Een pijl en boog maken

Van inheemse Noord-Amerikaanse indianenvolken tot Turkse legers - ooit gebruikten zij allemaal pijl en boog en daarmee vormt deze combinatie een van de oudste jacht- en vechtgereedschappen op aarde. Hoewel een pijl en boog natuurlijk geen partij zijn voor moderne wapens (en ook niet voor een moderne boogschuttersuitrusting) kan een primitieve boog nog altijd je leven redden als je moet jagen om het in de wildernis te redden. Bovendien kan een pijl en boog goed van pas komen als je graag Katniss Everdeen uit het Amerikaanse boek en de gelijknamige film The Hunger Games zou willen zijn, en wie zou dat nou niet stiekem willen? Daarnaast is het natuurlijk gewoon hartstikke leuk om je vrienden je zelfgemaakte pijl en boog te laten zien!

Deel 1

Deel 1 van 2:

De boog maken

Pdf downloaden

1
Kies voor de boog een lang stuk hout. Bij het kiezen van ruw hout voor de boog moet je met een paar dingen rekening houden:
- Ga op zoek naar een stuk droog en dood (maar niet grijs of broos) hardhout (zoals eikenhout, hout van een citroenboom, hickory of carya, taxus, robinia oftewel witte acacia, of teakhout) dat ongeveer één meter tachtig lang is. Je kunt het beste een tak kiezen zonder knotten, bochten of zijtakken die in het midden wat dikker is dan aan de uiteinden.
- Het hout moet een beetje buigzaam zijn, zoals een tak van een jeneverbessenstruik of een moerbeiboom. Je kunt zelfs een dunne bamboestok of rietstengel gebruiken. Zorg er vooral voor dat hij niet te dik is. Jonge bamboe is sterk en toch buigzaam en is daarom heel geschikt.
- Als het echt niet anders kan kun je ook wel groen, jong hout (levend hout dat je van een oude of jonge boom afsnijdt) gebruiken, maar het is niet de beste optie omdat het niet zo sterk is als droog hout.
Ieder stuk hout is van nature een beetje gebogen, hoe licht die buiging ook is. Bij het maken van de boog zal deze buiging de plaats van de andere onderdelen van de boog bepalen. Om de buiging te bepalen moet je het hout op de grond zetten terwijl je het met één hand aan de bovenkant op zijn plaats houdt. Druk met je andere hand lichtjes tegen het midden van het hout. Het zal draaien zodat de natuurlijke buikzijde van de stok jouw kant op wijst, terwijl de rugkant van je af wijst.
Deze onderdelen zijn essentieel tijdens het vormen van de boog. Markeer om te bepalen wat het handvat wordt punten op 7 tot 8 cm afstand boven en onder het midden van de boog. De ruimte tussen deze punten is het handvat, de ruimte erboven is het bovenste uiteinde en de ruimte eronder vormt het onderste uiteinde van de boog.
4
Vorm de boog. Plaats het onderste uiteinde van de boog op je voet en plaats één hand bovenop de boog. Druk met je andere hand van je af, terwijl de buikzijde van de boog jouw kant op wijst. Gebruik deze oefening om te bepalen waar de boog flexibel is waar niet. Schaaf met behulp van een mes of een vergelijkbaar stuk gereedschap het hout van de onbuigzame plekjes alleen op het buikgedeelte bij, totdat het bovenste en het onderste uiteinde op een vergelijkbare manier naar elkaar toe buigen. Controleer regelmatig hoe ver je al bent. Wanneer beide uiteinden flexibeler zijn en voor wat betreft hun bocht en diameter elkaars spiegelbeeld zijn ben je klaar voor de volgende stap.
- Het is de bedoeling dat de boog ter hoogte van het handvat het sterkst (dikst) is.
- Let op dat je alleen hout van het buikgedeelte afschaaft. Er zal buitensporig veel druk op de achterkant van de boog worden uitgeoefend en als de structuur van het ruggedeelte ook maar een heel klein beetje beschadigd wordt, zal de boog snel breken.
Snijd met je mes inkepingen die aan de zijkanten beginnen en snijd in de rondte in de richting van de buik van de boog en tegelijkertijd in de richting van het handvat. Het is de bedoeling dat er aan iedere kant een gleuf komt te zitten op 2,5 tot 5 cm afstand van het uiteinde van de boog. Vergeet niet dat je niet in het ruggedeelte van de boog moet snijden en snijd de gleuven niet zo diep dat ze de uiteinden zouden kunnen verzwakken. De inkepingen moeten net diep genoeg zijn om het koord op zijn plek te kunnen houden.
6
Zoek een koord (of pees) voor de boog. Het koord moet niet rekbaar zijn, omdat de kracht uit het hout komt, en niet vanuit het koord. Als je ergens in de jungle gestrand bent kan het lastig zijn om een geschikt koord te vinden, en het kan zijn dat een aantal verschillende soorten materiaal zult moeten uitproberen voordat je een koord vindt dat sterk genoeg is. Een aantal materialen die als koord voor de boog kunnen dienen zijn:
- perkament
- dun nylondraad
- henneptouw
- visgaren
- draden gesponnen door katoen- of zijderupsen
- gewoon bindgaren
Het is de bedoeling dat je een losse lus knoopt met een zeer stevige knoop aan beide uiteinden van je boog, voordat je het over het bovenste en vervolgens over het onderste uiteinde van je boog heen slaat. Maak het koord net iets korter dan de lengte van je ongebogen boog, zodat zowel de boog als het koord strak staan.
Hang de boog ondersteboven aan het handvat op aan een boomtak of aan iets vergelijkbaars zodat je het koord omlaag kunt trekken. Trek het langzaam naar beneden, terwijl je erop let dat de uiteinden van de boog gelijkmatig naar elkaar toe buigen en zo nodig hout wegsnijdt, totdat je het koord net zo ver omlaag kunt trekken als de afstand tussen je hand en je kaak (je moet je arm vanaf je schouder volledig gestrekt houden).^[1]XBron

Deel 2

Deel 2 van 2:

De pijlen maken

Pdf downloaden

1
Kies stokken om je pijlen mee te maken.^[2]XBron Voor de pijlen kun je het beste zo recht mogelijke stokken zoeken. Het hout moet droog en dood zijn. Iedere pijl moet ongeveer half zo lang als de boog zijn, of net zo lang als de boog gespannen kan worden. Je boog zal niet werken als de pijlen niet net zo ver teruggetrokken kunnen worden als de capaciteit van de boog toelaat. Houd ook rekening met het volgende:
- Jong hout werkt als je het nog even de tijd kunt geven om het aan de lucht te laten drogen. Als je het boven een vuur zou houden om te drogen zou het sap vlam kunnen vatten.
- Een paar voorbeelden van sterke plantensoorten met rechte taken zijn guldenroede en paarse magnolia. Deze soorten zijn met name te vinden in open velden.
Je zult het hout rondom de omtrek van de pijl glad moeten schaven. Je kunt een pijl rechter maken door de schacht (het rechte gedeelte in het midden) voorzichtig te verwarmen boven hete kolen—zorg er wel voor dat het hout geen vlam vat en niet gaat gloeien—en de pijl daarna recht te houden terwijl het hout afkoelt. Kerf een kleine gleuf aan de achterkant van het uiteinde van iedere pijl om het koord van de boog in te kunnen plaatsen. Dit wordt ook wel de nok, kluif of keep genoemd.
De meest eenvoudige punt die je je pijlen kunt geven is simpelweg een geslepen punt aan de voorkant van de pijl. Je kunt zo’n punt met een mes snijden en hem vervolgens met behulp van warmte verharden door hem voorzichtig op te warmen tussen de hete kolen (zorg er opnieuw voor dat het hout geen vlam vat en niet gaat gloeien).
Maak als je wilt een pijlpunt. (Dit is optioneel). Je kunt hiervoor metaal, steen, glas of bot gebruiken. Hak met een steen of hamer het materiaal dat je wilt gebruiken voorzichtig tot een punt en bind het vast aan de punt van de pijl. Dit kun je doen door het hout in te kepen, de pijlpunt in de inkeping te steken en vervolgens de pijlpunt aan het hout vast te binden met een stuk draad of touw of iets vergelijkbaars.
5
Voorzie je pijlen (eventueel) van veren. Hoewel veren de vlucht van de pijlen aanzienlijk verbeteren zijn ze voor een pijl en boog die bestemd is voor recreatief gebruik niet per se noodzakelijk. Zoek een aantal veren om aan je pijlen te bevestigen en plak ze (als het kan) aan de achterste uiteinden van de pijlen. Je kunt ook het achterste uiteinde van de pijl open splijten, de veer erin schuiven, en een dunne draad (bijvoorbeeld afkomstig van je eigen kleren) strak om de veren binden. Als je deze methode gebruikt kun je van alles als pijlveer gebruiken.
- Veren aan een pijl hebben ongeveer hetzelfde effect als het roer van een schip of de propellor van een klein vliegtuigje. Ze sturen de pijl als het ware door de lucht, zodat je preciezer kunt richten.
- Het effect van veren lijkt ook op dat van een zweefvliegtuigje, omdat ze de vlucht van de pijl aanzienlijk verlengen.
- Het is wel een beetje lastig om ze perfect te krijgen, maar als je wapen bedoeld is om mee te overleven is dat geen prioriteit.

Tips

Schiet nooit op mensen en zorg dat je de regels van het boogschieten kent.
Schiet niet met de boog zonder pijl. Op die manier beschadig je namelijk niet alleen je boog, maar als het touw tegen je arm slaat kan dat je een uiterst pijnlijke blauwe plek of schaafwond opleveren.
Probeer glad hout te vinden. Aan ruw hout schuur je je handen en het beschadigt de veer waardoor de pijl uit koers zou kunnen raken en je je doel zult missen.
De veren moeten met intervallen van 120 graden aan de boog geplakt worden. Wanneer je de pijl afschiet moet de veer die in een hoek van 90 graden aan de pijl is bevestigd jouw kant op wijzen.
Als je kunt vissen, bind dan een touw aan de pijl zodat je de vissen, zodra je ze geraakt hebt, naar je toe het water uit kunt halen.
Je kunt de kracht van de boog vergroten door twee precies dezelfde bogen te maken en ze om elkaar heen te slaan en ze met behulp van een stuk touw of draad met de voorkanten tegen elkaar te binden (zodat ze een "X" vormen wanneer je er van opzij naar kijkt). Je moet ze bij de uiteinden aan elkaar vastbinden. Bind het touw van de boog vast aan slechts één van de bogen. Dit is een soort primitieve kruisboog.
Houd de pijl en boog altijd van je gezicht af.
Schiet niet met de boog zonder pijlen (droog schieten). Op den duur zou de boog daardoor beschadigen.
Probeer elastiek in plaats van touw te gebruiken om een sterkere boog te maken.
Als je minderjarig bent, maak deze pijl en boog dan alleen onder toezicht van een volwassene en maak alleen pijlen met botte punten of punten van schuimrubber of -plastic.

Waarschuwingen

Een pijl en boog vormen samen een dodelijk wapen. Wees daarom voorzichtig wanneer je ze gebruikt en richt je pijlen nooit op iets dat je niet inderdaad wilt doden.
Het is niet makkelijk om een pijl en boog op een effectieve manier te gebruiken. Als je in een situatie terechtkomt waarin je moet jagen om in leven te blijven heb je er misschien meer aan om vallen te zetten of een wapen te fabriceren dat makkelijker in het gebruik is.
Als je gaat kamperen kan het slim zijn om een boogkoord mee te nemen omdat dat lastig helemaal zelf te maken is.
De in dit artikel beschreven pijl en boog zijn bedoeld voor tijdelijk gebruik en zullen geen lange levensduur hebben. Hoe vaker je de boog gebruikt, hoe groter de kans is dat hij breekt. Om dit te voorkomen kun je de boog het beste om de 3 tot 5 maanden vervangen.
Als je samen met anderen gaat schieten, wacht dan altijd tot iedereen klaar is met schieten voordat jullie de pijlen gaan oprapen.
Wees extreem voorzichtig als je met scherpe of puntige gereedschappen werkt.
Houd de boog en de pijlen buiten bereik van kinderen.

Benodigdheden

Een hardhouten stok met een lengte van ongeveer 180 cm. Geschikte houtsoorten zijn onder meer osagedoorn, taxusboom en eikenhout. De stok moet zo recht mogelijk zijn en een diameter van ongeveer 5 cm hebben.
Niet-rekbaar touw: Het startkoord van een grasmaaier, nylon boogkoord, catgut oftewel hechtdraad, pees, bindgaren, etc.
Gereedschappen om hout mee te bewerken: een bijl, een haalmes, (kleine en grote) schaven en verschillende soorten vijlen en schuurpapier
Rechte takken voor de pijlen; ze moeten ongeveer 80 cm lang zijn.
Veren (optioneel)
Materialen voor pijlpunten: vuurstenen, metaal, plastic, etc. (optioneel)
Staalwol (optioneel)