Een schimmelinfectie herkennen

Gist is een candidaschimmel die normaal gesproken in het lichaam voorkomt, naast goede bacteriën, en deze wordt meestal in bedwang gehouden door het immuunsysteem. Soms raakt de balans tussen schimmels en bacteriën verstoord, wat kan leiden tot een overvloed aan schimmel. Te veel schimmel veroorzaakt een zogeheten schimmelinfectie, die op verschillende plekken van het lichaam kan ontstaan, zoals de huid, de mond, de keel en, vooral, de vagina.^[1]XBron Je hoeft je niet te schamen als je een schimmelinfectie hebt; ongeveer 75% van de vrouwen krijgt minstens een keer in haar leven te maken met een schimmelinfectie.^[2]XBron Een schimmelinfectie kan erg vervelend zijn, dus het is belangrijk om de infectie te diagnosticeren, en zo snel mogelijk te behandelen. Om de diagnose schimmelinfectie te kunnen stellen, moet je weten op welke symptomen je moet letten.

Deel 1

Deel 1 van 3:

De symptomen herkennen

Pdf downloaden

1
Zoek naar rode vlekken. Een schimmelinfectie kan ontstaan op plekken zoals het kruis, de vouwen van de billen, tussen de borsten, in de mond en darmen, tussen de tenen en vingers, en in de navel. Over het algemeen gedijt schimmel goed op plekken die vochtig zijn, en waar meer vouwen en plooien zitten dan op andere plekken van het lichaam.^[3]XBron
- De rode vlekjes kunnen dik worden en gaan lijken op kleine, rode pukkeltjes. Probeer om niet aan deze bobbeltjes te krabben; als je krabt en ze gaan open, kun je de infectie naar andere delen van je lichaam verspreiden.
- Weet dat baby's regelmatig last hebben van een schimmelinfectie, waardoor ze luieruitslag krijgen die eruit ziet als de rode, kleine pukkeltjes zoals hierboven beschreven. Dit komt vooral voor in de plooien van de huid, op de dijen en rondom de geslachtsdelen, en het wordt veroorzaakt door het vocht dat in de vieze luier zit als die te lang wordt gedragen.^[4]XBron
2
Let op jeuk. De huid en de plekken van het lichaam die zijn aangetast door de schimmelinfectie zullen jeuken en erg gevoelig zijn bij aanraking. Het kan ook geïrriteerd raken door kleding of andere voorwerpen die langs de geïnfecteerde plek schuren.^{[5]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Door de infectie heb je misschien ook een brandend gevoel op en rondom de plek waar de schimmel zit.
3
Let op symptomen die specifiek zijn voor verschillende soorten schimmelinfecties. Er bestaan drie belangrijke soorten schimmelinfecties: vaginale infecties, huidinfecties en keelinfecties. Iedere soort heeft zijn eigen specifieke symptomen, naast de algemene symptomen die hierboven genoemd zijn.^[6]XBron
- Vaginale schimmelinfectie: Als je een vaginale schimmelinfectie hebt, wat de meeste mensen bedoelen als ze zeggen dat ze een schimmelinfectie hebben, zul je merken dat je vagina en vulva rood, gezwollen, geïrriteerd en jeukend zijn. Het kan pijn doen of branden als je plast of vrijt. Een vaginale schimmelinfectie gaat meestal, maar niet altijd, gepaard met een dikke, witte, geurloze afscheiding die lijkt op kwark. Weet dat 75% van de vrouwen wel eens een schimmelinfectie zal krijgen in haar leven.^[7]XBron
- Huidinfectie: Als je een schimmelinfectie hebt op de huid van je handen of voeten, zie je misschien uitslag, vlekken en blaren tussen je tenen of vingers. Je ziet misschien ook witte vlekken verschijnen op je nagels.^[8]XBron
- Spruw: Een schimmelinfectie in de keel wordt ook wel spruw genoemd. Je zult merken dat je keel rood is en dat er witte, met vocht gevulde bultjes of vlekjes achterin je mond ontstaan, vlakbij je keel, en op de tong. Je merkt misschien ook dat je scheurtjes in je mondhoeken krijgt, en dat slikken moeilijk gaat.^{[9]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
4
Ga naar de huisarts. Als je de symptomen die hierboven staan beschreven ervaart, moet je naar de huisarts om de diagnose te laten bevestigen. Dit is vooral belangrijk als je voor het eerst een vaginale infectie hebt.^[10]XBron Het is belangrijk om de diagnose te laten bevestigen, omdat er verschillende soorten vaginale infecties zijn die soms onterecht aangezien worden voor een schimmelinfectie. Onderzoek wijst zelfs uit dat slechts 35% van de vrouwen op basis van de symptomen zelf de juiste diagnose schimmelinfectie konden stellen.
- Als je eenmaal een keer een vaginale schimmelinfectie hebt gehad, waarbij de gediagnosticeerd is gesteld door de huisarts, kun je in het vervolg de diagnose zelf stellen en de infectie behandelen met zelfzorgmiddelen.^[11]XBron
- Weet dat een terugkerende schimmelinfectie een teken kan zijn dat er iets ernstigers aan de hand is, zoals diabetes, kanker of hiv/aids.^{[12]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Bel je huisarts ook als de symptomen niet na drie dagen afnemen, als je koorts hebt, of als de symptomen veranderen (bv. de vaginale afscheiding verandert van kleur, je krijgt andere uitslag op je lichaam, enz.).^[13]XBron
5
Koop een pH-test. Als je vermoedt dat je een vaginale schimmelinfectie hebt, de bekendste soort schimmelinfectie, en je hebt het al eens eerder gehad, kun je een pH-test kopen en de diagnose zelf stellen. Normaal is de pH-waarde van de vagina rond de 4, wat betekent dat het een beetje zuur is. Volg de instructies die bij de test zitten.^{[14]XBetrouwbare bronUS Food and Drug AdministrationGa naar de bron}
- Om de test te doen hou je een pH-strip een paar seconden tegen de wand van je vagina. Vergelijk de kleur van het papier met de tabel die bij de test zit. Het nummer in de tabel dat bij de kleur staat die het meest overeenkomt met de kleur van de strip, is de pH-waarde van je vagina.
- Als de uitslag boven de 4 is, ga dan naar de huisarts. Dit duidt niet op een schimmelinfectie, maar kan een teken van een andere infectie zijn.
- Als de uitslag onder de 4 is, heb je waarschijnlijk een schimmelinfectie.

Deel 2

Deel 2 van 3:

Symptomen van een gecompliceerde schimmelinfectie

Pdf downloaden

1
Kijk naar de vorm van de uitslag. Als de schimmelinfectie onbehandeld door kan groeien, kan het de vorm van een cirkel krijgen die rood kan zijn, maar ook kleurloos. Dit kan zowel bij vaginale- als huidinfecties optreden.^{[15]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Deze cirkel kan haaruitval veroorzaken, als de aangetaste plek een harig deel van het lichaam is (zoals de baard bij een man, de hoofdhuid, of het kruis).
Een huidinfectie kan zich uitbreiden naar het nagelbed, als je het niet behandelt. Als de schimmelinfectie ook de vingernagels aantast, ziet het eruit als een rode, gezwollen en pijnlijke plek rondom de vingernagel. Uiteindelijk kunnen de nagels eraf vallen, waardoor er een verkleurd wit of lichtgeel nagelbed tevoorschijn komt.^[16]XBron
3
Beoordeel of je tot een bepaalde risicogroep behoort. Bepaalde risicogroepen hebben meer kans op een gecompliceerde schimmelinfectie, zoals:^{[17]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Mensen die vier of meer schimmelinfecties binnen een jaar hebben gehad
- Zwangere vrouwen
- Mensen met onbehandelde diabetes
- Mensen met een verzwakt immuunsysteem (door medicijnen of een aandoening zoals hiv)
4
Weet dat een schimmelinfectie die niet door Candida albicans veroorzaakt is, wordt beschouwd als gecompliceerd. De meeste schimmelinfecties worden veroorzaakt door de candidaschimmel Candida albicans. Soms is er echter een andere candidaschimmel verantwoordelijk voor de infectie. Dit maakt de situatie lastiger, omdat de meeste zelfzorgmiddelen en medicijnen op recept gemaakt zijn om de Candida albicans te bestrijden. Daarom vereisen infecties die door andere schimmels zijn veroorzaakt vaak een agressievere behandeling.^[18]XBron
- Weet dat de enige manier om een andere soort candidaschimmel te diagnosticeren is door de huisarts een monster te laten afnemen, en dit te laten onderzoeken om de schimmel te identificeren.^[19]XBron

Deel 3

Deel 3 van 3:

