Veel voorkomende soorten verbanden en hoe je ze kunt aanbrengen

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Gaaskompressen

Zelfklevende verbanden

Knokkelverband

Kleinere wondjes verbinden

Ernstige wonden verbinden

Basisregels voor het behandelen van wonden

Overige secties weergeven...

Secties verbergen...

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Auw! Als je een snijwond, schaafwond of grotere verwonding hebt, wil je natuurlijk zo snel mogelijk het bloeden stelpen en de wond beschermen. Maar hoe weet je met een EHBO-doos met allemaal verschillende soorten verband en pleisters nou welke je moet kiezen voor de beste bescherming? Geen paniek, want wij kunnen je helpen! In dit artikel nemen we de basisstappen voor het verzorgen van een wond met je door, en de manieren waarop je een aantal gangbare verbanden op de juiste manier aanlegt zodat ze goed blijven zitten. Ook geven we je aanvullende tips voor het verzorgen van zowel kleinere als grotere wonden en het voorkomen van infecties, zodat je na het lezen van deze handige gids spoedig zult kunnen genezen!

Handig om te weten

• Breng een zelfklevend verband aan door het gaasgedeelte over de wond te leggen. Trek vervolgens de pleisters strak en plak ze op je huid.
• Bedek voor een gaaskompres de hele wond met het gaas. Plak de randen van het kompres vast met chirurgische tape of wikkel er een rolverband omheen.
• Leg als je een knokkelverband wilt gebruiken het gaas bovenop je knokkel. Wikkel de vleugels strak om je vinger, zodat ze op hun plaats blijven zitten.
• Ga zo snel mogelijk naar de huisarts als het je niet lukt het bloeden te stelpen, als je een verwonding aan je hoofd hebt of als je bang bent dat de wond ontstoken is.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 6:

Gaaskompressen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Leg een gaaskompres over de wond. Knip een rechthoekig stuk gaas uit, zodat het aan elke kant ongeveer 2,5 cm groter is dan de wond. Druk het gaasje voorzichtig naar beneden zodat het de wond volledig bedekt.

   • Gebruik een gaaskompres op wonden die te groot zijn om af te dekken met een kleiner zelfklevend verband. Gaaskompressen zijn ook effectief voor het behandelen van kleine brandwonden.
   • Gebruik om ervoor te zorgen dat de wond sneller kan genezen eventueel een geïmpregneerd gaasje gedrenkt in vaseline of een antibacteriële zalf.
2. 
   2
   Maak voor een eenvoudig verband het gaas vast met chirurgische tape. Knip stukjes chirurgische tape af die 2,5 cm langer zijn dan de randen van het gaaskompres. Leg een stuk tape langs de rand van het gaas, zodat de ene helft op het verband zit en de andere helft op je huid. Druk de tape stevig aan om hem goed vast te zetten. Plak met de overige stukjes tape de andere randen vast.

   • Plak zorgvuldig alle vier de kanten van het gaaskompres af, zodat er geen bacteriën in de wond kunnen komen en hij niet kan gaan ontsteken.
3. 
   3
   Wikkel om een wond bij een gewricht te verbinden een katoenen rolverband om het gaas. Houd terwijl je het verband aanlegt je gewricht ontspannen. Leg het uiteinde van het verband net onder de wond en het verband eromheen te wikkelen. Overlap de helft van het verband terwijl je het over de wond wikkelt. Klem zodra je boven de wond bent aangeland het uiteinde van het rolverband vast aan de laag eronder, zodat het goed vast blijft zitten.

   • Met rolverband kun je een gaasje ook zonder tape vastzetten.
   • Als het verband zo strak zit dat het pijn doet of je bloedsomloop belemmert, maak het dan wat losser. Het moet strak genoeg zitten, maar je moet er geen last van hebben.
4. 
   4
   Vervang het gaasje iedere dag minstens één keer. Je moet het gaasje er aan het eind van iedere dag afhalen, om ervoor te zorgen dat het vocht uit de wond kan lopen en hem de kans te geven te kunnen genezen. Maak de wond nadat je het verband verwijdert hebt schoon en laat hem voordat je het nieuwe verband aanbrengt een paar minuten aan de open lucht drogen.

   • Vervang het gaasje als er bloed doorheen sijpelt meteen, zodat het niet blijft druppelen of gaat lekken.
   Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 6:

Zelfklevende verbanden

Pdf downloaden

1. 
   1
   Kies een zelfklevend verband dat groot genoeg is om de hele wond te bedekken. Zelfklevende verbanden of kleefzwachtels zijn verkrijgbaar in verschillende maten; van kleine verbandjes voor het behandelen van een sneetje, tot grotere exemplaren voor het beschermen van een grote schaafwond. Kijk goed of het gewatteerde gaasgedeelte van het verband groot genoeg is om de hele wond te bedekken en bacteriën geen kans te geven.

   • Als een zelfklevend verband niet groot genoeg is om de wond te bedekken, moet je misschien in plaats daarvan een gaasverband gebruiken.
2. 
   2
   Haal het vloeipapiertje van het verband. Draai het verband om en neem de loszittende kant van het beschermende papiertje tussen twee vingers. Trek het papiertje langzaam omhoog en van de kleefkant af zonder het gaaskompres aan te raken. Verwijder als je eenmaal het eerste stukje van het vloeitje eraf hebt gehaald het tweede stuk, zodat de plaklaag bloot komt te liggen.

   • Buig als je bang bent dat de kleverige lagen aan elkaar gaan plakken het gaasje dubbel zonder het helemaal van het verband te trekken. Het gaas komt dan vrij, zodat je het op de wond kunt aanbrengen, terwijl je het steunpapier er makkelijk af kunt halen nadat je het verband hebt aangebracht.
3. 
   3
   Leg het gaas van het verband over de wond. Houd het gewatteerde gaasgedeelte van het verband rechtstreeks tegen de wond. Pas op dat je het klevende gedeelte van het verband niet direct op de wond aanbrengt, anders kan de wond geïrriteerd raken of weer opengaan.

   • Raak het gaasje niet met je vingers aan, anders zou je vuil of ziektekiemen op het verband kunnen overbrengen.
4. 
   4
   Druk de pleister stevig tegen je huid. Rek zodra je de wond hebt bedekt met het gaas het zelfklevende gedeelte voorzichtig uit en druk het op je huid. Zorg ervoor dat er nergens openingen of speling in de kleeflaag van het verband zitten, zodat het stevig op één plek blijft zitten.

   • Als er openingen, scheurtjes of luchtbellen in de plaklaag zitten, kunnen er bacteriën in de wond komen, waardoor hij kan gaan ontsteken.
5. 
   5
   Vervang het verband in ieder geval één keer per dag. Doe een nieuw verband op de wond als het gaas nat is geworden of door begint te lekken. Verwijder het verband voorzichtig, in plaats van het er in één keer af te trekken of te scheuren. Op die manier is de kans kleiner dat je je huid bezeert of dat de wond weer opengaat.

   • Stop met het gebruik van verband zodra de wond helemaal is genezen.
   Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 6:

Knokkelverband

Pdf downloaden

1. 
   1
   Druk het gaasje van een knokkelverband tegen de bovenkant van je knokkel. Knokkelverband heeft een gaasje tussen vier ‘vleugeltjes’ die om je vinger worden gewikkeld. Trek het steunpapiertje van het verband, net ver genoeg om het gaasje bloot te leggen. Leg het gaasje voorzichtig tegen je wond; zorg er daarbij voor dat de hele wond bedekt is.

   • Als je geen knokkelverband bij de hand hebt, kun je zelf vleugels maken door de zelfklevende uiteinden van een strook verband doormidden te knippen.
2. 
   2
   Verwijder van één kant het vloeitje om de vleugels vast te kunnen plakken. Het is makkelijker om met twee vleugels tegelijk te werken zodat ze niet aan elkaar gaan plakken. Verwijder van één kant van het verband het hele steunpapiertje. Wikkel de vleugels langzaam om je vinger, boven en onder je knokkelgewricht. Strijk het verband helemaal glad. Het is de bedoeling dat je geen luchtbellen of openingen ziet.

   • De vleugels passen precies om je vinger, waardoor zodat je je knokkel makkelijk kunt buigen zonder dat het verband losraakt of eraf zal vallen.
3. 
   3
   Breng de laatste zelfklevende vleugels aan op je huid. Haal het beschermende papiertje van de andere kant van het verband af en gooi het weg. Trek vervolgens de vleugels strak en wikkel ze om de andere kant van je vinger. Zorg ervoor dat het verband niet zo strak zit dat het je bloedsomloop afsluit.

   • Probeer als het verband ongemakkelijk aanvoelt om één van de vleugels even op te tillen en wat losser te maken.
4. 
   4
   Vervang het verband als het nat wordt. Trek als er vocht uit de wond door het gaasje heen dringt of als je handen nat worden het verband voorzichtig van je vinger af. Maak de wond schoon en laat hem een paar minuten aan de lucht drogen, voordat je een nieuw verband aanlegt. Zodra de wond helemaal is genezen, hoe je er geen nieuw verband meer op te doen.
   Advertentie

Methode 4

Methode 4 van 6:

Kleinere wondjes verbinden

Pdf downloaden

1. 
   1
   Gebruik voor kleine wondjes bij je nagels een vingertopverband. Vingertopverbanden hebben de vorm van een zandloper, waardoor ze beter om je vingers passen zonder dat er teveel van het verband los blijft hangen. Verwijder het steunpapiertje aan één kant en plaats het verband zo dat één kant van de zandloper over je nagel ligt. Verwijder dan het andere stukje steunpapier en wikkel de onderkant van de zandloper om je vinger. Buig vervolgens het gaasje over je vingertop en wikkel de overgebleven plaklaag om je vinger.

   • Je kunt ook een wat groter rechthoekig stuk zelfklevend verband in de vorm van een zandloper knippen, als je geen speciaal vingertopverband bij de hand hebt.
2. 
   2
   Gebruik om sneetjes em snijwonden bij elkaar te houden een zogenaamd vlinderverband. Een vlinderverband heeft twee wat bredere plakstroken die verbonden zijn door een dunnere, niet-klevende strook. Verwijder de achterkant van één kant van het verband en leg het op één kant van de snijwond. Trek het verband strak zodat het de wond afsluit en plak de andere kleefstrook op de andere kant van de snijwond. De niet-klevende middelste strook zit rechtstreeks op de wond.

   • Vlinderverbanden zijn specifiek bedoeld om een snijwond dicht te houden, niet om bloed te absorberen of een ontsteking te voorkomen.
   • Het kan zijn dat je om een grote snijwond dicht te houden meerdere vlinderverbanden moet gebruiken.
   • Als je een snijwond hebt die vlak boven een gewricht zit of niet dichtgaat, moet hij misschien gehecht worden.
3. 
   3
   Gebruik moleskin om een blaar te verbinden. Moleskin is een speciaal soort schuimrubberen verband dat wordt gebruikt om te voorkomen dat een blaar ergens tegenaan kan schuren. Verwijder de achterkant van het donutvormige moleskin-rondje en breng het zo aan dat de blaar precies in de opening in het midden zit. Plaats het ronde dekseltje van de moleskin of een zelfklevend stripverband over de bovenkant van de moleskin om de bovenkant van de blaar te bedekken om hem te beschermen, mocht hij eruit springen.

   • Je kunt ook zelf moleskin maken door laagjes gaas te nemen die iets groter zijn dan de blaar en in het midden een gat te knippen ter grootte van de blaar. Leg het gaas over de blaar en dek het af met een stukje gaas dat niet plakt.
4. 
   4
   Gebruik bij een verstuiking een Ace verband. Wikkel een Ace verband om een verstuiking. Ace verbanden zijn een soort compressiewikkels om een verstuikte enkel te ondersteunen of pijn in je pols te behandelen. Begin de zwachtelrol aan één kant van je gewricht en wikkel hem er langzaam omheen in de richting van je lichaam. Houd het verband strak en overlap het bij het wikkelen met de helft. Druk als je klaar bent het uiteinde van het compressieverband stevig tegen zichzelf aan om het op zijn plaats te houden, of zet het vast met verbandklemmen.

   • Wikkel het verband niet zo strak dat het je bloedsomloop afsluit. Maak het verband als het ongemakkelijk voelt los en wikkel het wat minder strak om je gewricht.
   Advertentie

Methode 5

Methode 5 van 6:

Ernstige wonden verbinden

Pdf downloaden

1. 
   1
   Breng op snijwonden die hevig bloeden een drukverband aan. Een drukverband is een dik stuk gewatteerd gaas aan het uiteinde van een lang stuk compressietape. Leg het gewatteerde gaas rechtstreeks op de wond. Zorg dat de wond volledig bedekt is. Trek vervolgens de compressietape strak en wikkel hem over het gaas heen zodat hij druk op de wond uitoefent. Maak het uiteinde van de pleister vast met daarvoor bedoelde klemmetjes om het gaas op zijn plaats te houden.

   • Drukverbanden zijn ideaal om flink veel druk op de wond uit te oefenen, wat zal helpen een hevige bloeding te laten stoppen.
2. 
   2
   Vouw een mitella van een driehoeksverband. Een driehoeksverband kun je uitvouwen tot een grote driehoek, zodat je er een mitella van kunt maken. Haal de helft van het verband als een lus onder je arm door en achter je nek om. Plaats vervolgens de andere helft over de voorkant van je arm heen en leg er bij je schouder een knoop in. Speld eventuele losse randjes vast zodat ze niet los blijven hangen.

   • Je kunt een driehoeksverband ook gebruiken om een groot verband of een grote wond mee te omwikkelen voor extra steun.
3. 
   3
   Maak voor een steekwond of ander letsel door doorboring met een scherp voorwerp een donutverband. Een donutverband wordt in een dikke O-vorm gewikkeld om de druk rondom een in de huid geboord voorwerp of diepe steek- of snijwond te verlichten. Laat het in de huid geboorde voorwerp, als daar sprake van is, zitten en wikkel er voorzichtig een driehoekig verband omheen. Houd de donut vervolgens tegen de huid op zijn plaats met behulp van chirurgische tape of gaas rondom de randen van de donut.

   • Wikkel geen gaas of tape over het midden van de donut waar het doorboorde voorwerp zit.
   Advertentie

Methode 6

Methode 6 van 6:

Basisregels voor het behandelen van wonden

Pdf downloaden

1. 
   1
   Was altijd je handen voordat je een wond gaat verzorgen. Was als je een wond gaat verbinden je handen met warm water en zeep, om te voorkomen dat je er bacteriën in overbrengt.

   • Voor extra bescherming kun je voordat je de wond gaat verzorgen een paar niet-steriele handschoenen aantrekken.
2. 
   2
   Maak voordat je een verband gaat aanbrengen de wond schoon met koel water en zeep. Spoel met koel, stromend water eventueel vuil uit de wond. Was de huid rondom de wond met milde handzeep, maar pas goed op dat er geen zeep in de wond zelf terechtkomt, omdat dat irritatie zou kunnen veroorzaken. Dep als je klaar bent de wond droog met een gaasje of een stukje keukenpapier.

   • Breng als het even kan zodra je de wond hebt schoongemaakt een verband aan, om de kans op ontsteking zoveel mogelijk te verkleinen.
   • Gebruik liever geen waterstofperoxide, jodium of alcohol om je wond schoon te maken, omdat ook die producten juist voor meer irritatie kunnen zorgen.
3. 
   3
   Doe om de vorming van littekens te voorkomen een beetje vaseline op de wond. Vaseline helpt de wond gehydrateerd te houden, zodat hij minder snel uit zal drogen. Smeer een bolletje vaseline ter grootte van een vingertopje in een dun laagje uit over je hele wond. Veeg met een schone handdoek de overtollige vaseline weg.

   • Je kunt om infecties te voorkomen als je wilt ook een antibiotische crème op de wond aanbrengen, maar vaseline biedt een vergelijkbare bescherming.
4. 
   4
   Ga naar de dokter als het bloeden niet stopt of als de wond tekenen van ontsteking vertoont. Als het je niet lukt het bloeden binnen tien minuten te stoppen, is dat een teken dat de wond een serieuzere behandeling nodig heeft. Ook als je een wond op je gezicht hebt of als de randen er gerafeld uitzien of openhangen, zul je hem door een arts moeten laten behandelen. Let tijdens de genezing goed op ontstekingen, roodheid, pus, gevoelloosheid of koorts, want dat zijn stuk voor stuk signalen die kunnen aangeven dat de wond ontstoken is en met een sterker antibioticum moet worden behandeld.

   • Als je een wond hebt verbonden die 24 uur laten nog veel pijn doet en geen tekenen van genezing vertoont, moet je de hulp van een arts inschakelen.
   Advertentie

Tips

• Zorg dat je altijd een EHBO-doos bij de hand hebt. Zet de doos op een plaats die makkelijk bereikbaar is. Maak thuis een doos en leg er ook een in de auto, zodat je altijd een set bij de hand hebt.
• Probeer bij een ernstige wond altijd eerst het bloeden te stelpen door druk op de wond uit te oefenen.

Advertentie

Waarschuwingen

• Wees altijd alert op infecties. Als je merkt dat er een grijsachtige of gele, stinkende afscheiding uit de wond komt, als je lichaamstemperatuur boven de 38 graden komt, als de plek hevig klopt of rood wordt, of als er rode strepen uit de wond komen, schakel dan medische hulp in.
• Let op tekenen van shock, zoals een klamme, blauwachtige huid, een versnelde pols en ademhaling, duizeligheid en overgeven. Bel de huisarts of 112 en behandel de shock behandel de shock door de gewonde persoon op zijn of haar rug te leggen en de benen op te tillen, waarbij jij ze bij de knie gebogen houdt. Wikkel de patiënt als je kunt in een warme deken, maar niet te strak. Spreek de persoon met kalmerende, rustgevende stem toe zodat hij of zij niet in paniek raakt, tot hulp arriveert.

Advertentie