Maligne hypertensie behandelen

Je hebt vast wel eens gehoord van een hoge bloeddruk, of hypertensie. Maar weet je ook wat maligne hypertensie is? Maligne hypertensie is een snel opkomende hoge bloeddruk die een acuut of beschadigend effect heeft op een of meer organen. Het is een zeer ernstige aandoening die wordt beschouwd als een medisch noodgeval. Als je vermoedt dat jij of iemand in je omgeving lijdt aan maligne hypertensie, ga dan zo snel mogelijk naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis.

Deel 1

Deel 1 van 3:

De symptomen van maligne hypertensie herkennen

Pdf downloaden

1
Ken het onderscheid tussen goedaardige hoge bloeddruk en maligne hypertensie. Bij een goedaardige hoge bloeddruk kan de bloeddruk geleidelijk binnen een aantal weken of maanden worden verlaagd onder medische begeleiding. Bij maligne hypertensie is direct ingrijpen door middel van een infuus met bloeddrukverlagende medicatie noodzakelijk.^{[1]XBronChad kessler MD, Yazen Joudeh MD, Evaluation and Treatment of Severe Asymptomatic Hypertension, American Family Physician 2010 Feb 15 81 (4) 470-476} Als dat niet gebeurt kan de hoge bloeddruk de aderen in de hersenen, ogen, nieren en het hart beschadigen. Als je maligne hypertensie hebt, zal de arts de specifieke symptomen beoordelen en behandelen.
- Maligne hypertensie is een wat verouderde term van rond 1920. Tegenwoordig wordt de aandoening ook wel hypertensieve crisis genoemd. Een hypertensieve crisis is als je bovendruk hoger is dan 180 en je onderdruk hoger dan 120.
- Ongeveer 1 op de 3 Nederlanders heeft last van een hoge bloeddruk, maar slechts 1% van deze mensen heeft maligne hypertensie of een hypertensieve crisis. De rest heeft een goedaardige hoge bloeddruk.^[2]XBron
2
Bepaal of er hersenschade is opgetreden. Als je een zeer hoge bloeddruk hebt, zal je arts ook letten op de volgende symptomen van schade aan je centrale zenuwstelsel:^{[3]XBronJohn D Bisognano, MD, PhD, FACC, Emergency Medicine, Medscape, Malignant Hypertension, last updated 9/2014}
- Hoofdpijn die heel hevig is, vooral net na het opstaan. Dit is het bekendste symptoom, als je al symptomen ervaart.
- Overgeven, zonder verdere buikklachten zoals diarree.
- Troebel zien
- Een beroerte
- Stuipen
- Hoofdtrauma
- Zwelling van de optische schijf in het oog. Ja arts zal je pupil doen verwijden om de schijf te kunnen zien die normaal gesproken een gladde rand heeft. Als je maligne hypertensie hebt, zal de arts een troebele schijf met een vervormde rand zien.
- Kleine bloedingen in het oog. Deze worden veroorzaakt door het barsten van de kleine bloedvaatjes in je oog door de hoge bloeddruk.
3
Bepaal of er schade is aan het hart. Symptomen van maligne hypertensie zullen minder snel het hart betreffen. Maar soms krijg je last van ademtekort als je niet actief bent, wel actief bent, of plat ligt. Dit komt doordat zich vloeistof kan ophopen in je longen, en het hart pompt om dit tegen te gaan. Je kunt ook pijn op de borst voelen omdat je hart probeert om het bloed weg probeert te pompen. Je arts kan een lichamelijk onderzoek uitvoeren om te zoeken naar tekenen die wijzen op congestief hartfalen, zoals:^{[4]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Verdikte aderen op de hals
- Bloed dat zich in de halsaderen ophoopt als er op je lever wordt geduwd
- Gezwollen voeten
- Een derde of vierde harttoon, 'galopritme' genoemd, door een verstopte hartkamer die vol zit met bloed (Dit kan ook op een ECG worden gezien).
- Röntgenfoto van de borstkas waarop congestief hartfalen, vloeistof in de longen of een vergroot hart wordt gezien
- Chemicaliën die door de hartkamers worden uitgescheiden bij congestief hartfalen (natriuretisch peptide type B en troponine). Dit kan worden aangetoond met behulp van laboratoriumonderzoek, en aanvullend onderzoek kan nodig zijn als je arts vermoedt dat er iets anders is dat de schade heeft veroorzaakt.
4
Beoordeel of er schade is aan de nieren. Je arts kan onderzoek doen naar de nierfunctie met behulp van laboratoriumtests. Vaak ontdekt men afwijkingen aan de nieren en het zenuwstelsel bij maligne hypertensie. Je arts zal kijken naar:^{[5]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Gezwollen voeten
- Een ruisend geluid in je nierslagader, wat duidt op een versperring van de bloedstroom.
- Proteïne in je urine. Omdat de nieren proteïnen zouden moeten uitfilteren, kan dit duiden dit op schade aan het filtratiesysteem door een ernstig verhoogde bloeddruk.
- De verhouding stikstof en creatine in het bloed. Een normale verhouding stikstof/creatine is 1, en dit wordt steeds 1 meer voor elke dag dat de nieren zijn beschadigd. Als de stikstof/creatine verhouding bijvoorbeeld 3 is, betekent dat dat de nieren 3 dagen geleden beschadigd zijn geraakt.
5
Maak onderscheid tussen primaire en secondaire maligne hypertensie. Primair refereert eenvoudigweg aan een langdurige goedaardige hoge bloeddruk die plotseling verhoogd raakt, waardoor organen beschadigd raken. Secondair betekent dat de maligne hypertensie door een andere onderliggende oorzaak is ontstaan. Je huisarts kan aanvullend laboratorium- of beeldonderzoek doen om de diagnose te kunnen stellen. Het is belangrijk om niet alleen de hypertensieve crisis te behandelen door de bloeddruk te verlagen, maar ook om de onderliggende oorzaak te verhelpen. De volgende dingen zijn secondaire oorzaken (en hun behandelmethodes):^[6]XBron
- Zwangerschap (bijvoorbeeld zwangerschapsvergiftiging): De beste behandeling is bevallen, maar de symptomen kunnen tijdelijk worden behandeld met medicatie als de longen van de baby nog niet ver genoeg zijn ontwikkeld, en als de moeder geen neurologische symptomen vertoont. Tijdens de zwangerschap moet een hypertensieve crisis behandeld worden met magnesiumsulfaat, methyldopa, hydralazine en/of labetalol.
- Cocaïnegebruik/overdosis, dit wordt hetzelfde behandeld als primaire maligne hypertensie.
- Ontwenningsverschijnselen van alcohol: Medicatie (Benzodiazepine) wordt gebruikt om maligne hypertensie als gevolg van het afkicken van alcohol te behandelen.
- Ontwenningsverschijnselen van bèta-blokkers: Het plotseling stoppen met bèta-blokkers of medicijnen tegen hoge bloeddruk kunnen afkickverschijnselen geven, dus meestal worden bèta-blokkers voorgeschreven om de hoge bloeddruk te behandelen.
- Ontwenningsverschijnselen van alfa-blokkers.
- Vernauwing van de nierslagader: Behandeling bestaat onder andere uit een operatie om de ader te verwijden.
- Feochromocytoom: Een tumor in de bijnieren, wat meestal wordt behandeld door de tumor operatief te verwijderen.
- Coarctatie van de aorta, een verkorte aorta, wat een aangeboren afwijking is. De behandeling bestaat uit chirurgisch herstellen van de aorta.
- Hypothyreoïdie: Medicatie, operatie of bèta-blokkers kunnen als behandeling worden ingezet.
- Aortadissectie, of een scheur in de aorta. Dit vereist een operatie, binnen een paar uur, want het is uiterst levensbedreigend.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Medicijnen gebruiken

Pdf downloaden

1
Overleg met je huisarts over medicijnen tegen maligne hypertensie. Omdat er zoveel factoren zijn waarmee rekening gehouden dient te worden als de diagnose maligne hypertensie is gesteld, zijn er geen algemene richtlijnen wat betreft medicijnen of medische therapieën. Je huisarts zal je medische geschiedenis en je huidige toestand bekijken voordat de behandeling kan worden gestart.^[7]XBron
- Je arts moet rekening houden met de wisselwerking tussen verschillende medicijnen (vooral als er een onderliggende oorzaak voor de maligne hypertensie is), met de middelen die beschikbaar zijn op de medische faciliteit en met het beschikbare niveau van de medische specialisten.
2
Bereid je voor op medische behandeling. Je arts zal onmiddellijk proberen om de bloeddruk binnen een uur terug te brengen naar veilige waarden (meestal is dat met 10 tot 15%). Je bloeddruk moet de volgende 24 tot 48 uur blijven dalen, terwijl je op de intensive care ligt. De arts zal daarna het orale middel of het infuus afbouwen ter voorbereiding op het ontslag uit het ziekenhuis.
- De behandeling van maligne hypertensie is altijd medicatie via een infuus. Als je daarmee mag stoppen, krijg je een lichtere dosering van hetzelfde soort middel via orale medicatie.^[8]XBron
3
Begin met labetalol. Labetalol is een bèta-blokker die het effect van epinefrine en adrenaline blokkeert. Je krijgt labetalol als je een hartaanval hebt gehad door maligne hypertensie. Het verlaagt de bloeddruk snel en het is een eenvoudig aan te passen intraveneus medicijn.^[9]XBron
- Omdat de longen ook bèta-receptoren bevatten, is labetalol niet goed voor patiënten met longoedeem als gevolg van de maligne hypertensie.
4
Verwijd de bloedvaten met Nicardipine. Dit is een calciumblokker, die calciumkanaaltjes in het celmembraan van spiercellen van de bloedvaten blokkeert. Hierdoor kunnen de bloedvaten uitzetten zodat de bloeddruk verlaagt.^[10]XBron
- Nicardipine is gemakkelijk aan te passen om de optimale bloeddruk te krijgen. Het is ook makkelijk om af te bouwen en voort te zetten als een oraal medicijn, zoals Verapamil.
5
Probeer minder vaak gebruikte medicijnen. Afhankelijk van je medische behoefte kan je arts je behandelen met een van de volgende intraveneuze medicijnen:
- Hydralazine: Wordt gebruikt om maligne hypertensie bij zwangere vrouwen te behandelen, omdat het veilig is voor de foetus.^[11]XBron
- Fentolamine: Wordt uitsluitend gebruikt als het zeker is dat de maligne hypertensie het gevolg is van een tumor in de bijnieren (feochromocytoma).^[12]XBron
- Furosemide: Wordt gebruikt als aanvullende therapie bij maligne hypertensie. Het is een plasmiddel om overtollig vocht kwijt te raken. Het is vooral heilzaam bij longoedeem of congestief hartfalen.^[13]XBron
- Enalapril: Dit middel werkt door de bloedvaten te verwijden, maar het mag niet worden gebruikt bij nierfalen.^[14]XBron
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Je bloeddruk onder controle houden

Pdf downloaden

Je zult de instructies van je arts na de behandeling goed moeten opvolgen. Wees snel en consistent als het gaat om afspraken maken met je huisarts.^{[15]XBetrouwbare bronAmerican Heart AssociationGa naar de bron}Je zult samen moeten werken om doelen op te stellen voor je bloeddruk. Meestal zal het doel zijn om de bloeddruk onder de 140/90 te houden.
2
Eet weinig zout. Zorg dat je niet meer dan 2 gram zout per dag eet. Door te veel zout kan de bloeddruk stijgen, en heb je meer kans op een hartaanval of beroerte.^{[16]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron} Zorg dat je veel verse groenten en fruit eet, en niet te veel bewerkte voeding. Die bevat vaak veel zout.
- Koop geen voedsel uit blik, want dat bevat vaak veel zout om de kleur en versheid te behouden. Als je toch ingeblikt voedsel koopt, zoek dan producten met minder of geen zout.
3
Beweeg om je hartfunctie te verbeteren. Hoewel je niet te veel kunt bewegen als je net uit het ziekenhuis bent, kun je je normale activiteiten en sport weer hervatten als de bloeddruk stabiel is. Je kunt aerobics doen (cardio), krachttraining met gewichten of statische krachttraining. Dit is allemaal goed om de onder- en bovendruk te verlagen.^{[17]XBronVeronique Cornelissen PhD, Neil Smart PhD, Hypertension: Exercise training for blood pressure : A systematic review, Journal of the American Heart Association 2013 e 004473} De bovendruk is de bloeddruk die wordt gemeten als het hart samentrekt, terwijl de onderdruk wordt gemeten als het hart in rust is, tussen twee slagen in.^{[18]XBetrouwbare bronAmerican Heart AssociationGa naar de bron}
- Volwassenen zouden in totaal 2,5 uur per week moeten bewegen. Probeer matig intensieve vormen van beweging zoals lopen, fietsen of zwemmen.^{[19]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
4
Val af, als je te zwaar bent. Als je te zwaar bent moeten je aderen harder werken om je lichaam van bloed te voorzien, waardoor de bloeddruk stijgt. Bepaal je BMI met een calculator op internet. Als je een BMI van 30 of hoger hebt, heb je obesitas.^{[20]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron} Probeer af te vallen en verlaag je BMI zodat die tussen de 25 en 30 valt.
- Verminder het aantal calorieën dat je eet en beweeg regelmatig. Dit is de veiligste manier om af te vallen.
5
Stop met roken. Roken vermindert de hoeveelheid zuurstof dat naar je hart gaat, het verhoogt de bloeddruk en hartslag, verhoogt de kans op bloedproppen, en het beschadigt de cellen die je slagaders en andere aderen bekleden.^{[21]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron} Als je rookt, heb je meer kans op een hoge bloeddruk, waardoor je mogelijk maligne hypertensie krijgt.
- Als je het moeilijk vindt om te stoppen met roken, ga dan naar je huisarts. Hij/zij kan je misschien medicijnen voorschrijven, of je doorverwijzen naar een therapeut die je kan helpen om te stoppen met roken.
Advertentie