Έντουαρντ Νόρτον

Ο Έντουαρντ Νόρτον (Edward Harrison Norton, 18 Αυγούστου 1969) είναι Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης.

Έντουαρντ Νόρτον
Ο Ένοτυαρντ Νόρτον το 2009
Γέννηση18 Αυγούστου 1969 (1969-08-18) (54 ετών)
Κολούμπια, Μέριλαντ, ΗΠΑ Country flag
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΣπουδέςWilde Lake High School (1987)[1], Πανεπιστήμιο Γέιλ (1991), Ezra Stiles College και Κολέγιο Γέιλ
Ιδιότηταηθοποιός ταινιών, σκηνοθέτης κινηματογράφου, παραγωγός ταινιών, καρατερίστας, σεναριογράφος[2][3], περιβαλλοντολόγος[4], ηθοποιός θεάτρου, ηθοποιός φωνής, ηθοποιός τηλεόρασης[5], ηθοποιός[6] και σκηνοθέτης[7]
ΣύζυγοςShauna Robertson (από 2012)
ΓονείςEdward Mower Norton Jr. και Lydia Robinson Rouse
Είδος τέχνηςΗθοποιός, Σκηνοθέτης, Σεναριογράφος, Παραγωγός
Σημαντικά έργαΜαθήματα Αμερικανικής Ιστορίας και Fight Club[8]
ΒραβεύσειςΧρυσή Σφαίρα Β' Ανδρικού Ρόλου - κινηματογραφική ταινία (1996), Βραβείο Β' Ανδρικού Ρόλου της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου του Λος Άντζελες (1996), Βραβείο Β' Ανδρικού Ρόλου της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου της Βοστώνης (1996) και Βραβείο Satellite Καλύτερου Α' ανδρικού ρόλου σε δραματική ταινία (1999)
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Έντουαρντ Νόρτον γεννήθηκε στη Βοστόνη, της Μασαχουσέτης, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στις 18 Αυγούστου 1969 και μεγάλωσε στο Κολούμπια του Μέριλαντ. Η μητέρα του, Ρόμπιν, πέθανε το 1997 εξαιτίας ενός όγκου στον εγκέφαλο, ενώ ο πατέρας του, Έντουαρντ ο πρεσβύτερος, είναι δικηγόρος και πρώην ομοσπονδιακός εισαγγελέας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής υπό την κυβέρνηση του Τζίμι Κάρτερ. Αυτή τη στιγμή εργάζεται για την Nature Conservancy. Ο Έντουαρντ Νόρτον ο νεότερος είναι εγγονός του James W. Rouse ο οποίος μεταξύ άλλων σχεδίασε την πόλη στην οποία μεγάλωσε ο Νόρτον. Έχει δύο αδέλφια, τη Μόλυ και τον Τζιμ.

Ο Νόρτον αποφοίτησε από το Wilde Lake High School το 1987 και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Γέιλ το 1991 με Bachelor of Arts στην Ιστορία. Στο Γέιλ ήταν το σημείο στο οποίο ο Νόρτον άρχισε να ασχολείται με το θέατρο και την υποκριτική. Παρακολούθησε αρκετά μαθήματα πάνω σε αυτό αν και ποτέ δεν ακολούθησε ανώτερες σπουδές πάνω στη δραματική τέχνη. Συμφοιτητές του ήταν οι ηθοποιοί Ρον Λίβινγκστον και Πολ Τζιαμάτι.

Μετά την αποφοίτηση του, ο Νόρτον εργάστηκε στην Οσάκα την Ιαπωνίας ως σύμβουλος στην εταιρεία Enterprise Foundation η οποία ανήκε στον παππού του.

