Teksty Piramid

Piramidy władców IV i V dynastii nie zawierają w swych wnętrzach żadnych ściennych inskrypcji i reliefów. Wyjątkiem jest właśnie piramida Unisa – ostatniego władcy V dynastii, a także piramidy władców VI dynastii: Pepiego I, Tetiego i Pepiego II.

Odkrycia tego dokonał Gaston Maspero, gdy w 1880 roku zainteresował się blokiem pochodzącym z piramidy Pepiego I pokrytym nieznanym tekstem. Przekonawszy Augusta Mariette'a przeszukał ruiny piramidy Merenre I i wtedy okazało się, że ściany wewnątrz pokryte są niekończącymi się kolumnami hieroglificznych tekstów. Kolejno przeszukane zostały piramidy Unisa, Tetiego i Pepiego II. W ich wnętrzach natrafiono na podobne inskrypcje.

Inny egiptolog francuski G. Jéquier w l. 1924–1932 odkrył cztery następne piramidy z Tekstami, należące do trzech żon władców z VI dynastii oraz króla Ibi, panującego w Pierwszym Okresie Przejściowym. Liczba znanych Tekstów Piramid wzrosła więc do dziewięciu.

Hieroglify gęsto pokrywają ściany przedsionka oraz sali sarkofagowej. Każdy znak wykuty został ze szczególną starannością, głęboko i bardzo dokładnie. Zostały pomalowane na zielono co doskonale kontrastuje z bielą wapienia ścian, czernią bazaltowego sarkofagu i rojem złotych, pięcioramiennych gwiazd, pokrywającym dwuspadowe sklepienie sali sarkofagowej.

Tematem Tekstów Piramid jest podróż faraona po Zaświatach – Krainie Wiecznej Szczęśliwości, jego nieustanna wędrówka i ciągła przemiana jego duszy w Świetlaną Istotę (ach), dzięki „magicznym formułom”. Ciekawą cechą hieroglifów, przedstawiających stworzenia niebezpieczne, jest ich przedstawienie bez nóg lub głów, aby nie stanowiły zagrożenia dla króla.Hieroglify uważane były za istoty żywe, a ich zadaniem było nakarmienie duszy – ka władcy. Nad całością sprawuje pieczę bogini Nieba Nut. Władca, aby dostać się do "niebiańskiej strefy", używał najróżniejszych sposobów; stawał się dymem, kadzidłem, ptakiem, wstępował po wysokich schodach lub szczeblach drabiny łączącej Ziemię z Niebem, a dostawszy się tam żywił się na wieki magiczną energią bogów.

Teksty Piramid są jedną z najstarszych „świętych ksiąg” starożytności, pierwszą w dziejach ludzkości księgą literatury religijnej o olbrzymim bogactwie wątków mitologicznych, odzwierciedlającą wierzenia starożytnych Egipcjan oraz ich wyobrażenia o życiu pośmiertnym. Stanowią we współczesnych czasach znakomite źródło podstawowych wiadomości o egipskich bogach i koncepcjach kosmogonicznych, powstałych w tej wczesnej epoce. Odkrycie ich w XIX wieku stało się wielką sensacją.

Ewolucją i dalszym rozwinięciem Tekstów Piramid były Teksty Sarkofagów, które pojawiły się już w Pierwszym Okresie Przejściowym, a zastąpiły całkowicie Teksty Piramid w okresie Średniego Państwa.

Po raz pierwszy "Teksty piramid z piramidy Unisa" na język polski przełożył (z tłumaczenia angielskiego) Andrzej Sarwa w roku 2005, a wydało je w formie książkowej Wydawnictwo Armoryka w Sandomierzu w roku 2006.

Wykaz literatury uzupełniającej: Teksty Piramid.