Kalp Krizi Nasıl Anlaşılır?

Makaleyi İndir

Makaleyi İndir

Bu Makalede:

Acil Tıbbi Yardıma Ne Zaman Başvuracağını Bilmek

Diğer Erken Uyarı Belirtilerini Tanımak

Acil Yardım Beklerken Harekete Geçmek

Belirtilerin Diğer Nedenlerini Anlamak

Riskini Bilmek

2 tane daha göster...

Daha az göster...

İlgili Makaleler

Referanslar

Kalp krizi, kan akışı aniden kesildiği için kalbine yeterli oksijen gitmediğinde meydana gelir. Kalp kası düzgün bir şekilde kan pompalayamaz ve dokular hızla ölmeye başlar. Türkiye’de her yıl 300.000 bin kişi kalp krizi geçiriyor ve bunların 125.000’i ölüyor. Ancak, insanların yalnızca yaklaşık %27’si kalp krizinin önemli belirtilerini biliyor. Sen de bu istatistiklerdeki bir rakamdan ibaret olma. Ezici bir göğüs sancısı ve efor ile gelen ya da efor harcanmadığı hâlde vücudun üst kısmında ağrı, kalp krizinin tipik belirtileri ama önemsemen gereken başka sinyaller de var. Kalp krizinin belirtilerini tanımak ve hemen hastaneye gitmek, hayatta kalmak, geri döndürülemez doku hasarı ve ölüm arasındaki farkı belirleyebilir. Yaşadığın ağrının kalp krizi olduğuna dair en ufak bir şüphen varsa derhâl tıbbi yardıma başvur.

Adımlar

Kısım 1

Kısım 1 / 5:

Acil Tıbbi Yardıma Ne Zaman Başvuracağını Bilmek

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Göğüs ağrısına dikkat et. İster şiddetli olsun ister hafif, göğsün ağrıması, kalp krizinin en yaygın belirtisidir. Kalp krizi geçiren insanlar çoğu zaman kalplerinin ortasında ya da sol kısmında bir sıkışma, tıkanma, daralma ya da batma hissi yaşadıklarını söylüyorlar. Bu his birkaç dakika ya da daha uzun sürebilir veya kaybolup daha sonra tekrar başlayabilir.

   • Kalp krizinden kaynaklanan göğüs ağrısı, her zaman bazılarının tarif ettiği ve sıklıkla adına “Hollywood” kalp krizi denen, o ezici, ağır his değildir. Aslında bu ağrı gayet hafif de olabilir, o yüzden göğüs ağrısının her türüne karşı tetikte ol.
   • “Retrosternal” göğüs ağrısı yaygın olarak hissedilir. Retrostenal ağrı, göğüs kemiğinin, yani sternumun arkasındaki ağrı anlamına gelir. Bu ağrıyı karın bölgesindeki gaz sancısı gibi, batın bölgesindeki bir rahatsızlıkla karıştırmak kolaydır. Bu ağrıyla ilgili şüphen varsa, doktoru ara.
   • Kalp krizinin her zaman göğüs ağrısıyla meydana gelmediğini sakın aklından çıkarma. Aslında, kalp krizi geçiren hastaların yarısından fazlası hiç göğüs ağrısı yaşamıyor. Sırf o bölgede ağrı yok diye kalp krizi ihtimalini eleme.
2. 
   2
   Vücudunun üst kısmında rahatsızlık var mı diye kontrol et. Bazen kalp krizinden kaynaklanan ağrı, göğüs bölgesinden dışarıya doğru yayılır ve boyunda, çenede, karın bölgesinde, sırtın üst kısmında ve sol kolda rahatsızlığa yol açar. Bu bölgelerdeki ağrı genellikle hafiftir. Yakın zamanda egzersiz ya da vücudunun üst kısmında ağrıya neden olacak bir şey yapmadıysan bu tür bir ağrı, kalp krizi geçirmekte olduğunun bir işareti olabilir.
3. 
   3
   Sersemlik, baygınlık hissi ve bayılmaya karşı dikkatli ol. Bunlar da kalp krizinin aşırı derecede yaygın belirtileridir ama kalp krizi geçiren her insanda görülmez.

   • Sersemlik, baygınlık hissi ve bayılma başka hastalıkların da belirtisidir, o yüzden kolayca gözden kaçabilir. Bu işaretleri görmezden gelme, özellikle de göğüs ağrın varsa.
   • Kadınlar, erkeklere göre bu belirtileri daha sık yaşamaya meyillidirler ama bütün kadınlar bu belirtileri göstermez.
4. 
   4
   Nefesini gözlemle. Nefes darlığı, hafife alınmaması gereken ve hemen göze çarpmayan bir kalp krizi belirtisidir. Başka hastalıklarla bağlantılı olan nefes darlığından farklıdır çünkü aniden ortaya çıkar. Kalp krizinden dolayı nefes darlığı yaşayan insanlar, tüm gün oturup dinlenmiş olmalarına rağmen kendilerini sanki yoğun egzersiz yapmışlar gibi hissettiklerini söylerler.

   • Nefes darlığı, kalp krizinin tek belirtisi olabilir. Sakın hafife alma! Özellikle de nefes darlığına yol açacak hiçbir şey yapmadıysan ve bu belirtiyi yaşıyorsan acil tıbbi yardıma başvur.
5. 
   5
   Mide bulantısı belirtilerine dikkat et. Mide bulantısı soğuk soğuk terlemeye, hatta kusmaya da neden olabilir. Bu belirtileri, özellikle de diğerleriyle birlikte yaşıyorsan kalp krizi geçiriyor olabilirsin.
6. 
   6
   Kaygı durumunu gözlemle. Çoğu kalp krizi hastası, kendini aşırı derecede kaygılı hisseder ve “bir felaket olacak” hissi diye anlatılan büyük iç sıkıntısını yaşar. Bu his hafife alınmamalıdır; sen de bu aşırı şiddetli duyguyu yaşıyorsan hemen tıbbi yardım iste.
7. 
   7
   Kendinin ya da tanıdığın birinin kalp krizi geçirdiğinden şüpheleniyorsan hiç zaman yitirmeden acil yardım hattını ara. Tıbbi yardım ne kadar erken alınırsa hayatta kalma şansı o kadar artar. Kendini vazgeçirmeye çalışarak ya da gereğinden fazla bekleyerek riske girme.

   • Bir araştırma gösteriyor ki, kalp krizi belirtilerinin görüldüğü insanların yarısından fazlası yardım istemek için 4 saatten daha uzun süre bekliyor. Kalp krizine bağlı ölümlerin neredeyse yarısı, hastanelerin dışında meydana gelir. Gözüne ne kadar önemsiz görünürse görünsün hiçbir belirtiyi görmezden gelme. Süratle acil yardım al.
   Reklam

Kısım 2

Kısım 2 / 5:

Diğer Erken Uyarı Belirtilerini Tanımak

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Anjina durumunda tıbbi yardım al. Anjina hafif bir baskı, yanma ya da tıkanma hissi gibi gelen göğüs ağrısıdır. Çoğunlukla mide yanmasıyla karıştırılır. Anjina, kalp krizinin en yaygın nedeni olan koroner kalp hastalığının bir belirtisi olabilir. Göğsünde herhangi bir tür ağrı hissedersen hemen baktırman en iyisi.

   • Çoğu anjina, göğüste meydana gelir. Ancak, kollarda, omuzlarda, boyunda, çenede, gırtlakta ya da sırtta da olabilir. Ağrıyı tam olarak nerede hissettiğini kestiremeyebilirsin de.
   • Genelde birkaç dakika dinlenince anjina azalır.Göğüs ağrın birkaç dakikadan fazla sürüyorsa ya da dinlenmeyle veya anjina ilaçlarıyla azalmıyorsa acil tıbbi yardıma başvur.
   • Bazı kişiler anjinayı egzersiz yaptıktan sonra hissederler ve bu her zaman bir hastalığın ya da kalp krizinin belirtisi değildir. En çok dikkat edilmesi gereken nokta, normal düzendeki değişikliklerdir.
   • Sindirim sırasında ağrı yaşıyorsan bunun nedeni aslında anjina olabilir. Ağrının nedenini belirlemek için doktordan randevu al.
2. 
   2
   Kalp ritim bozukluğun olup olmadığını öğren. Kalp ritim bozuklukları, anormal kalp ritimleridir ve kalp krizi geçirenlerin en az %90’ında vardır. Kalbin, göğsünün içinde pırpır ediyorsa ya da “kalbin tekliyormuş” gibi hissediyorsan kalp ritim bozukluğun olabilir. Belirtilerinin nedenini belirlemek için test yapabilecek bir uzamana başvur.

   • Kalp ritim bozukluğu; sersemlik, bayılma hissi, bayılma, kalbin hızlı ve şiddetli atması, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi daha güçlü belirtiler de verebilir. Kalp ritim bozukluğuyla birlikte bu belirtilerden de yaşadıkların varsa acil tıbbi yardıma başvur.
   • Kalp ritim bozukluğu, özellikle yaşlılarda çok yaygın görülse de ciddi tıbbi sorunların belirtisi olabilir. Kalp ritim bozukluğunu görmezden gelme. Daha ciddi bir sorunun olmadığından emin olmak için doktoruna danış.
3. 
   3
   Nerede olduğunu tanıyamama, kafa karışıklığı ve inmeye benzeyen belirtilere karşı uyanık ol. Yaşı daha ileri insanlarda, bu belirtiler aslında kalp sorunlarının belirtisi olabilir. Açıklanamayan bilişsel sorunlar yaşıyorsan tıbbi yardıma başvur.
4. 
   4
   Sıra dışı hâlsizliğe dikkat et. Kadınlar, kalp krizi belirtisi olarak sıra dışı, ani ve açıklanamayan hâlsizliği erkeklere göre daha çok yaşarlar. Bu hâlsizlik, asıl kalp krizinin birkaç gün öncesinden başlayabilir. Günlük aktivitelerinde bir değişiklik olmadığı hâlde beklenmedik ve sıra dışı bir hâlsizlik yaşıyorsan hemen doktorunla konuş.
   Reklam

Kısım 3

Kısım 3 / 5:

Acil Yardım Beklerken Harekete Geçmek

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Hemen acil servis hattıyla hattıyla bağlantıya geç. Acil tıbbi servis hattı sana, bu belirtileri yaşayan kişiye nasıl yardım edeceğini söyleyebilir. Operatörün söylediklerini aynen yap. Başka bir şey yapmadan önce yardım çağır.

   • 112’yi aramak, acil servise kendin arabayla gitmene göre hastaneye kabulünü hızlandıracaktır. Ambulans çağır. Başka hiçbir seçeneğin kalmadığı sürece hastaneye arabayla gitme.
   • Kalp krizi tedavileri en büyük etkiyi, ilk belirtiler ortaya çıktıktan sonraki 1 saat içinde başlanırsa gösterir.
2. 
   2
   Yaptığın her şeyi bırak. Oturup dinlen. Elinden geldiğince düzenli soluyarak sakinleşmeye çalış.

   • Gömleğinin yakası ya da kemer gibi seni sıkan şeyler varsa gevşet.
3. 
   3
   Kalp sorunu için kullandığın ilacını al. Nitrogliserin gibi reçeteli bir ilaç kullanıyorsan acil yardımın gelmesini beklerken önerilen dozunu al.

   • Bir doktor tarafından özel olarak sana yazılmamış reçeteli bir ilaç alma. Başkasının ilacını almak sana zarar verebilir.
4. 
   4
   Aspirin al. Aspirin çiğnemek ve yutmak, kalp krizine katkıda bulunan kan pıhtısını ya da tıkanıklığı açmaya yardımcı olabilir.

   • Alerjin varsa ya da doktorun aspirin almamanı söylediyse alma.
5. 
   5
   Belirtiler iyiye gitse bile doktora görün. Belirtilerin beş dakika içinde iyileşse bile doktora git. Kalp krizi, kan dolaşımında ileride meydana gelebilecek bir kalp krizi ya da inme gibi daha fazla sağlık sorununa yol açabilecek pıhtılar bırakabilir. Tıbbi bir profesyonel tarafından değerlendirilmen gerekir.
   Reklam

Kısım 4

Kısım 4 / 5:

Belirtilerin Diğer Nedenlerini Anlamak

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Dispepsi, “hazımsızlık” ya da “mide bozukluğu” olarak da bilinir. Karnın üst kısmına görülen, çoğunlukla kronik ya da tekrarlayan ağrıdır. Dispepsi, hafif göğüs ağrısına ya da göğüste baskı hissine neden olabilir. Bu ağrının aşağıdaki belirtilerden biri ya da birkaçıyla bir arada görülmesi muhtemeldir:

   • Mide yanması
   • Şişkinlik ya da doluluk hissi
   • Geğirme
   • Reflü
   • Mide ağrısı ya da “mide bozulması”
   • İştahsızlık
2. 
   2
   GÖRH (gastroözofagial reflü hastalığı) belirtilerini tanı. GÖRH, özofagus kasların düzgün bir şekilde kapanmayıp mide içeriğinin özofagusuna geri sızmasıyla meydana gelir. Bu, mide yanmasına ve sanki yiyeceklerin göğsünde “takılıp kalmış” gibi hissetmene yol açabilir. Özellikle yemek yedikten sonra mide bulantısı yaşayabilirsin.

