Messing er ouder uit laten zien

Nieuw messing heeft een glanzende, gouden kleur, maar na verloop van tijd wordt het donkerder en krijgt het een groen, bruin of roodachtig patina. Als je ouder messing er mooier uit vindt zien, dan zijn er meerdere manieren om het verouderingsproces te versnellen of te imiteren. Lees verder om erachter te komen hoe je dat doet, en hoe je het messing van tevoren moet klaarmaken om ervoor te zorgen dat het verouderingsproces werkt.

Methode 1

Methode 1 van 4:

Het messing klaarmaken

Pdf downloaden

1
Zorg ervoor dat je zeker weet dat het voorwerp van messing is. Sommige andere metalen lijken erg veel op messing, maar zullen op een andere manier op deze verouderingsmethoden reageren. Door de verkeerde behandeling kan het voorwerp corroderen, dus neem het mee naar een antiekwinkel of een deskundige als je er zelf niet achter kunt komen of het messing is of niet.
- Schoon messing heeft een glanzende, goudbruine kleur. De metalen die er het meest op lijken zijn koper, dat bruin of roze en bruin is, en brons, dat een nog donkerder bruine kleur heeft.^[1]XBron
- Messing is een beetje magnetisch, maar reageert alleen duidelijk op een krachtige magneet. Als een kleine magneet sterk aan het oppervlak van het voorwerp blijft plakken, dan heb je waarschijnlijk een voorwerp dat van een ander metaal gemaakt is en vervolgens vermessingd is. Dat betekent dat er een dun laagje messing over het andere metaal heen is aangebracht.
Als je voorwerp slechts vermessingd is, probeer dan een mild middel te gebruiken als azijn of zout water. Agressievere middelen kunnen namelijk door de dunne laag messing vreten. Als je een voorwerp van koper er ouder uit wilt laten zien, zoek dan instructies op hoe je dat het beste kunt doen. Om brons een oude uitstraling te geven, koop je een verouderingsmiddel dat speciaal voor brons bedoeld is en volg je de stappen onder het kopje 'Een verouderingsmiddel gebruiken'.
3
Verwijder de laklaag met nagellakverwijderaar als het messing gelakt is. Lak is een transparante, harde, beschermende afwerking die voorkomt dat het messing gaat oxideren. Dit is het verouderingsproces dat je probeert te versnellen of na te maken. Breng de nagellakverwijderaar, ook wel aceton genoemd, op het voorwerp aan om de laklaag te verwijderen.^[2]XBron
- Draag rubberen handschoenen en werk in een geventileerde ruimte om te voorkomen dat je dampen inademt.
- Laat kleine voorwerpen in de aceton weken.
- Gebruik een verfkwast om de chemische stof op grote voorwerpen aan te brengen. Zorg ervoor dat je elk hoekje van het voorwerp met aceton bedekt.
- Methanol, verfafbijtmiddel of verfverdunner zullen de laklaag ook verwijderen.^[3]XBron
4
Giet heet water over het voorwerp nadat je het met nagellakverwijderaar behandeld hebt. Wacht enkele minuten, of totdat de laklaag begint te schilferen of oplost tot een vloeibare prut. Was het voorwerp met heet water om de lak te verwijderen.
- Controleer het voorwerp zodat je zeker weet dat er geen lakresten zijn achtergebleven. Moderne voorwerpen van messing worden vaak beschermd met een stevige laklaag. Je moet wellicht meerdere pogingen doen om deze laklaag volledig te verwijderen.
5
Maak het voorwerp schoon met mildere middelen als dit een dunne of helemaal geen beschermlaag heeft. Als het voorwerp vettig aanvoelt of een dunne laag poetsmiddel heeft, dan kun je het waarschijnlijk schoonmaken met een doek geweekt in ontsmettingsalcohol of een mengsel van gelijke delen azijn en water. Als het messing helemaal niet behandeld is, dan zou grondig wassen met water en zeep voldoende moeten zijn om het voorwerp klaar te maken voor het verouderingsproces.
- Draag handschoenen, zelfs al gebruik je schoonmaakmiddelen die veilig voor de huid zijn. Er kan namelijk olie van je hand op het messing terechtkomen, waardoor het voorwerp geen gelijkmatige oude uitstraling krijgt.
6
Droog het voorwerp volledig voordat je verdergaat. Begin niet met het verouderingsproces totdat het messing volledig droog is. Met een föhn, een propaanbrander of een oven kun je ervoor zorgen dat het voorwerp sneller droogt.^[4]XBron
- Wees voorzichtig wanneer je een voorwerp van messing verwarmt waarbij je kortgeleden de laklaag verwijderd hebt. Als het voorwerp nog lakresten bevat, dan kan dit gaan branden of kunnen er dampen vrijkomen. Droog het voorwerp van messing in een goed geventileerde ruimte en let erop dat er geen licht ontvlambare voorwerpen in de buurt staan.
- Je kunt nu een van de methoden gebruiken die hieronder beschreven worden. Als je niet zeker weet welke methode je moet gebruiken, lees van elke methode dan de eerste stap om erachter te komen wat de voordelen ervan zijn.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 4:

Zout water of azijn gebruiken

Pdf downloaden

1
Gebruik azijn of zout water om je voorwerp van messing veilig en gemakkelijk een oude uitstraling te geven. Je kunt alle soorten huishoudazijn of zelfs tafelzout opgelost in water gebruiken om messing er ouder uit te laten zien. Het kan wel langer duren dan bij de andere methoden voordat je het effect ervan ziet. Als je azijn gebruikt duurt het enkele uren, en als je zout water gebruikt meerdere dagen. Je hoeft echter geen gevaarlijke chemicaliën te gebruiken en hebt waarschijnlijk de benodigde middelen al in je keukenkastje staan.
- Maak het messing klaar zoals dat hierboven beschreven wordt. Zo weet je zeker dat het verouderingsproces werkt.
- Draag bij alle methoden rubberen handschoenen om te voorkomen dat er olie op het messing terechtkomt.
Een mengsel van gelijke delen tafelzout en water zal ervoor zorgen dat het messing gaat oxideren. Je versnelt dan simpelweg het natuurlijke verouderingsproces dat al het messing ondergaat. Breng het met een kleine verfkwast op het gehele oppervlak aan en herhaal het proces dagelijks totdat het messing een uitstraling heeft gekregen die je mooi vindt.^[5]XBron
3
Bedek het messing met een laag azijn om het er nog ouder uit te laten zien. Breng de azijn aan met een kwast of dompel het voorwerp gewoon in welke soort azijn dan ook. Laat het voorwerp drogen en breng dan nog een laag azijn aan als je het een donkerder kleur wilt geven.
- Meng een lepel tafelzout door de azijn om het messing een groener patina te geven.^[6]XBron
- Als je het messing verwarmt met een föhn of een oven die je ingesteld hebt op een temperatuur van 230ºC, dan zul je een duidelijker resultaat krijgen. Je hebt dan wel ovenhandschoenen of dikke tuinhandschoenen nodig om het voorwerp op deze temperatuur vast te kunnen pakken.^[7]XBron
4
Behandel het messing met azijndampen om het een warme, bruine uitstraling te geven. Je krijgt dan niet de authentieke uitstraling die je met ammoniak of een verouderingsmiddel wel krijgt, maar sommige mensen geven de voorkeur aan de peperkoekachtige uitstraling die het ermee krijgt.^[8]XBron Het is in ieder geval veiliger en goedkoper dan die methoden.
- Giet wat azijn in een plastic emmer met een luchtdicht deksel.
- Leg houten blokken of andere voorwerpen in de emmer zodat je een stabiel, plat en droog oppervlak hebt boven de laag azijn.
- Leg het messing bovenop de voorwerpen.
- Doe het deksel op de emmer om de azijndampen in te sluiten. Laat de azijndampen meerdere uren of een nachtje op het messing inwerken.
5
Maak het messing schoon met warm water en droog het af, welke methode je ook gebruikt hebt. Je moet het messing wellicht meerdere keren behandelen, maar wanneer het messing de door jou gewenste uitstraling heeft gekregen, maak je het schoon met warm water. Droog het voorwerp voorzichtig met een handdoek of een warmtebron.
- Wanneer het messing droog is, kun je de kleur behouden door er een laag speciale lak voor messing of was op aan te brengen.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 4:

