Hout vernissen

Door hout met vernis te behandelen conserveer je het niet alleen, maar help je het ook beschermen tegen krassen en vlekken. Vernis maakt houten voorwerpen mooier en kan helpen om de houtnerf en de kleur goed naar voren te laten komen. Je kunt tevens gekleurde vernis kopen om het hout een kleur te geven. Volg onderstaande stappen om je houten meubels te vernissen.

Deel 1

Deel 1 van 3:

De juiste werkplek en vernis kiezen

Pdf downloaden

1
Kies een goed verlichte en goed geventileerde plek uit. Door sterk, fel licht zul je onvolkomenheden als luchtbelletjes, kwaststreken, deuken en kale plekken gemakkelijker kunnen zien. Een goede ventilatie is ook belangrijk omdat sommige soorten vernis en verdunner sterke dampen afgeven, waardoor je licht in je hoofd en misselijk kunt worden.
- Als de dampen te sterk voor je zijn, denk er dan over om een raam open te zetten of een ventilator in te schakelen.
2
Kies een plek die vrij van stof en vuil is. Zorg dat de plek waar je aan de slag gaat erg schoon en stofvrij is. Het kan nodig zijn om je werkplek van tevoren te dweilen of stofzuigen om te voorkomen dat er stof op je werkstuk terechtkomt, waardoor het verpest wordt.
- Als je buiten werkt, kies dan geen winderige dag uit. Door de wind kunnen er piepkleine stofdeeltjes in de natte vernis terechtkomen, waardoor het uiteindelijke resultaat verpest wordt.
Zorg dat de temperatuur op je werkplek tussen de 21 tot 26 °C ligt. Als het te warm is zal de vernis te snel opdrogen, waardoor er piepkleine luchtbelletjes ontstaan. Als het te koud of te vochtig is zal de vernis te langzaam drogen, waardoor piepkleine stofdeeltjes langer in de natte vernis kunnen trekken.
Wanneer je hout vernist werk je met chemische stoffen die schadelijk voor je kunnen zijn als ze op je huid terechtkomen. Ze kunnen tevens je kleding verpesten. Trek voordat je het houten voorwerp gaat vernissen kleren aan waarvan je het niet erg vindt als ze vies worden of als er vlekken op komen. Trek tevens beschermende handschoenen aan en zet een veiligheidsbril op. Je kunt er ook over denken om een stofmasker of een geventileerd gezichtsmasker op te zetten.
5
Zoek de juiste vernis. Er zijn veel verschillende soorten vernis verkrijgbaar, en elke soort heeft weer zijn eigen voor- en nadelen. Sommige soorten zijn gemakkelijker te gebruiken dan andere soorten, terwijl andere soorten geschikter zijn voor bepaalde klussen. Kies vernis uit die past bij de klus en je voorkeuren.
- Vernis op oliebasis, waaronder sommige soorten polyurethaanvernis, is erg sterk. Meestal moet deze soort vernis gemengd worden met een verfverdunner als terpentijn. Deze vernis geeft tevens sterke dampen af en moet gebruikt worden in een goed geventileerde ruimte. Het is bovendien nodig om de gebruikte kwasten goed schoon te maken om ze te behouden en ervoor te zorgen dat ze langer meegaan.
- Acrylvernis en vernis op waterbasis hebben een lichte geur en kunnen gewoon met water gemengd worden. Deze soorten vernis drogen sneller dan vernis op oliebasis, maar zijn wel minder sterk. De kwasten die je gebruikt kun je gewoon schoonmaken met water en zeep.
- Spuitvernis is gemakkelijk in het gebruik. Je hebt er geen kwasten voor nodig en je hoeft de vernis niet te verdunnen. Het is echter wel nodig om spuitvernis in een goed geventileerde ruimte te gebruiken, want er komen sterke dampen af waar je een licht gevoel van in het hoofd kunt krijgen of misselijk van kunt worden.
- Er is zowel transparante als gekleurde vernis te koop. Als je transparante vernis gebruikt zul je de natuurlijke kleur van het hout door de vernis heen kunnen zien. Gekleurde vernis kan echter als beits gebruikt worden om een houten voorwerp een bepaalde kleur te geven.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Het hout klaarmaken voor het vernissen

Pdf downloaden

1
Verwijder de oude afwerking, als je dat wilt. Je kunt vernis aanbrengen op een al geschilderd oppervlak om het te behouden, of je kunt vernis aanbrengen op een kaal, onbeschilderd oppervlak. Er zijn verschillende manieren om de oude verf en lak te verwijderen, zoals het gebruiken van een afbijtmiddel en door te schuren.
- Als het houten meubelstuk nooit geschilderd of gevernist is of je de oorspronkelijke verflaag wilt behouden, ga dan verder met Stap 5.
2
Denk erover om oude verf en lak te verwijderen met een verfafbijtmiddel. Verwijder oude verf en lak door met een verfkwast verfafbijtmiddel op het hout aan te brengen. Laat het middel op het hout zitten aan de hand van de aanwijzingen op de verpakking, en schraap het dan weg met een plamuurmes met afgeronde hoeken.^[1]XBron Laat het verfafbijtmiddel niet opdrogen.
- Zorg ervoor dat je alle resten verfafbijtmiddel verwijdert. Hoe je de resten verwijdert hangt af van het type verfafbijtmiddel dat je gebruikt hebt, maar de meeste middelen verwijder je met terpentijn of water.
Oude verf en lak kun je verwijderen met schuurpapier, een schuurblok of een schuurmachine. Schuurpapier en schuurblokken werken het beste op ongelijkmatige en gebogen oppervlakken, zoals knoppen en stoelpoten. Schuurmachines werken het beste op platte oppervlakken als tafelbladen. Begin met schuurpapier met een gemiddelde korrelgrootte als 150 en ga dan verder met schuurpapier met fijnere korrels, zoals 180.^[2]XBron
Net zoals verfafbijtmiddel kun je verfverdunner gebruiken om oude lak en verf te verwijderen. Doorweek een oude doek of lap met wat verfverdunner en wrijf ermee over het houten oppervlak. Wanneer de oude verflaag of laklaag losgekomen is schraap je alles weg met een plamuurmes.^[3]XBron
Door het hout te schuren verwijder je niet alleen resten lak en verf, maar wordt het oppervlak ook ruw zodat de vernis eraan kan hechten. Gebruik schuurpapier met een korrelgrootte van 180 tot 220 en schuur met de richting van de houtnerf mee.^[4]XBron
Het is belangrijk dat je werkplek vrij van stof en vuil is voordat je begint met het aanbrengen van de vernis. Maak het houten voorwerp schoon door het af te nemen met een vochtige doek. Zorg ervoor dat je de tafels en vloer op de plek waar je aan de slag gaat ook veegt en stofzuigt. Wellicht is het nodig om een vochtige doek of dweil te gebruiken.
7
Denk erover om de houtnerf op te vullen. Bij sommige soorten hout met een open nerf, zoals eikenhout, is het nodig om de houtnerf op te vullen met een vulmiddel om een gladde afwerking te krijgen. Je kunt een middel gebruiken in een kleur die past bij de natuurlijke kleur van het hout, of je kunt kiezen voor een middel met dezelfde kleur als de vernis die je gaat gebruiken.
- Je kunt een contrasterende kleur gebruiken om de nerf beter naar voren te laten komen of voor een soortgelijke kleur kiezen om de nerf minder op te laten vallen.^[5]XBron
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Het hout vernissen

Pdf downloaden

1
Maak de vernis klaar voor de eerste laag, als dat nodig is. Sommige soorten vernis, zoals spuitvernis, hoeven niet klaargemaakt te worden. Andere soorten moeten juist verdund worden voordat je de eerste laag aanbrengt. Dit helpt om het hout af te sluiten en klaar te maken voor de volgende lagen. Voor de volgende lagen hoef je de vernis niet te verdunnen.
- Verdun vernis op oliebasis met een verfverdunner als terpentijn. Gebruik een deel vernis op een deel verfverdunner.
- Verdun vernis op waterbasis en acrylvernis met water. Gebruik een deel vernis op een deel water.
2
Breng de eerste laag verdunde vernis aan en laat hem drogen. Gebruik een platte verfkwast of schuimkwast om de vernis op het hout aan te brengen. Maak lange, gelijkmatige streken met werk met de houtnerf mee. Laat de eerste laag 24 uur drogen.
- Als je spuitvernis gebruikt, houd de spuitbus dan 15 tot 20 centimeter van het oppervlak en breng een dunne, gelijkmatige laag aan. Laat de vernis drogen aan de hand van de aanwijzingen op de spuitbus.
3
Schuur de eerste laag en neem het oppervlak af met een vochtige doek. Wanneer je de eerste laag verdunde vernis aangebracht hebt zul je alles glad moeten maken. Dit kun je doen door het geverniste hout te behandelen met schuurpapier met een korrelgrootte van 280^[6]XBron en het oppervlak vervolgens af te nemen met een droge doek om alle stof en vuil te verwijderen.
- Zorg ervoor dat je je werkplek afneemt met een vochtige doek om alle schuurstof te verwijderen.
- Maak je verfkwast schoon met verfverdunner (in het geval van vernis op oliebasis) of water (als je vernis op waterbasis gebruikt).
4
Breng de volgende laag vernis aan en laat alles drogen. Gebruik een schone kwast of een nieuwe schuimkwast en breng de vernis aan op het houten voorwerp. Zorg er ook nu voor dat je met de nerf mee werkt. Je hoeft deze laag niet te verdunnen. Wacht 24 uur om de vernis te laten drogen.
- Als je spuitvernis gebruikt kun je een tweede laag op het hout spuiten. Zorg ervoor dat je de spuitbus op een afstand van 15 tot 20 centimeter van het oppervlak houdt en een enkele, dunne laag vernis aanbrengt. Als je een te dikke laag vernis aanbrengt kunnen er plassen, druppels en uitlopers ontstaan.
Wanneer de tweede laag vernis opgedroogd is schuur je het hout voorzichtig met fijn schuurpapier met een korrelgrootte van bijvoorbeeld 320.^[7]XBron Laat de vernis 24 uur drogen voordat je de volgende laag aanbrengt en vergeet niet om alle schuurstof en vuil dat bij het schuren vrijgekomen is weg te vegen van je werkplek.
6
Breng meer vernis aan en schuur het hout tussen de lagen door. Breng nog eens 2 of 3 lagen vernis aan. Vergeet niet om de vernis na elke laag te laten drogen en het hout te schuren en af te nemen voordat je meer vernis aanbrengt. Werk altijd met de nerf mee wanneer je vernis aanbrengt en het hout schuurt. De laatste laag vernis hoef je niet te schuren.^[8]XBron
- Je kunt blijven werken met schuurpapier met een korrelgrootte van 320 of overstappen op schuurpapier met een korrelgrootte van 400.^[9]XBron
- Voor het beste resultaat wacht je 48 uur voordat je de laatste laag aanbrengt.
Vernis heeft doorgaans wat tijd nodig om uit te kunnen harden. Om te voorkomen dat je de vernis verpest laat je het houten voorwerp staan op een plek waar er niemand bij kan komen. Sommige soorten vernis zijn na 24 tot 48 uur uitgehard, terwijl andere soorten wel 5 of 7 dagen nodig hebben. Er zijn soorten vernis die 30 dagen lang uit moeten harden. Lees de aanwijzingen op het blik om te zien hoe lang je de vernis moet laten drogen en uitharden.
Advertentie

Tips

Schud het blik met de vernis niet, tenzij je een spuitbus gebruikt. Door het schudden kunnen er luchtbelletjes ontstaan.
Door water op de vloer van je werkruimte te spuiten of er nat zaagsel op te strooien zal er minder stof omhoog vliegen wanneer je de vernis aanbrengt.
Er is vernis te koop die goed droogt in een vochtige omgeving, mocht het vochtig weer zijn.
Gebruik geen staalwol om het hout tussen de lagen door te schuren. Er kunnen staalvezels in de vernis blijven steken.
Door een kleine hoeveelheid natriumcarbonaat aan het water toe te voegen wanneer je het hout klaarmaakt zul je meer vuil kunnen verwijderen.
Als je niet zeker weet of je beits nodig hebt, denk er dan over om het hout nat te maken. Dit is de kleur die het hout krijgt wanneer het gevernist is. Als je de kleur te licht vindt, denk er dan over om beits toe te voegen om het hout donkerder te maken.^[10]XBron
Gebruik geen koude vernis. Als de vernis niet op kamertemperatuur of warmer is, maar het middel dan warmer door het blik in een emmer met heet water te zetten.

Advertentie

Waarschuwingen

Meng nooit verschillende soorten vernis. Daardoor kan er een gevaarlijke chemische reactie ontstaan.
Zorg dat je de juiste beschermende middelen gebruikt, zoals een veiligheidsbril, handschoenen en een masker.
Zorg voor een goede ventilatie. Veel verfverdunners en soorten vernis geven sterke dampen af, waardoor je licht in het hoofd en misselijk kunt worden.
Houd de vernis weg bij open vuur. Vernis is licht ontvlambaar.

Advertentie

Benodigdheden

Verfafbijtmiddel of verfverdunner (optioneel)
Schuurpapier (met een korrelgrootte van 150 tot 320; eventueel schuurpapier met korrelgrootte 400)
Terpentijn
Vernis
Verfkwasten en/of schuimkwasten
Natriumcarbonaat (optioneel)
Stofmasker, geventileerd gezichtsmasker en handschoenen (optioneel)
Vochtige doek