Hébrides Esteriores

Les Hébrides Esteriores o Hébrides Occidentales (n'inglés, Outer Hebrides; en gaélicu, Eilean Siar) son un grupu d'islles pertenecientes a Escocia (Reinu Xuníu). Formen parte del gran grupu de les Hébrides y tán dixebraes de les tierres altes escoceses (Highlands) pol estrechu de Minch y el Pequeñu Estrechu de Minch. Les principales islles formen un archipiélagu, que coles sos islles más pequeñes circundantes conócense líricamente como islla Llarga. Les islles mayores son Lewis y Harris, North Uist, South Uist, Benbecula y Barra. Ye tamién unu de los conceyos d'Escocia.

Hébrides Esteriores
Na h-Eileanan Siar (gd)
Innse Gall (gd)
Situación
PaísBandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
Nación constitutivaBandera d'Escocia Escocia
Tipuarchipiélagu
Parte deIslles Hébrides
Asitiáu enOcéanu Atlánticu
Coordenaes57°46′N 7°01′W / 57.76°N 7.02°O / 57.76; -7.02
Hébrides Esteriores alcuéntrase en Reinu Xuníu
Hébrides Esteriores
Hébrides Esteriores
Hébrides Esteriores (Reinu Xuníu)
Datos
Puntu más altuClisham (en) Traducir
Superficie3058,7026 km²[1]
Población26 720[2]
Fusu horariuUTC±00:00
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

Delles comunidaes d'estes islles empleguen l'idioma gaélicu escocés, de fechu ye unu de los llugares de tol Reinu Xuníu onde más persones lo falen.

El nome que'l Parllamentu del Reinu Xuníu tien pa esti distritu eleutoral ye "Na h-Eileanan an Iar", ente que'l Parllamentu escocés tien pa ésti'l nome oficial d'Islles Occidentales (Western Islles) anque xeneralmente escríbese como Eilean Siar. Les islles fueron conocíes como La soðreyjar (Islles del Sur) mientres el dominiu noruegu, que duró cerca de doscientos años, hasta que la soberanía foi treslladada a Escocia pol tratáu de Perth, en 1266, dempués de la batalla de Largs trés años antes. Tamién s'inclúi dientro d'estes islles el peñón de Rockall.

Les Hébrides so control noruegu editar

Dende'l sieglu IX los viquingos apoderáronse de les Hébridaes Esteriores. El control noruegu foi formalizáu en 1098 cuando Edgardo d'Escocia robló oficialmente que les islles pasaríen a manes del rei Magnus III de Noruega. L'aceptación de los escoceses de que Magnus III gobernara les islles producióse cuando esti postreru conquistó les islles Orcades, les Hébrides y la l de Man.

Nun casi constante estáu de guerra pasaríen les Hébrides Interiores y Esteriores mientres el control noruegu, hasta que como última instancia, en 1156, estremáronse les Islles Occidentales. Les Hébrides Esteriores pasaríen a manes del Reinu de Mann y les Islles. Anque les Hébrides Interiores a partir de 1156 pasaron a formar el Reinu de les Hébrides, nominalmente taben baxu control noruegu, los caudiellos y líderes yeren escoceses llingüística y culturalmente.

Depués de la victoria de Somerled, dos años depués axudicaríase'l control de la Islla de Man pa sigo y sería l'últimu «rei de la Islla de Man y les Islles» en gobernar. Somerled morrió en 1164 y dende ende d'equí p'arriba el gobiernu de Mann taría solamente venceyáu coles Hébrides Esteriores, non asina coles Interiores.

Como resultancia del tratáu de Perth, en 1266, les Hébrides Esteriores, xunto cola islla de Man, fueron apurríos al reinu d'Escocia.

Islles de les Hébrides Esteriores editar

La tabla ordenóse n'orde xeográficu, de norte a sur.