Κινηματογραφική καριέρα

Επεξεργασία

Ο Νόρτον μετακόμισε στη Νέα Υόρκη και ξεκίνησε την καριέρα του ηθοποιού στο θέατρο Off-Broadway. Στον κινηματογράφο τον γνωρίσαμε με την ταινία Primal Fear, η οποία έκανε την εμφάνιση της στις κινηματογραφικές αίθουσες εν έτει 1996 και στην οποία υποδύθηκε τον Aaron Stampler, έναν νεαρό άντρα ο οποίος κατηγορούνταν για φόνο. Η ερμηνεία του σε αυτή την ταινία του χάρισε την πρώτη του υποψηφιότητα για βραβείο Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου, καθώς και μια Χρυσή Σφαίρα. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκε στο μιούζικαλ του Γούντι Άλεν Όλοι λένε σ' αγαπώ, στην οποία ο ηθοποιός απέδειξε πως μπορεί να τα βγάλει εξίσου καλά και με κωμικούς ρόλους. Η πρώτη του χρονιά στο κινηματογραφικό πανί έκλεισε με τη βιογραφική ταινία Υπόθεση Λάρι Φλιντ του Μίλος Φόρμαν.

Αφού πρόσθεσε αρκετά μυϊκά κιλά και ξύρισε τα μαλλιά του, ο Νόρτον έδωσε μια πολύ καλή ερμηνεία στο Μαθήματα Αμερικανικής Ιστορίας το 1998. Στην ταινία αυτή υποδύθηκε έναν βίαιο νεοναζί, τον Derek Vinyard. Το American History X του χάρισε μια δεύτερη υποψηφιότητα για Όσκαρ, αυτή τη φορά όμως για Α' Ανδρικό ρόλο. Το 1998 ο Έντουαρντ Νόρτον εμφανίστηκε και στην ταινία The Rounders στο πλάι του Matt Damon. Την επόμενη χρονιά, έπαιξε στο Fight Club μαζί με τους Μπραντ Πιτ και Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, μια παράξενη ταινία γύρω από βίαιες υπόγειες ομάδες.

Ο Νόρτον έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με την ταινία Πιστά ερωτευμένοι το 2000, στην οποία συμπρωταγωνίστησε με τον Μπεν Στίλερ. Η ιστορία της ταινίας αφορούσε ένα καθολικό ιερέα και ένα ραβίνο που ερωτεύονται την ίδια γυναίκα, ενώ ένα χρόνο αργότερα τον είδαμε στο The Score, μαζί με τους Μάρλον Μπράντο και Ρόμπερτ Ντε Νίρο. Μαζί με τη μνηστή του Σάλμα Χάγιεκ συμπρωταγωνίστησε το 2002 στο Φρίντα, στο οποίο συμμετείχε και ως σεναριογράφος. Ακολούθησαν το Κόκκινος δράκος, prequel του ιστορικού Η σιωπή των αμνών καθώς και το 25η ώρα (25th Hour) του Σπάικ Λι, στα οποία είχε πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Το 2003 είχε έναν μικρό ρόλο στο Ληστεία αλά ιταλικά (The Italian Job). Όπως έγινε γνωστό αργότερα, συμμετείχε στην ταινία εξαιτίας της εταιρείας παραγωγής, στην οποία και κατά κάποιο τρόπο "χρωστούσε" αυτή τη χάρη. Το 2005 υποδύθηκε τον εαυτό του στην πειραματική εκπομπή Stella ενώ κέρδισε διθυραμβικές κριτικές υποδυόμενος τον βασιλιά της Ιερουσαλήμ στο Βασίλειο των ουρανών (Kingdom of Heaven), στο οποίο δεν εμφανίστηκε καθόλου με το πρόσωπο του ούτε υπήρχε στους τίτλους τέλους της ταινίας.

Ακολούθησαν τα Η κοιλάδα του πόθου και Ο μάγος Αϊζενχάιμ (The Illusionist). Στο πρώτο υποδύθηκε έναν καουμπόι του σήμερα και στο δεύτερο έναν μάγο. Στο The Illusionist μάλιστα συμπρωταγωνίστησε με τον πρώην συμφοιτητή του Πολ Τζιαμάτι. Το 2006 βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το Βαμμένο πέπλο (The Painted Veil). Το 2008 κυκλοφόρησε το Ζήτημα τιμής (Pride and Glory) και το 2019 το Οι σκιές του Μπρούκλιν (Motherless Brooklyn), η μεταφορά του γνωστού βιβλίου στη μεγάλη οθόνη, στο οποίο ο Νόρτον πρωταγωνίστησε αλλά και το οποίο σκηνοθέτησε.

Πολλαπλά πόστα

Επεξεργασία

Πέρα από την επιτυχημένη καριέρα ηθοποιού, ο Έντουαρντ Νόρτον συμμετείχε σε πολλές ταινίες ως σεναριογράφος αλλά και ως παραγωγός. Αυτές είναι τα Πιστά ερωτευμένοι, στην οποία είχε πρωταγωνιστικό ρόλο, ήταν παραγωγός και σκηνοθέτης, το Down in the Valley στο οποίο συμμετείχε και ως παραγωγός ενώ έκανε και την παραγωγή του The Painted Veil. Αυτή την εποχή συμμετέχει στην παραγωγή των A Soldier of the Great War, Buffalo for the Broken Heart, Motherless Brooklyn και Pride and Glory. Στα δύο τελευταία θα έχει και πρωταγωνιστικούς ρόλους ενώ στο Motherless Brooklyn θα υπογράψει και το σενάριο, το οποίο θα είναι μεταφορά από γνωστό βιβλίο.

Ο Έντουαρντ Νόρτον σε συνεργασία με τον αδελφό του, Τζιμ Νόρτον, δημιούργησε την εταιρεία παραγωγής ταινιών Class 5 Films, στην οποία συμμετέχουν επίσης ο συγγραφέας Στούαρτ Μπλούμπεργκ και ο παραγωγός Μπιλ Μιλιόρι. Η εταιρεία πρόσφατα ανακοίνωσε μια νέα συνεργασία με την Plan B του Μπραντ Πιτ και το National Geographic για την παραγωγή μιας σειράς δέκα επεισοδίων για το HBO, βασισμένη στο βιβλίο Undaunted Courage του Στίβεν Άμπροουζ. Το The Painted Veil είναι η πιο πρόσφατα παραγωγή της Class 5. Άλλες παραγωγές της Class 5 είναι τα The Great Rivers Expedition και Dirty Work ενώ συνεργάστηκε με την Sea Studios Foundation για την παραγωγή του Strange Days on Planet Earth για το National Geographic.

Ο ηθοποιός έχει ακόμη διευρυμένη κοινωνική και περιβαλλοντική ακτιβιστική δράση, ενώ υποστηρίζει οικονομικά διάφορα πρότζεκτ όπως τα Nature Conservancy's Yunnan Great Rivers, Grand Canyon Trust, EarthJustice, Wilderness Society, Southern Center for Human Rights, American Museum of Natural History, Credit Where Credit is Due, American Visionary Arts Museum και Johns Hopkins Neuro-oncology Research Lab.

Φιλμογραφία

Επεξεργασία
ΧρονιάΤίτλοςΡόλοςΣημειώσεις
1996Primal FearAaron Stampler
Υπόθεση Λάρι ΦλιντΆλαν Αιζακμαν
Όλοι λένε σ' αγαπώHolden Spence
1998RoundersLester 'Worm' Murphy
Μαθήματα αμερικανικής ιστορίαςDerek Vinyard
1999Fight ClubThe Narrator
2000Πιστά ερωτευμένοιFather Brian FinnΣκηνοθέτης/παραγωγός
2001The ScoreBrian/ Jack 'Jackie' Teller
2002Death to SmoochySheldon Mopes/Smoochy the Rhino
ΦρίνταNelson Rockefeller
Red DragonWill Graham
25th HourMonty BroganΠαραγωγός
2003The Italian JobSteve Frazelli
2004National Geographic's Strange Days on Planet EarthΠαρουσιαστής
2005Kingdom of HeavenBaldwin IVΔεν εμφανίστηκε στους τίτλους τέλους
2006Η κοιλάδα του πόθουHarlanΠαραγωγός
The IllusionistEisenheim
The Painted VeilWalter FaneΠαραγωγός
Motherless BrooklynLionel EssrogΑνακοινώθηκε. Συγγραφέας, σκηνοθέτης και παραγωγός
2008Ο απίθανος ΧαλκBruce Banner/Χαλκ
Bustin Down The DoorΑφηγητήςΝτοκιμαντέρ
Pride and GloryRay Tierney
2009The Invention of LyingTraffic Cop
Modern FamilySpandau Ballet Bassist Izzy LaFontaineτηλεοπτική σειρά (1 επεισόδιο)
2010Leaves of GrassBill Kincaid / Brady Kincaid
StoneGerald "Stone" Creeson
2012Η κληρονομιά του Μπορν
2014Birdman ή Η απρόσμενη αρετή της αφέλειαςΡίγκαν Τόμσον
Ξενοδοχείο Grand BudapestInspector Henckels
2016Πάρτι με λουκάνικαSammy Bagel Jr.φωνή
2018Isle of DogsΡεξφωνή
2021Η γαλλική αποστολήσοφέρ
2022Glass Onion: Στα μαχαίριαΜάιλς Μπρον
2023Asteroid CityΚόνραντ Ερπ

