Cumhuriyetê İrlanda

(İrlanda ra ame ardış)

Cumhuriyetê İrlanda dewletê da Ewropaya. Cayê xo mıntıqa ra zımeyê rocawanê qıtaya Ewropa dero. Dormeyê İrlanda de Qraliya Yewbiyayiye (İrlandaya Zımey), Okyanuso Atlas u Deryayê Zımey estê. Paytextê İrlanda sûka Dublinio. İrlanda ezaya Yewiya Ewropa u Mıletê Yewbiyayeya. Sistemê idarey cumhuriyeto.

Cumhuriyetê İrlanda
Desmal û Arma
Melumat
WareDewleta hegemonyal
MıntıqaYewina Ewropa
EmbıryaniQraliya Yewbiyayiye û İrlanda Zımey
İdareGovernment of IrelandOireachtas
Erd69 797 km2
Nıfus5 123 536
HıkumetCumhuriyet
SerdarMichael D. Higgins
Kodê telefoni+353
Leteyê saeteUTC±00:00
Kodê interneti.ie
Zıwano resmiİrlandki û İngılızki
MerşAmhrán na bhFiann
Cayo tewr berzCarrauntoohil
Cayo tewr nızmNorth Slob
PereEwro
Ravêrşiyayışê heqa merdıman0,95
Xerita

Tarix bıvurne

Mabênê serranê 1801 u 1922ıne de İrlanda gırêdayiya Qraliya Yewbiyayiye biya. Wextê veyşaniya gırde (1845 - 1849) de nıfusê İrlanda zaf bi senık. Yew milyon merdumê İrlanda merd u yew milyon u nêm (1.5) merdumo İrlandayıc mıhacir bi u şi Dewletanê Amerikayê Yewbiyayiyan.

Mabênê serranê 1914 u 1922ıne de İrlanda u Qraliya Yewbiyayiye herb kerd. Serra 1922ıne de İrlanda xo reyna ra, xoser ilan kerd. Feqet İrlanda biye lete: Cumhuriyetê İrlanda u İrlandaya Zımey niyay ro. İrlandaya Zımey biye gırêdayiya Qraliya Yewbiyayiye; Cumhuriyetê İrlanda zi xoser mend. Labelê IRA zaf rehet nêvınete u IRA zaf herekatê gonıni kerdi u ninan de zaf merdumê İngılızi u protestani kışti.

İklım u sûki bıvurne

İklımê İrlanda honıko; sıliye zaf varena. Semedê awıka germıne (Gulf Stream) ra hewayê İrlanda zaf serdın niyo. Erdê İrlanda her daima kheweyo.

Bacarê gırdi:

Sûka Dublini zaf raver şiya. Banê xeylê berzi u bınayê ke hetê mımariye ra mıkemmel vıraziyayê, tede estê. Dublin paytextê borsayo, merkezê iqtısad u siyasetê İrlandayo. Zaf merdumê Yewiya Ewropa seba gurey amey İrlanda.

Xeritaya İrlanda

Nıfus bıvurne

Nıfusê İrlanda 4,1 milyono. Şarê İrlanda sûkan de ronışteyo; dewıci senıkê. Nuskar u wendoğê xo zafê. Tayê şarê İngılızi, Gali u İskoçi zi weşiya xo İrlanda de ramenê. Dinê İrlanda İsewitiya (mezhebê mıletê İrlanda Katoliko). Tayê Mısılmani u Musewiy zi tede estê. Zıwano resmi İngılızki u İrlandkio.

İqtısad bıvurne

İqtısadê İrlanda zaf qewetıno. Her serre iqtısadê İrlanda (GDP) % 8 beno gırd. İrlanda zaf idxalat (eksport) kena. Teknolociye u sektorê ziraetê İrlanda zaf raver şiyê. Standardê heyati zaf hewlo.

Çımey bıvurne