Islles de les Hébrides Eeteriores (ordenaes más de 1,0 km²)
ÁreaPoblaciónIsllaNome en gaélicuGrupu[nota 1]Área (ha)[3]Población[4]Puntu más eleváu [5]Altor (m)[6]
0101Lewis y HarrisLeòdhas agus na Hearadh [7]Lewis y Harris217 89819 918Clisham799
-des.Eilean Chaluim ChilleEilean Chaluim ChilleLewis (Loch Erisort)850[nota 2]Creag Mhor43
35des.Eilean LiubhairdEilean LiubhairdLewis (Loch Sealg)1250[8]76
20des.Islla SeaforthEilean ShìophoirtLewis (Loch Seaforth)2730217
-des.SgeotasaighSgeotasaighHarris (East Loch Tarbert)490[9]57
1506ScalpaySgalpaigh na HearadhHarris653322Beinn Scorabhaig104
-des.Eilean MhuireEilean MhuireIslles Shiantc. 250 [nota 3]90
32des.Garbh EileanGarbh EileanIslle Shiant1430[10]Mullach Buidhe160
-des.Islla StockinishEilean StocainisHarris49044
34des.Little BerneraBeàrnaraigh BeagLewis (Loch Ròg)1380[nota 4]Tordal41
0607Great BerneraGran BerneraBeàrnaraigh MòrLewis (Loch Ròg)212223387
38des.Pabaigh MòrPabaigh MòrLewis (Loch Ròg)1010[11]Beinn Mhòr68
-des.VacsayBhacasaighLewis (Loch Ròg)410[nota 5]34
-des.Fuaigh MòrFuaigh MòrLewis (Loch Ròg)840[nota 6]Mullach na Beinne67
-des.Fuaigh BeagFuaigh BeagLewis (Loch Ròg)c.300[11]48
-des.FlodaighFlodaighLewis (Loch Ròg)c.300[11]48
-des.CeabhaighCeabhaighLewis (Loch Ròg)c.25020
-des.Eilean ChearstaidhEilean ChearstaighLewis (Loch Ròg)770[12]37
36des.MealastaEilean MhealastaLewis (Park)1240[nota 7]Cnoc Àrd77
08des.ScarpAn SgarpHarris10450[13]Sròn Romul308
07des.TaransayTarasaighHarris14750[nota 8]Ben Raah267
-des.Soay MorSòdhaigh MòrHarris450[nota 9]37
28des.EnsayEasaighSound de Harris1860[13]49
29des.KillegrayCeileagraighSound de Harris1760[nota 10]45
13des.PabbayPabaighSound de Harris8200[nota 11]Beinn a' Chàrnain196
0909BernerayBeàrnaraighUists y Benbecula1010136Beinn Shleibhe93
0303North UistUibhist a TuathUists y Benbecula30 3051271Eaval347
27des.BorerayBoraraighNorth Uist1980[nota 12]Mullach Mòr56
-des.StromayStròmaigh [14]Sound de Harris66016
-des.TahayTaghaighSound de Harris530[nota 13]65
-des.HermetrayTheàrnatraighSound de Harris720[nota 14]Compass Knoll35
-des.Flodaigh MòrFlodaigh MòrNorth Uist580[12]28
17des.RonayRònaighNorth Uist5630[nota 15]Beinn á Charnain115
1208Grimsay[15]GriomasaighUists y Benbecula83320122
-des.Fraoch-eileanFraoch-eileanUists y Benbecula55[16]0[17]Cnoc Mor11
24des.KirkibostEilean ChirceboistNorth Uist205010
26des.Ceann EarAn Ceann EarIslles Monach2030[18]17
30des.Ceann IarAn Ceann IarIslles Monach1540[18]Cnoc Bharr19
-des.SibhinisSibhinisIslles Monach28015
0404BenbeculaBeinn nam FadhlaUists y Benbecula82031219Ruaval124
19des.WiayFuidheighBenbecula3750[10]Beinn a' Tuath102
3713Grimsay[15]GriomasaighUists y Benbecula1171920
0202South UistUibhist a DesUists y Benbecula32 0261818Beinn Mhòr620
-des.StuleyStulaighSouth Uist450[nota 16]40
-des.Ceallasaigh BeagCeallasaigh BeagNorth Uist (Loch Maddy)46010
-des.Ceallasaigh MòrCeallasaigh MòrNorth Uist (Loch Maddy)55[16]010
-des.OronsayOrasaighNorth Uist850[19]25
-des.ShillaySiolaighNorth Uist47079
21des.VallayBhàlaighNorth Uist2600[19]Ceann Uachdarach38
1112BaleshareAm Baile SearUists y Benbecula9104912
-des.Eileanan IasgaichEileanan IasgaichSouth Uist500[12]20
1410EriskayÈirisgeighUists y Benbecula703133Ben Scrien185
-des.FiaraidhFiaraighSound de Barra41030
23des.FudayFuideighSound de Barra2320[10]Mullach Neacail89
-des.OrosayOrasaighSound de Barrac.30[6]038
33des.HellisayTheiliseighSound de Barra1420[nota 17]Beinn a' Chàrnain72
-des.Flodday[20]FlodaighSound de Barra400[21]41
-des.FuiayFuidheighSound de Barra840[22]107
0505BarraBarraighBarra58751078Heaval383
-des.GighayGioghaighSound de Barra960[8]Mullach a' Chàrnain95
1011VatersayBhatarsaighBarra96094Theiseabhal Mòr190
-des.MuldoanichMaol DòmhnaichIslles Barra780Maol Dòmhnaich153
18des.SandraySanndraighIslles Barra3850[nota 18]Carn Ghaltair207
-des.Flodday[20]FlodaighIslles Barra35043
-des.LingeighLingeighIslles Barra27083
22des.PabbayPabaighIslles Barra2500[nota 19]An Tobha171
16des.MingulayMiùghalaighIslles Barra6400[nota 20]Càrnan273
25des.Barra Head o BernerayBeàrnaraigh Cheann BharraighIslles Barra2040[nota 21]Sotan193
3114FlodaighFlodaighUists y Benbecula14511[23]20
03des.Islla BoreraySan KildaSan Kilda2040[24]Sotan193

