Łacinka białoruska
wariant łacinki zawierający 9 liter specjalnych
 | Ten artykuł od 2011-08 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Łacinka białoruska, łacinka (biał. лацінка, łacinka) – wariant alfabetu łacińskiego, który został przystosowany do zapisu języka białoruskiego.
Współczesna łacinka białoruska oparta jest o alfabet łaciński, używany w Rzeczypospolitej Obojga Narodów z dodatkiem znaków charakterystycznych dla alfabetu husyckiego oraz litery ŭ.
Po upadku Związku Radzieckiego i uzyskaniu niepodległości przez Białoruś rozpoczęto pracę nad przywróceniem łacinki do zapisu języka białoruskiego, ale używana jest ona bardzo rzadko. Posługuje się nią na przykład środowisko skupione wokół tygodnika „Nasza Niwa” i pisma Arche oraz zespół N.R.M. - większość tytułów ich płyt i piosenek jest zapisana właśnie łacinką.
Alfabet edytuj
| Litera | Wymowa |
|---|---|
| A a | a |
| B b | b |
| C c | c; w wersji miękkiej - przed i - dźwięk wymawiany jak cj w końcówce -cja |
| Ć ć | dźwięk wymawiany jak „syczące” cj |
| Č č | cz (zawsze twarde) |
| D d | d (zawsze twarde) |
| E e | e |
| F f | f |
| G g | g |
| H h | dźwięczne h |
| I і | i; po spółgłosce a przed samogłoską tylko jako znak zmiękczenia |
| J j | j |
| K k | k |
| L l | jak polskie miękkie l |
| Ł ł | kresowe (welaryzowane) ł |
| M m | m |
| N n | n; w wersji miękkiej (przed i), jak ń |
| Ń ń | ń |
| O o | o |
| P p | p |
| R r | r (zawsze twarde) |
| S s | s; w wersji miękkiej - przed i - dźwięk wymawiany jak sj w końcówce -sja |
| Ś ś | dźwięk wymawiany jak „syczące” sj |
| Š š | sz (zawsze twarde) |
| T t | t (zawsze twarde) |
| U u | u |
| Ŭ ŭ | u[1] niezgłoskotwórcze |
| V v | w |
| Y y | y |
| Z z | z; w wersji miękkiej (przed i), dźwięk wymawiany jak zj w końcówce -zja |
| Ź ź | dźwięk wymawiany jak „syczące” zj |
| Ž ž | ż (zawsze twarde) |
| Dwuznaki | |
| Ch ch | ch |
| Dz dz | dz; w wersji miękkiej (przed і), dźwięk wymawiany jak dzj w końcówce -dzja |
| Dź dź | dźwięk wymawiany jak „syczące” dzj |
| Dž dž | dż (zawsze twarde) |
Transliteracja tekstu z cyrylicy na łacinkę edytuj
| Cyrylica | na początku wyrazu; po samogłosce | po spółgłosce | po miękkim znaku; po apostrofie | po spółgłosce л |
|---|---|---|---|---|
| а | a | a | - | a |
| э | e | e | - | e |
| і | i | i | ji | i |
| о | o | o | - | o |
| у | u | u | - | u |
| ы | - | y | - | y |
| я | ja | ia | ja | a |
| е | je | ie | je | e |
| ё | jo | io | jo | o |
| ю | ju | iu | ju | u |
| Cyrylica | Normalnie | przed ь; przed: п, б, в, ф, м, с, з, ц, дз, л, н + я, е, ё, ю, ь |
|---|---|---|
| б | b | b |
| в | v | v |
| г | h, w wyrazach obcych g | h, w wyrazach obcych g |
| д | d | - |
| ж | ž | - |
| з | z | ź |
| й | j | j |
| к | k | k |
| л | ł | l (także przed і, я, е, ё, ю) |
| м | m | m |
| н | n | ń |
| п | p | p |
| р | r | - |
| с | s | ś |
| т | t | - |
| ў | ŭ | ŭ |
| ф | f | f |
| х | ch | ch |
| ц | c | ć |
| ч | č | - |
| ш | š | - |
| ь | - | - |
| ' | - | - |
Przykład literacki edytuj
Wiersz Natalli Arsieńniewy pt. „Mahutny Boża”
| Cyrilica: Магутны Божа
| Łacinka: Mahutny Boža
| Tłumaczenie Wszechmocny Boże
|
Przypisy edytuj
- ↑ Zasady pisowni i interpunkcji. [dostęp 2010-01-08].
Zobacz też edytuj
Linki zewnętrzne edytuj
🔥 Top keywords: Wikipedia:Strona głównaOłeksandr UsykTyson FurySpecjalna:SzukajAgnieszka OsieckaGrzegorz PrzemykIga ŚwiątekTomasz AdamekBitwa o Monte CassinoKrzysztof Włodarczyk (bokser)YasukeZielone ŚwiątkiAndriej KudriaszowBarbara SadowskaMarek HłaskoAryna SabalenkaPolskaMichał PasternakAnthony JoshuaFame MMAEwa PiątkowskaJulia WieniawaLiderki rankingu WTAZbigniew ZiobroRobert Fico18 majaHalina KonopackaNowa KaledoniaJan Paweł IIFilip LatoWładysław AndersDeontay WilderMistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 2024 (elita)Mike TysonTomasz OświecińskiElżbieta TarkowskaMonte CassinoZmarli w maju 2024Inwazja Rosji na Ukrainę