Een acrostisch gedicht schrijven

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Voorbereidingen treffen

Je eigen acrostichon schrijven

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Als we aan gedichten denken, denken we meestal aan poëzie die rijmt. Maar er zijn vele andere stijlen van poëzie, en elke stijl is uniek. Een acrostichon is een bepaald soort gedicht dat niet per se hoeft te rijmen. In dit artikel leer je wat een acrostichon is, en hoe je zelf een goed acrostisch gedicht kunt leren schrijven.

Stappen

Deel 1

Deel 1 van 2:

Voorbereidingen treffen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Beslis welk materiaal je gaat gebruiken. Sommige mensen schrijven graag op een computer, terwijl anderen liever met potlood en papier werken. Er zijn voor- en nadelen aan beide, dus denk na over welke manier voor jou het beste zal werken. Als je het nog niet zeker weet, kun je verschillende methoden uitproberen en kijken wat voor jou het beste werkt.

   • Met een computer kun je gemakkelijker wissen en bewerken, en ook fouten ongedaan maken en alternatieve ontwerpen gemakkelijk opslaan.
   • Met potlood en papier ga je langzamer tewerk en denk je echt na over wat je opschrijft. Onderzoek heeft ook aangetoond dat met de hand schrijven de hersenen stimuleert.
2. 
   2
   Leer begrijpen hoe een acrostisch gedicht werkt. Acrostichons klinken misschien ingewikkeld, maar dat zijn ze echt niet! Het enige dat je moet onthouden is dat de eerste letters van de dichtregels, wanneer je die verticaal leest, het onderwerp van het gedicht moeten spellen. Het onderwerp is vaak een enkel woord, maar het kunnen ook meerdere woorden zijn, als je dat wilt. Ons Nederlandse volkslied 'het Wilhelmus' is een bekende acrostichon. Bekijk hier een voorbeeld van een acrostisch gedicht over de zon.

   • Houd er rekening mee dat het woord dat je uitkiest om de eerste letters van de regels te vormen, de lengte van je acrostichon zal bepalen. Kies een woord uit dat overeenkomt met de lengte van het acrostichon dat je wilt gaan schrijven.
   • Als het woord waar je over wilt schrijven te lang of te kort is, raadpleeg dan een 'thesaurus' voor synoniemen. Als 'liefde' te kort is, kun je bijvoorbeeld 'vriendschap', 'adoratie', 'toewijding' of 'tederheid' proberen.
   • Vergeet niet dat je ook meerdere woorden achter elkaar kunt gebruiken als je dat wilt. Dit is een makkelijke manier om lengte toe te voegen.
3. 
   3
   Ga eerst wat brainstormen. Waarover wil je schrijven? Kies een onderwerp uit dat je aanspreekt en waarover je veel te zeggen hebt, en liefst ook een onderwerp dat je de kans geeft om je schrijftalent te gebruiken met zintuiglijke beelden en vindingrijk taalgebruik. Enkele nuttige brainstormactiviteiten kunnen zijn:

   • Een notitieboekje bijhouden, om de onderwerpen waarover je wilt schrijven in op te schrijven.
   • Een lijstje maken van de kenmerken die je wilt verwoorden, of de gevoelens waarover je wilt schrijven. Bijvoorbeeld: de persoonlijkheid van je moeder, hoe ze eruit ziet, je favoriete herinnering aan haar, hoe haar stem klinkt, hoe haar parfum ruikt, enz.
   • Een wandeling maken en aantekeningen maken in je notitieboekje over wat je ziet.
   • Inspiratie opdoen door middel van een kunstwerk. Hoe voel je je bij je favoriete muziek of schilderij?
   • Schrijf over jezelf! Wie ken je beter dan jezelf?
   Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 2:

Je eigen acrostichon schrijven

Pdf downloaden

1. 
   1
   Schrijf eerst je onderwerpwoord verticaal op. Omdat elke regel begint met een letter van je onderwerpwoord, moet je altijd beginnen met het woord op te schrijven. Op deze manier kun je het gedicht beter voor je zien en alvast bedenken wat je met de verschillende letters zou kunnen doen.