Σκηνοθέτης

Επεξεργασία

Παραγωγός

Επεξεργασία
  • Undaunted Courage (2007)
  • Down in the Valley (2006)
  • The Painted Veil (2006)
  • Keeping the Faith(2000)
  • Death to Smoochy (2002) τραγούδι ("My Stepdad's Not Mean (He's Just Adjusting)")
  • Death to Smoochy (2002) τραγούδι ("Smoochy's Methadone Song" "Smoochy's Magic Jungle Theme" "The Cookie Chant")
  • Everyone Says I Love You (1996) τραγούδι ("Just You Just Me" "My Baby Just Cares for Me" "I'm Thru With Love")

Ενδεικτικοί μισθοί

Επεξεργασία
  • The Italian Job (2003): $1,000,000
  • 25th Hour (2002): $500,000
  • Red Dragon (2002): $8,000,000
  • Death to Smoochy (2002): $8,000,000
  • The Score (2001): $6,500,000
  • Primal Fear (1996): $50,000

Βραβεύσεις και υποψηφιότητες

Επεξεργασία
ΧρονιάΟμάδαΒραβείοΚέρδισε;Ταινία
2005Satellite AwardsOutstanding Actor in a Supporting Role, DramaΌχιKingdom of Heaven
2004Sant Jordi AwardsBest Foreign Actor (Mejor Actor Extranjero)Ναι25th Hour
2003Satellite AwardsBest Performance by an Actor in a Motion Picture, DramaΌχι25th Hour
2001Best Performance by an Actor in a Motion Picture, Comedy or MusicalΌχιKeeping the Faith
2000Street Film Festival, MilanBest Feature FilmΝαι
MTV Movie AwardsBest FightΌχιFight Club
Ένωση Διαδικτυακών Κριτικών ΚινηματογράφουBest ActorΌχι
Blockbuster Entertainment AwardsFavorite Action Team (with Μπραντ Πιτ)Όχι
1999Satellite AwardsBest Performance by an Actor in a Motion Picture - DramaΝαιAmerican History X
Southeastern Film Critics Association AwardsBest ActorΝαι
Ένωση Διαδικτυακών Κριτικών ΚινηματογράφουBest ActorΌχι
Chlotrudis AwardsBest ActorΌχι
Chicago Film Critics Association AwardsBest ActorΌχι
ΌσκαρΑ΄ Ανδρικού ΡόλουΌχι
Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror FilmsBest ActorΌχι
1997Southeastern Film Critics Association AwardsBest Supporting ActorΝαιPrimal Fear
Kansas City Film Critics Circle AwardsBest Supporting ActorΝαι
MTV Movie AwardsBest VillainΌχι
ΌσκαρΒ΄ Ανδρικού ΡόλουΌχι
Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror FilmsBest Supporting ActorΌχι
Βραβεία Βρετανικής Ακαδημίας ΚινηματογράφουBest Performance by an Actor in a Supporting RoleΌχι
Χρυσές ΣφαίρεςBest Performance by an Actor in a Supporting Role in a MotionΝαι
Chicago Film Critics Association AwardsMost Promising ActorΝαιPrimal Fear, The People vs. Larry Flynt and Everyone Says I Love You
Florida Film Critics Circle AwardsBest Supporting ActorΝαι
1996Boston Society of Film Critics AwardsBest Supporting ActorΝαι
Los Angeles Film Critics Association AwardsBest Supporting ActorΝαι
National Board of ReviewBest Supporting ActorΝαιEveryone Says I Love You
Society of Texas Film Critics AwardsBest Supporting ActorΝαιPrimal Fear και The People vs. Larry Flynt

Πηγές και σύνδεσμοι

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία