Een appelboom uit een zaadje kweken

Heb je je weleens afgevraagd of je de zaadjes van een appel die je net hebt opgegeten in de tuin kunt planten? Het antwoord is: jazeker! Het kweken van appelbomen vanuit zaden kost echter wel wat moeite, planning en geduld. Leer met deze stappen je eigen appelbomen te zaaien! Het duurt misschien even, maar dan heb je ook wat!

Deel 1

Deel 1 van 4:

De winter nabootsen

Pdf downloaden

Om de zaadjes te laten ontkiemen, hebben ze lagere temperaturen nodig dan dat ze in een echte winter zouden ervaren. Daarom moet je de winter nabootsen door ze in de koelkast te leggen.

1
Zorg ervoor dat je twee verschillende soorten zaden hebt. Appelbomen moeten per tweetal geplant worden om vruchten te kunnen geven. Het zijn geen zelfbestuivende gewassen, dus ze hebben een appelboom van een andere soort nodig die ze kan bevruchten. Je kunt de zaden van een appel die je net hebt opgegeten gebruiken of zaden kopen in een winkel. Houd er rekening mee dat wanneer je een appelboom kweekt vanuit een zaadje dat je uit een appel hebt gehaald, dat geen garantie is dat de appelboom die hieruit groeit vruchten draagt. Kies zaden uit van appelbomen die goed gedijen in het klimaat waar je woont, want anders kunnen de bomen afsterven wanneer je ze buiten uitzet.^[1]XBron
- Je kunt beter een jonge boom kopen in een tuincentrum dan een appelboom uit een zaadje kweken. Klik hier voor informatie over het overplanten van een jonge boom.^[2]XBron
- Wanneer je een appelboom uit een zaadje kweekt, moet je er ook rekening mee houden dat het geen dwergboom wordt (dat wil zeggen dat hij uitgroeit tot een hoogte van zo’n 9 meter.) Als je voldoende ruimte in je tuin hebt, is dat geen probleem. Houd er ook rekening mee dat fruitbomen die je uit een zaadje opkweekt er 8 tot 10 jaar over kunnen doen voordat ze vruchten voortbrengen, terwijl overgeplante jonge bomen veel sneller vruchten dragen.^[3]XBron
Haal de zaden uit de vrucht, zorg ervoor dat er geen vruchtvlees meer aan zit en leg ze te drogen. Laat ze liggen totdat de buitenkant van de zaden niet meer vochtig is. Niet alle zaden groeien uit tot dezelfde soort appel, ook al komen ze van één soort appel. Dus je kunt zaden van één soort appel planten om appels van verschillende soorten te verkrijgen.
3
Bedek de zaden met een vochtig vel keukenpapier. Doe het keukenpapier met de zaden erin in een afsluitbaar plastic zakje, een pot met een deksel of een Tupperware-bakje. Hoe je het ook verpakt, het moet goed afsluitbaar zijn.^[4]XBron
- Je kunt ook vochtig veenmos gebruiken in plaats van keukenpapier als je toevallig veenmos hebt liggen.
4
Leg de zaden in de koelkast. Zaden moeten een tijdje in een koude omgeving vertoeven, dit heet het ‘narijpen’ van de zaden. Op deze manier wordt de winter nagebootst. In deze periode krijgen de zaden wortels en gaan ze ontkiemen. Laat ze minstens 8 weken in de koelkast en houd de temperatuur tussen 4,4 en 10 °C, bij voorkeur tussen 4,4 en 5 °C.^{[5]XBetrouwbare bronPenn State ExtensionGa naar de bron}
- Doe dit bij voorkeur tijdens de wintermaanden, zodat het proces gelijk loopt met de echte seizoenen op het moment dat de zaden uit de koelkast komen. Je verkrijgt het beste resultaat door de scheuten aan het begin van de lente te planten, na de laatste vorst.
Na acht weken zijn de zaden, als het goed is, ontkiemd en groeien er kleine worteltjes vanuit de onderkant van de zaden. Haal de zaden uit de koelkast wanneer ze ontkiemd zijn.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 4:

De scheuten in potten planten

Pdf downloaden

1
Maak de pot en de bodem klaar. De zaden hebben een kleine pot nodig. Gebruik goede potgrond. Appelzaden groeien het beste in pH-neutrale aarde. Vul de potten met potgrond en maak er putjes in die twee of drie keer zo groot zijn als de ontkiemde zaden.
- Voeg geen mest toe. Mest is niet nodig, je kunt eventueel wel mulch van dode bladeren of compost toevoegen als je de jonge plantjes wat extra energie mee wilt geven.
Ga erg voorzichtig met de ontkiemde zaden om, want hun wortels zijn erg kwetsbaar. Leg de zaden in de aarde en bedek ze. Druk de aarde zachtjes aan. Geef de zaden meteen water, zodat de aarde goed om de zaden vast komt te zitten en vochtig blijft.^[6]XBron
Als je de zaden in een pot plant, moet je ze op kamertemperatuur bewaren, of iets warmer. De zaden moeten een groot deel van de dag zonlicht krijgen, dus zet ze in een zonnige vensterbank.^[7]XBron
Een paar weken na het planten komen de eerste blaadjes tevoorschijn. Ze worden steeds groter en sterker. Houd ze in potten totdat ze er sterk genoeg uitzien en er geen kans meer is op vorst. Als je denkt dat de plantjes te groot worden voor hun pot, kun je ze overplanten in een grotere pot. Geef ze elke dag water.^[8]XBron
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 4:

De jonge planten buiten uitzetten

Pdf downloaden

1
Zoek een plek uit voor de boom/bomen. Er zijn een aantal factoren waar je rekening mee moet houden bij het uitkiezen van een plek, onder andere zonlicht, bodemgesteldheid en ruimte.^[9]XBron
- Zonlicht: Appelbomen hebben veel zon nodig. Dit betekent zes uur of meer direct zonlicht per dag. Plant de boom bij voorkeur op een helling op het oosten of noorden.
- Bodem: Appelbomen houden niet van natte voeten. Dit betekent dat ze in aarde geplant moeten worden die vocht weliswaar vasthoudt, maar ook een goede afvoer heeft. De aarde moet redelijk rijk zijn aan voedingsstoffen en een relatief neutrale pH-waarde hebben.
- Ruimte: Omdat je de bomen vanuit zaden opkweekt, zullen ze tot hun volle omvang uitgroeien (zo’n 6 tot 9 meter hoog.) Plant de bomen minstens 4,5 meter van elkaar, zeker als je twee appelbomen naast elkaar zet.
Als de jonge plant groot genoeg is, zodat niemand er op stapt of denkt dat het onkruid is, kun je hem voorzichtig overplanten, zonder wortels af te snijden. De beste tijd van het jaar om ze over te planten hangt af van het klimaat waar je woont. In klimaten met warme zomers en milde of warme winters kun je het beste in de herfst overplanten. In andere klimaten kun je beter in de lente overplanten, na de laatste strenge vorst.^[10]XBron
Graaf een gat dat twee keer zo breed is als het wortelstelsel van de jonge boom. Zorg ervoor dat het gat ongeveer 0,6 meter diep is. Graaf vervolgens de zijkanten van het gat af om ervoor te zorgen dat de aarde rul wordt en zo makkelijk toegankelijk is voor de wortels.^[11]XBron
4
Verplant de jonge boom. Haal voorzichtig de wortels uit elkaar, zodat ze niet in de knoop raken of samenbundelen wanneer je de boom in het gat zet. Stop aarde tussen de wortels. Druk de aarde zachtjes aan wanneer je de wortels bedekt hebt om luchtzakken te verwijderen die wellicht tussen de wortels zijn blijven hangen. Vul de rest van het gat op met losse aarde.^[12]XBron
- Voeg geen mest of verse compost toe aan de aarde om de boom heen. Meststof kan de wortels van de jonge boom zelfs ‘verbranden.’
Na het water geven kun je mulch om de boom strooien, zodat het vocht beter wordt vastgehouden. Hooi, stro of organische houtsnippers zijn goede bodembedekkers voor appelbomen. Strooi de mulch in een cirkel van een meter om de boom heen. Zo wordt het vocht beter vastgehouden en groeit er geen gras dat de concurrentie aangaat met de wortels van de jonge boom om water en voedingsstoffen.^{[13]XBetrouwbare bronPenn State ExtensionGa naar de bron}
Advertentie

Deel 4

Deel 4 van 4:

Voor de appelboom zorgen

Pdf downloaden

1
Geef de boom water. Als de boom nog klein is, ongeveer 15 tot 20 cm hoog, heeft hij elke 10 tot 12 dagen water nodig. Wanneer hij groter wordt, heeft hij minder water nodig, mits de grond vochtig blijft (maar niet zompig.) Naarmate hij groeit, hoef je hem minder vaak water te geven. Geef hem in de zomerperiode wel elke week of om de week water.^[14]XBron
- In andere jaargetijden kun je de natuur haar gang laten gaan, behalve als je in een extreem droog klimaat woont. Als dit zo is, kun je gedurende het eerste jaar 2,5 tot 5 cm water per week geven. Zorg ervoor dat je een flinke scheut water geeft en niet alleen de grond besprenkelt.
2
Bestrijd plagen. Als er herten in de omgeving zijn, moet je de jonge bomen beschermen. Herten zijn gek op de knoppen aan appelbomen, soms beschadigen ze zelfs de stam. In de meeste gevallen voldoet een hek van gaas dat iets groter is dan de boom en met palen wordt vastgezet.
- In gebieden met lage luchtdruk kan een gekochte of zelfgemaakte spray ook helpen.^[15]XBron
- Houd konijnen en muizen op afstand met een laag hek van gaas om de onderkant van de boom heen.
- Bestrijd insecten met spray. Soms krijg je te maken met insecten die ziektes overbrengen op je fruit. Je kunt ze bestrijden met een spray uit het tuincentrum of een winkel met tuingereedschap.
- Bestrijd de appelvlieg. De appelvlieg vormt een van de meest voorkomende plagen voor appelbomen. Hang in juni een of twee rode ballen ter grootte van een honkbal in de boom. Bedek de ballen met een plakkerige substantie die je bij winkels met tuingereedschap kunt kopen.
3
Bemest de boom wanneer hij ouder wordt. Bemest appelbomen elke lente. Bemest de bomen wanneer de laatste sneeuw gesmolten is (als er sneeuw is waar je woont), maar voordat de boom knoppen krijgt. Gebruik meststof met een stikstof- en zuurstofverhouding (NPK) van 10-10-10. Leg de mest onder de boom, 250 gram per 2,5 cm van de doorsnede van de boomstam.^[16]XBron
- Voer altijd een grondtest uit voordat je kunstmest toevoegt. Mogelijk moet je een organische meststof met langzame afgifte gebruiken op basis van de bodem. Te veel stikstof zal overmatige vegetatieve groei veroorzaken en de vruchtproductie beperken.
- Gebruik geen meststof die tegelijkertijd onkruid bestrijdt, want dit soort combinatiemest kan appelbomen schade toebrengen.
4
Snoei geen jonge bomen. Snoei de eerste paar jaar zo weinig mogelijk, anders duurt het nog langer voordat de boom vruchten geeft. Snijd alleen afgestorven of zieke takken af. Een appelboom wil eerst flink groeien voordat hij besluit vruchten aan te maken, een vorm van voortplanting, dus laat hem groeien totdat hij vruchten begint te dragen.^[17]XBron
- Haal knoppen weg die in de weg zitten voordat ze de kans hebben uit te groeien tot takken die je vervolgens later moet snoeien.
- Ook moet je de boom snoeien om een centrale leider te vormen. Als er twee takken verticaal groeien, snoei dan de kleinere of minder gewenste af, zodat de boom al zijn energie naar de centrale leider kan richten.
Dit klinkt misschien vreemd, maar de takken van de boom moeten op een bepaalde manier groeien om de fruitproductie te maximaliseren. Een tak die in een hoek van minder dan 35 graden van de stam groeit, moet getraind worden in een grotere hoek te groeien (groter dan 35 graden.) Buig de tak naar beneden totdat hij bijna horizontaal staat en bind hem met een touwtje vast aan paaltjes in de grond of aan lagere takken. Laat de takken een paar weken vastzitten.
Het kan slecht zijn voor een boom om te veel vruchten te dragen, want het overgewicht trekt de takken omlaag en doet af aan de kwaliteit van de appels. Je kunt het beste het fruit uitdunnen, zodat er maar een of twee appels bij elkaar hangen, met een afstand van 15 tot 20 cm tot de volgende appel(s). Je zult blij zijn dat je deze maatregel hebt genomen op het moment dat je een hap neemt uit een heerlijke appel uit je boom.^[18]XBron
7
Geef een volwassen boom een jaarlijkse snoeibeurt. Als de boom eenmaal vruchten heeft gegeven, heeft de boom een jaarlijkse snoeibeurt nodig. Doe dit wanneer de boom niet actief is. Snijd stevige stengels die recht omhoog groeien weg (die bevinden zich meestal bovenin de boom.) Snoei afgestorven, zieke of gebroken takken, alsook takken die richting de boom groeien of elkaar kruisen.^[19]XBron
- Snijd takken weg die erg laag groeien. Normaliter groeien takken 45 cm of hoger van de grond af.
- Haal ook zwakke twijgen weg, die meestal aan de onderkant van takken groeien.
Advertentie

Tips

Plant één zaadje per potje, zodat ze niet hoeven te wedijveren voor voedingsstoffen en zonlicht.
Houd ze in een pot totdat ze 40 tot 60 cm groot zijn.
Laat de boom nooit uitdrogen, want dan kan hij afsterven.
Kijk voor het opeten of een appel geen beestjes of beurse plekken vertoont.
Houd het weerbericht in de gaten om te bepalen of de boom voldoende water krijgt. Geef de boom water als de bladeren beginnen te hangen en er geen regen voorspeld wordt.
Vraag bij een tuincentrum advies over de zorg voor appelbomen of leen er een goed boek over bij de plaatselijke bibliotheek.

Advertentie

Waarschuwingen

Appelbomen die uit zaden worden opgekweekt lijken niet op hun ouders. Elke zaadje van een appel geeft een verschillende appelboom. In het kader van universitaire veredelingsprogramma’s worden er duizenden bomen geplant om een of twee nieuwe commerciële soorten te vinden.

Advertentie