het noorden van de magnetische naald. Zijn ze eenmaal uitgelijnd aan elkaar dan weet je waar de pijl die je bewegingsrichting aangeeft naartoe wijst.
- Corrigeer voor de lokale magnetische variatie door de kompasroos het juiste aantal graden te verdraaien, naar links of rechts, afhankelijk van de declinatie. Kijk waar de richtingspijl dezelfde kant op is gericht als de kompasroos.
Om dit te doen houd je het kompas op de juiste manier vast en draai je je lichaam tot het noorden van de kompasnaald wederom in dezelfde richting staat als de noordpijl, en volg de richting van de richtingspijl. Controleer je kompas zo vaak als nodig is, maar wees voorzichtig dat je niet per ongeluk de kompasroos wegdraait van z'n huidige positie.
3
Focus op punten in de verte. Om zo nauwkeurig mogelijk de richting van de richtingspijl te kunnen volgen kijk je naar de pijl en vervolgens naar een object in de verte, zoals een boom, telefoonpaal of een ander herkenningsteken, en gebruik dat als richtpunt. Focus niet op iets dat te ver weg is, zoals een berg, omdat grote objecten niet precies genoeg zijn om op te navigeren. Ga nadat je het richtpunt hebt bereikt meteen op zoek naar de volgende, met behulp van je kompas.^[2]XBron
- Als het zicht beperkt is en je kunt geen objecten zien die op grote afstand staan, vraag dan een eventuele medereiziger om te assisteren. Ga stil staan en vraag iemand van je groep om vooruit te lopen in de richting die door de richtingspijl wordt aangegeven. Blijf ondertussen regelmatig contact houden om de richting waarin hij/zij loopt te corrigeren. Als ze uit het zicht dreigen te geraken, vraag ze dan om te wachten tot je of jullie ook ter plaatse zijn. Herhaal dit eventueel, indien nodig.
4
Het overzetten van de richting waarin je trekt op de kaart. Plaats je kaart op een horizontaal vlak en zet vervolgens het kompas op de kaart, zodat de noordpijl naar het noorden wijst op de kaart. Als je weet wat je huidige positie op de kaart is, schuif dan je kompas zo rond dat de rand door je huidige positie gaat, maar de noordpijl naar het noorden wijst.
- Trek een lijn langs de rand van je kompas en door je huidige positie. Als je deze richting aanhoudt, dan loopt het pad vanaf je huidige positie langs de lijn die je net op de kaart hebt getrokken.
5
Leer om de kaart te kunnen aflezen. Om uit te vinden in welke richting je moet reizen om ergens te komen plaats je de kaart op een horizontaal vlak en plaats je het kompas op de kaart. Gebruik de rand van het kompas als liniaal en plaats deze zo dat het een lijn vormt tussen je huidige positie en daar waar je naartoe wilt gaan.^[3]XBron
- Draai de kompasroos tot de noordpijl naar het ware noorden op de kaart wijst. Dit lijnt ook de richtingslijnen van het kompas uit met de Noord-zuid lijnen van de kaart. Als de kompasroos goed is afgesteld, berg dan de kaart weer op.
- In dit geval moet je nog corrigeren voor de declinatie door het optellen van het juiste aantal graden in die gebieden met een naar het Westen gerichte declinatie, of dat je moet aftrekken voor die gebieden met een Oostelijke declinatie. Dit is het tegenovergestelde van dat wat je zult doen vergeleken met de eerste meting met je kompas, wat hierbij het verschil uitmaakt.
Houd het kompas horizontaal voor je met de richtingspijl van je af gericht. Gebruik deze pijl als gids op weg naar de volgende bestemming. Draai je lichaam bij tot het noorden van de kompasnaald dezelfde kant op is gericht als de noordpijl, en je bent op de juiste manier gericht op de bestemming zoals die op de kaart is aangegeven.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Je positie bepalen als je verdwaald bent

Pdf downloaden

Eén van de meest lastige en geavanceerde dingen die je kunt doen met een kompas (en het belangrijkste), is uitvinden waar je bent op een moment dat je niet precies weet wat je locatie is op de kaart. Door het op de kaart ontdekken van herkenbare punten in het landschap, in het ideale geval zoveel mogelijk over je gezichtsveld verspreidt, is het mogelijk om ervoor te zorgen dat je weer weet waar je bent.
Behalve als het herkenningspunt zich ten noorden van je bevindt, zal de naald naar links or rechts uitwijken. Draai aan de kompasroos tot de noordpijl is uitgelijnd met het punt van de kompasnaald. Nu kun je aflezen waar je richtingspijl naartoe wijst. Corrigeer dit voor de declinatie, afhankelijk van het gebied waarin je reist.
Plaats je kaart op een horizontaal vlak en zet vervolgens het kompas op de kaart, zodat de noordpijl naar het ware noorden wijst op de kaart. Schuif daarna je kompas zo rond dat de rand door het herkenningspunt gaat, maar de noordpijl nog steeds naar het noorden wijst.
4
Vind je positie met een driehoeksmeting. Trek een lijn langs de rand van je kompas en door je geschatte positie. Dit is de eerste van drie lijnen die je gaat tekenen om je positie te vinden, waarbij je een driehoek vormt met de andere twee herkenningspunten.^{[4]XBetrouwbare bronPrinceton UniversityGa naar de bron}
- Herhaal dit proces voor de andere twee herkenningspunten. Uiteindelijk heb je dan drie lijnen die een driehoek vormen op je kaart. Je positie is binnen deze driehoek, waarbij de grootte afhangt van de nauwkeurigheid van je meting. Meer precieze metingen verminderen de grootte van de driehoek en, met veel oefening, lukt het misschien om de lijnen in een bepaald punt te laten kruisen.
Advertentie

Tips

Je kunt het kompas ook in een rechte hoek met je lichaam houden door de zijkanten van de basisplaat met twee handen vast te pakken (waarbij je met elke duim een L vormt) en de ellebogen tegen het lichaam aan te houden. Ga met je gezicht naar je doel gericht staan, kijk recht vooruit en stel jezelf haaks op ten opzichte van het object waarmee je de plaatsbepaling doet. Er loopt een denkbeeldige lijn, vanuit je lichaam en door het kompas, langs de lijn van de richtingspijl. Je kunt zelfs je duimen (waar het kompas op rust) tegen je maag houden om ervoor te zorgen dat het kompas stabiel is. Zorg er in ieder geval voor dat je geen zware stalen riemsluiting of ander magnetisch materiaal dichtbij het kompas houdt als je dit doet.
Vertrouw op je kompas: 99.9% van de tijd geeft het de juiste richting aan. Veel landschappen zien er hetzelfde uit, dus nogmaals, VERTROUW OP JE KOMPAS.
Het is vaak gemakkelijker om kenmerken uit je directe omgeving te gebruiken om je positie te nauwkeurig bepalen. Driehoeksmeting is handig als je echt verdwaald bent of als je in een kaal landschap ronddwaalt, zonder opvallende kenmerken.
Voor een maximum aan nauwkeurigheid houd je het kompas op ooghoogte en kijk je langs de richtingspijl om herkennings- of richtpunten te vinden, etc.
Meestal staan er op het kompas punten in rood of zwart. De noordelijke punt wordt meestal met een N aangeduid, maar als om één of andere reden dit niet zo is, probeer er dan achter te komen welke noord is door je kompas naar het noorden of zuiden te richten in relatie tot de zon.

Advertentie