Chi Lan hài

Tên gọi chi Paphiopedilum được Ernst Hugo Heinrich Pfitzer đề xuất năm 1886; nó có nguồn gốc từ Paphos (một thành phố trên đảo Síp) và từ trong tiếng Hy Lạp cổ đại pedilon nghĩa là "hài, dép". Một điều trớ trêu là không có loài lan Paphiopedilum nào sinh sống trên đảo Síp – ít nhất là theo phân bố hiện nay. Nhưng trong suốt một thời gian dài người ta đã trộn các loài trong chi này với các họ hàng gần của chúng là chi Cypripedium, trên thực tế có loài sinh sống trong khu vực Địa Trung Hải. Paphiopedilum được công nhận là chi hợp lệ vào năm 1959, nhưng việc sử dụng các danh pháp khoa học chỉ hạn chế cho các loài ở khu vực Đông và Đông Nam Á.

Phân chia sửa

Chi Paphiopedilum từng được chia ra thành nhiều phân chi, và sau đó thành các đoạn và phân đoạn:

• Phân chi Parvisepalum
• Phân chi Brachypetalum
• Phân chi Polyantha
  • Đoạn Mastigopetalum
  • Đoạn Polyantha
  • Đoạn Mystropetalum
  • Đoạn Stictopetalum
  • Đoạn Paphiopedilum
  • Đoạn Seratopetalum
  • Đoạn Cymatopetalum
  • Đoạn Thiopetalum
• Phân chi Sigmatopetalum
  • Đoạn Spathopetalum
    • Phân đoạn Macronidium
    • Phân đoạn Spathopetalum
  • Đoạn Blepharopetalum
  • Đoạn Mastersianum
  • Đoạn Punctatum
  • Đoạn Barbata
    • Phân đoạn Lorapetalum
    • Phân đoạn Chloroneura
  • Đoạn Planipetalum
  • Đoạn Venustum
• Phân chi Cochlopetalum

Có nhiều loại lan hài, xem thêm:

• Lan hài xanh (danh pháp khoa học: Paphiopedilum malipoense)
• Lan hài đốm (danh pháp khoa học: Paphiopedilum concolor)
• Lan hài xoắn (danh pháp khoa học: Paphiopedilum dianthum)
• Lan hài đài cuộn (Paphiopedilum appletoniaum)
• Lan hài đỏ (Paphiopedilum delenatii)
• Lan hài vàng hay lan hài Hêlen (Paphiopedilum helenae)
• Lan hài Hằng (Paphiopedilum hangianum)
• Kim hài (Paphiopedium villosum)

• Phân loại Họ Lan

• Nơi duy nhất ở Việt Nam còn ba loài lan hài^{[liên kết hỏng]}
• Bảo tồn lan hài Việt Nam^{[liên kết hỏng]}