Ruth Chatterton
Ruth Chatterton (talaffuzi: „Rut Chatterton“, 1892 – 1961-yil 24-noyabr) amerikalik sahna, kino va televideniye aktrisasi, uchuvchi va yozuvchi boʻlgan. U 1930-yillarning boshi va oʻrtalarida eng mashhur boʻlgan va oʻsha davrda Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi kam sonli ayol uchuvchilardan biri boʻlgan aviator sifatida shuhrat qozongan. 1930-yillarning oxirida Chatterton kino aktyorligidan nafaqaga chiqdi, lekin oʻz faoliyatini sahnada davom ettirdi. U 1940-yillarning oxiridan boshlab bir nechta televizion rollarni ijro etgan va 1950-yillarda muvaffaqiyatli yozuvchiga aylandi.
| Ruth Chatterton | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi | 24-dekabr 1892-yil New York City, A. Q. Sh. |
| Vafoti | 24-noyabr 1961-yil (68 yoshda) Norwalk, Connecticut, A. Q. Sh. |
| Fuqaroligi | AQSh |
| Kasbi | Aktrisa |
| Faoliyat yillari | 1908-1953 |
| Turmush oʻrtogʻi | Ralph Forbes (turm. 1924; ajr. 1932) George Brent (turm. 1932; ajr. 1934) Barry Thomson (turm. 1942; vaf. 1960) |
Yoshligi tahrir
Chatterton 1892-yil 24-dekabrda Nyu-York shahrida arxitektor Walter va Lillian (naviyasi Rid) Chatterton oilasida tug‘ilgan[1]. U ingliz va fransuz millatiga mansub edi. Uning ota-onasi u yoshligida ajrashgan.
1908-yilda Chatterton va uning doʻstlari Vashingtondagi spektaklda qatnashayotgan edilar, keyinroq Chatterton doʻstlariga bosh aktrisaning rolini tanqid qildi va ular uni oʻzini sahna aktrisasi boʻlishga chaqirdi. Chatterton bu taklifni qabul qildi va bir necha kundan soʻng sahna shousi xoriga qoʻshildi[2]. Ko‘p o‘tmay u maktabni tashlab, sahna karerasini davom ettirdi[1]. 16 yoshida Chatterton Wisconsin shtatining Milwaukee shahridagi Friend aktsiyadorlik jamiyatiga qoʻshildi va u yerda olti oy qoldi[2][3].
Karyerasi tahrir
1911-yilda Chatterton "The Great Name" filmida Brodway sahnasida debyut qildi. Uning sahnadagi eng katta muvaffaqiyati 1914-yilda Jean Websterning romanidan ishlangan „Daddy Long Lehs“ spektaklida bosh rolni ijro etganida bo‘lgan[4].
Chatterton birinchi turmush oʻrtogʻi, aktyor Raph Forbesga 1924-yil 19-dekabrda Manxettenda turmushga chiqdi[5]. Ular Los-Anjelesga koʻchib ketishdi. Emil Jannings yordamida u 1928-yilda "Sins of the Fathers" filmidagi birinchi rolini ijro etdi. Oʻsha yili u Paramount Pictures bilan shartnoma imzoladi. Chattertonning Paramount uchun birinchi filmi, shuningdek, 1929-yilda chiqarilgan birinchi ovozli filmi "The Doctor’s Secret" edi. Chatterton oʻzining sahna tajribasi tufayli jimlikdan tovushga oʻtishga muvaffaq boʻldi[6].
Keyingi yillar tahrir
1938-yilga kelib, Chatterton kino aktyorligidan charchagan va filmlardan voz kechgan. U Sharqiy Qoʻshma Shtatlarga qaytib, u yerda uchinchi eri Barry Thomson bilan yashadi. 1940-yilda u John Van Drutenning „Leave Her to Heaven“ filmida suratga tushish uchun Brodvey sahnasiga qaytdi. U Brodvey spektakllarida aktyorlik faoliyatini davom ettirdi va Londonda "The Constant Wife" prodyuserida paydo boʻldi, buning uchun u yaxshi baho oldi. Chatterton shuningdek, fransuz pudellarini boqdi va muvaffaqiyatli yozuvchi faoliyatini boshladi[7]. Uning birinchi romani „Homeward Borne“ 1950-yilda nashr etilgan va eng yaxshi sotuvchiga aylangan. U yana uchta roman yozishni davom ettirdi: "The Betrayers" (1953), "The Pride of the Peacock" (1954) va "The Southern Wild" (1958).
Shaxsiy hayoti tahrir
Chatterton oʻz davrining kam sonli ayol aviatorlaridan biri edi va Amelia Earhart bilan yaxshi doʻst edi[8][9]. U yakkaxon AQSh boʻylab bir necha marta uchib oʻtgan va 1930-yillarda Sportsman Pilot Mixed Air Derby va yillik Rut Chatterton Air Derby homiysi sifatida xizmat qilgan. Chatterton 1936-yilda Los-Anjelesda Milliy havo poygalarini ham ochdi[10][11]. U britaniyalik kino va sahna aktyori Brian Ahernega uchishni oʻrgatgan, bu tajribani u 1969-yilda "A Proper Job" avtobiografiyasida batafsil tasvirlab bergan[12].
Filmografiyasi tahrir
| Yil | Sarlavha | Rol | Izohlar |
|---|---|---|---|
| 1928 | Sins of the Fathers | Greta Blanke | |
| 1929 | The Doctor’s Secret | Lillian Garson | |
| 1929 | The Dummy | Agnes Meredith | |
| 1929 | Madame X | Jacqueline | Muqobil sarlavha: Absinthe Nomzod: Eng yaxshi aktrisa uchun Akademiya mukofoti |
| 1929 | Charming Sinners | Kathryn Miles | |
| 1929 | The Laughing Lady | Marjorie Lee | |
| 1930 | Sarah and Son | Sarah Storm | Nomzod: Eng yaxshi aktrisa uchun Akademiya mukofoti |
| 1930 | Paramount on Parade | Floozie | |
| 1930 | The Lady of Scandal | Elsie | |
| 1930 | Anybody’s Woman | Pansy Gray | |
| 1930 | The Right to Love | Brooks Evans / Naomi Kellogg | |
| 1931 | Unfaithful | Lady Fay Kilkerry | |
| 1931 | The Magnificent Lie | Poll | |
| 1931 | Once a Lady | Anna Keremazoff | |
| 1932 | Tomorrow and Tomorrow | Eve Redman | |
| 1932 | The Rich Are Always with Us | Caroline Grannard | |
| 1932 | The Crash | Linda Gault | |
| 1932 | Frisco Jenny | Frisco Jenny Sandoval | |
| 1933 | Lilly Turner | Lilly „Queenie“ Turner Dixon | |
| 1933 | Female | Alison Drake | |
| 1934 | Journal of a Crime | Francoise Moliet | |
| 1936 | Lady of Secrets | Celia Whittaker | |
| 1936 | Girls' Dormitory | Professor Anna Mathe | |
| 1936 | Dodsworth | Fran Dodsworth | |
| 1937 | The Rat | Zelia de Chaumont | |
| 1938 | A Royal Divorce | Josephine de Beauharnais |
Manbalar tahrir
- ↑ 1,0 1,1 Blum 1954, s. 1919
- ↑ 2,0 2,1 „Noted Actress Chatterton Dies at 68“. The Milwaukee Sentinel (25-noyabr 1961-yil), s. 4. 8-aprel 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-mart 2015-yil.
- ↑ „Ruth Chatterton Tells The Bashful Lady of Happy Days“. The Milwaukee Journal (23-yanvar 1918-yil), s. 9. 15-aprel 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-mart 2015-yil.
- ↑ „Ruth Chatterton Dies; Was Actress 4 Decades“. The Deseret News (25-noyabr 1961-yil), s. A7. Qaraldi: 22-mart 2015-yil.
- ↑ New York City, Marriage Indexes,1907-1995
- ↑ McLean 2011, s. 23
- ↑ Lowry, Cynthia. „Ruth Chatterton, Once a Star, In Second Career As Writer“. The Free Lance-Star (26-avgust 1958-yil), s. 5. Qaraldi: 22-mart 2015-yil.
- ↑ Jones 2009, s. 45
- ↑ Wallach et al. 2008, s. 121
- ↑ The Sportswoman (Magazine): Volume 12, Issue 11 p. 8
- ↑ Matowitz 2006, s. 59
- ↑ Aherne 1969, ss. 230–231