Özbekistan'da kadın
Özbekistan'daki kadınların sosyal ve yasal durumu; yerel gelenekler, din, Sovyet rejimi ve bağımsızlıktan bu yana değişen sosyal normlardan etkilenmiştir.[2]
_(5670562210).jpg) Özbekistan'da kadın | |
| Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi | |
|---|---|
| Hamilelikten dolayı anne ölümü (100.000'de) | 28 |
| Mecliste kadınlar | 22.1% (2012) |
| Orta öğretim 25 yaş üstü kadınlar | 65.9% (2010) |
| İşgücünde kadınlar | 51% (2014)[1] |
Anne sağlığı ve doğum kontrol haplarının mevcudiyeti değiştir
Doğum kontrol haplarının ve anne sağlık hizmetlerinin mevcudiyeti karışıktır. 2003 yılında kadınların %62,3'ü ücretsiz kontraseptif kullanmaktadır.[3][4] Ancak BM, Özbekistan'da hamile kalmayı önlemek veya ertelemek isteyen kadınların yaklaşık %13,7'sinin doğum kontrol yöntemlerine sınırlı erişebilmesi nedeniyle bunu yapamadığını tahmin etmektedir.[5] 2000 yılında ülkede yaklaşık 20.900 ebe vardı.[6]
Zorunlu kısırlaştırma değiştir
Özbekistan'da kadınların zorunlu kısırlaştırma uygulandığına dair haberler bulunmaktadır.[7][8][9] 12 Nisan 2012 tarihli BBC World Service "Assignment" raporunda, çoğu zaman bilgisi olmaksızın hükûmetin nüfusu kontrol etme çabasıyla kısırlaştırıldığına dair kanıtlar ortaya çıkarılmıştır.[10]
İntihar değiştir
Kendini yakmak, Özbekistan'daki kadınlar arasında yaygın bir intihar şeklidir.[11] 2001 yılında tecavüz gibi nedenlerle yılda yaklaşık 500 kadının intihar ettiği tahmin edilmektedir.[12]
Kadın ticareti değiştir
Özbekistan Hükûmeti insan ticaretini kısıtlayacak bazı BM çabalarını kabul etmiştir.[13] Örneğin, insan ticareti mağdurları için telefon hatları mevcuttur[14] ve insan ticaretinin cezası beş ila sekiz yıl hapistir.[3][4]
Ancak, Özbekistan insan ticareti mağduru kadınların hem tedarikçisi hem de tüketicisi olduğundan insan ticareti devam etmektedir.[4][15]
Kadınların ekonomik fırsatları değiştir
"Sovyet döneminde ekonomideki toplumsal cinsiyet rolleri değişti ve bağımsızlıkla değişmeye devam ediyor."[16] Özbekistan'da kadınlar için ekonomik fırsatların artırılmasına yardımcı olacak programlar mevcutken, kalıcı sorunlar da vardır. Örneğin, iş gücü piyasası cinsiyet ayrımı yapmaktadır ve kadınlara genellikle daha düşük ücret ödenmektedir.[17] Kadınlar ayrıca gece mesaisine çıkmamakta veya fazladan mesai yapamamaktadırlar. 2003 yılı itibarıyla cinsel tacize karşı bilinen bir yasa yoktu.[18]
Engelli çocukları veya birçok çocuğu olan anneler, öngörülen emeklilik yaşından (55) beş yıl kadar erken (50) emekli olabilmektedirler.[3]
Zorla evlilik ve gelin kaçırma değiştir
Gelin kaçırma yoluyla zorla evlilik ülkenin bazı bölgelerinde -özellikle Karakalpakistan'da- gerçekleşmektedir.[19] Gelin kaçırma olaylarının ekonomik istikrarsızlığa bağlı olduğuna inanılmaktadır.[20]