De symptomen van Japanse encefalitis herkennen

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

De symptomen van Japanse encefalitis herkennen

Japanse encefalitis voorkomen

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Japanse encefalitis is een vorm van hersenvliesontsteking die wordt veroorzaakt door een virus. De ziekte wordt door muggen verspreid, vooral in landelijke gebieden in grote delen van Azië. De muggen bijten vogels en zoogdieren die besmet zijn, en kunnen het virus dan overbrengen op mensen als ze die bijten. De ziekte kan zich niet van mens tot mens verspreiden. De meeste mensen die besmet zijn krijgen alleen last van milde symptomen die lijken op de griep, maar bij een kleine minderheid is medische noodhulp noodzakelijk. Het kan lastig zijn om de symptomen van Japanse encefalitis te herkennen, maar het is belangrijk om besmette mensen (vaak kinderen) in de gaten te houden om te zien of hun toestand niet plotseling verslechtert.

Stappen

Deel 1

Deel 1 van 2:

De symptomen van Japanse encefalitis herkennen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Let op milde, griepachtige verschijnselen. De meeste mensen die Japanse encefalitis hebben, krijgen geen of slechts kortdurend milde symptomen die lijken op de griep -- lichte tot matige koorts, vermoeidheid, hoofdpijn en soms overgeven. Daarom is het in de meeste gevallen erg moeilijk om Japanse encefalitis te herkennen, omdat het ofwel geen symptomen geeft, of lijkt om andere milde infecties.

   • Geschat wordt dat minder dan 1% van de mensen die met het Japanse encefalitisvirus (JEV) worden besmet last krijgen van merkbare symptomen.
   • Bij mensen die wel symptomen ontwikkelen, is de incubatieperiode (de tijd van het oplopen van de infectie tot het ontstaan van tekenen van ziekte) meestal tussen de vijf en vijftien dagen.
2. 
   2
   Let op hoge koorts. Hoewel JEV meestal geen of milde symptomen geeft, resulteert 1 op de 250 gevallen in ernstige ziekte, die meestal begint met hoge koorts. Hoge koorts is een afweermechanisme van het lichaam om de reproductie van een binnendringend virus (of bacterie) af te remmen of te stoppen. Als de koorts echter hoger wordt dan 39,5ºC bij volwassenen, of 38,5ºC bij kinderen kan er hersenschade ontstaan. De hoge koorts en de ontsteking van de hersenen door JEV kunnen andere ernstige en levensbedreigende symptomen veroorzaken.

   • Als zich eenmaal duidelijke symptomen van Japanse encefalitis ontwikkelen, zeker bij kinderen met een verzwakt immuunsysteem, is de kans op overlijden ongeveer 30%.
   • Bij milde gevallen van Japanse encefalitis kan de temperatuur met een paar graden omhoog gaan, maar in ernstige gevallen kan dat wel drie graden of meer zijn.
3. 
   3
   Let op een stijve nek. Net als andere infecties waarbij de nek en/of de ruggengraat worden aangetast (zoals meningitis), kun je bij Japanse encefalitis een stijve nek krijgen. De nek wordt plotseling stijf en is moeilijk te bewegen, en het geeft meestal een scherpe, felle, elektrische pijn als je probeert de kin op de borst te doen.

   • Als de ruggengraat ontstoken raakt, worden de spieren die daar dicht omheen liggen heel stijf in een poging de ruggengraat te beschermen. Daardoor voelen de nekspieren hard aan en lijkt het alsof je kramp hebt.
   • Medicatie, massage of chiropractie helpen niet tegen een stijve nek door Japanse encefalitis, meningitis of andere infecties aan het centrale zenuwstelsel.
4. 
   4
   Wees alert op mentale veranderingen of gedragsverandering. Een andere effect van een hersenvliesontsteking en zeer hoge koorts, is mentale verandering, zoals desoriëntatie, verwarring, moeite met concentreren en zelfs moeite met praten. Ook kan gedragsverandering optreden, zoals prikkelbaarheid en moeite om zich te beheersen, naast alleen willen zijn en sociaal contact vermijden.

   • De ernstigere symptomen van Japanse encefalitis nemen binnen een paar dagen meestal aanzienlijk toe en worden snel gevaarlijker.
   • De mentale veranderingen en gedragsveranderingen die met JEV worden geassocieerd kunnen lijken op een beroerte of op Alzheimer. De persoon verandert van een gezond, normaal functionerend individu in iemand die mentaal en fysiek ernstig verzwakt is.
   • Als je de tekenen en symptomen herkent en snel behandeling zoekt, vergroot dat de kans op overleving.
5. 
   5
   Let op neurologische schade. Als Japanse encefalitis erger wordt met toegenomen zwelling en zeer hoge temperaturen, raken de neuronen in de hersenen beschadigd en sterven af. Als dit gebeurt worden er neurologische symptomen zichtbaar, zoals oncontroleerbaar bibberen van lichaamsdelen (tremors), spierzwakte of verlamming, moeite met praten en dingen vastpakken en verminderde coördinatie (onhandigheid).

   • Spierzwakte en verlamming beginnen meestal in de ledenmaten (armen en benen) en verspreiden zich langzaam over het hele lichaam, maar kunnen ook het gezicht als eerste aantasten.
   • Van de mensen die een hevige uitbraak van Japanse encefalitis hebben overleefd (wat 70% van de gevallen is), blijft ongeveer een kwart permanent last houden van neurologische- of gedragsproblemen en handicaps.
6. 
   6
   Pas op voor stuipen. Uiteindelijk krijgt iemand met een zware aanval van Japanse encefalitis last van stuipen, veroorzaakt door zwelling van de hersenen, hoge koorts en elektrische storing of ontlading in de neuronen van de hersenen. De stuipen kunnen gepaard gaan met in elkaar zakken, schudden, spierkrampen, kaakkrampen en soms overgeven of schuim op de mond.

   • Stuipen die door Japanse encefalitis worden veroorzaakt kunnen lijken op epilepsie, maar zijn veel gevaarlijker omdat de hersenen beschadigd kunnen raken.
   • Kinderen met Japanse encefalitis krijgen veel eerder last van stuipen dan volwassenen, omdat hun hersenen kleiner zijn zodat die vatbaarder zijn voor verhoogde druk en temperaturen.
   • Als de stuipen beginnen, kan de patiënt bewusteloos raken en zelfs in coma raken.
   Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 2:

Japanse encefalitis voorkomen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Laat je vaccineren. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is de veiligste en meest effectieve vorm van preventie tegen Japanse encefalitis je ertegen te laten vaccineren.

   • Sinds januari 2011 is het in Nederland geregistreerde vaccin Ixiaro beschikbaar. Ixiaro is een met formaline geïnactiveerd vaccin gekweekt in verocellen.
   • De gebieden in Azië waar het risico op Japanse encefalitis hoog is, zijn de landelijke gebieden van Japan, China en Zuidoost-Azië. Laat je voordat je naar deze gebieden afreist vaccineren om het risico op de ziekte te verkleinen.
   • De primaire serie bestaat uit twee vaccinaties, één op dag 0 en één op dag 28. Een derde dosis (booster) wordt aangeraden binnen het tweede jaar (tussen 12-24 maanden na de 2e dosis).
   • Onthou dat encefalitis juist veroorzaakt of verergerd kan worden door de vaccinatie als je allergisch bent voor de ingrediënten.
2. 
   2
   Voorkom muggenbeten. Een andere vorm van bescherming tegen JEV is zorgen dat je niet door muggen wordt gebeten, omdat deze insecten de ziekte verspreiden. Probeer daarom bronnen van stilstaand water, waar muggen hun eitjes in kunnen leggen, te verwijderen, en gebruik altijd een goed middel tegen insecten, bijvoorbeeld met DEET. Slaap in een klamboe en ga tussen zonsondergang en zonsopkomst, als muggen het meest actief zijn, zo min mogelijk naar buiten.