De risicofactoren kennen

Pdf downloaden

1
Weet dat een antibioticabehandeling kan leiden tot een schimmelinfectie. Langdurig gebruik van antibiotica doodt niet alleen de ziekteverwekkende bacteriën in het lichaam, maar ook de "goede bacteriën". Hierdoor kan een disbalans ontstaan in de flora van de mond, huid en vagina, waardoor er een overvloed aan schimmels ontstaat.^[20]XBron
- Als je onlangs antibiotica hebt geslikt, en een brandend of jeukend gevoel krijgt, heb je misschien een schimmelinfectie.
Door zwangerschap komt er meer suiker in de vaginale afscheiding (door oestrogeen en progesteron), en daar gedijt een schimmel goed bij. Als de gist goed gedijt, ontstaat er een disbalans in de normale vaginale flora, waardoor een schimmelinfectie kan ontstaan.^[21]XBron^{[22]XBron Aguin TJ, Sobel JD.Vulvovaginal candidiasis in pregnancy.Curr Infect Dis Rep. 2015 Jun;17(6):462.}
3
Verklein de kans door enkele aanpassingen in je leefstijl. Ziekte, overgewicht, slecht slapen en stress vergroten de kans op een schimmelinfectie.^[23]XBron
- Overgewicht is vooral een potentiële risicofactor, omdat zware mensen meer plooien in hun huid hebben, waar het warmer en vochtiger is dan bij mensen die niet te zwaar zijn. Deze grote plooien scheppen de ideale condities voor gist om te kunnen groeien.
- Obesitas is ook in verband gebracht met het krijgen van diabetes, waardoor deze mensen dubbel zo veel kans hebben op een schimmelinfectie.
4
Weet dat de anticonceptiepil ook een risicofactor is. De pil en de "morning-afterpil" veroorzaken een verandering in de hormoonwaarden - vooral oestrogeen - waardoor je eerder een schimmelinfectie kunt krijgen.^[24]XBron
- Hoe meer oestrogeen er in de anticonceptiepil zit, hoe groter de kans op een schimmelinfectie.^{[25]XBronAguin TJ, Sobel JD.Vulvovaginal candidiasis in pregnancy.Curr Infect Dis Rep. 2015 Jun;17(6):462}
Een vrouw loopt de meeste kans op een schimmelinfectie rond de menstruatie. Tijdens de menstruatie geeft oestrogeen glycogeen af (een soort suiker dat in cellen voorkomt) via de vaginawand. Als de hoeveelheid progesteron piekt, worden er cellen in de vagina afgeworpen waardoor de suiker beschikbaar komt voor de gist, die zich dan kan vermenigvuldigen.
Vaginale douches worden meestal gebruikt om de vagina schoon te maken na de menstruatie, maar dit is eigenlijk onnodig en het kan zelfs schadelijk zijn. Volgens verloskundigen en gynaecologen kan het overmatig gebruik van vaginale douches het evenwicht van de vaginale flora en de zuurgraad verstoren, waardoor de balans tussen goede en slechte bacteriën dus ook verstoord raakt. De goede bacteriën zorgen voor een zure omgeving, en door die te vernietigen ontstaat een overvloed aan slechte bacteriën, die uiteindelijk een schimmelinfectie kunnen veroorzaken.^[26]XBron^{[27]XBronShubair M, Stanek R, White S, Larsen B.Effects of chlorhexidine gluconate douche on normal vaginal flora.Gynecol Obstet Invest. 1992;34(4):229-33.}
7
Onthou dat een medische aandoening ook een risicofactor voor schimmelinfecties kan zijn. Bepaalde ziektes of aandoeningen houden verband met schimmelinfecties.
- Een onderdrukt immuunsysteem bijvoorbeeld, door hiv of een recente orgaantransplantatie, kan een schimmelinfectie veroorzaken.^{[28]XBronFidel PL Jr, Barousse M, Lounev V, Espinosa T, Chesson RR, Dunlap K. Local immune responsiveness following intravaginal challenge with Candida antigen in adult women at different stages of the menstrual cycle. Med Mycol. 2003 Apr;41(2):97-109.}
- Een stoornis van de schildklier of de hormoonhuishouding en diabetes kunnen ook bijdragen aan de groei van schimmels.^{[29]XBron Sakakura K, Iwata Y, Hayashi S. tudy on the usefulness of povidone-iodine obstetric cream with special reference to the effect on the thyroid functions of mothers and the newborn.Postgrad Med J. 1993;69 Suppl 3:S49-57.}

Tips

Om schimmelinfecties te voorkomen, moet je de plooien in je huid zo droog mogelijk houden.

Waarschuwingen

Het is belangrijk om te onthouden dat je de eerste keer dat je een vaginale schimmelinfectie hebt, de diagnose laat stellen door de huisarts. Er bestaan allerlei andere vaginale infecties die vaak onterecht voor een schimmelinfectie worden aangezien, maar die op een andere manier behandeld dienen te worden. Na de eerste diagnose, kun je in het vervolg een schimmelinfectie thuis behandelen (als er geen complicaties zijn).