Koorts breken

De definitie van koorts is: een lichaamstemperatuur die boven het normale bereik ligt. Koorts kan een teken zijn dat er een ernstig medisch probleem is, en het is de manier waarop het lichaam probeert virussen en bacteriën te bestrijden die dat probleem veroorzaken. Meestal is koorts matig, minder dan 39,4 graden Celsius. Matige koorts kun je veilig zelf thuis behandelen. Voor het breken van de koorts zijn meestal de volgende zaken nodig: het binnenkrijgen van vloeistoffen, rust, en vrij verkrijgbare geneesmiddelen. Koorts is een belangrijk onderdeel van het verdedigingsmechanisme van het lichaam tegen ziekten. Door de hogere lichaamstemperatuur worden de moleculaire processen in de schadelijke organismen (bacteriën, virussen) minder efficiënt, en krijgt het lichaam de kans om ermee af te rekenen. Als de 'thermostaat' van het lichaam op een hogere temperatuur is afgesteld, zijn er momenten dat de lichaamstemperatuur beneden de ingestelde waarde komt. Dit geeft de patiënt een koud gevoel en veroorzaakt de gebruikelijke respons voor onderkoeling – bibberen etc. Zodra de temperatuur de ingestelde waarde bereikt, ervaart de patiënt dit niet als warm of koud, ook al meet je een hogere temperatuur (koorts). Wanneer het lichaam uiteindelijk besluit de temperatuur weer naar beneden te brengen en de thermostaat op een lagere temperatuur wordt ingesteld, krijgt de patiënt het warm, omdat op dat moment de lichaamstemperatuur hoger is dan die waarop de thermostaat is ingesteld. Dat wordt ook genoemd ‘het breken van de koorts’ en geeft aan dat de infectie onder controle is en de koorts omlaag gaat. Je kunt tijdelijk medicijnen zoals niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s zoals ibuprofen, aspirine en acetaminophen) gebruiken om de ingestelde temperatuur van het lichaam te verlagen, waardoor de koortsbeleving beter te verdragen wordt.

Methode 1

Methode 1 van 2:

Algemene tips voor het breken van de koorts

Pdf downloaden

1
Neem de temperatuur op van de patiënt. Volwassenen kunnen de temperatuur opnemen oraal ofwel rectaal met gebruik van de juiste thermometer. Voor kinderen is het beter om de temperatuur rectaal op te meten.
- De normale lichaamstemperatuur ligt tussen de 36,6 en 37,7 graden Celsius. Als de opgenomen temperatuur onder de 38,8 graden Celsius ligt, heb je waarschijnlijk geen medicijnen nodig om je koorts te breken.
- Als je temperatuur tussen de 38,8 en de 40 graden Celsius ligt, kun je met koortsverlagende medicijnen beginnen.
- Als je temperatuur boven de 40 graden Celsius ligt moet je de dokter bellen.^[1]XBron
2
Drink veel om uitdroging te voorkomen. Voor het breken van de meeste koortsaanvallen is een beetje tijd en veel water voldoende. Onthoud dat koorts de natuurlijke verdediging van je lichaam is, dus dat betekent dat je lichaam terugvecht.
- Drink minstens de hoeveelheid die door medici wordt aanbevolen. Voor volwassen mannen is dat 13 glazen (3 liter) water per dag. Volwassen vrouwen zouden 9 glazen (2,2 liter) water per dag moeten drinken.^[2]XBron
- Als je behalve koorts ook last hebt van overgeven of diarree, zou je kunnen overwegen extra vocht binnen te nemen. Door overgeven en diarree verlies je meer vocht.
Je kunt deze middelen gewoon in de winkel kopen. Volg de aanwijzingen op de verpakking. Geef geen aspirine aan kinderen onder de 18 jaar. Gebruik van aspirine door kinderen is in verband gebracht met een aandoening met de naam Syndroom van Reye, waarbij kinderen ernstige hersenschade en problemen met de leverfunctie hebben.^[3]XBron
Put je niet uit; probeer te slapen en je immuunsysteem op te laden zodat het zijn werk kan doen. De symptomen zijn beter te verdragen als je niet wakker bent.
5
Een kou moet je voeden, koorts moet je uithongeren. Heb je die uitdrukking ooit gehoord? Het zou wel eens kunnen kloppen. Probeer als je koorts hebt niet te veel te eten; houd het bij heldere, gezonde vloeistoffen. Waarom?
- Sommige infectie-organismen gebruiken de zink- en ijzervoorraad van het lichaam om te overleven. Juist daarom kan het menselijk lichaam de zink en ijzer verbergen, en is het een slecht idee om bij koorts extra voedingsmiddelen met veel zink en ijzer te gebruiken.
- Als de patiënt iets wil of moet eten, kun je het beste kiezen voor iets met weinig smaak en veel vocht, bijvoorbeeld kippensoep. Hieronder kun je nog meer koortswerende voedingsmiddelen vinden die je met mate kunt gebruiken.
6
Bel de dokter als er meer symptomen bijkomen. Koorts kan vaak een teken zijn van een belangrijk medisch probleem, daarom moet je direct medische hulp inschakelen als je de koorts zelf niet omlaag kan krijgen of als het erger wordt. Symptomen die op problemen luiden zijn onder meer:^[4]XBron
- De zieke heeft het erg warm maar transpireert niet meer.
- De zieke heeft hiv/aids, hartklachten, kanker of diabetes.
- De zieke heeft een stijve nek, is verward, of begrijpt niet wat er gaande is.
- De zieke heeft uitslag, blaren of andere huidirritaties op armen of benen.
- De zieke heeft erge pijn in de onderbuik.
- De zieke heeft erge keelpijn, een erg dikke keel en oorpijn.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 2:

Huismiddeltjes

Pdf downloaden

1
Maak handig gebruik van koud water. Als je de koorts wilt breken, is je eerste stap waarschijnlijk om de kracht van water te gebruiken. Neem een schone doek, maak hem nat met koud water, wring hem uit en leg hem op je voorhoofd als een soort koud kompres. Elke 10 tot 20 minuten wisselen of zo vaak als je wilt.
- Wikkel natte sokken rond je enkels. Ook een handig idee om uit te proberen. Neem een paar schone katoenen sokken, maak ze goed nat met koud water, wring ze uit en leg ze om je enkels.
- Neem een lauw bad. Eventueel kun je Epsom zout gebruiken dat helpt je stemming te verbeteren door de serotonine op te hogen, een stemmingsverbeterend stofje in de hersenen.^[5]XBron Spring erin en ontspan je terwijl het water verder afkoelt.
- Stop een ijskompres onder je arm of onder je liezen. In het begin is het een beetje ongemakkelijk, maar na de eerste schok voel je je beter.
Overal ter wereld zijn kleine kinderen gek op ijslolly’s. Maar ze werken ook heel goed om koorts te breken. Neem een vruchten-ijslolly de vooral water bevat in plaats van een kleverige sacharine oplossing.
3
Drink thee. Het lijkt een beetje tegenstrijdig om iets warms te drinken om de koorts te breken, maar door het drinken van thee ga je misschien transpireren of je poriën gaan ervan openstaan, waardoor je lichaamstemperatuur daalt. Bovendien zijn er theesoorten die kruiden bevatten die van nut kunnen zijn bij het bestrijden van virussen en bacteriën. Je zou bijvoorbeeld deze kunnen proberen:
- Thee van kattenkruid. Katten worden er speels van, maar op mensen heeft het een heel andere uitwerking, namelijk als een natuurlijk kalmeringsmiddel. Bovendien helpt kattenkruid de spijsvertering en werkt het als natuurlijke koortsbestrijder.
- Tinctuur of thee van Echinacea. Echinacea is een natuurlijke ontstekingsremmer, heeft schimmelwerende eigenschappen en kan helpen het immuunsysteem van het lichaam te versterken.^[6]XBron Als je geen thee hebt en wel echinacea extract kun je een tinctuur proberen.
- Thee van sla. Breng een pot water aan de kook en giet het kokende water over een hele krop sla in een hittebestendige kom of pan. Laat de sla 15 minuten trekken in de thee voor je hem eruit haalt. Voeg zo nodig zoetstoffen aan de vloeistof toe.
- Rozijnen thee. Doe in een grote pan 1 cup rozijnen en 7 cups water. Breng aan de kook. Zet het vuur laag en laat de vloeistof inkoken tot een derde verdampt is. Neem van het vuur, zeef de vloeistof en drink als het genoeg is afgekoeld. Neem ½ cup per keer.
Verse ananas heeft natuurlijke ontstekingsremmende eigenschappen en bevat bovendien bromelaïne, een enzym dat helpt bij de spijsvertering.^[7]XBron Ananas kan helpen de koorts te verminderen, vooral als hij vers gegeten wordt. Het natuurlijke sap helpt je vochtgehalte op peil te houden.
Advertentie

Tips

Bel de dokter als je bij je koorts ook nog één van de volgende symptomen hebt: uitslag, pijn op de borst, herhaaldelijk overgeven, zwellingen op de huid die rood en warm zijn, een stijve nek, een zere keel, verwardheid, of als de koorts langer dan een week duurt.
Koorts kan een symptoom zijn van allerlei zieken zoals: een bacteriële of virusinfectie, trombose, en schimmelinfecties. Koorts kan ook het gevolg zijn van medicijnen of drugs.
Soms is koorts ook het gevolg van overmatige inspanning of abnormaal warm weer. Deze koorts reageert niet op ibuprofen of acetaminophen. Bel de dokter. Ontkleed de patiënt en probeer het lichaam af te koelen.

Advertentie

Waarschuwingen

Behandel koorts niet met aspirine. Een grote dosis kan voor volwassenen gevaarlijk zijn en bij kinderen het Syndroom van Reye veroorzaken.
Als je probeert het lichaam te koelen met koude kompressen kan dat, als de koorts door een infectie wordt veroorzaakt, leiden tot bibberen wat uiteindelijk de lichaamstemperatuur kan verhogen.
Zorg ervoor dat je de juiste dosering aanhoudt en dat je de kinderversie van ibuprofen en acetaminophen gebruikt als je de koorts wilt breken bij baby’s, peuters en jonge kinderen.
Zeldzame bijwerkingen van koortswerende medicijnen zijn misselijkheid en overgeven, diarree, constipatie, buikpijn en brandend maagzuur.
Acetaminophen kan niet gebruikt worden door mensen met leverklachten of zware drinkers.
Zowel ibuprofen als acetaminophen kunnen gevaarlijk zijn als ze in grote doses worden ingenomen. Let op allergische reacties als u deze medicijnen gebruikt.
Mensen met ernstige medische problemen zoals kanker, hiv, ALS, Life dienen bij koorts direct een dokter te raadplegen.

Advertentie