   • Meestal wordt de eerste letter van elke regel als hoofdletter geschreven, zodat je het woord duidelijker kunt zien.
2. 
   2
   Begin nu de zinnen van het gedicht op te schrijven. Je zult waarschijnlijk de neiging hebben met de eerste regel te willen beginnen, maar dat hoeft niet. Kijk naar alle letters waarmee je moet werken. Wat is de meest interessante regel die je kunt bedenken en die begint met een van die letters? Begin daar, zodat je zeker weet dat je minstens één regel hebt die je helemaal geweldig vindt!

   • Je kunt de regels steeds laten eindigen met een punt of een komma, of op een logische grammaticale pauze.
   • Je kunt ook zo schrijven dat de regels worden afgebroken op plaatsen waar jij dat nodig acht, ongeacht interpunctie of grammatica.
3. 
   3
   Focus op zintuiglijke beeldspraak. Zintuiglijke beeldspraak is taal die een beroep doet op de gewaarwordingen van de vijf zintuigen: zien, horen, voelen, proeven en ruiken. Jouw lezer zal zich abstracte begrippen als 'liefde' of 'hoop' beter kunnen voorstellen als hij/zij de specifieke details via lichamelijke gewaarwordingen kan beleven.

   • Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen dat je van je moeder houdt, kun je zeggen dat je houdt van de manier waarop ze naar uien ruikt als ze klaar is met koken.
4. 
   4
   Maak gebruik van vergelijkingen en metaforen. Bij een vergelijking gebruik je woorden als: 'zoals' of 'als': zo rood als een roos. Een metafoor is eigenlijk ook een vergelijking, maar in plaats van te zeggen dat het ene ding is 'zoals' het andere, gaat het een stap verder en zegt dat de twee dingen die vergeleken worden hetzelfde zijn: de wolken waren witte watten in de lucht.
5. 
   5
   Zorg voor inventief taalgebruik. Vermijd clichés (gezegden die zo gewoon zijn geworden dat iedereen ze kent). Iets 'zo rood als een roos' noemen, of wolken vergelijken met witte watten is eigenlijk niet erg origineel. Wees in plaats daarvan zo creatief mogelijk! Probeer beschrijvingen, beelden en vergelijkingen te bedenken die je nog nooit eerder hebt gehoord.
6. 
   6
   Verbeter je gedicht. Dat je klaar bent met het invullen van de regels betekent niet dat je klaar bent met je gedicht! Als je klaar bent met je eerste opzet, lees het dan nog eens door en denk na over hoe je het nog zou kunnen verbeteren.

   • Maak abstracte taal meer concreet. Abstracte woorden als 'hoop' en 'liefde' klinken misschien mooi, maar zijn niet zo veelzeggend als de woorden die we in ons lichaam kunnen voelen door middel van zintuiglijke beelden.
   • Zorg voor een krachtige woordkeuze. Omcirkel alle woorden die je interessanter zou kunnen maken. Zoek in de thesaurus naar synoniemen om je taalgebruik te verbeteren, maar kies bijvoorbeeld geen woord alleen omdat het lang is.
   • Blijf bij het onderwerp. Zorg dat elke regel van het gedicht iets vertelt over je onderwerp.
7. 
   7
   Controleer je acrostichon op grammatica en spelling. Nadat je het gedicht zo interessant en creatief mogelijk hebt gemaakt, moet je het teruglezen en op taalkundige fouten checken. Zorg dat je lezer je gedicht goed kan begrijpen, door verwarrende of slecht gekozen woorden te vervangen. Dit moet altijd je allerlaatste stap zijn.
   Advertentie

Tips

• Thesaurussen of woordenlijsten kunnen heel nuttig zijn als je geen woord vindt dat jouw gevoelens goed uitdrukt of als je een woord wilt veranderen, maar je weet niet hoe. Gebruik dit soort hulpmiddelen alleen als het echt nodig is.
• Als je het moeilijk vindt of geen inspiratie hebt, begin dan met een hele korte titel.
• Wees creatief! Acrostische gedichten hoeven niet te rijmen, maar je kunt het toch proberen.
• Als je op papier schrijft, gebruik dan een potlood en trek de eerste letter van elke regel over met een viltstift, zodat het onderwerp duidelijk naar voren komt.
• Schrijf een paar regels, en wacht dan een paar dagen. Zodra je weer nieuwe ideeën krijgt, werk je verder aan je gedicht. Haal ideeën uit de natuur (kijk - of ga - naar buiten) of luister naar inspirerende muziek.

Advertentie