Bouwtekeningen leren lezen

Bouwtekeningen zijn tweedimensionale architectonische ontwerptekeningen waarop de afmetingen van een gepland gebouw, de voor de bouw te gebruiken materialen en de plaatsing van de onderdelen zijn aangegeven. Het leren lezen van bouwtekeningen is niet alleen essentieel voor bouwvakkers, maar ook voor de mensen die architecten inhuren om ze te tekenen.

Deel 1

Deel 1 van 3:

De basis leren van bouwtekeningen

Pdf downloaden

1
Lees het titelblok. Deze staan vaak aan het begin van elke bouwtekening. Als je betrokken bent bij enig serieus bouwwerk, zal je alles grondig moeten lezen.
- In het eerste deel van het titelblok staat de naam van de bouwtekening, het nummer, evenals de locatie, bouwplaats of de leverancier. Als de tekening deel uitmaakt van een serie zal deze informatie ook worden vermeld. Deze sectie is grotendeels voor archiverings- en organisatorische doeleinden.
- De tweede sectie bevat bureaucratische informatie. Hier staan verleende goedkeuring en handtekeningen. Als je een bouwtekening vindt die je interesseert en waar je meer over wilt weten, dan kan deze informatie van onschatbare waarde zijn.
- Sectie drie van het titelblok is de lijst met referenties. Hierin staan alle andere tekeningen die betrekking hebben op het gebouw/systeem/onderdeel, alsmede alle bouwtekeningen die als referentie/inspiratie zijn gebruikt. Net als de tweede sectie kan dit ongelooflijk nuttig zijn als je aan je eigen bouwtekening begint.
Elke keer dat er veranderingen aan een gebouw/systeem/onderdeel worden aangebracht, moet de tekening opnieuw worden gemaakt. Die wijzigingen staan hier vermeld.
3
Lees de noten en de legenda. Naast de standaard schaal, raster en lijnen, maken andere symbolen en getallen vaak ook deel uit van bouwtekeningen. Om de specifieke bouwtekening waar je mee werkt volledig te begrijpen, moet je die symbolen leren kennen door de legenda door te nemen. In de legenda staan alle specificaties of informatie waarvan de ontwerper denkt dat het helpt bij het begrijpen van de tekening.
- Voor projecten die daadwerkelijk met de bouw beginnen is het nog belangrijker om de aantekeningen te lezen. Het is mogelijk dat praktische informatie zoals, 'Begin niet te werken voor 8 uur', zal worden vermeld.
4
Bepaal het perspectief. Bij 2D-bouwtekeningen, zijn er drie gemeenschappelijke perspectieven: plan, elevatie en doorsnede.^[1]XBron Begrijpen welke van deze wordt gebruikt is een belangrijke eerste stap bij het lezen van een tekening.
- Plan: Een aanzicht in vogelvlucht van het geplande werk. Gewoonlijk wordt dit gedaan op een horizontaal vlak op 75 cm boven de vloer. Dit perspectief maakt het mogelijk de breedte en lengte nauwkeurig in kaart te brengen.
- Elevatie: Een aanzicht van het geplande werk vanaf de zijkant. Deze tekeningen zijn meestal georiënteerd vanuit het noorden, oosten, westen, of zuiden. Het samenstellen van een hoogtekaart maakt een gedetailleerde planning van de hoogtematen mogelijk.
- Doorsnede: Een aanzicht van iets alsof het doorsneden is. Dit perspectief is meestal denkbeeldig en wordt gebruikt om de innerlijke werking te tonen van hoe iets zal worden gebouwd.
5
Probeer je de schaal voor te stellen. Bouwtekeningen zijn verkleinde weergaven van dingen zoals huizen, ondergrondse leidingen en elektriciteitsleidingen. Om een goede constructie te garanderen, moet je altijd precieze maten gebruiken. De schaal is een regel voor de hele tekening, die zegt welke metingen op de tekening gelijk zijn aan de werkelijkheid. Bijvoorbeeld: 1 cm = 10 m (een centimeter is gelijk aan 10 meter).
- Bouwkundige schaalverdelingen worden gebruikt voor de constructie van de buitenkant en de binnenkant van gebouwen (voor het vaststellen van deuren, ramen en muren). Veel verhoudingen worden in breuken weergegeven: ½ cm = 30 cm , ¼ cm = 30 cm.^[2]XBron
- Technische schaalverdelingen, of civiele schalen, worden gebruikt voor openbare watersystemen, wegen en snelwegen, en ook voor topografische projecten. Zij gebruiken verhoudingen in gehele getallen, zoals 1 cm = 10 meter of 1 cm = 50 meter.^[3]XBron
- Er zijn verschillende schaalverdelingen die op bouwtekeningen kunnen voorkomen. Gangbare schalen zijn ¼ =1 en 3/32 =1.
6
Inspecteer het rastersysteem. Langs de horizontale en verticale randen van een bouwtekening wordt door tekenaars vaak een eenvoudig rastersysteem aangebracht met cijfers op de ene as en letters op de andere. Dit stelt iedereen die de plannen leest in staat om te verwijzen naar de locatie van een punt of object binnen de tekening. Bijvoorbeeld: 'Laten we eens kijken naar de deurpost gecentreerd op punt C7'.
- Als je met een team of partner naar de tekeningen kijkt en je kunt niet fysiek naar de plek wijzen waar je het over hebt, dan zijn rastersystemen erg handig. Dit kan het geval zijn als je online werkt vanaf verschillende locaties, of de anderen gewoon niet in dezelfde kamer zijn.
7
Herken deuren en ramen. Op bouwtekeningen zien deuren eruit als grotere openingen tussen muren. Er zal ook een gebogen lijn zijn met een schijndeur die in of uit het deurkozijn steekt. Dit laat zien in welke richting de deur zal draaien bij de bouw. Ramen zijn herkenbaar door 'het einde van een object'-lijnen en zullen meestal realistisch worden weergegeven, om hun grootte duidelijk te maken.^[4]XBron
- De bouwtekeningen moeten altijd een deur- en raamschema bevatten. Dit zal de stijl, grootte en het materiaal van elke deur en raam vermelden.
8
Herken apparaten. Koelkasten, toiletten, gootstenen, ovens, fornuizen, branders en dergelijke zullen worden weergegeven door simplistische voorstellingen die gemakkelijk herkenbaar zijn. Neem de tijd om na te gaan of ze zich bevinden op een plek waar je ze wilt hebben. Hoewel het lijkt alsof hun plaatsing na de oprichting van muren komt, kunnen ze uiteindelijk een belangrijkere rol spelen bij de beslissing over de ontwerpspecificaties.
- Je ook een afwerkingsschema moeten zien. Dit geeft aan in welke stijl of van welk model elk apparaat is.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Lijnen lezen

Pdf downloaden

1
Kijk naar de lijnen. Hoewel het in één keer overweldigend kan lijken, zijn lijnen de taal van bouwtekeningen. Lijnen geven vaak muren, deurkozijnen en de buitenkant van apparaten weer, maar ze hebben nog vele andere doeleinden en zijn het primaire kenmerk van geplande tekeningen. Afhankelijk van hun dikte, of ze recht of gebogen zijn, gestreept of ononderbroken, hebben lijnen een verschillende schematische betekenis. De basislijnen zijn:
- Objectlijn
- Verborgen lijn
- Middellijn
- Extensie- en dimensielijn
- Snijvlaklijn
- Doorsnedelijn
- Breuklijn
- Spooklijn
Objectlijnen - of zichtbare lijnen - worden het dikst getekend op een bouwtekening. Zij geven aan welke zijden van een object zichtbaar zijn voor het oog. Neem een eenvoudige getekende kubus - de enige lijnen die worden gezien zijn de zichtbare. Op een bouwtekening krijgen deze een extra belang; dikker dan alle anderen, worden zij het referentiepunt om het belang en de samenstelling van alle andere lijnen aan te toetsen.
3
Herken verborgen lijnen. Verborgen lijnen - of onzichtbare lijnen - onthullen oppervlakken die anders niet zichtbaar zouden zijn voor het oog. Ze worden getekend met de helft van de dikte van objectlijnen, met korte, consequent verdeelde streepjes. Overweeg dezelfde tekening van een kubus en hoe de onzichtbare lijnen op deze manier kunnen worden weergegeven.
- Eén regel van verborgen lijnen is dat ze altijd beginnen in contact met de lijn die hun beginpunt is. De uitzondering hierop is, wanneer een eerste streepje een voortzetting van een ononderbroken lijn lijkt te zijn.
4
Lees de maatlijnen. Maatlijnen geven de afstand aan tussen twee plaatsen in een tekening. Of dat nu muren in een huis zijn, of de ruimte tussen de bedrading in een stopcontact. Ze worden getekend als korte, ononderbroken lijnen, met pijlpunten aan elk uiteinde. Het middelpunt van de lijn wordt onderbroken, en hier zie je de afmetingen (bijv. 3,5, 1,8, etc.).
- Maatlijnen helpen om je een meer 3D-ruimte voor te stellen en om de juiste afstanden te houden binnen een kamer of object.
5
Zoek alle middenlijnen. Middellijnen bepalen de centrale as van een object of onderdeel. Je zult deze het vaakst zien bij plannen voor ronde of gebogen objecten. Op bouwtekeningen worden ze getekend met afwisselend lange en korte streepjes. Lange streepjes staan aan elk uiteinde, en korte streepjes op de snijpunten.
- Middellijnen worden getekend met dezelfde dikte als onzichtbare lijnen.
6
Zoek de spooklijnen. Spooklijnen worden gebruikt om verschillende posities van een object te illustreren. Denk bijvoorbeeld aan een schakelaar in de uit-stand. Spooklijnen kunnen hierbij worden gebruikt om de mogelijke 'Aan'-stand weer te geven. Op bouwtekeningen zie je ze getekend met een lange en twee korte streepjes, met nog een lang streepje aan het eind - alles op gelijke afstand van elkaar.
- Spooklijnen geven ook details aan die herhaald moeten worden, of zelfs de plaats van afwezige onderdelen.
7
Herken verlenglijnen. Verlenglijnen worden gebruikt om nauwkeurig de fysieke grens van afmetingen te bepalen. Zij worden getekend als korte, ononderbroken lijnen, en kunnen binnen of buiten de te definiëren afmetingen worden geplaatst. Ze komen uit de omtreklijn van het object, maar raken de objectlijnen niet.
- Omdat maatlijnen vaak boven een object moeten zweven omdat er simpelweg geen ruimte is op het papier (of ze zouden overlappen), zorgen verlenglijnen voor duidelijker eind- en beginpunten.
- Maatlijnen worden met dezelfde dikte getekend als onzichtbare lijnen.
8
Herken de leidende lijnen. Leidende lijnen (of 'leaders') zijn stevige lijnen die eindigen in een pijlpunt; deze geven een deel of gebied van een tekening aan dat geassocieerd is met een nummer, letter, notitie of andere referentie.
- Bureaus, boekenkasten en andere meubels die niet voorgemonteerd worden geleverd, zijn een veelgebruikte referentie om de leidende lijnen te onthouden. In de handleiding worden leidende lijnen vaak gebruikt om onderdelen te definiëren (bijv. 'Plaats sleuf A in gat B').
9
Lees de breuklijnen. Breuklijnen worden gebruikt wanneer een onderdeel wordt verwijderd om te onthullen wat er onmiddellijk onder ligt. In bouwkundige tekeningen worden ze vaak gebruikt wanneer een lang stuk tekening dezelfde structuur heeft; dit verkleint de tekening en bespaart papier.
- Korte breuklijnen worden uit de vrije hand gedaan en lijken op een ononderbroken, dikke sinusgolf.
- Lange breuklijnen zijn lange, dunne met een liniaal gemaakte lijnen, afgewisseld met zigzaglijnen uit de vrije hand.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Meer leren

Pdf downloaden

1
Lees boeken over bouwtekeningen. Er zijn een aantal algemene en vakspecifieke boeken over het lezen van bouwtekeningen, waarvan sommige zijn gepubliceerd door machine- en gereedschap-fabrikanten en andere door overheidsinstellingen. Deze boeken zijn verkrijgbaar in druk of als e-book.
- Als je vooral geïnteresseerd bent in bouwkundige tekeningen, geef dat dan aan bij je zoekopdrachten.
- Het is ook mogelijk om bouwtekeninglessen te volgen voor maritiem, civiel en ingenieurswerk, naast vele andere vakgebieden.
2
Kijk naar instructievideo's. Video's zijn beschikbaar in dvd-formaat en als streaming online video.
- Veel van de videohandleidingen die beschikbaar zijn op populaire streamingsites zijn geüpload door mensen met praktische ervaring in de bouw en architectuur. Sommigen worden echter gepresenteerd door amateurs. Wees discreet bij zelfstudie online. Vergelijk wat je hebt geleerd met meer formele studiebronnen die ook online beschikbaar zijn.
- YouTube is een goede plaats om te beginnen met zelfstudie, omdat het je de basiskennis op kan leveren die nodig is, voordat je verder gaat met gevorderde, complexere studiebronnen.
3
Volg lessen in het lezen van bouwtekeningen. Lessen in het lezen van bouwtekeningen zijn wellicht beschikbaar als cursussen bij bibliotheken en hogescholen, maar ook online.
- Universiteiten bieden vaak online beschikbare lessen, maar je kunt ook leren van minder dure, gespecialiseerde bedrijven die alleen lesgeven in het lezen van bouwtekeningen. Overweeg je budget bij het beslissen welke optie voor jou geschikt is.
- Hoewel online leren handig is, zal je zeker veel kunnen hebben aan fysieke lessen, cursussen bij wijkcentra, of aan een universiteit. Met een ervaren docent kun je vragen stellen, je werk meenemen ter beoordeling en advies krijgen.
4
Leer online bouwtekeningen lezen. Het internet biedt niet alleen toegang tot lessen en instructievideo's, maar ook een aantal websites met informatie over het lezen van bouwtekeningen. Hoewel je geen formele certificering zult ontvangen, zijn alle middelen die je nodig hebt om complexe bouwtekeningen te leren lezen online beschikbaar.
- Lees papers gepubliceerd door universiteiten en ervaren specialisten, zodat je de bouwkundige taal begrijpt, en om er zeker van te zijn dat je de juiste informatie krijgt.
- Lees en bekijk hiernaast materiaal geproduceerd door mensen die hebben geëxperimenteerd en autodidact zijn. Wees je ervan bewust dat zij mogelijk onjuiste informatie presenteren, maar leer ook van hun fouten en ervaringen.
Advertentie

Tips

Wanneer je voor het eerst bouwtekeningen leert lezen, neem er dan de tijd voor. Bekijk individuele woorden en symbolen om hun doel te begrijpen, voordat je verder gaat met andere delen van de bouwtekening. Je kunt individuele delen markeren als je de betekenis ervan begrijpt.

Advertentie