Het geslacht van een schildpad vaststellen

Als je schildpadden als huisdieren hebt, dan is het leuk om te weten of je mannetjes of vrouwtjes hebt. In tegenstelling tot veel zoogdieren hebben schildpadden echter geen uitwendige geslachtsdelen. Dit maakt het moeilijker om hun geslacht vast te stellen, maar dit is niet onmogelijk. De verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke schildpadden kunnen subtiel zijn en zijn gemakkelijker te herkennen als je schildpadden van beide geslachten hebt, zodat je ze kunt vergelijken. Als je slechts één schildpad hebt, zoek dan naar zo veel mogelijk kenmerken om het geslacht ervan te proberen vast te stellen.

Methode 1

Methode 1 van 2:

Het schild onderzoeken

Pdf downloaden

1
Kijk naar het rugschild van je schildpad. De rugzijde van het schild, ofwel de carapax, verschilt enigszins bij mannetjes en vrouwtjes. Een volwassen vrouwelijke schildpad heeft een iets langer schild dan een volwassen mannelijke schildpad.^{[1]XBronReptile Medicine and Surgery. Maders. Saunders}
- Deze methode om het geslacht vast te stellen heeft zijn beperkingen, omdat je zeker moet weten dat je schildpad uitgegroeid is. Je kunt bijvoorbeeld aannemen dat een schildpad een mannetje is omdat zijn schild minder groot is, terwijl hij eigenlijk nog niet uitgegroeid is.
- Een groot mannetje en een klein vrouwtje kunnen in grootte overlappen. Het is dus niet mogelijk om het geslacht vast te stellen alleen op basis van de grootte van het schild.
2
Onderzoek het buikschild van je schildpad. De onderzijde van het schild, dat de buik van de schildpad bedekt, wordt het plastron genoemd. Om het plastron te bekijken, til je de schildpad voorzichtig op. Schildpadden houden er niet van om vastgepakt of opgetild te worden en kunnen je proberen te bijten. Pak daarom de schildpad bij het uiteinde van de staart vast, zodat hij zich niet om kan draaien en je kan bijten. Draai de schildpad voorzichtig om zodat je de onderkant van het schild kunt zien. Bij mannetjes is het plastron enigszins hol (naar binnen gebogen), terwijl het bij een vrouwtje plat is.^{[2]XBronReptile Medicine and Surgery. Maders. Saunders}
- Een hol plastron zorgt ervoor dat het schild van een mannetje tijdens het paren goed op die van het vrouwtje past zodat hij er niet afrolt.
- Het plattere plastron van een vrouwtje zorgt ervoor dat ze inwendig meer ruimte heeft om eitjes te dragen.
Mannelijke schildpadden hebben vaak een kleine "V" of inkeping aan de achterkant van de carapax. Dit is om de staart een plaats te geven tijdens het paren. De staart kan anders tegen de onderkant van zijn schild gedrukt en geplet worden.^{[3]XBronReptile Medicine and Surgery. Maders. Saunders}
4
Zoek naar kenmerken van specifieke schildpaddensoorten. Sommige schildpaddensoorten hebben geslachtsspecifieke uitwendige kenmerken. Enkele soorten waarvan je aan de kleur kunt zien of het om een vrouwtje of een mannetje gaat, zijn:
- Amerikaanse doosschildpad: in 90 procent van de gevallen hebben mannetjes rode of oranje irissen, terwijl ze bij vrouwtjes bruin of geel zijn. Vrouwtjes hebben ook vaak hogere en rondere schilden, terwijl mannetjes vaak lagere schilden met een ovale of langwerpige vorm hebben.
- Sierschildpad: als het buikschild van de schildpad een blauwe kleur heeft, dan gaat het om een mannetje. Als het buikschild niet blauw is, dan is het een vrouwtje.

Methode 2

Methode 2 van 2:

De schildpad op specifieke kenmerken onderzoeken

Pdf downloaden

1
Onderzoek de klauwen van de schildpad. Mannetjes gebruiken hun klauwen tijdens het paringsritueel met vrouwelijke schildpadden. Ze gebruiken hun klauwen ook om te vechten, en om hun territorium af te bakenen en te verdedigen. Daarom zijn bij mannetjes de klauwen aan de voorpoten langer dan bij vrouwtjes. Ook dit kun je duidelijker zien als je twee schildpadden van verschillende geslachten hebt om met elkaar te vergelijken.^{[4]XBronReptile Medicine and Surgery. Maders. Saunders}
- Vooral bij de roodwangschildpad is het verschil tussen de mannelijke en vrouwelijke voorklauwen erg duidelijk te zien.
2
Kijk naar de cloaca van je schildpad. Zowel mannetjes als vrouwtjes hebben een gat aan de onderkant van de staart. Dit is de cloaca, en deze bevindt zich bij beide geslachten op een iets andere plek.^{[5]XBron Reptile Medicine and Surgery. Maders. Saunders}
- De cloaca van een vrouwtje is ronder en stervormiger dan die van een mannetje. Hij bevindt zich ook dichter bij haar lichaam, namelijk onderaan de staart waar deze aan haar lichaam vastzit, zodat hij bijna in het schild verdwijnt.
- De cloaca van een mannetje is langer en lijkt meer op een spleet. Het gat bevindt zich in het laatste derde deel van de staart, vlakbij het uiteinde.
3
Kijk hoe groot de staart van je schildpad is. De geslachtsdelen van het mannetje bevinden zich in de staart, en om plaats voor ze te hebben is de staart langer en dikker dan die van een vrouwtje. De staart van een vrouwelijke schildpad is korter en dunner.^{[6]XBronReptile Medicine and Surgery. Maders. Saunders}
- Weet dat er enige overlap bestaat wanneer het gaat om de normale staartgrootte van mannetjes en vrouwtjes. Dit kan een aanwijzing zijn, maar is geen waterdichte methode om het geslacht van een schildpad vast te stellen.
4
Combineer meerdere aanwijzingen om een conclusie te trekken. De beste aanpak om het geslacht van een schildpad vast te stellen is om een combinatie van de hierboven beschreven stappen te gebruiken om het geslacht zo goed mogelijk vast te stellen. Vergeet niet dat sommige methoden om het geslacht vast te stellen minder betrouwbaar zijn dan andere.
- Als alles in dezelfde richting wijst, dan heb je het hoogstwaarschijnlijk goed gedaan. Als de aanwijzingen elkaar tegenspreken, dan kun je je schildpad door de dierenarts laten onderzoeken zodat je het zeker weet.^[7]XBron
- Als je niet zeker weet welke conclusie je moet trekken, wacht dan totdat de schildpad ouder is en probeer het dan nog eens. Het is namelijk erg moeilijk om het geslacht van een jonge schildpad vast te stellen.
- Weet dat je mogelijk meerdere jaren moet wachten totdat je schildpad uitgegroeid is en je het geslacht goed vast kunt stellen.

Tips

Het kan helpen om naar een diagram van de opening in de staart van een schildpad te kijken. Een goed boek om dit te doen is Turtles and Tortoises - A Complete Owner's Manual van Bartlett en Bartlett, maar je kunt ook goede informatie op het internet vinden.
Sommige zeeschildpadden (in het bijzonder de Kemps schildpad, maar er kunnen ook nog andere soorten zijn) hebben geen geslachtsspecifieke uitwendige kenmerken. Praat met een dierenarts gespecialiseerd in zeedieren om erachter te komen wat het geslacht van je zeeschildpad is.

Waarschuwingen

Was altijd je handen nadat je een schildpad hebt aangeraakt. Sommige schildpadden dragen namelijk de salmonella-bacterie bij zich. Dit is niet schadelijk voor de schildpad, maar dat kan het voor jou wel zijn.^[8]XBron Raak je mond of neus niet aan met je ongewassen handen. Dit kun je pas doen nadat je je handen met zeep en warm water gewassen hebt. Let erop dat je kinderen dit ook doen nadat ze schildpadden hebben aangeraakt.