Սեբաստիայի գավառ

Գավառը հյուսիսից սահմանակից էր Թոկատին և Շապին Գարահիսարի, արևելքից Երզնկայի գավառներին, հարավ-արևելքից` Խարբերդի, հարավից` Կեսարիայի վիլայեթներին։

Տեղի հայերի զգալի մասը ոչնչացվեց 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ։ Կենդանի մնացածները ապաստանեցին տարբեր երկրներում։

Սեբաստիան հանդիսանում էր վիլայեթի ամենախիտ բնակեցված գավառը։ 1914 թվականին հայերի թիվը կազմում էր 55 000։

Բնակչության հիմնական զբաղմունքը հացահատիկի մշակություն, անասնապահություն, արհեստներն ու առևտուրն էր։

Սեբաստիայի գավառը բաժանված էր 11 գավառակի՝

• Ազիզիե
• Բյունյան (Պյունյան)
• Դարանդա (Դերենդեի, Տարենտե)
• Ենիխան (Յըլդըզ, Եըլդըգ, Նոր Խան)
• Թոնուս (Թոնոս)
• Կյուրին
• Ղանղալ (Կանգալ, Քանկալ)
• Սեբաստիա
• Տևրիկ (Դիվրիկ)
• Քոչկիր (Կոչգիր)
• Քոչհիսար (Հաֆիգ, Խաֆիք)

Սեբաստիայի գավառն ուներ հայկական 6 վանք և 46 եկեղեցի^[1]։

• Սեբաստիայի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն