Een intramusculaire injectie geven

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

De IM-injectie geven

Achtergrondkennis opdoen

De Z-track techniek gebruiken

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Een intramusculaire (IM) injectie leren geven kan noodzaak worden als jij of een gezinslid lijdt aan een ziekte waarbij medicatie via injecties moeten worden toegediend. De arts neemt dit besluit als onderdeel van medische zorg, en de arts of verpleegkundige zal uitleggen aan degene die thuiszorg verleent hoe een intramusculaire injectie gegeven dient te worden. Zorg ervoor dat je hun instructies opvolgt en vraag hen om de techniek aan je voor te doen.

Stappen

Deel 1

Deel 1 van 3:

De IM-injectie geven

Pdf downloaden

1. 
   1
   Was je handen voordat je de procedure start. Een goede hygiëne is belangrijk om het risico op een infectie te minimaliseren. Was je handen ten minste 20 seconden met zeep en warm water.
2. 
   2
   Stel de patiënt gerust en leg uit hoe de procedure zal verlopen. Geef aan waar je de injectie gaat geven, en beschrijf hoe het voelt als de medicatie eenmaal is geïnjecteerd (als de patiënt dit nog niet weet).

   • Sommige medicijnen kunnen in eerste instantie pijnlijk zijn of steken na de injectie. De meeste doen dat niet, maar het is belangrijk dat de patiënt zich er in dat geval van wel van bewust is, om eventuele onrust vanwege het er niet mee bekend zijn te beperken.
3. 
   3
   Maak de plek schoon met een alcoholdoekje. Voordat je de injectie uitvoert, is het belangrijk dat het deel van de huid boven de spier waar de injectie zal plaatsvinden is gesteriliseerd en schoongemaakt. Dit minimaliseert de kans op een infectie na de injectie.

   • Laat de alcohol gedurende 30 seconden aan de lucht drogen. Raak het gebied niet aan totdat je de injectie gaat geven, anders moet je het gebied weer schoonmaken.
4. 
   4
   Moedig de patiënt aan om te ontspannen. Als de spier waar je de injectie in gaat geven gespannen is, zal het meer pijn doen, dus moeten de spieren zoveel mogelijk ontspannen zijn, om de injectie zo pijnloos mogelijk te maken.

   • Het kan soms nuttig zijn om de patiënt voorafgaand aan de injectie af te leiden, door een praatje met hem of haar te maken. Wanneer de patiënt is afgeleid, zullen diens spieren waarschijnlijk ook meer ontspannen zijn.
   • Sommige mensen geven er ook de voorkeur aan om zo te gaan zitten dat ze de injectie niet kunnen zien. Het zien naderen van de naald kan bij sommige mensen zorgen en onrust veroorzaken, en resulteren in meer angst, maar ook in het aanspannen van de spieren. Om de patiënt te helpen bij het ontspannen, kun je aan hem of haar voorstellen om in een andere richting te kijken, als diegene dat wil.
5. 
   5
   Steek de naald in de specifieke locatie. Begin met het verwijderen van het kapje, en steek de naald daarna met een soepele beweging onder een hoek van 90 graden in de huid. Als je een beginner bent wat betreft het geven van een injectie, ga dan niet te snel, want je wilt er zeker van zijn dat je niet te ver doorduwt en met de naald het bot raakt. Ongeveer een derde van de naald moet te zien blijven. Wees voorzichtig dat je niet zo snel gaat dat je de plek mist of meer schade aan de huid veroorzaakt dan nodig is.

   • Als je meer oefent en gewend raakt aan het geven van een injectie, dan kun je wat sneller werken. Hoe sneller het inbrengen van de naald, hoe minder pijn de patiënt zal voelen; dit mag echter niet ten koste gaan van de snelheid.
   • Het kan helpen om vóór het injecteren de huid rondom het injectiegebied met je niet-dominante hand (omdat je met dominante hand de injectie geeft) op te tillen. Het optillen van de huid kan helpen bij het markeren van je doel en ervoor zorgen dat de injectie minder pijnlijk is voor de patiënt als de injectienaald in de huid gaat.
6. 
   6
   Trek de zuiger terug vóór het injecteren. Na het injecteren van de naald, maar vóór het injecteren van de medicatie, trek je de zuiger een beetje terug. Hoewel dit contra-intuïtief lijkt, is het belangrijk, want als bloed in de spuit komt wanneer je terugtrekt, betekent dit dat je naald in een bloedvat terecht is gekomen, en niet in de spier. Je zult opnieuw moeten beginnen met een nieuwe naald en spuit als dit gebeurt.

   • De medicatie is ontworpen om in een spier te worden geïnjecteerd en niet in de bloedbaan, zodat als je een rode kleur ziet wanneer je terugtrekt, je de naald zult moeten verwijderen en weggooien. Maak een nieuwe injectienaald klaar en kies een andere plek voor de injectie — zorg dat je de volgende injectie niet op dezelfde plek geeft.
   • Meestal belandt de naald in de spier zelf. Zelden zal het in een bloedvat terechtkomen, maar het is altijd het best om het zekere voor het onzekere te nemen, vóór je gaat injecteren.
7. 
   7
   Injecteer de medicatie langzaam. Hoewel het beter is om de naald snel in de huid te steken om de pijn te beperken, geldt het tegenovergestelde voor de daadwerkelijke injectie. Dit omdat de medicatie ruimte in beslag neemt in de spier, en het omringende weefsel zal moeten oprekken om plek vrij te maken voor het geïnjecteerde vocht. Langzaam injecteren geeft de weefsels hiervoor meer tijd en zorgt ervoor dat de patiënt minder pijn ervaart.
8. 
   8
   Trek de naald onder dezelfde hoek uit de huid zoals je hem hebt geprikt. Doe dit zodra je zeker bent dat alle medicatie is ingespoten.

   • Druk zachtjes op de plek van de injectie met een gaas (5x5 cm). De patiënt kan dit wat onprettig vinden, maar dat is normaal. Laat de patiënt het gaasje op zijn plek houden terwijl jij de naald weggooit.
9. 
   9
   Gooi de naald op de juiste manier weg. Naalden mag je nooit in de prullenbak gooien. Je ontvangt een harde plastic container, speciaal gemaakt voor gebruikte spuiten en naalden. Je kunt ook een frisdrankfles of andere plastic fles met een schroefdeksel gebruiken. Zorg ervoor dat zowel de spuit als de naald gemakkelijk in de container passen en niet langs naden uit kunnen steken.

   • Vraag je mantelzorger of apotheker wat de wettelijke vereisten zijn voor het wegwerken van gebruikte injectiespuiten en naalden.
   Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Achtergrondkennis opdoen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Ken de verschillende onderdelen van een spuit. Het zal veel gemakkelijker zijn om een injectie te geven als je de mechanica begrijpt achter wat je doet.

   • Een injectiespuit heeft drie hoofdonderdelen: de naald, de cilinder en de plunjer. De naald gaat in de spier; de cilinder heeft markeringen, ofwel in cc (kubieke centimeter) of ml (milliliter), met cijfers naast de markeringen, en het bevat de injectievloeistof; de plunjer wordt gebruikt om injectievloeistof in en uit de spuit te krijgen.
   • Medicatie die intramusculair wordt geïnjecteerd wordt gemeten in kubieke cm of ml. De hoeveelheid medicatie in één cc is gelijk aan één ml.
2. 
   2
   Weet waar de injectie gegeven moet worden. Het menselijk lichaam heeft een aantal plekken die het meest geschikt zijn.

   • Musculus vastus lateralis (rechte dijspier): Kijk naar je bovenbeen en verdeel die in drie gelijke delen. Het middelste deel is waar de injectie ingaat. Het bovenbeen is een goede plek om jezelf een injectie te geven, omdat het gemakkelijk is om te zien. Het is ook een goede plek voor kinderen jonger dan drie jaar oud.
   • Musculus glutaeus medius (Hip): Om de juiste locatie te vinden voor ventrogluteaal inspuiten, plaats je de onderkant van de handpalm op het bovenste, buitenste deel van de dij waar die samenkomt met de billen. Wijs met je duim naar de lies en met je vingers naar het hoofd van de persoon. Vorm een V met je vingers door je wijsvinger van de andere drie vingers af te laten wijzen. Je voelt de rand van een bot langs de toppen van je pink en ringvinger. De plaats om de injectie te geven is in het midden van de V. De heup is een goede plek voor een injectie voor volwassenen en kinderen ouder dan zeven maanden.
   • Musculus deltoides (bovenste armspier): Zorg dat de bovenarm volledig is ontbloot. Voel naar het bot dat over de bovenkant van de bovenarm gaat. Dit bot heet het acromion. De onderkant ervan vormt de basis van de driehoek. Het punt van de driehoek bevindt zich direct onder het midden van de basis op ter hoogte van de oksel. Het juiste gebied voor het geven van een injectie is in het midden van de driehoek, 2,5-5 cm onder het acromion. Deze plek mag niet worden gebruikt als de persoon erg mager is of als de spier zeer klein is.
   • Musculus gluteus (billen): Zorg dat één zijde van de billen bloot is. Trek met een alcoholdoekje een lijn vanaf de bovenkant van de spleet tussen de billen naar de zijkant van het lichaam. Bepaal het vinden van die lijn en ga 7,5 cm naar boven. Vanaf dat moment trek je nog een lijn naar beneden en over de eerste lijn, die ongeveer halverwege langs de bil naar beneden eindigt. Als het goed is heb je een kruis getrokken. In het bovenste buitenste kwadrant voel je een gebogen bot. De injectie komt in dit bovenste kwadrant onder het gebogen bot. Gebruik deze plek niet voor zuigelingen of kinderen jonger dan drie jaar; hun spieren zijn nog niet voldoende ontwikkeld.
3. 
   3
   Weet wie je een injectie gaat geven. Elke persoon heeft een plek op het lichaam die het meest geschikt is voor een injectie. Een paar dingen om te overwegen voordat je de injectie gaat geven:

   • Iemands leeftijd. Voor kinderen en baby's tot twee jaar oud is de spier van het bovenbeen het beste. Voor kinderen van drie jaar en ouder zijn de dij of de deltaspier beide haalbare opties. Gebruik een naald van 22 G en 30 G (dit zal grotendeels worden bepaald door de dikte van de medicatie — je arts zal je vertellen welke naald je nodig hebt).
     • Opmerking: voor zeer kleine kinderen is een kleinere naald nodig. Voor het bovenbeen kan ook een grotere naald gebruikt worden dan voor de arm.
   • Houd rekening met vorige prikplekken. Als de persoon onlangs een injectie in een bepaalde plek heeft gehad, geef de prik dan op een andere plek op diens lichaam. Dit helpt bij het voorkomen van littekens en beschadiging van de huid.
4. 
   4
   Weet hoe de naald met medicatie gevuld dient te worden. Sommige spuiten worden vooraf gevuld met medicatie. Andere keren bevindt het medicijn zich in een flesje en moet die met de spuit worden opgezogen. Voorafgaand aan het toedienen van medicijn uit een flesje, moet je zeker weten dat je de juiste medicatie hebt, dat het niet is verlopen en dat het niet is verkleurd of er deeltjes in het flesje zweven (het mag niet troebel zijn). Als het een nieuw flesje is, controleer dan of het zegel niet is gebroken.

   • Steriliseer de bovenkant van het flesje met een alcoholdoekje.
   • Houd de spuit met de naald omhoog, en de dop er nog steeds op. Trek de zuiger terug naar de lijn volgens de benodigde dosis, en vul de injectiespuit met lucht.
   • Duw de naald door de rubberen bovenkant van het flesje en druk op de plunjer, waarmee je lucht in het flesje perst.
   • Met het flesje ondersteboven en het puntje van de naald in de injectievloeistof, trek je de zuiger terug naar de juiste dosis (of een beetje verder als er luchtbellen zijn). Tik op de injectiespuit om eventuele luchtbellen naar de bovenkant (de naald) te verplaatsen, en pers ze in het flesje. Zorg dat je nog steeds de juiste dosis in de spuit hebt.
   • Verwijder de naald uit het flesje. Als je de injectie niet meteen gaat toedienen, zorg er dan voor dat je de naald afdekt met het dopje.
   Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

De Z-track techniek gebruiken

Pdf downloaden

1. 
   1
   Begrijp de voordelen van de Z-track methode. Wanneer je een IM-injectie toedient, creëert de doordringende beweging van de naald een smal kanaal of spoor in de weefsels. Het kan gebeuren dat een deel van de medicatie uit het lichaam lekt via dit spoort. Door het toepassen van de Z-track methode vermindert irritatie van de huid en zorg je voor effectieve absorptie, door de vasthouden van het medicijn in het spierweefsel.
2. 
   2
   Herhaal de stappen van het handen wassen, vullen van de spuit en kiezen en reinigen van de injectieplaats.
3. 
   3
   Trek de huid strak, 2,5 cm lateraal naar de zijkant met je niet-dominante hand. Houd de huid en het onderhuidse weefsel stevig op hun plek.
4. 
   4
   Breng de naald onder een hoek van 90° in de spierlaag, met je dominante hand. Trek de zuiger iets terug om te controleren of er bloed mee terugkomt, en injecteer de medicatie daarna langzaam.
5. 
   5
   Houd de naald 10 seconden op zijn plek. Hierdoor kan de medicatie zich gelijkmatig in het weefsel verspreiden.
6. 
   6
   Trek de naald in een snelle beweging uit de huid en laat de huid los. Er is een zigzag-pad gemaakt dat het spoor, achtergelaten door de naald, afsluit en het medicijn in het spierweefsel opsluit. Dientengevolge ervaren patiënten minder ongemakken en letsel op de plek van de injectie.

   • Masseer de plek niet, want dit kan ertoe leiden dat medicatie gaat lekken, en het kan irritatie veroorzaken.
   Advertentie

Tips

• Het kost tijd om te wennen aan het geven van IM-injecties. Het zal eerst wat onzeker en onhandig aanvoelen. Vergeet niet dat oefening kunst baart, en dat het na verloop van tijd gemakkelijker wordt. Je kunt oefenen door water in een sinaasappel te injecteren.
• Je arts of apotheker kan je vertellen hoe je gebruikte naalden en spuiten dient te verwijderen. Het is om veiligheidsredenen belangrijk je van naalden en spuiten te ontdoen. Gooi ze niet gewoon in de vuilnisbak na gebruik, want dat is gevaarlijk.

Advertentie