Salamanka

miasto (prow. Salamanka, reg. Kastylia i León, Hiszpania)

Salamanka (hiszp. Salamanca) – miasto w zachodniej Hiszpanii, nad rzeką Tormes, liczy około 142 tys. mieszkańców (2022)[1]. Stolica prowincji Salamanka w regionie Kastylia i León. Ośrodek handlowy, przemysłowy oraz naukowy i turystyczny.

Salamanka
Salamanca
ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Hiszpania

Wspólnota autonomiczna

Kastylia i León Kastylia i León

Prowincja

Salamanka

Alkad

Julián Lanzarote (Partido Popular)

Powierzchnia

39,34 km²

Wysokość

802 m n.p.m.

Populacja (2022)
• liczba ludności
• gęstość


142 412
3955,74 os./km²

Nr kierunkowy

923

Kod pocztowy

37001-370nn

Tablice rejestracyjne

SA

Położenie na mapie Kastylii i Leónu
Mapa konturowa Kastylii i Leónu, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Salamanka”
Położenie na mapie Hiszpanii
Mapa konturowa Hiszpanii, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Salamanka”
Ziemia40°58′14″N 5°39′51″W/40,970556 -5,664167
Strona internetowa
Stare miasto Salamanki[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo

 Hiszpania

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

I, II, IV

Numer ref.

381

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1988
na 12. sesji

Historia edytuj

  • Osada założona przez Iberów, w roku 217 p.n.e. zdobyta przez Hannibala, później pod rządami Rzymian i Wizygotów.
  • W VIII w. zajęta przez Maurów, wielokrotnie w rękach muzułmanów lub chrześcijan.
  • W XI w. otoczona murami obronnymi przez księcia Raymonda Burgundzkiego.
  • W 1218 król Alfons IX założył uniwersytet w Salamance, który cieszył się sławą rywalizując do XVII wieku z uczelniami w Bolonii, Oxfordzie i Paryżu. Został zreorganizowany w 1254 r.
  • Salamanka bardzo dużo zawdzięcza Królom KatolickimFerdynandowi II i Izabeli Katolickiej, którzy ufundowali katedrę, wiele kościołów, klasztorów i pałaców.
  • 12 lipca 1812 połączone wojska brytyjskie, hiszpańskie i portugalskie pokonały tu (bitwa pod Salamanką) wojska Napoleona. Po przegranej Francuzów i odejściu wojsk sprzymierzonych miasto zostało złupione.
  • W czasie wojny domowej generał Franco miał tutaj kwaterę główną.
  • Obecnie Salamanka jest kwitnącym miastem, a uniwersytet walczy o prymat z uczelniami w Madrycie i Barcelonie.

Zabytki edytuj

  • Plaza Mayor – plac główny wybudowany w XVIII wieku, zaliczany do najpiękniejszych w Hiszpanii. Stoją przy nim trzykondygnacyjne kamienice oraz dwa ratusze. Większy z ratuszy ozdobiony jest zegarem i dzwonnicą a fasada medalionami z wizerunkami bohaterów Hiszpanii.
  • Uniwersytet – fasada główna uważana za jedną z najpiękniejszych w Hiszpanii. Fasada z medalionem Królów Katolickich, wizerunkiem papieża, posągami Herkulesa i Wenus oraz dużą liczbą tarcz heraldycznych i kunsztownych płaskorzeźb.
    • Patia z krużgankami o pięknych łukach.
    • Schody prowadzące do Biblioteki, słynącej ze zbiorów na całym świecie.
  • Stara Katedra (Catedral Vieja) – romański kościół z XII wieku, ze szczególnie piękną kopułą Torre del Gallo, wspaniałym ołtarzem, krużgankami i gotyckimi grobowcami w niszach z dobrze zachowanymi freskami.
  • Nowa Katedra (Catedral Nueva) – ostatni gotycki kościół w Hiszpanii, którego budowę rozpoczął około 1500 roku Hontanon (twórca katedry w Segowii), a którego budowę zakończono w 1733. Godny podziwu jest przede wszystkim portal główny, we wnętrzu krypty, kaplice i stalle. Z zewnątrz fasady w stylu plateresco z płaskorzeźbami, wieża o wys.110 m, której kopuła wykazuje wpływy „churrigueryzmu”. Z prawej nawy bocznej przechodzi się do Starej Katedry, której fragment został oderwany podczas budowy nowej katedry.
  • Klasztor dominikanów (San Esteban) – zbudowany w latach 1524–1610. Piękna fasada szczytowa w stylu plateresco uformowana w kształt trzyskrzydłowego ołtarza. We wnętrzu kościoła klasztornego barokowy ołtarz z 1693 – dzieło J. Churriguery. W klasztorze grobowiec księcia Alby, hiszpańskiego namiestnika Niderlandów.
  • Dom Muszli (Casa de las Conchas) – rezydencja z XV–XVI wieku zdobiona wyrytymi w kamieniu muszlami symbolizującymi pielgrzymkę do Santiago, którą odbył właściciel domu.
  • Puente Romano – most nad rzeką Tormes, piętnaście łukowych przęseł pochodzi z czasów rzymskich.

Gospodarka edytuj

W mieście rozwinął się przemysł młynarski, mięsny, skórzany, włókienniczy oraz chemiczny[2].

Transport edytuj

W mieście znajduje się stacja kolejowa Salamanca. na dalekich przedmieściach funkcjonuje port lotniczy Salamanka-Matacán.

Klimat edytuj

Średnia temperatura i opady dla Salamanka (port lotniczy Salamanka-Matacán, 13 km na wschód od centrum miasta)
MiesiącStyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRoczna
Średnie temperatury w dzień [°C]8,611,214,916,520,626,630,029,525,118,912,89,4 18,7
Średnie dobowe temperatury [°C]4,05,58,310,114,018,821,521,117,612,67,64,9 12,2
Średnie temperatury w nocy [°C]-0,7-0,21,73,87,311,012,912,610,06,42,40,4 5,6
Opady [mm] 302521384729111232464042 372
Średnia liczba dni z opadami5,85,44,77,47,93,81,81,94,27,16,96,9 63,8
Wilgotność [%]827363625952475159717983 65
Średnie usłonecznienie [h]118154211224265317358330251183130104 2667
Źródło: Agencia Estatal de Meteorología[3] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, wysokość 790 m n.p.m., dalekie przedmieścia, 1981-2010)

Miasta partnerskie edytuj

Przypisy edytuj

  1. Instituto Nacional de Estadística. (Spanish Statistical Institute) [online], www.ine.es [dostęp 2023-08-11].
  2. Salamanka, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-08-31].
  3. Valores climatológicos normales. Salamanca Aeropuerto – Agencia Estatal de Meteorología.

Linki zewnętrzne edytuj