Afrikaans
Afrikaans, Afrikaanca veya Boer dili, esas olarak Güney Afrika'nın batısında ve Namibya'da konuşulan bir Batı Cermen dili. Dil, Felemenkçenin Hollandaca lehçesinden evrilmiştir. Daha az sayıda kişi tarafından Botsvana, Lesotho ve Esvatini'de de konuşulmaktadır.
| Afrikaans | |
|---|---|
| Afrikaans | |
| Bölge | Afrika |
| Etnisite | AfrikanerColoured |
| Konuşan sayısı | 17.631.780 (2020)[1] 10,3 milyon L2 konuşuru (2002)[2] |
| Dil ailesi | |
| Yazı sistemi | Latin alfabesi |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |  Güney Afrika |
| Tanınmış azınlık dili |  Namibya Botsvana |
| Denetleyen | Die Taalkommissie |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | af |
| ISO 639-2 | afr |
| ISO 639-3 | afr |
 Afrikaans'ın konuşulduğu yerler. | |
Afrikaans, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin 11 resmi dilinden biridir. Ana dili Afrikaans olanların sayısı 7 milyon kişi kadardır ve dil Güney Afrika toplumunun %13,5'inin ana dilini oluşturur.[3] İkinci dil olarak konuşanlar eklendiğinde dilin toplamda 15 ile 23 milyon arasında bir konuşur sayısına sahip olduğu tahmin edilmektedir.[4] Dil, Güney Afrika'da yaşayan çok ırklı Coloured ismi verilen halk (%75.8) ile Avrupa kökenli beyazlar tarafından (%60.8) en yüksek oranda konuşulmaktadır. Çoğunlukla Hollanda'dan göç etmiş Afrikaans konuşuru beyazlar Afrikaner olmaktadır.[5]
Dil Almanca ve Khoisan dilleri gibi dillerden ödünçlemeler almış olmak ile birlikte söz varlığı açısından %90-95 oranında Felemenkçe kökenlidir. Bu nedenden ötürü Felemenkçe ile Afrikaans arasındaki farklar söz varlığından çok dilin analitik türde morfolojisi, grameri ve sözcüklerin yazımı ile telaffuzunda gözlemlenir.[6] İki dil arasında yüksek bir karşılıklı anlaşılabilirlik vardır; bu oran diller yazılı olduğunda daha da artmaktadır.[7]
Coğrafi dağılım değiştir
| Ülke | Konuşan | Yüzde | Yıl | Kay. | Harita |
|---|---|---|---|---|---|
 Avustralya | 43.741 | %0,61 | 2016 | [8] |  0–20% 20–40% 40–60% 60–80% 80–100% |
| Botsvana | 8.080 | %0,11 | 2015 | [8] | |
 Kanada | 23.410 | %0,13 | 2016 | [9] | |
 İngiltere ve  Galler | 11.247 | %0,16 | 2011 | [10] | |
 Mauritius | 36 | %0,0005 | 2011 | [8] | |
| Namibya | 219.760 | %3,05 | 2011 | [8] | |
 Yeni Zelanda | 27.400 | %0,29 | 2013 | [8] | |
| Güney Afrika | 6.855.082 | %95,06 | 2011 | [8] | |
 ABD | 28.406 | %0,39 | 2016 | [11] | |
 Arjantin | 650 | %0,009 | 2019 | [12] | |
| Toplam | 7.211.537 |
Afrikaans, Felemenkçe ve İngilizcenin karşılaştırması değiştir
| Afrikaans'ın diğer Cermen dilleriyle karşılaştırılması | |||
|---|---|---|---|
 Afrikaans |  Felemenkçe |  İngilizce |  Türkçe |
| ag(t) | acht | eight | sekiz |
| aksie/handeling | actie/handeling | action | eylem |
| asseblief | alstublieft/alsjeblieft | please | lütfen |
| bed | bed | bed | yatak |
| dankie | dankjewel | thank you | teşekkür ederim |
| eggenoot | echtgenoot | spouse (Latince'den) | eş |
| goeienaand | goedenavond | good evening | iyi akşamlar |
| lughawe | luchthaven vliegveld | airport (Latince'den) | havalimanı |
| my | mijn | my | benim |
| maak | maken | make | yap(mak) |
| nege | negen | nine | dokuz |
| oes | oogst | harvest | hasat |
| oop | open | open | açık |
| reën | regen | rain | yağmur |
| saam | samen | together ("same") | beraber |
| ses | zes | six | altı |
| sewe | zeven | seven | yedi |
| skool | school | school | okul |
| sleg | slecht | bad ("slight") | kötü |
| vir | voor | for | için |
| voël | vogel | bird, fowl | kuş |
| vry | vrij | free | serbest |
| vyf | vijf | five | beş |
| welkom | welkom | welcome | hoş geldiniz |
| winter | winter | winter | kış |
| ys | ijs | ice | buz |
Kaynakça değiştir
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2013.
- ^ Webb 2002, 14:78.
- ^ Güney Afrika 2011 Nüfus Sayımı (PDF). Pretoria: Güney Afrika İstatistik Kurumu. 2012. s. 30. ISBN 9780621413885. 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ Afrikaans 16,3 milyon kişi tarafından konuşulurde Swaan 2001, s. 216. Afrikaans has a total of 16 million speakers; see Machan 2009, s. 174. About 9 million people speak Afrikaans as a second or third language; see Alant 2004, s. 45, Proost 2006, s. 402. Afrikaans has over 5 million native speakers and 15 million second-language speakers; see Réguer 2004, s. 20. Afrikaans has about 6 million native and 16 million second language speakers; see Domínguez & López 1995, s. 340. In South Africa, over 23 million people speak Afrikaans, of which a third are first-language speakers; see Page & Sonnenburg 2003, s. 7. L2 "Black Afrikaans" is spoken, with different degrees of fluency, by an estimated 15 million; see Stell 2008–2011, s. 1.
- ^ "Community profiles > Census 2011". Statistics South Africa Superweb. 30 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013.
- ^ For morphology; see Holm 1989, s. 338, Geerts & Clyne 1992, s. 72. For grammar and spelling; see Sebba 1997, s. 161.
- ^ Dutch and Afrikaans share mutual intelligibility; see Gooskens 2007, s. 453, Holm 1989, s. 338, Baker & Prys Jones 1997, s. 302, Egil Breivik & Håkon Jahr 1987, s. 232.
For written mutual intelligibility; see Sebba 2007, Sebba 1997, s. 161. - ^ a b c d e f "Population by language, sex and urban/rural residence". UNdata. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2015.
- ^ "Census Profile, 2016 Census of Canada". 17 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019.
- ^ "2011 Census: Detailed analysis - English language proficiency in parts of the United Kingdom, Main language and general health characteristics". Office for National Statistics. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ 2016 American Community Survey, 5-year estimates (https://usa.ipums.org/usa/sda/ 8 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ "Afrikaans is making a comeback in Argentina - along with koeksisters and milktart". Business Insider South Africa. 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019.
 | Hint-Avrupa dil ailesi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |