Omgaan met een sociopaat

Sociopaten komen vaak charmant en innemend over. Als je ze echter een beetje leert kennen, dan wordt hun ware persoonlijkheid onthuld. Als jij iemand kent die manipulatief en meedogenloos is, dan is het belangrijk om te weten hoe je met die situatie om moet gaan zonder emoties leeggezogen te worden. Het heeft geen zin om in discussie te gaan met een sociopaat; het is beter om te laten zien dat jij te intelligent bent om ten prooi te vallen aan zijn/haar snode plannetjes.

Deel 1

Deel 1 van 3:

Een sociopaat begrijpen

Pdf downloaden

1
Herken de signalen die erop duiden dat iemand een sociopaat is. Sociopaten lijden aan een persoonlijkheidsstoornis die ervoor zorgt dat ze geen empathie voor anderen op kunnen opbrengen. Hoewel ze vaak vriendelijk en aimabel overkomen gebruiken ze hun charme om ervoor te zorgen dat andere mensen dingen voor hen gaan doen. De volgende eigenschappen zijn kenmerkend voor sociopaten: ^[1]XBron
- Oppervlakkige charme; het lijkt net alsof iedereen hen leuk vindt.
- Hoge intelligentie; ze zijn vaak hoogopgeleid, en hebben een succesvolle carrière.
- Gebrek aan berouw; ze voelen zich niet schuldig als ze iets verkeerds gedaan hebben.
- Gebrek aan empathie; ze lijken er niet om te geven als iemand anders gekwetst wordt.
- De neiging om te liegen; ze doen het tussen neus en lippen door, alsof het niets is.
- Onvermogen om lief te hebben; de mensen die het dichtst bij de sociopaat staat beseffen dat er iets ontbreekt.
- Egocentrisme; ze bloeien op als ze in het middelpunt van de belangstelling staan.
- Grootheidswaan; ze denken vaak beter te zijn anderen.
TIP VAN EEN DESKUNDIGE
Liana Georgoulis, PsyD
Psycholoog
Dr. Liana Georgoulis is erkend klinisch psycholoog met meer dan 10 jaar ervaring. Ze is momenteel klinisch directeur van Coast Psychological Services in Los Angeles. In 2009 studeerde ze af als doctor in de psychologie aan Pepperdine University. Haar praktijk is gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie en andere evidence-based therapiesoorten voor jongeren, volwassenen en stellen.
Liana Georgoulis, PsyD
Psycholoog
Begrijp dat de kans klein is dat een volwassen sociopaat verandert. Erkend klinisch psycholoog Dr. Liana Georgoulis: "Er is een enorme hoeveelheid bewijs waaruit blijkt dat echte sociopaten niet veranderen. Door therapie en andere soorten behandelingen kunnen ze nog erger worden. De enige mogelijkheid om in te grijpen is als het om een jongvolwassene gaat die naar sociopathie neigt. Soms helpt het om in te grijpen in de kindertijd en puberteit om te voorkomen dat iemand de volledige aandoening krijgt, maar dit is niet het geval bij volwassenen."
2
Begrijp wat een sociopaat beweegt. Sociopaten worden niet gedreven door het verlangen om de wereld te verbeteren, door anderen te willen helpen, of door het erkennen van verantwoordelijkheid in hun relaties met anderen. "Het juiste doen" is geen motivatie voor sociopaten. Sociopaten worden eerder gemotiveerd door het uitoefenen van macht over andere mensen, zodat ze kunnen krijgen/bereiken wat ze willen: meer macht, meer geld, sex, etc. ^[2]XBron
- Als een sociopaat een handeling verricht die goedaardig of onbaatzuchtig lijkt, dan ligt er meestal een verborgen motief ten grondslag aan die handeling.
- Sociopaten gaan vaak vreemd. Ze voelen zich er immers niet schuldig over.
3
Realiseer je dat sociopaten ontzettend manipulatief zijn. Ze zijn gevaarlijk omdat ze in staat zijn om anderen mensen te laten doen wat zij zelf willen. Sociopaten gebruiken een keur aan strategieën om ervoor te zorgen dat de mensen in hun leven dingen voor ze doen. Vaak zetten ze mensen tegen elkaar op om hun eigen doelen te bereiken, of laten ze anderen voor hen liegen om de waarheid te verhullen.
- Sociopaten bevinden zich vaak in het midden van driehoeksverhoudingen, of precies tussen de echtgenoten. Ze zorgen er vaak voor dat mensen uit elkaar gaan.
- Op de werkvloer kunnen ze collega's ondermijnen om zelf in een beter daglicht te komen te staan.
- In een vriendengroep kan een sociopaat doelbewust herrie schoppen, waardoor mensen gedwongen worden een kant te kiezen. De sociopaat houdt de situatie vervolgens rustig in het gareel.
4
Verwacht van een sociopaat niet dat hij/zij iets om jouw gevoelens geeft. Een sociopaat geeft er niet om wie er gebruikt of gekwetst wordt. Sociopaten hebben namelijk geen geweten of scrupules, voor wat betreft het misbruik maken van jouw vriendelijkheid en welwillendheid. Een belangrijke eigenschap die elke sociopaat heeft, is het niet kunnen begrijpen van de gevolgen van hun acties. Ze beseffen niet dat andere mensen gekwetst kunnen worden door hun handelingen.
- Sociopaten worden niet empathisch. Het doet er niet toe hoe vaak of veel jullie "het uitpraten". Hem/haar een "tweede kans" geven zal er evenmin voor zorgen dat hij/zij een beter iemand gaat worden.
- Als je genoeg afstand kunt nemen om in te zien dat het niet echt om jou gaat, dan kun je beter voor jezelf opkomen.
5
Om om te kunnen gaan met een sociopaat, dien je te denken als een sociopaat. Als je eenmaal erkent dat iemand in jouw leven een sociopaat is, dan kun je zien wat die persoon drijft, en wat zijn/haar zwakke punten zijn. Als je die iemand gaat behandelen als iemand met een persoonlijkheidsstoornis, dan zul je gefrustreerd achterblijven. Of je wordt terug gezogen in de drama van de sociopaat.^[3]XBron
- Als je met een sociopaat omgaat, blijf dan op je hoede. Weersta de verleiding om het uit te praten, of hem/haar proberen te verbeteren.
- Onthoud dat sociopaten niet gemotiveerd worden door liefde, maar door macht. Maak dus kenbaar dat zij geen macht over jou kunnen uitoefenen.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Effectief communiceren

Pdf downloaden

1
Overweeg om de persoon volledig te mijden. Het is niet makkelijk om met sociopaten om te gaan. Als je hen dus volledig uit de weg kunt gaan, dan is dat misschien wel het beste. Jouw relatie met die iemand zal waarschijnlijk niet verbeterd worden. Als je met iemand datet van wie je denkt dat hij/zij een sociopaat is, of als hij/zij een vriend van je is, overweeg dan om de band te verbreken.
- Dit gaat zeker op als jij een empathisch, gevoelig iemand bent. Sociopaten jagen op dit persoonlijkheidstype. Sla dus op de vlucht, nu het nog kan. ^[4]XBron
- In sommige gevallen is het echter onmogelijk om hen volledig te mijden. Misschien is de sociopaat je baas of, erger nog, een ouder, kind, of broer/zus. Als dat het geval is, dan moet je jezelf effectieve manieren aanleren om met diegene om te kunnen gaan.
TIP VAN EEN DESKUNDIGE
Liana Georgoulis, PsyD
Psycholoog
Dr. Liana Georgoulis is erkend klinisch psycholoog met meer dan 10 jaar ervaring. Ze is momenteel klinisch directeur van Coast Psychological Services in Los Angeles. In 2009 studeerde ze af als doctor in de psychologie aan Pepperdine University. Haar praktijk is gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie en andere evidence-based therapiesoorten voor jongeren, volwassenen en stellen.
Liana Georgoulis, PsyD
Psycholoog
Zorg er als het kan voor dat je niet hecht wordt met een sociopaat. Erkend klinisch psycholoog Dr. Liana Georgoulis: "Als je de kenmerken van een sociopaat herkent bij iemand die je kent of waar je hecht mee bent, doe dan je best om het contact met deze persoon te verminderen of beperken. Sociopaten zijn gevaarlijk en manipulatief. Ze liegen en voelen geen empathie, denken alleen aan zichzelf en zijn schadelijk om mee om te gaan. Wat je ook zegt of doet, de kans is groot dat het gebruikt wordt om je te manipuleren, ook al zei of deed je het met de beste bedoelingen."
2
Wees op je hoede. Laat jezelf nooit onverwacht op een kwetsbaar moment betrappen als de sociopaat in de buurt is. Het tonen van je ware emoties maakt van jou een doelwit. De sociopaat zal jou namelijk gaan zien als iemand die gemakkelijk te manipuleren is. Als je toch met hem/haar om moet gaan, laat dan zien dat jij jezelf volledig onder controle hebt.
- Zet een vrolijk gezicht op als de sociopaat in de buurt is. Ook als je niet bepaald vrolijk bent die dag. Je wilt je ware gevoelens niet aan de sociopaat onthullen.
- Het is belangrijk om te laten zien dat jij niet met een veertje over te halen bent, en dat jij niet gemakkelijk gebroken kan worden. Als je je kwetsbaar voelt, probeer dan om de persoon even uit de weg te gaan.
3
Wees sceptisch over alles wat hij/zij je vertelt. Onthoud dat sociopaten uitermate bekwaam zijn in het manipuleren van mensen, en zodoende te krijgen wat ze willen. Als jij je hierop anticipeert, dan zul je minder gauw in de manipulatieve val van de sociopaat trappen. Blijf rustig en kalm, wat hij/zij je ook zegt.
- Je kunt bijvoorbeeld op een doodgewone werkdag door je sociopaat-collega benaderd worden, en gezegd worden dat de baas nogal kwaad is over jouw meest recente verslagen. Ga er niet zonder meer vanuit dat dit klopt. Geloof het pas als je het je baas zelf hebt horen zeggen.
- Of de sociopaat in jouw vriendengroep vertelt je over een feestje waarvoor jij niet uitgenodigd bent. Reageer hier pas op als je het ook van iemand anders gehoord hebt.
4
Voer een neutraal gesprek. In plaats van de sociopaat het woord te laten doen, kun je beter van je laten horen. Stuur het gesprek de richting in die jij wilt. Op die manier zal de sociopaat je nooit onverwachts in ongemakkelijke situaties weten te manoeuvreren. Laat, zo vaak als je kunt, zien dat je het met de sociopaat eens bent.
- Praat als Brugman over alles dat neutraal en veilig is. Denk aan politiek, het weer, het nieuws, sport, enz.
- Verander regelmatig van onderwerp (zeker als hij/zij iets probeert te zeggen om jou lastig te vallen. Zorg ervoor dat er geen ongemakkelijke stiltes zijn.
5
Deel nooit persoonlijke informatie. Praat nooit over je vrienden, familie, zaken, financiën, dromen, doelen, etc. Sociopaten willen jou, je dierbaren, je connecties, en je middellen gebruiken. Om te voorkomen dat hij/zij krijgt wat hij/zij wilt, is het aan jou om ervoor te zorgen dat hij/zij niets voor het oprapen heeft.
- Als hij/zij achter jouw geld aanzit, zorg er dan voor dat het niet makkelijk te vinden is. Een sociopaat zal jouw bankafschriften openen, en zonder toestemming bekijken. Houd je documenten dus veilig opgeborgen. Wek de indruk dat je niet veel geld om handen hebt, en dat je vrienden en familie dat ook niet hebben. Zorg ervoor dat hij/zij je niet als doelwit gaat zien.
- Als de persoon naar macht op zoek is, wek dan de indruk dat je niet veel mensen kent.
- Als hij/zij je wil gebruiken, zorg er dan voor dat je minder begeerlijk wordt.
6
Probeer om niet te praten over wat jou gelukkig of overstuur maakt. Als de persoon weet waar jij echt van houdt of van geniet, of wat jou boos of verdrietig maakt, dan kan hij/zij die informatie tegen je gaan gebruiken.
- Ga niet lopen klagen. Informatie over jouw zwaktes, dingen die jou emotioneel of psychologisch pijn doen, of wat dan ook dat jou irriteert, kan gebruikt worden om jou mee te terroriseren.
- Laat hem/haar niet weten als je gevoelens gekwetst worden. De sociopaat zal zijn/haar gedrag sneller gaan herhalen als hij/zij weet dat het jou pijn doet.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Jezelf beschermen

Pdf downloaden

1
Leg je kaarten niet bloot. Als een sociopaat van tevoren op de hoogte is van jouw plannen, dan kan hij/zij die kennis gebruiken om jou te ontmoedigen, kleineren, irriteren, of vernederen. Als je van plan bent iets te ondernemen, vertel het de sociopaat dan niet van tevoren. Wacht tot je de taak voltooid hebt voordat je de sociopaat ervan op de hoogte stelt.
- Als je van plan bent om van baan te wisselen, zeg dat dan pas als je dat gedaan hebt. Stuur je cv op, ga op sollicitatiegesprek, neem ontslag bij je oude baan, en ga aan het werk op de nieuwe. Vertel de sociopaat pas dan dat je een nieuwe baan hebt. Hij/zij zal dan immers niet in staat zijn om je een strobreed in de weg te leggen.
- Als je woont of werkt met een sociopaat, gebruik de tijd dat hij/zij er niet is dan om kleine aankopen te doen, kleine dingetjes te wijzigen, of om even lekker op te schieten.
2
Laat de sociopaat weten dat je hem/haar doorhebt. Als je een sociopaat volledig uit je leven wilt verbannen, dan moet hij/zij zich realiseren dat jij niet voor één gat te vangen bent. De sociopaat zal de moed uiteindelijk opgeven, en op zoek gaan naar een ander, makkelijker doelwit.
- Reageer niet als de persoon jou lastig valt.
- Maak er melding van als hij/zij aan het liegen is.
- Laat zien dat jij niet vatbaar bent voor zijn/haar manipulatieve gedrag.
3
Zorg ervoor dat je niet bij de sociopaat in het krijt komt te staan. Sociopaten doen vaak hun best om een situatie te creëren waarin zij de overhand hebben. Doe niets waardoor een sociopaat later macht over jou uit zou kunnen oefenen. Bijvoorbeeld,
- Leen geen geld van een sociopaat.
- Neem cadeautjes, in welke vorm dan ook, niet aan. Als hij/zij "een goed woordje voor je" wilt doen bij de baas, weiger dat aanbod dan beleefd.
- Neem geen hulp aan.
- Doe niets waarvoor je je later zou willen verontschuldigen.
4
Houd bij wanneer de sociopaat je lastig valt. Als je het gevoel hebt alsof hij/zij je probeert te ondermijnen, dan is het belangrijk om bewijs te verzamelen. Aangezien sociopaten vaak redelijk populair zijn, zou het kunnen dat niemand jouw klachten serieus neemt. Tenzij je hier bewijs voor hebt. Bewaar emails en andere correspondenties, zodat je die met anderen kunt delen als de situatie daarom vraagt. ^[5]XBron
- Als je lastig gevallen wordt en bewijs moet vergaren, dan is het misschien verstandig om eerst contact op te nemen met een advocaat. Hij/zij kan je helpen de best mogelijke optie te bedenken.
Als je je emotioneel vatbaar voelt voor de sociopaat, en hij/zij een negatieve invloed op jouw leven heeft, dan kan het verstandig zijn om met iemand te praten die niet bij het probleem betrokken is. Zoek de hulp van een therapeut of psycholoog die je kan begeleiden. Hij/zij kan je uitleggen wat er precies gebeurt, en hoe je het beste met een sociopaat om kunt gaan.
TIP VAN EEN DESKUNDIGE
Liana Georgoulis, PsyD
Psycholoog
Dr. Liana Georgoulis is erkend klinisch psycholoog met meer dan 10 jaar ervaring. Ze is momenteel klinisch directeur van Coast Psychological Services in Los Angeles. In 2009 studeerde ze af als doctor in de psychologie aan Pepperdine University. Haar praktijk is gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie en andere evidence-based therapiesoorten voor jongeren, volwassenen en stellen.
Liana Georgoulis, PsyD
Psycholoog
Bescherm jezelf als je denkt dat je niet veilig bent. Dr. Liana Georgoulis: "Als je omgaat met een sociopaat en denkt dat je wellicht in gevaar bent, neem dan afstand van de persoon en de situatie zonder het conflict te verergeren. Zorg dat je een aantal gezonde mensen om je heen hebt die je steunen, let op je omgeving en laat het mensen weten als je denkt dat je in gevaar bent."
Advertentie

Tips

Sociopaten zijn vaak niet heel gevaarlijk, de meeste sociopaten willen alleen hun verveling tegengaan door met mensen te 'spelen'. Ze worden pas gevaarlijk als jij het uitlokt, door ze bijvoorbeeld boos te maken.
Leer "nee" te zeggen. Een gebrek aan "bevoorrading" (geld, hulp, etc.) zal er snel voor zorgen dat een sociopaat zijn heil elders gaat zoeken.
Zeg ze nooit dat ze het mis hebben. Sociopaten denken dat ze altijd gelijk hebben, en zullen altijd probeer om te winnen. Als je ze vertelt dat ze het mis hebben, of als je ze verdedigt, dan kan dat tot ruzie of discussie leiden.
Een sociopaat moet weten dat het einde nabij is. Interesseer je niet in de dingen die hij/zij te zeggen heeft. Ze zijn namelijk goed in het manipuleren van anderen, en het overtuigen dat hun manier de juiste manier is. Wees voorzichtig, en wees altijd op je hoede.
Hulp zoeken is ontzettend belangrijk. Met name als de sociopaat jou geïsoleerd heeft, en je het contact met je vrienden, collega's, en familie verloren bent. Een professional die je vertelt dat de sociopaat zijn/haar acties op jou geprojecteerd heeft, en die je bevestigt dat je "niet gek" bent", kan een goede manier zijn om zelfvertrouwen op te bouwen.
Kom voor jezelf op, zonder daar emotie bij te vertonen—geen hogere stem, geen tranen, etc. Blijf jezelf herhalen als zij je om proberen te praten. Geef niet toe. Blijf dingen zeggen als. "Nee, dat zal voor mij niet werken.. Bedankt, maar ik denk dat het beter is van niet… Bedankt, ik zal erover nadenken." Blijf een beetje vaag, bevestig niets. Stel ze niet in staat om jou vast te pinnen.
Ook sociopaten zijn mensen. Ze zijn niet zo gevaarlijk als de media je vaak doet geloven. Sterker nog, 4% van alle CEO's worden als sociopaat bestempeld. Psychopaten zijn namelijk uitstekende leidinggevenden, omdat ze over veel zelfvertrouwen en charisma beschikken, en niet snel schuld of berouw voelen.
Onderzoek alles wat ze je zeggen. Sociopaten zullen over alles liegen, zelfs als er niets op het spel staat.

Advertentie

Waarschuwingen

Het mijden van sociopaten is de beste manier om ermee om te gaan. Als dit geen optie is, probeer dan om autoritaire figuren in je leven te betrekken. Houd deze mensen dicht bij je, en benoem ze vaak in bijzijn van de sociopaat. Zeg dat je alles over je leven aan deze mensen vertelt. Psychopaten voelen zich niet op hun gemak bij mensen van de politie, of mensen uit de geestelijke gezondheidszorg.

Advertentie