Mopsuestia

w starożytności miasto w Cylicji nad rzeką Piramus

Mopsuestia /(gr.) Μοψουεστία/ także Mopswestia lub Mompsuestia, pierwotnie gr. Mopsos, w średniowieczu Mamissa lub Mamistra, później tur. Missis, od lat 60. Yakapinar – w starożytności miasto w Cylicji nad rzeką Piramus (fr.). Obecnie miasteczko w prowincji Adana[2] w południowo-wschodniej Turcji.

Mopswestia/Yakapinar
Państwo

 Turcja

Prowincja

Adana

Dystrykt

Yüreğir

Wysokość

18 m n.p.m.

Populacja (2010)
• liczba ludności


5932[1]

Położenie na mapie Turcji
Mapa konturowa Turcji, na dole znajduje się punkt z opisem „Mopswestia/Yakapinar”
Ziemia36°57′28″N 35°37′26″E/36,957778 35,623889
Strona internetowa
Most rzymski w Mopswestii na rzece Ceyhan Nehri, dawniej Pyramos. Rzeka ta przepływa w odległości 20 km od obecnej Adany, dawnej Antiochii Cylicyjskiej.

Historia

edytuj

Miasto zostało założone, jak podaje legenda, przez Mopsusa. Brak pewnych wiadomości o dziejach miasta w starożytności. Wiadomo, że w czasach Seleucydów nosiło nazwę "Seleucja", a pod panowaniem Rzymu – "Hadriana", później "Decja"[3]. Za cesarza Konstancjusza II zbudowano wielki most przez rz. Piramus, naprawiony za Justyniana[4]. Miasto dzieliło losy całej Cylicji – wraz z nią pozostawało pod władzą Rzymu, a potem Bizancjum.

W Mopsuestii wcześnie pojawiło się chrześcijaństwo – już w III wieku istniało biskupstwo patriarchatu antiocheńskiego. Początkowo było ono sufraganią metropolii w Anazarbus.

Z Mopsuestią byli związani święty Auksencjusz z Mopsuestii (III-IV wiek) i słynny teolog Teodor z Mopsuestii (350-407). Byli oni biskupami tego miasta. W 879 r. Mopswestia została arcybiskupstwem, które przetrwało do XIV wieku.

Wcześnie pojawił się islam – miasto zostało opanowane przez Arabów już pod koniec VII wieku. Do X wieku Mopsuestia pozostawała arabskim miastem pogranicza, często obleganym przez wojska bizantyjskie.

Ostatecznie, po oblężeniach w 964 i w 965 wojska Nikefora Fokasa zdobyły miasto, które zostało włączone do Cesarstwa Bizantyjskiego. Mopsuestia liczyła wtedy około 200 tysięcy mieszkańców. Przez cztery następne stulecia miasto przechodziło z rąk do rąk kolejnych zdobywców – krzyżowców (Księstwo Antiochii z ks. Tankredem), Bizantyjczyków i ormiańskiego Królestwa Małej Armenii (w 1322 Ormianie ponieśli wielką klęskę pod murami Mopsuestii).

W XIV wieku miasto, mocno już wtedy zniszczone przez nieustanne wojny, znalazło się pod władzą Turków. Od tej pory następował systematyczny upadek Mopsuestii, aż stała się wioską z kilkuset mieszkańcami narodowości tureckiej.

Bibliografia

edytuj

Victor Langlois: Voyage dans la Cilicie et dans les montagnes du Taurus: exécuté pendant les années 1851-1853. (rozdz. Cilicie orientale).. s. 448. [dostęp 2010-08-28]. (fr.).

Przypisy

edytuj
  1. Adana: Les villes les plus grandes avec des statistiques de la population.. [w:] World Gazetteer [on-line]. [dostęp 2010-08-29]. (fr. • ang. • niem. • hiszp.).
  2. Por. Oficjalna strona prowincji Adana.. [dostęp 2010-08-29]. (tur.).
  3. Victor Langlois: Voyage dans la Cilicie et dans les montagnes du Taurus: exécuté pendant les années 1851-1853. (rozdz. Cilicie orientale).. s. 448. [dostęp 2010-08-28]. (fr.).
  4. Prokop z Cezarei: Les édifices de Justinien, Ks. V, rozdz. V, 2. Most naprawiony.. [dostęp 2010-08-28]. (fr.).