Een verouderingsmiddel gebruiken

Pdf downloaden

1
Koop een verouderingsmiddel om het messing er snel oud uit te laten zien. Deze methode is het snelst van allemaal, maar je moet er wel een speciaal product voor kopen. Deze producten zijn te koop onder de naam 'verouderingsmiddel' of 'patineermiddel'. Welke uitstraling het messing krijgt hangt af van het merk waarvoor je kiest. Het proces zal bij alle producten ongeveer hetzelfde zijn.^[9]XBron
- Volg altijd de instructies voor de eerste methode van dit artikel voordat je met één van de verouderingsmethoden begint.
- Dit is geen goede methode om te gebruiken als je niet zeker weet of je voorwerp van massief messing is. Gebruik anders zout water en azijn.
2
Gebruik rubberen handschoenen en een veiligheidsbril, en zorg voor een goede ventilatie. Verouderingsmiddelen kunnen verschillende chemische stoffen bevatten, en de meeste daarvan kunnen schade aan je huid en ogen toebrengen of giftige dampen afgeven. Bescherm jezelf met enkele persoonlijke beschermingsmiddelen en zet de ramen open voordat je begint.
- Wees bijzonder voorzichtig als het product één van de volgende gevaarlijke chemische stoffen bevat: ammonia, azijnzuur, salpeterzuur of zwavelzuur.^[10]XBron
3
Verdun het verouderingsmiddel aan de hand van de instructies van de fabrikant. Lees aandachtig de verpakking. Sommige middelen hoef je wellicht niet te verdunnen, terwijl andere producten wel in een verhouding van 10 delen water op 1 deel verouderingsmiddel verdund moeten worden. Gebruik water op kamertemperatuur en meng het middel in een bak van keramiek of plastic die groot genoeg is om het volledige voorwerp van messing in onder te dompelen.^[11]XBron
- Gebruik geen bak gemaakt van andere materialen. De zuren in de oplossing kunnen deze materialen namelijk aantasten.
- Giet de bak niet te vol. Laat ruimte over om het voorwerp van messing erin te leggen zonder dat de bak overstroomt.
4
Trek handschoenen aan en beweeg het voorwerp van messing onder het oppervlak van de oplossing. Houd het voorwerp in het middel en beweeg het heen en weer om van luchtbelletjes af te komen. Zorg ervoor dat het middel het hele voorwerp bedekt, maar niet tot de rand van je handschoenen komt.
- Luchtbelletjes die op het messing blijven liggen zorgen voor glanzende vlekjes op de plekken waar het messing niet met het middel in aanraking gekomen is en dus niet verouderd is.^[12]XBron
- Draai het voorwerp van messing om terwijl je handschoenen draagt, zodat het middel gelijkmatig op het gehele oppervlak van het voorwerp in kan werken.
5
Kijk hoe de kleur verandert en haal het voorwerp uit de bak wanneer het de door jou gewenste kleur heeft gekregen. Het zou een paar seconden tot enkele minuten moeten duren voordat de kleur begint te veranderen van roze naar rood naar bruin naar zwart. Haal het voorwerp eruit wanneer het de kleur heeft die je graag wilt.
- Als je van plan bent om het voorwerp lichte plekken te geven (zie hieronder), laat het dan iets donkerder worden dan de door jou gewenste kleur.^[13]XBron
- Wees niet bang dat je het messing verpest. Als je het voorwerp er te vroeg uitgehaald hebt, leg het dan gewoon weer in het de bak en beweeg het door de oplossing. Als je het er te laat uitgehaald hebt, schrob het dan met een schuursponsje of behandel het lichtjes met staalwol om de kleur weg te halen zodat je het nog eens kunt proberen.
6
Spoel het voorwerp af om het lichte plekken te geven (optioneel). Spoel het messing met heet water en verwijder het witte poeder met een spons of een schuurspons. Je krijgt nu een glanzender voorwerp met lichte accenten, in tegenstelling tot het donkerder, gelijkmatig patina dat het voorwerp direct na de behandeling had.
- Als je een zwart of een bijna zwart patina probeert te krijgen, dan zal dit beter lukken als je het voorwerp in twee of drie stadia in het middel onderdompelt en het voorwerp na elk stadium afspoelt.
Wanneer je tevreden bent met de kleur, droog je het hele voorwerp direct af. Natte plekken zullen namelijk donkerder opdrogen dan de rest van het oppervlak. Je kunt een vel keukenpapier of een lap gebruiken, want het voorwerp kan wat kleur afgeven.
Als je een speciale lak voor messing aanbrengt of een andere afwerking, voorkom je hiermee dat het messing er nog ouder uit gaat zien. Dit wordt aangeraden als je het voorwerp van messing regelmatig gebruikt of als je de huidige kleur wilt behouden.
Advertentie

Methode 4

Methode 4 van 4:

Ammoniakdampen gebruiken

Pdf downloaden

1
Breng regelmatig ammoniak aan om het messing de natuurlijkste oude uitstraling te geven. Ammoniak is een bijtende stof waar je voorzichtig mee om moet gaan, maar het werkt beter dan welke andere methode dan ook om het messing een groenbruine kleur te geven net zoals messing dat op natuurlijke wijze verouderd is.
- De ammoniak zal uiteindelijk van het oppervlak van het messing verdampen, dus je moet dit proces herhalen elke keer dat het messing er weer uitziet zoals voor de behandeling. Hoe lang dit duur hangt af van de precieze eigenschappen van het voorwerp.
- Deze methode zal niet werken als je de stappen in de eerste methode voor het klaarmaken van het messing niet uitgevoerd hebt.
2
Koop ammoniak en een afsluitbare emmer bij een bouwmarkt. Je hebt onverdunde of heldere ammoniak nodig, niet de verdunde huishoudammonia die men meestal bij de supermarkt verkoopt. Een bouwmarkt is ook een goede plek om een plastic emmer met een luchtdicht af te sluiten deksel te kopen.^[14]XBron^[15]XBron
- Voor erg kleine voorwerpen van messing kun je een glazen fles met een luchtdichte dop gebruiken in plaats van een emmer. Knoop er een touw aan vast en hang het in de fles in een kleine hoeveelheid ammoniak. Draad de dop er stevig op om het touw op zijn plek te houden en de ammoniakdampen in te sluiten.
Ammoniakdampen zijn giftig en mogen niet ingeademd worden. Werk als dat mogelijk is buiten of in een goed geventileerde ruimte.
Maak een stabiele, platte 'plank' die groot genoeg is voor het voorwerp om op te liggen. Gebruik stukken multiplex als je een groot voorwerp hebt en stapel ze op meerdere stukken hout om het stabiel te maken.
De ammoniak moet niet hoger komen dan het bovenste oppervlak van het hout. Je hebt niet veel ammoniak nodig, maar als je meer gebruikt zal dat het proces versnellen.
Zorg ervoor dat ze stabiel liggen en op geen enkele manier in de ammoniak kunnen vallen. Als dat wel gebeurt, trek dan handschoenen aan en haal ze eruit. Was de voorwerpen met warm water en droog ze voordat je ze weer op het hout in de emmer legt.
7
Doe het deksel erop en controleer het messing van tijd tot tijd. Afhankelijk van de temperatuur, de vochtigheid, de sterkte van de ammoniak en de precieze eigenschappen van het messing, kan het verouderingsproces meerdere uren in beslag nemen. Controleer de voorwerpen elk uur om de voortgang te zien. Pas op dat je de dampen die uit de emmer ontsnappen niet inademt.
- Doe het deksel een klein stukje open om even snel te kijken. Doe het er dan weer stevig op zodat de ammoniakdampen grotendeels in de emmer blijven.
8
Laat het messing drogen in een geventileerde ruimte. Wanneer het messing de gewenste kleur heeft gekregen laat je het op natuurlijke wijze drogen in een geventileerde ruimte. Behandel het oppervlak met was als je het eruit wilt laten zien alsof het messing opgepoetst is.
- Ammoniak werkt slechts tijdelijk om het messing een oudere uitstraling te geven. Je kunt het messing dus beter niet afwerken met lak, omdat je deze laklaag er uiteindelijk weer af moet halen om het messing opnieuw met ammoniak te behandelen.
- Je kunt hetzelfde ammoniakbad gebruiken om andere voorwerpen van messing te behandelen, maar niet voor onbepaalde tijd. De ammoniak zal uiteindelijk minder sterk worden totdat het helemaal niet meer werkt. Je zult dan nieuwe ammoniak in de emmer moeten doen.^[16]XBron
Advertentie

Tips

Welke methode je ook gebruikt hebt, je kunt nadat het voorwerp droog is was of lak voor messing op het oppervlak aanbrengen zodat het niet nog verder veroudert.
Als je de juiste laboratoriumbenodigdheden hebt en ervaring in het werken met chemische stoffen, dan kun je je eigen verouderingsmiddel maken. Test het nieuwe middel uit op een klein hoekje voordat je het op het hele voorwerp aanbrengt. Deze lijst is namelijk samengesteld op basis van verschillende bronnen.
Een andere manier om ammoniak te gebruiken is om het voorwerp van messing in een vuilniszak te doen met daarin een in ammoniak geweekte lap. Sluit de vuilniszak goed af. Dit is gemakkelijker, maar wordt niet aangeraden om het slechts een licht patina creëert. Als het warm en vochtig weer is, kan dit voor een ongelijkmatige afwerking zorgen.^[17]XBron
Een andere methode is om je voorwerp van messing simpelweg neer te zetten of te gebruiken zoals het bedoeld is en de natuur zijn gang te laten gaan. Je krijgt dan niet zo snel een blauw patina als wanneer je een verouderingsmethode gebruikt, maar het effect is hetzelfde. Het messing zal naar verloop van tijd vanzelf verouderen. Messing dat buiten gebruikt wordt zal een patinalaag krijgen en decoratief messing zal eerst een bronzen kleur krijgen en vervolgens een mooie matte, zwarte kleur, als je dit toestaat.
Een snellere techniek is om water te gebruiken om het proces te versnellen. Doe het voorwerp van messing in een bak en giet er zoveel water in als jij denkt dat nodig is. Laat het water geleidelijk aan verdampen. Het werkt de eerste keer misschien niet, dus wellicht is het nodig om het proces te herhalen. Het is bovendien veel veiliger en gemakkelijker om het messing van tevoren schoon te maken door het te galvaniseren, welke methode je ook wilt gebruiken. Als je wilt voorkomen dat het messing er te oud uit komt te zien, dan kun je er een transparante laag van welk materiaal dan ook op aanbrengen door te spuiten, schilderen of plakken.

Advertentie

Waarschuwingen

Gebruik geen middelen die bleek of natriumhypochloriet bevatten om messing een oude uitstraling te geven. Het is gevaarlijker en bovendien lastiger onder controle te houden dan de methoden die hier beschreven worden.^[18]XBron
Als je niet zeker weet of een voorwerp van messing gemaakt is of niet, neem het dan mee naar een antiekwinkel of een andere deskundige om dit te laten vaststellen. Voorwerpen die bedekt zijn met een dun laagje brons, koper of messing kunnen beschadigd worden door een verouderingsmethode te gebruiken.
Als er een magneet aan je voorwerp van 'messing' blijft plakken, dan gaat het naar alle waarschijnlijkheid om een vermessingd voorwerp. Het voorwerp is dan van een ander metaal en is afgewerkt met een dunne laag messing. Je kunt dit nog steeds een oudere uitstraling geven, maar je moet voorzichtig zijn bij het schrobben en tijdens het verouderingsproces kleine hoeveelheden chemische stoffen gebruiken. Als je het voorwerp te ruw behandelt, kan de dunne laag messing aangevreten worden, waardoor het metaal eronder zichtbaar wordt.^[19]XBron

Advertentie