Ver tamién editar

Notes editar

  1. Xeográficamente, les islles poblaes pueden fácilmente ser separaes en, o alredor de, Lewis y Harris, Benbecula, les Uists y Barra.
  2. Tuvo poblada hasta depués del sieglu XVI.
  3. Tuvo poblada hasta'l sieglu XVIII.
  4. Tuvo poblada hasta 1861.
  5. Tuvo poblada hasta 1869.
  6. Tuvo poblada hasta la década de 1840.
  7. Tuvo poblada hasta 1823.
  8. Tuvo poblada hasta 1974.
  9. Tuvo poblada hasta la década de 1890.
  10. Tuvo poblada hasta la década de 1970.
  11. Tuvo poblada hasta la década de 1970.
  12. Tuvo poblada hasta la década de 1960.
  13. Tuvo poblada hasta la década de 1850.
  14. Tuvo poblada hasta la década de 1840.
  15. Tuvo poblada hasta la década de 1920.
  16. Tuvo poblada probablemente hasta'l sieglu XIX.
  17. Tuvo poblada hasta 1890.
  18. Tuvo poblada hasta 1934.
  19. Tuvo poblada hasta 1911–20.
  20. Tuvo poblada hasta 1912.
  21. Tuvo poblada hasta 1980.

Referencies editar

  1. URL de la referencia: https://ons.maps.arcgis.com/home/item.html?id=a79de233ad254a6d9f76298e666abb2b.
  2. URL de la referencia: http://statistics.gov.scot/data/population-estimates-current-geographic-boundaries.
  3. Haswell-Smith (2004) p. 206, excepto los indicados con una nota separada.
  4. General Register Office for Scotland (2003).
  5. Haswell-Smith (2004) and Ordnance Survey maps.
  6. 6,0 6,1 Los mapes de la Ordnance Survey marquen l'altor sobro el nivel del mar d'un puntu altu na mayoría de islles, pero en dalgún casu, este puede nun ser el puntu más altu.
  7. Thompson (1968) p. 13.
  8. 8,0 8,1 Tuvo poblada hasta principios del sieglu XIX.
  9. 1921
  10. 10,0 10,1 10,2 Tuvo poblada hasta 1901.
  11. 11,0 11,1 11,2 Tuvo poblada hasta 1827.
  12. 12,0 12,1 12,2 Nun hai datos censales sobre cuando tuvo, si lo tuvo, poblada.
  13. 13,0 13,1 Tuvo poblada hasta 1971.
  14. The gaelic name is Stromaigh in the Gazetteer for Scotland and the English name "Stromay" is used both here and by the JNCC.
  15. 15,0 15,1 There are two inhabited islands called "Grimsay" or Griomasaigh that are joined to Benbecula by a road causeway, one to the north at NF855572 and one to the south east at NF831473 .
  16. 16,0 16,1 "Rick Livingstone’s Tables of the Islands of Scotland" (pdf) Argyll Yacht Charters. Retrieved 12 Dec 2011.
  17. This island is at NF86058 and the evidence of both Ordnance Survey maps and photographs (e.g.
  18. 18,0 18,1 Tuvo poblada hasta un momento entre 1931–33.
  19. 19,0 19,1 Tuvo poblada hasta'l sieglu XIX.
  20. 20,0 20,1 There are two "Flodday"s near Barra.
  21. 1851
  22. Tuvo poblada hasta la metá del sieglu XIX.
  23. The 2001 census refers to the island by its anglified name of Flodda.
  24. Es Patrimonio de la Humanidad por la UNESCO.