   • De meeste insectensprays werken maximaal zes uur, en sommige zijn waterproof.
   • Producten met DEET mogen niet door kinderen jonger dan twee jaar en zwangere vrouwen worden gebruikt.
   • Natuurlijke insectensprays bevatten vaak citronella en eucalyptusolie.
   • Als je voorkomt dat je door muggen wordt gebeten op reis, verminder je ook het risico op andere ernstige ziektes, zoals malaria en het West Nilevirus.
3. 
   3
   Draag beschermende kleding. Naast het gebruik van insectenspray en een klamboe, zou je ook altijd geschikte beschermende kleding moeten dragen als je in Azië op reis bent, vooral op het platteland. Kies voor shirts met lange mouwen en dunne katoenen handschoentjes (die zijn erg populair in Aziatische landen) om je hele armen en handen te bedekken. Draag verder een lange broek met sokken en schoenen als je naar buiten gaat, vooral als je in moerasachtig gebied of op plekken met veel gras bent.

   • In Azië is het het grootste deel van het jaar erg warm en vochtig, dus koop ademende broeken en shirts zodat je niet oververhit raakt.
   • Onthou echter wel dat muggen door dunne stof heen kunnen prikken, dus spuit voor de zekerheid je kleding in met een insectenspray. Zorg ervoor dat insectenspray die permetrine bevat niet op je huid komt.
4. 
   4
   Vermijd gevaarlijke activiteiten buitenshuis. Als je in Azië bent, probeer dan activiteiten die de kans op muggenbeten significant vergroten, zoals kamperen, wandelen of fietsen, te vermijden. Deze activiteiten vinden niet alleen vaak plaats op het platteland, maar je bent ook kwetsbaar omdat je veel blootstaat aan de muggen. Doe in landelijk gebied liever een tour in een gesloten voertuig (zoals een bus) en draag beschermende kleding, zoals hierboven beschreven staat.

   • Als je toch buiten moet slapen op het platteland van Azië, is het zeer belangrijk om in een tent of klamboe te slapen die is geïmpregneerd met een sterk insecticide.
   • Slaap op het platteland liever in hotelkamers waar goed sluitende horren voor de ramen en deuren zitten.
5. 
   5
   Ga niet naar Azië. Een andere vorm van preventie, al is die nogal drastisch, is niet naar Aziatische landen waar een uitbraak van Japanse encefalitis is te gaan -- en dat zijn haast alle landen in Azië. Dit is een makkelijk advies voor een nieuwsgierige reiziger die geen familiebanden of andere connecties met Azië heeft, maar niet erg praktisch voor mensen die er heen moeten voor zaken of om familie te bezoeken. In de praktijk is de kans om besmet te raken zeer, zeer klein -- geschat wordt dat jaarlijks minder dan één op de miljoen reizigers die naar Azië gaat Japanse encefalitis krijgt.

   • Een praktischer advies is om het platteland in Azië te vermijden als je daar gaat rondreizen, en dan vooral gebieden waar veel boerderijen met varkens- en koeien zijn.
   • Mensen die de meeste kans op JEV hebben, zijn diegenen die op het platteland wonen en werken waar de ziekte veel voorkomt, vooral kinderen onder de 15 jaar.
   • Als je de keuze hebt, reis dan liever niet in het regenseizoen naar Azië (dat varieert per gebied), want dan zijn er meer muggen en is het risico op encefalitis groter.
   Advertentie

Tips

• Japanse encefalitis is de grootste oorzaak van virale encefalitis in Azië.
• In sommige gevallen krijgen patiënten met Japanse encefalitis medicijnen tegen epilepsie om stuipen te voorkomen, en corticosteroïden om de zwelling van de hersenen te verminderen.
• Japanse encefalitis komt vooral voor in landelijk gebied, en niet in steden.
• De incubatietijd voor Japanse encefalitis is meestal vijf tot vijftien dagen.
• Ongeveer 75% van de mensen met JEV zijn kinderen onder de 15 jaar.
• Het WHO schat dat er wereldwijd jaarlijks 68.000 gevallen van Japanse encefalitis zijn.
• Er bestaat geen medicijn tegen Japanse encefalitis. In ernstige gevallen wordt gekozen voor ondersteunende behandeling, waarbij ziekenhuisopname vaak nodig is, zodat patiënten aan beademingsapparatuur en een infuus kunnen worden gelegd.

Advertentie

Waarschuwingen

• Als je Japanse encefalitis oploopt terwijl je zwanger bent kan dat leiden tot een ontsteking van de baarmoeder en kan het ongeboren kind sterven.

Advertentie