Een gemberplant kweken

Je eigen gemberplant kweken is niet alleen gemakkelijk, maar je krijgt er ook veel voor terug. Wanneer je de gember geplant hebt, heeft deze slechts water en geduld nodig om uit te groeien tot een heerlijk en kruidig ingrediënt om mee te koken. Deze handleiding is gericht op de eetbare soorten, maar de meeste bloeiende, decoratieve gemberplanten groeien onder soortgelijke omstandigheden.

Deel 1

Deel 1 van 2:

Gember planten

Pdf downloaden

Gember is namelijk een tropische plant die vorst niet overleeft. Plant de gember na de laatste vorst in het voorjaar.^[1]XBron Je kunt er ook voor kiezen om de plant binnen te kweken, als het groeiseizoen maar kort is.
2
Kies een gemberplant. Er zijn veel verschillende soorten gember. Om de meest voorkomende eetbare soort (Zingiber officinale) te kweken, heb je alleen maar een gemberwortel uit de supermarkt nodig. Je kunt decoratieve gemberplanten met heldergekleurde bloemen bij een tuincentrum of kwekerij kopen, maar deze kun je vaak niet eten.^[2]XBron
- Kies gemberwortels (technisch gezien wortelstokken) uit die dik zijn en geen ribbels hebben, met zichtbare ogen (kleine puntjes) aan het eind van de "vingers". Het is ideaal als de ogen al groen beginnen te worden, maar dit is niet noodzakelijk.^[3]XBron
- Koop indien mogelijk biologische gember. Gember die niet biologisch is kan namelijk behandeld zijn met een groeiremmer.^[4]XBron Volgens sommige tuiniers helpt een nachtje weken in warm water om planten die met een groeiremmer behandeld zijn te stimuleren.^[5]XBron
- De handleiding behandelt de Zingiber officinale. De meeste soorten uit de Zingiberfamilie groeien onder soortgelijke omstandigheden, maar voor de beste resultaten moet je de instructies van het tuincentrum of de kwekerij opvolgen.
3
Snijd de wortelstok in stukken (optioneel). Als je meer dan een plant wilt kweken, snijd de gember dan met een ontsmet mes of snoeischaar in stukken. Elk stuk dat minstens 2,5 tot 4 centimeter breed is en een of meer ogen heeft, kan uitgroeien tot een aparte plant. Leg de stukken na het snijden enkele dagen op een droge plek neer zodat ze herstellen. Er zal een beschermend laagje over het afgesneden oppervlak ontstaan, waardoor het risico op infectie verminderd wordt.^[6]XBron
- Elk stuk gember heeft 20 centimeter ruimte nodig. Gebruik grotere stukken als je ruimte wilt besparen.
- Als een stuk drie of meer ogen heeft, is de kans groter dat het uitgroeit tot een gemberplant.
4
Maak de aarde klaar. Gember doet het goed in hoogwaardige grond die goed water doorlaat. Als je tuinaarde mengt met een gelijke hoeveelheid sterk rottende compost, zou dit moeten werken.^[7]XBron Als de grond in je tuin van een slechte kwaliteit is of veel klei bevat, koop dan rijke potgrond om te gebruiken.
- Als je de gember beter in de gaten wilt kunnen houden, dan kun je beginnen met een kweekbak vol met veenmos of kokosvezels.^[8]XBron Deze materialen laten erg goed water door, waardoor jonge planten niet gaan rotten. Je zult de gember in aarde moeten verplanten wanneer er wortels en bladeren ontstaan, want dit kan slecht zijn voor de plant.
- Zoals dat bij de meeste tuinplanten het geval is, geeft gember de voorkeur aan enigszins zure grond. Als de grond in jouw tuin alkalisch is, koop dan bij een tuincentrum benodigdheden om de pH-waarde aan te passen tot tussen de 6,1 en 6,5.^[9]XBron
5
Kies een locatie. Gember groeit het beste op een plek met halfschaduw of een plek waar alleen 's ochtends zon is, ver genoeg van grote wortels.^[10]XBron De plek moet beschut zijn tegen de wind en vochtig zijn, maar niet drassig. Als de gemberplant nog niet ontkiemd is, moet de aarde warm zijn en in het ideale geval een temperatuur tussen de 22 en 25ºC hebben.^[11]XBron
- Als je de gemberplant in een pot kweekt, kies dan een pot die tenminste 30 centimeter diep is. Een plastic pot is beter dan een van terracotta, als je maar genoeg gaatjes in de bodem prikt waar het water door weg kan lopen.^[12]XBron
- In de tropen kan gember volledig in de schaduw groeien, maar in Nederland is een locatie met volledige schaduw te koel voor de plant.
Plant elk stuk gember 5 tot 10 centimeter diep in losse aarde, waarbij de knoppen omhoog steken.^[13]XBron Als je de gember in rijen plant, zorg dan dat er 20 centimeter tussen de stukken zit. Als je de gember in potten plant, plant dan maximaal 2-3 stukken in dezelfde grote pot (met een diameter van 35 centimeter).^[14]XBron
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 2:

Een groeiende gemberplant verzorgen

Pdf downloaden

Maak de grond direct na het planten licht vochtig. Controleer de grond dagelijks en maak het nat net voordat het volledig uitdroogt.^[15]XBron Je planten zullen snel gaan rotten wanneer de grond drassig is, dus geef minder water of zorg dat het water beter weg kan lopen als dit nu niet snel gebeurt.
2
Wacht totdat de plant ontkiemt. Gemberplanten groeien langzaam, vooral buiten de tropen. Als je geluk hebt, kan er na enkele dagen al iets ontspruiten, maar blijf de plant tenminste enkele weken water geven voordat je hem volledig opgeeft.
- Geef de plant na het ontkiemen op dezelfde manier water.
Bemesting is niet nodig als je de gemberplant in rijke aarde hebt geplant, vooral als je er compost doorheen hebt gemengd. Als de grond niet veel voedingsstoffen bevat of je de opbrengst ervan wilt verhogen, bemest de grond dan elke maand met een kleine hoeveelheid vloeibare mest.^[16]XBron
Wanneer de gemberplant ontkiemd is, zal een laag mulch de plant warm houden en onkruid tegengaan. Onkruid kan de langzaam groeiende gemberplant namelijk gemakkelijk overwoekeren. Een dikke laag mulch is noodzakelijk als de bodemtemperatuur tijdens het groeiseizoen onder de 10ºC komt.^[17]XBron
5
Laat de grond drogen wanneer de stelen afsterven. De stelen van de gemberplant zullen in de late zomer of vroege herfst geel worden, wanneer de temperatuur omlaag gaat. Geef minder water wanneer dit gebeurt en stop met water geven wanneer de stelen afgestorven zijn.
- De gemberplant bloeit de eerste twee jaar na het planten of wanneer het groeiseizoen maar kort is waarschijnlijk niet.
6
Laat de plant zich volledig ontwikkelen voordat je de gember gaat oogsten. Gember krijgt een veel sterkere smaak als je het in de grond volledig laat ontwikkelen. Nadat de stelen dood zijn gegaan en het tenminste 8 maanden geleden is dat je de gember geplant hebt, kun je de wortelstok opgraven. Het afsnijden van stukken voor het koken zal de plant niet doden, als je tenminste enkele ogen laat zitten.^[18]XBron
- Jonge gember wordt soms 3-4 maanden na het planten geoogst, doorgaans om ingelegd te worden. Jonge gember moet voorzichtig geoogst worden omdat het een dunnere schil heeft die gemakkelijk beschadigd raakt.^[19]XBron
- Gebruik een ontsmet mes om de plant te snoeien.
In de tropen is het mogelijk om de plant buiten te laten staan, maar in Nederland wordt het aangeraden om de gemberplant in de winter binnen te zetten. Zet de plant op een warme, droge plek neer. Als je de gemberplant toch buiten laat staan, bedek hem dan met een dikke laag mulch wanneer de temperatuur onder de 10ºC komt. In warme streken is gember een vaste plant, maar vorst zal hij zelden overleven.
Advertentie

Tips

Gember is gevoelig voor sommige ziektes en ongedierte, vooral als de plant te veel water krijgt. Je kunt hierover het beste advies vragen bij een tuincentrum of kwekerij in de buurt, of bij het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD).
Zingiber officinale wordt ongeveer 60 tot 90 centimeter hoog. Sommige siervarianten worden nog veel hoger.

Advertentie