Alpabetong Pastun

Pashto ay karaniwang nakasulat sa Arabic Naskh script. Ginagamit ng alpabetong Pashto ang lahat ng 28 titik ng alpabetong Arabe, at ito ay nagbabahagi ng tatlong karagdagang titik (چ, پ, at ژ) sa Persian.

Nagtatampok ang Pashto ng mga natatanging titik na wala sa ibang Perso-Arabic na mga script, at ang mga natatanging character na ito ay ipinakita sa talahanayan sa ibaba:

Ang mga karagdagang character sa Pashto ay nilikha sa pamamagitan ng pagpapakilala ng mga diacritics sa mga umiiral na letrang Arabic. Halimbawa, ang mga katinig tulad ng x̌īn/ṣ̌īn at ǵe/ẓ̌e ay kahawig ng sīn at re ng Arabic, ayon sa pagkakabanggit, na may pagdaragdag ng isang tuldok sa itaas o sa ilalim. Katulad nito, ang mga titik na kumakatawan sa retroflex consonants ay nagsasama ng isang maliit na bilog, na tinutukoy bilang isang "panḍak," "ğaṛwanday," o "skəṇay," na nakalakip sa ilalim ng kaukulang mga dental consonant.

Ang katinig na /ɡ/ sa Pashto ay kinakatawan ng alinman sa ګ o گ.

Bukod sa mga patinig ng Persia, kasama sa Pashto ang ئ, ې, ۀ, at ۍ upang tukuyin ang mga karagdagang patinig at diptonggo.

Ang Pashto ay gumagamit ng stress, na may kakayahang baguhin ang aspeto ng pandiwa at kahulugan ng salita. Hindi tulad ng Arabic alphabet, na hindi tahasang tumutukoy sa paglalagay ng stress, ang transliterasyon sa Pashto ay nagpapahiwatig ng stress sa pamamagitan ng pagsasama ng isang acute accent diacritic (´) sa patinig.

Halimbawa:

Binubuo ang Pashto ng kabuuang 45 letra at may kasamang 4 na markang diacritic. Ito ay sumasaklaw sa Southern (S), Northeastern (NE), at Northwestern (NW) na mga diyalekto ng Pashto.

•   At the beginning of a word, آ (alif with madda) represents the long vowel /ɑ/ in words borrowed from other languages (e.g. آغا – āğā́, a title).^[1] At the beginning of a word, the letter ا (alif) represents the vowel /a/, e.g. اسپه – áspa, "mare".^[2] In the middle or end of a word, ا represents the long vowel /ɑ/ which is following a consonant (e.g. کال – kāl, "year"; and نيا – nyā, "grandmother").^[3][4] At the beginning of a word, the letter alif can also be used with a diactric mark [often not written] e.g. اِ (alif with a zer) as in اِسلام – Islām, "Islam (the religion)".^[5]
•   Ten letters, ق ف ع ظ ط ض ص ح ﺫ ث, appear only in loanwords of Arabic origin borrowed through Persian. Eight of these, ع ظ ط ض ص ح ﺫ ث, represent no additional phonemes of Pashto, and their pronunciation is replaced with other phonemes.
•   ح /h/ tends to be omitted in pronunciation when at the end of a word, e.g. اصلاح is always pronounced as [isˡlɑ].
•   The letter ړ represents /ɽ/
•   The phoneme /f/ ف occurs only in loanwords. It tends to be replaced with /p/ پ.
•   The phoneme /q/ ق occurs only in loanwords. It tends to be replaced with /k/ ک.
•   It is also common to write the letter ک as ك.
•   It is also common to write the letter ګ as and گ.
•   In informal texts, ی as well as ې are sometimes replaced by the letter ے, especially in Khyber Pakhtunkhwa.
•   ی represents /ai/ when it is following a consonant (e.g. لرګی – largay, "wood"), and represents /j/ when it is following a vowel (e.g. دوی – duy, "they").
•   The letter ئ represents /j/ after a vowel, e.g. جدائي – judāyi, "separation".
•   It is also common to write ﺉ with the hamza over the right side of the letter – ٸ.
•   The letter ۀ is only represented at the end of a word, e.g. تېرۀ – terə́, "sharp". The vowel /ə/, when present between consonants, is not represented by the letter ۀ, but instead is omitted, e.g. ننوتل – nənawatə́l, "to enter".
•   Some dialects also omit the letter غ in some words, e.g. consider the following words; دغه = دا، دغوی = دوی، دغه هومره = دومره، دغلته = دلته، هغلته = هلته، دغه سی = داسی
•   The nasalised vowel / ̃/ appears in certain dialects such as Banisi/Banuchi and Waṇetsi. It is represented with ں e.g. بويں –buĩ "smell" [in these dialects].

Ang superscribe na elemento ng letrang ځ sa mga naunang uri ay hindi hugis hamza, ngunit halos kapareho ng maliit na kāf ng titik ك. ^[6] Ang ganitong hugis ng itaas na elemento ng titik ay mahirap hanapin sa mga modernong font.

Mula noong panahon ni Bayazid Pir Roshan, ڊ(dāl na may subscript dot) ay ginamit para sa /d͡z/ , na ginamit pa rin sa Diwan ng Mirza na isinulat noong 1690 CE, ngunit ang tanda na ito ay pinalitan nang maglaon ng ځ.

Isa pang bihirang glyph para sa /d͡z/ ay ج࣪ ֗, isang ج na may parehong tuldok tungkol sa harakat.

Ang apat na diacritic mark ay ginagamit:

• Ang mga diacritic mark ay hindi itinuturing na hiwalay na mga titik. Ang kanilang paggamit ay opsyonal at karaniwang hindi nakasulat; paminsan-minsan lang ang mga ito ay ginagamit upang makilala sa pagitan ng dalawang salita na kung hindi man ay lilitaw na magkatulad, tulad ng mga salitang ملا - likod (bahagi ng katawan) at مُلا - Mullah .
• Sa mga salitang Arabiko, ang tanwin fatha ( ً ) ay maaaring gamitin, hal. مَثَلاً – masal an, "halimbawa".

•   In standard orthography, this letter has ی shape, while in Peshawri (non-standard) orthography, its shape is ے. If the letter follows a consonant in a word, it indicates the word is masculine singular and in the direct case. At the end of verbs it is used to form verbal participle in the masculine.
•   If ۍ ends a word it always indicates that the word it occurs in is feminine.
•   If ئ occurs at the end of a verb, it indicates the verb is in second person plural form.
•  If ې appears at end of nouns and adjectives it indicates that those are feminine. At the end of verbs it is used as verbal suffix and to form verbal participle in the feminine. It also ends certain circumpositions.
•   If ي occurs at the end of a verb, it indicates the verb is in third person plural present form. At the end of nouns and adjectives it indicates that the word is masculine in the singular oblique case, plural direct case. It also used in the non-declining adjective class.

Noong ika-16 na siglo, inimbento ni Bayazid Pir Roshan mula sa Waziristan ang script ng Roshani upang isulat ang Pashto. Mayroon itong 41 na titik:

Ang sumusunod na talahanayan (basahin mula kaliwa hanggang kanan) ay nagbibigay ng mga nakahiwalay na anyo ng mga titik, kasama ng mga posibleng katumbas sa Latin at karaniwang mga halaga ng IPA: