Voor jezelf opkomen

Voor jezelf opkomen kan een hele uitdaging zijn als je gewend bent anderen altijd maar hun zin te geven of als je een zogenaamde pleaser bent. Als je jezelf altijd maar wegcijfert om het iedereen naar de zin te maken is de kans groot dat je jezelf uiteindelijk totaal kwijtraakt; door voor jezelf op te leren komen kun je ervoor zorgen dat andere mensen je met respect behandelen en niet proberen met je te sollen of je proberen te manipuleren. Je kunt de gewoonte om jezelf altijd maar weg te cijferen niet van het ene op het andere moment afleren, en je zult ook niet van de ene op de andere dag genoeg zelfvertrouwen hebben om voor jezelf op te komen, maar de weg naar verbetering begint met de eerste stap.

Methode 1

Methode 1 van 3:

In jezelf geloven

Pdf downloaden

1
Heb vertrouwen in jezelf. Een sterk zelfvertrouwen ontwikkelen is de eerste stap op weg naar opkomen voor jezelf. Als je geen vertrouwen in jezelf hebt of niet in jezelf gelooft, hoe kun je dan verwachten dat andere mensen dat wel zullen doen?
- Anderen hebben het snel door wanneer iemand in de problemen zit en niet genoeg zelfvertrouwen heeft, waardoor zo iemand een makkelijk doelwit wordt. Als je vertrouwen in jezelf hebt zullen mensen je minder snel pesten of denken dat je een watje bent.
- Zelfvertrouwen moet van binnenuit komen, dus doe alles wat mogelijk is om ervoor te zorgen dat je een beter gevoel over jezelf krijgt. Leer een nieuwe vaardigheid, val een paar kilo af, herhaal dagelijks positieve mantra’s – niks verandert van de ene op de andere dag, maar je zelfvertrouwen zal na verloop van tijd zeker groeien.
2
Stel jezelf bepaalde doelen. Doelen geven je het gevoel dat er een bestemming is waar je zelf controle over hebt, en ze helpen je dat wat je echt wilt te bereiken. Dit is een heel belangrijk onderdeel als het erop aankomt voor jezelf op te komen en te voorkomen dan anderen over je heen blijven lopen.
- Motiveer jezelf door een ambitieus maar haalbaar doel voor jezelf te bepalen dat je binnen een paar weken wilt halen. Het kan van alles zijn – een promotie op je werk, een heel hoog cijfer voor je eerstvolgende proefwerk, of een halve marathon lopen – als het maar iets is wat je een gevoel van eigenwaarde geeft.
- Wanneer je je doelen uiteindelijk bereikt hebt, vergeet dan niet om even een moment te nemen om terug te kijken en te zien hoe ver je gekomen bent en te genieten van wat je allemaal wel niet bereikt hebt. Spreek met jezelf af dat je nooit meer terug zult vallen tot die mislukkeling die je ooit was.
3
Werk aan je houding. Je houding is ontzettend belangrijk – je houding is van invloed op de manier waarop anderen jou zien en zelfs op de manier waarop je tegen jezelf aankijkt. Je houding bepaalt je stemgeluid, het niveau van je gedachten en komt tot uitdrukking in je gezicht en je lichaamshouding.^{[1]XBronNicholas Boothman, <i>How to Make People Like You in 90 Seconds or Less</i>, Chapter 4, (2000), ISBN 0-9578081-8-6}
- Vergeet niet dat je houding besmettelijk is. Als jij overal uitbundig, blij en enthousiast over bent zul je vanzelf de mensen om je heen aanmoedigen om ook een goed gevoel over zichzelf en over de wereld om hen heen te hebben. Als je overal chagrijnig, pessimistisch en negatief over bent zul je daarentegen al snel diezelfde negatieve houding op anderen overbrengen.
- Van nature gaan we het liefst om met mensen die ons een goed gevoel over onszelf geven en we zijn eerder geneigd naar mensen te luisteren en positief te reageren op wat ze te zeggen hebben als ze hun houding positief is.
- Zo zijn we ook eerder geneigd uit de buurt te blijven bij muurbloempjes of mensen die altijd maar proberen de benadeelde partij of het slachtoffer te spelen, of die de indruk willen geven voortdurend onderdrukt te worden. Kies ervoor een positieve houding aan te nemen en te voelen en je hebt de eerste stap gezet naar meer opkomen voor jezelf.
4
Zie jezelf niet langer als een slachtoffer. Als je je als een slachtoffer gedraagt doe je precies het tegenovergestelde van voor jezelf opkomen bereiken. In plaats daarvan probeer je jezelf klein te maken en op die manier de verantwoordelijkheid van een bepaalde situatie uit de weg te gaan, terwijl je anderen de schuld geeft van je problemen.
- Bij veel mensen komt het onvermogen om voor zichzelf op te komen voort uit de angst om afgewezen of uitgelachen te worden, als gevolg van een vergelijkbare negatieve ervaring die ze in het verleden hebben gehad. Als je ervoor kiest om je die negatieve ervaringen persoonlijk aan te trekken en je in je schulp terug te trekken, kom je niet langer voor jezelf op en ga je een slachtofferrol vervullen.
- Als je in het verleden negatieve ervaringen hebt gehad kun je die ervaringen het beste proberen te verwerken door erover te praten met iemand die je vertrouwt. Dit zal je helpen te ontdekken wat de onderliggende oorzaak is van dat beeld dat je van jezelf hebt als slachtoffer, waardoor je er iets aan kunt gaan doen, in plaats van je erachter te blijven verschuilen.
5
Zorg dat je fysiek lekker in je vel zit. Je hoeft er heus niet als een superman of –vrouw uit te zien, maar je uiterlijk doet er zeker toe en door ervoor te zorgen dat je er fit, sterk en gezond uitziet zul je meer zelfvertrouwen hebben en makkelijker voor jezelf op kunnen komen.
- Kies een activiteit die je leuk vindt om te doen – of het nou gewichtheffen, hardlopen, dansen of bergbeklimmen is – en stort je erop. Je zult er niet alleen fysiek beter uitzien en lekkerder in je vel gaan zitten, maar je zult er ook een heleboel plezier aan beleven en gaandeweg boeiender en meer zelfvoldaan worden als persoon!
- Ook is het een goed idee om te denken over een cursus zelfverdediging of om aan een of andere oosterse vechtsport te gaan doen. Dankzij de innerlijke discipline die je daarbij leert op te brengen zal je zelfvertrouwen een flinke oppepper krijgen en door de bewegingen die je leert uit te voeren om jezelf te verdedigen zal je zelfvertrouwen met gemak verdubbelen waardoor je in staat zult zijn voor jezelf op te komen mocht je ooit in een lichamelijk gevecht terechtkomen.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

Assertief zijn

Pdf downloaden

1
Wees assertief. Assertief zijn is de sleutel tot opkomen voor jezelf. En dat is niet zomaar een cliché. Het is een geoorloofd middel om voor jezelf de kans te vergroten dat je krijgt wat je wilt en om ervoor te zorgen dat anderen naar je luisteren op de manier die jij verdient.
- Door assertief te zijn kun je uitdrukking geven aan je wensen, benodigdheden en voorkeuren op een manier die laat zien dat jij bereid bent voor jezelf op te komen met respect voor de tegenpartij. Bij assertief zijn komt het erop aan dat je open en eerlijk bent over je gedachten en gevoelens, terwijl je probeert te werken aan een oplossing die voor beide partijen bevredigend is.
- Wanneer je de ander laat weten hoe jij je voelt en wat jij ergens over denkt kun je dit het beste doen door in de zinnen die je gebruikt zo veel mogelijk jezelf ("ik") te noemen in plaats van de ander ("jij"), omdat dat minder beschuldigend overkomt en de ander er minder toe zal zetten in de verdediging te schieten. Zo kun je bijvoorbeeld in plaats van te zeggen: "je vraagt nooit hoe ik erover denk", beter iets zeggen als: "ik voel me genegeerd als je beslissingen neemt zonder met mij te overleggen".^[2]XBron
- Assertief zijn is grotendeels een vaardigheid die aan te leren is, dus voel je niet schuldig als het niet vanzelf gaat. Er bestaat een groot aantal boeken en cursussen op het gebied van assertiviteitstraining. Je zou om te beginnen de klassieker Als ik nee zeg, voel ik mij schuldig, van de Amerikaanse psycholoog Manuel Smith en Recht van spreken – Zelf werken aan assertiviteit door Robert Alberti en Michael Emmons kunnen lezen. Zie verder de artikelen Assertief zijn en Goed en zelfverzekerd spreken.
2
Leer nee te zeggen. Nee leren zeggen is één van de moeilijkste maar tegelijkertijd een van de belangrijkste dingen die je moet leren om voor jezelf op te kunnen kopen. Als jij de neiging hebt om altijd maar "ja" te zeggen omdat je liever niemand teleurstelt, loop je al snel het risico dat je over je heen laat lopen en iedereen van je laat profiteren.
- Als je werkgever je bijvoorbeeld dag in dag uit vraagt om over te werken, terwijl je collega er geen probleem mee lijkt te hebben om stipt om zes uur naar huis te gaan, kan het behoorlijk lastig zijn om nee te zeggen. Maar als die extra werkdruk een belasting gaat vormen voor je privéleven en je relaties, dan zul je toch voor jezelf op moeten komen. Geef geen voorrang aan andermans behoeften ten koste van die van jezelf – leer nee te zeggen als het moet.
- Nee leren zeggen zal je helpen voor jezelf op te komen zowel in het gezelschap van vrienden als tegenover mensen die je op de een of andere manier intimideren. Denk aan die vriendin die de hele tijd maar geld van je wil lenen en het nooit terugbetaalt; door assertief te zijn zul je in staat zijn dat geld terug te vragen en de volgende keer nee te zeggen, zonder daarmee de vriendschap te beschadigen.
- Mensen zullen in eerste instantie misschien verbaasd reageren, maar uiteindelijk zullen je leren jouw nieuwe vorm van vastbeslotenheid te accepteren en misschien zullen ze er op den duur zelf respect voor hebben.
3
Gebruik lichaamstaal. De manier waarop je staat, loopt en zit is van groot belang voor de indruk die je op mensen maakt. Met positieve lichaamstaal kun je respect afdwingen en ervoor zorgen dat mensen het met je eens zijn en je vertrouwen, terwijl je met negatieve lichaamstaal (onderuitgezakt zitten, ineen krimpen) mensen in feite uitnodigt om jou ook op een lompe manier te behandelen.
- Door gebruik te maken van open lichaamstaal laat je mensen zien dat je zelfverzekerd bent, zelfvertrouwen hebt en dat er met jou niet te spotten valt. Open lichaamstaal houdt in dat je naar voren toe leunt, oogcontact maakt, met je handen op je heupen en je voeten uit elkaar gaat staan en langzame maar zekere gebaren maakt. Verder moet je ervoor zorgen dat wanneer je met iemand kennismaakt of iemand begroet, je hart zijn of haar kant uitwijst en moet je proberen niet met je armen of benen over elkaar te staan of zitten.
- Met gesloten lichaamstaal geef je daarentegen negatieve signalen af en het kan voor mensen aanleiding vormen om je aan te vallen. Gesloten lichaamstaal houdt in dat je met je armen over elkaar staat of zit, je handen dichtknijpt en snelle, ontwijkende gebaren maakt, terwijl je zit te friemelen, oogcontact vermijdt en je lichaam opzij draait.^{[3]XBronNicholas Boothman, <i>How to Make People Like You in 90 Seconds or Less</i>, pp. 49-50, (2000), ISBN 0-9578081-8-6}
4
Oefen voor jezelf op te komen. Voor veel verlegen mensen is voor zichzelf opkomen niet iets wat ze van nature doen, maar daar is op zich niks mis mee. Het enige wat je moet doen is oefenen – je zult al snel meer zelfvertrouwen krijgen en assertiever worden wanneer het erom gaat ervoor te zorgen dat je stem gehoord wordt.
- Het kan zijn dat het je soms niet lukt om voor jezelf op te komen omdat je misschien op dat moment even niet precies de juiste woorden kunt vinden of het je niet lukt ze uit te spreken. Trek eens wat tijd uit om goede antwoorden op te schrijven die je kunt gebruiken in lastige situaties en oefen ze samen met een vriend of vriendin, waarbij jullie een stopwatch of eierwekker gebruiken.
- Laat je vriend of vriendin net doen alsof hij of zij een lastig of intimiderend iemand is die jou overspoelt met beledigingen. Zet de stopwatch of eierwekker op een minuut of twee en reageer maar raak! Blijf dit net zo lang doen tot je de smaak goed te pakken hebt.
- Je kunt ook oefenen in voor jezelf opkomen in kleine, alledaagse situaties. In plaats van bijvoorbeeld zonder iets te zeggen dan maar die cappuccino op te drinken als de serveerster je bestelling verkeerd heeft opgenomen, kun je leren zeggen: "sorry, maar ik had eigenlijk een koffie verkeerd besteld. Zou je me die alsnog kunnen brengen?" Al snel zul je het vertrouwen hebben om ook grotere, meer belangrijke problemen aan te pakken!
5
Blijf uit de buurt van negatieve mensen. Een ander aspect van voor jezelf opkomen is dat je leert je instinct te vertrouwen als het gaat om andere mensen en daarnaar leert te handelen. Bijvoorbeeld:
- Als iemand anders jou met zijn of haar negatieve houding een rotgevoel bezorgd, ga dan niet met diegene om; begin op een beleefde maar vastbesloten manier afstand te nemen. Je hoeft aan lastige mensen absoluut niet uit te leggen waarom je minder tijd in hun buurt doorbrengt.
- Ga pestkoppen, klagers en sarcasten uit de weg. Je bereikt er niets mee door in hun buurt te zijn en je doet die mensen absoluut geen plezier door naar hun kletspraatjes te blijven luisteren of door ze te belonen voor hun slechte gedrag.
- Bedenk altijd – uit de buurt blijven van bronnen van ongemak en problemen is niet hetzelfde als vluchten; het is een belangrijk onderdeel van leren voor jezelf op te komen, omdat je ermee laat zien dat jij ervoor zorgt dat onzin en pesterijen geen invloed hebben op jouw leven.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Conflicten oplossen

Pdf downloaden

1
Verdedig jezelf op een rustige en redelijke manier. Als je wordt aangevallen, uitgedaagd of buitengesloten, verdedig jezelf dan verbaal en kom voor jezelf op wanneer iemand kritiek op je heeft, je tegen probeert te houden, of je, in het ergste geval, lichamelijk pijn probeert te doen.
- Blijf jezelf daar niet simpelweg staan op te vreten; het is veel beter om te zeggen wat je op je hart hebt. Zelfs als je daarmee het eindresultaat niet verandert heb je toch zowel aan jezelf als aan anderen laten zien dat jij niet zonder meer met je laat spotten.
- Vaak kun je door op een beleefde maar duidelijke manier de aandacht te vestigen op de respectloze opmerking of het onbeschofte gedrag aan anderen laten zien dat dit moet veranderen, met name als er anderen mensen meeluisteren. Een voorbeeld: "Sorry hoor, maar ik was de volgende in de rij en ik heb net zo veel haast als die dame die net voordrong."
- Probeer niet te fluisteren, te mompelen of te snel te praten. De toonhoogte waarop en de snelheid waarmee je praat zijn erg belangrijk als je duidelijk wilt maken wat je wilt en zijn bepalend voor hoe zelfverzekerd je je voelt.
- Uiteraard zal de manier waarop je voor jezelf opkomt afhangen van de situatie en als het gedrag van de ander erg onvoorspelbaar is moet je natuurlijk in de eerste plaats aan je eigen veiligheid denken.
2
Probeer niet agressief te worden. Je moet terwijl je bezig bent voor jezelf op te komen nooit gebruik maken van rechtstreeks geweld. Met agressief of gewelddadig gedrag bereik je het tegengestelde van wat je wilt en je maakt er bepaald geen vrienden mee.
- Als je agressief doet – verbaal of op wat voor manier dan ook – is het als het ware of je je pijn met beeld en geluid tentoonstelt. Het is geen constructieve manier om te krijgen wat je wilt en je bereikt er alleen maar mee dat de mensen zich tegen je gaan keren.
- De kans dat je een positief resultaat bereikt is veel groter als je alle problemen, hoe klein of hoe groot ook, op een zo objectief mogelijke manier benadert. Je kunt nog steeds voet bij stuk houden en zelfverzekerd en assertief zijn zonder daarbij je stem te verheffen of boos te worden.^[4]XBron
3
Probeer niet passief agressief te zijn. Pas op dat je niet op een passief agressieve manier reageert op mensen en situaties.
- Passief-agressieve reacties zijn reacties waarin je mopperend en met tegenzin dingen doet die je eigenlijk niet wilt en achterblijft met gevoelens van woede en wrok, terwijl je een hekel krijgt aan de mensen die ervoor zorgen dat jij je zo voelt, zodat je je uiteindelijk depressief en hulpeloos voelt.
- Dit heeft vervolgens een negatieve invloed op je relaties en kan erg schadelijk zijn voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid. En wat misschien wel het belangrijkste is, is dat het je met een passief-agressieve houding nooit zal lukken voor jezelf op te komen.
4
Probeer van negatieve gebeurtenissen iets positiefs te maken. Een andere manier om voor jezelf op te komen is de negatieve dingen die tegen je gezegd worden in je op te nemen en ze om te zetten in iets goeds. Door te proberen de negatieve dingen die anderen tegen je zeggen binnenstebuiten te keren en ze om te zetten in iets positiefs kom je er vaak achter dat die aanval in feite gebaseerd is op gevoelens van jaloezie of onzekerheid. Een paar voorbeelden:
- Als iemand beweert dat jij bazig doet, probeer dat dan, in plaats van je erdoor te laten kleineren, als een bewijs te zien voor het feit dat jij van nature een leider bent, iemand die in staat is mensen en projecten op een goede manier te organiseren en dat je iemand bent die het initiatief neemt voor veranderingen.
- Als iemand zegt dat je verlegen bent, interpreteer dat dan als een compliment omdat het betekent dat jij niet bereid bent om je overal zomaar in te storten, maar liever eerst nadenkt over de gevolgen en daarna pas je beslissing neemt.
- Als iemand zegt dat je te gevoelig bent of te emotioneel, zie dat dan als een teken dat je een groot hart hebt en niet bang bent om het voor iedereen open te stellen.
- Of misschien zegt iemand tegen je dat je niet genoeg op je carrière gericht bent – voor jou is dat een bevestiging dat je een leven zonder stress leidt, wat je zal helpen langer te leven.
5
Geef niet op. Hoe hard je ook probeert je zelfvertrouwen te vergroten, er zullen altijd dagen zijn waarop je even terugvalt.
- In plaats van dit als een nederlaag te zien in je poging om te leren voor jezelf op te komen, kun je het beter nemen voor wat het is – een dag of wat waarop het even niet zo ging als het moest – zet jezelf nog voordat je je weer beter voelt terug op het juiste spoor en klim weer uit het dal naar boven. Een paar trucjes die je daarbij kunnen helpen zijn:
- Fake it till you make it, oftewel, doe voorlopig net alsof. Probeer ook als je je niet helemaal zeker van jezelf voelt te doen alsof dat wel zo is.
- Wees consequent in je gedrag. Uiteindelijk zullen de mensen gaan accepteren dat degene die jij nu bent iemand is die voor zichzelf opkomt.
- Ga ervan uit dat bepaalde mensen een beetje moeite zullen hebben met jouw nieuwe, assertieve houding. Het kan tijd kosten om de gewoontes die je had aangenomen ten opzichte van mensen die gewend waren over je heen te lopen te veranderen. Soms zul je erachter komen dat je eigenlijk geen onderdeel van hun leven meer wilt zijn; neem de dingen in dat geval gewoon zoals ze komen.
Advertentie

Tips

Denk altijd van tevoren na over wat je gaat zeggen of doen.
Praat met een zelfverzekerde, luide en vaste stem. Spreek met autoriteit en zelfvertrouwen. Op die manier zul je je eigen ideeën en gedachten makkelijker op anderen over kunnen dragen.
Glimlach. Als je niet bang of geïntimideerd bent glimlach je, en daarmee laat je mensen iets over jezelf zien – namelijk dat jij niet bang bent.
Probeer niet tegen mensen te roepen of te schreeuwen; door je stem te verheffen geef je intimiderende mensen namelijk een reden om je uit te lachen of de situatie alleen maar erger te maken en je laat er heel duidelijk mee zien dat je de situatie niet meer onder controle hebt. Zelfs een angstig persoon zal op iemand die zijn stem verheft uiteindelijk met afkeuring reageren.
Je eigen bereidheid om de manier te veranderen waarop anderen tegen je aankijken en de manier waarop jij met andere mensen omgaat is van levensbelang. Als je er genoeg van hebt dat iedereen altijd maar over je heen loopt, een pleaser te zijn of geïntimideerd te worden, of altijd maar degene te zijn van wie anderen profiteren, dan ben je klaar om te beginnen.
Overdrijf niet. Voor jezelf opkomen en een sterke indruk maken is één ding, maar jezelf belachelijk maken terwijl je daaraan werkt, is iets heel anders.
Houd in gedachten dat jij op geen enkele manier minder bent dan anderen; jij bent net zo veel waard als de rest. Zeg tegen anderen alles wat goed en winstgevend voelt. Als jij het recht voor zijn raap zegt zullen anderen het vast en zeker accepteren.
Vertrouw op vrienden en andere mensen bij wie je je op je gemak voelt als je het gevoel hebt dat je het in je eentje niet kunt – voor jezelf opkomen hoeft geen eindeloos lange, eenzame onderneming te zijn.
Vergeef de mensen die dicht bij je staan als ze je ooit op een minder aardige manier hebben behandeld. Wanneer je het gevoel hebt dat je advies nodig hebt is het makkelijker iemand over je problemen te vertellen als je geen gevoelens van wrok jegens die persoon meer hebt.
Zeg nooit: "Ik kan het niet" als het moeilijk wordt. Door dat te zeggen haal je jezelf alleen maar naar beneden.

Advertentie

Waarschuwingen

Maak je geen zorgen over mensen die moeite hebben met jouw meer assertieve karakter; je kunt die mensen altijd dingen aanraden die ze voor zichzelf kunnen doen, maar je hoeft geen uitleg te geven over je eigen karakter, je ervoor te verontschuldigen of in hun buurt te blijven. Het is jouw leven; blijf dus voor jezelf opkomen!
Zeg liever geen dingen als: "Ik moet voor mezelf opkomen". Daarmee laat je mensen weten dat je nog aan het leren bent voor jezelf op te komen en dat je eigenlijk nog niet zeker genoeg bent van jezelf. Geef ze die ruimte niet; geef ze in plaats daarvan het idee dat jij al lang en breed in staat bent voor jezelf op te komen.
Probeer niet met mensen om te gaan die de bedoeling hebben je te veranderen. Ga op zoek naar vrienden die je accepteren zoals je bent en verzeker jezelf ervan dat degenen met wie je omgaat echt goede vrienden zijn.
Dit is een handleiding, geen officieel reglement. Als het goed is draag je de regels bij je in je hart, en zijn ze opgebouwd uit je eigen ervaringen en voorkeuren. Neem ervan wat je wilt; en gooi alles wat niet op jou van toepassing is weg.
Ga ervan uit dat andere mensen die leren voor zichzelf op te komen soms lastige tegenstanders kunnen zijn. Je zult instinctief hun pijn en zwakheden voelen omdat ze een spiegel vormen van jouw eigen ervaringen, maar dat is geen reden om je masker af te zetten en toe te laten dat ze jou pijn doen of je niet met respect behandelen. Help die mensen als je dat kunt hun weg te vinden om onzeker gedrag te boven te komen maar ga niet mee in hun negatieve spiraal.

Advertentie