   • GÖRH’ün bu belirtileri çoğunlukla yemek yedikten sonra ortaya çıkar. Uzanırsan ya da öne eğilirsen kötüleşebilir. Gece de daha kötüye gidebilir.
3. 
   3
   Astım belirtilerini tanı. Astım hastalığı göğüs ağrısına, baskıya ve sıkışmaya neden olabilir. Bu belirtiler genellikle öksürükle ve hırıltılı solunumla birlikte görülür.

   • Hafif astım atakları genellikle birkaç dakika sonra azalır. Birkaç dakika sonra hâlâ nefes almakta güçlük çekiyorsan tıbbi yardım iste.
4. 
   4
   Panik atağı tanı. Yoğun kaygı hissi yaşayan insanlar, panik atak geçirebilirler. Panik atağın belirtileri başlangıçta kalp krizininkine benzeyebilir. Hızlı kalp atışı, terleme, kendini zayıf ve bayılacakmış gibi hissetme, göğüs ağrısı ya da nefes almakta güçlük yaşayabilirsin.

   • Panik atağın belirtileri çok hızlı ortaya çıkar ve genellikle aynı hızla kaybolur. Belirtilerin 10 dakika içinde iyileşmezse tıbbi yardım iste.
   Reklam

Kısım 5

Kısım 5 / 5:

Riskini Bilmek

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Yaşını hesaba kat. Yaşlandıkça kalp krizi geçirme riskin artar. 45 yaş ve üzerindeki erkeklerin ve 55 yaş ve üzeri kadınların kalp krizi geçirme ihtimali, yaşı daha genç olanlara göre daha yüksektir.

   • Yaşlılar, daha genç yetişkinlere göre farklı kalp krizi belirtileri gösterebilirler. Yaşlılarda dikkat edilmesi gereken belirtiler arasında, bayılma, nefes almakta güçlük, bulantı ve bitkinlik vardır.
   • Hafızada boşluklar, değişken ve sıra dışı davranışlar ve muhakemede bozulma gibi bunama belirtileri, yaşlı insanlarda “sessiz” kalp krizi belirtileri olabilir.
2. 
   2
   Kilonu düşün. Aşırı kilolu ya da obez olmak, kalp krizi geçirme riskini arttırır.

   • Hareketsiz yaşam tarzı da riski arttırır.
   • Doymuş yağlar bakımından zengin bir beslenme, kalp krizi geçirmene neden olabilen koroner arter hastalığı riskini artırır.
3. 
   3
   Sigarayı bırak. Sigara içmek ve pasif içicilik, kalp krizi geçirme riskini artırır.
4. 
   4
   Diğer kronik sağlık sorunlarını düşün. Aşağıdaki sağlık sorunlarından sende varsa kalp krizi geçirme riskin daha yüksektir:

   • Yüksek tansiyon
   • Yüksek kolesterol
   • Ailenin ya da senin sağlık geçmişinde kalp krizi ya da inme olması
   • Diyabet
     • Diyabet hastaları, daha az belirgin kalp krizi belirtileri yaşayabilir. Şüphelendiğin belirtiler varsa hemen tıbbi yardım çağır.
   Reklam

İpuçları

• “Gerçekten” kalp krizi geçirmediğinden şüphelenerek utanç ya da kaygı duyman, seni tıbbi yardım istemekten caydırmasın. Tıbbi yardım almakta gecikmek, ölümüne yol açabilir.
• Kalp krizi belirtilerini hafife alma. 5-10 dakika oturup dinlendikten sonra da kendini iyi hissetmiyorsan hemen tıbbi yardım al.

Reklam

Uyarılar

• Daha önce kalp krizi geçirdiysen ikinci bir kriz geçirme olasılığın daha yüksektir.
• Özel eğitim almadıysan defibrilatör (AED) kullanma.
• Sessiz iskemide, kalp krizi hiçbir belirti ya da uyarı işareti vermeden gerçekleşebilir.

Reklam