Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska
Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska (ur. 18 maja 1949 w Dobrym Mieście, zm. 15 kwietnia 2021 w Warszawie) – polska filolog, tłumaczka, bibliotekarka, pracowniczka Biblioteki Narodowej w Warszawie (1972–2009), sekretarz naukowy i wicedyrektor Biblioteki Narodowej (1991–2005), przewodnicząca Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (2017–2021).
Data i miejsce urodzenia | 18 maja 1949 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 15 kwietnia 2021 |
Zawód, zajęcie | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUrodziła się 18 maja 1949 roku w Dobrym Mieście. Szkołę podstawową ukończyła w Kobyłce koło Warszawy, Liceum Ogólnokształcące w Wołominie i tu zdała maturę w 1967 roku. W tym samym roku rozpoczęła studia na Wydziale Filologii Romańskiej Uniwersytetu Warszawskiego w zakresie filologii francuskiej, które ukończyła w 1972 roku. W 2000 roku podjęła Podyplomowe Studium Menedżerów Kultury w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie[1].
Zmarła 15 kwietnia 2021 roku w Warszawie. Pochowana została 28 maja 2021 roku w na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera – Kolumbarium 24 lewe, rząd 3, grób 2)[2].
Działalność zawodowa
edytujW październiku 1972 roku rozpoczęła pracę w Bibliotece Narodowej w Warszawie (BN), dochodząc do stanowiska sekretarza naukowego (1991) i zastępcy dyrektora BN ds. naukowych (1993–2005). Początkowo pracowała w Zakładzie Katalogów Centralnych, a od 1977 roku w Zakładzie Informacji Naukowej. W 1982 roku została kierowniczką Zakładu Katalogów Centralnych. W 1991 roku została powołana na stanowisko sekretarza naukowego BN. Do jej obowiązków należał nadzór nad współpracą międzynarodową BN (IFLA, zagraniczne biblioteki narodowe) oraz działalnością naukową BN, w tym współpraca z Radą Naukową BN, nadzór nad czasopismami wydawanymi przez BN („Rocznik Biblioteki Narodowej”, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej”, „Polish Libraries Today”, „Komunikaty”). Kierowała dwoma sekretariatami: Naukowym (plany naukowe, publikacje naukowe, sprawozdania, konferencje, wystawy) i Organizacyjnym (organizacja pobytów zagranicznych gości w BN, wyjazdy zagraniczne bibliotekarzy BN, staże i szkolenia w BN dla bibliotekarzy i studentów bibliotekoznawstwa)[3].
Od 1994 roku zakres jej obowiązków poszerzył się o problemy związane ze zbiorami specjalnymi (stare druki, rękopisy, muzykalia, ikonografia, kartografia oraz zbiory rzadkie i cenne, przechowywane w Skarbcu BN). Od 1998 roku podlegały jej również sprawy bibliografii narodowej i automatyzacji BN. W 1997 roku przez pięć miesięcy pełniła funkcję p.o. dyrektora BN. W latach 1995–2005 nadzorowała realizację programów pomocy udzielanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego bibliotekom polonijnym, m.in. Bibliotece Polskiej w Paryżu, Bibliotece Polskiej w Londynie, Muzeum Polskim w Rapperswilu i ośrodkom kulturalnych w USA i Kanadzie[4][5]. Od 2006 roku jako pełnomocnik dyrektora BN ds. współpracy z bibliotekami publicznymi działała na rzecz modernizacji bibliotek publicznych. W 2009 roku przeszła na emeryturę[5].
Była autorką ok. 40 opracowań, tłumaczeń, artykułów i referatów poświęconych problemom działalności, organizacji i promocji bibliotek, prawa bibliotecznego, działalności BN, zagranicznym stowarzyszeniom bibliotekarskim. Współpracowała z czasopismami fachowymi, m.in.: „Bibliotekarzem”, „Biuletynem Informacyjnym Biblioteki Narodowej”, „Polish Libraries Today”, „Notesem Konserwatorskim”. W latach 2005–2009 była redaktor naczelną czasopisma wydawanego w języku angielskim „Polish Libraries Today”[6].
Działalność społeczna
edytujOd 1990 roku aktywnie pracowała w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich (SBP). W 1993 roku weszła w skład Zarządu Głównego SBP, w latach 2005–2013 była skarbnikiem, od 2013 do 2017 – wiceprzewodniczącą, a w 2017 roku została przewodniczącą SBP. Ponadto przez dwie kadencje w latach 2009–2017 pełniła funkcję przewodniczącej Okręgu Mazowieckiego SBP[7][8].
Od 2009 roku była członkiem kapituły dorocznego ogólnopolskiego konkursu dla bibliotek Mistrz Promocji Czytelnictwa organizowanego przez SBP oraz przewodniczącą jury konkursu dla bibliotek na przeprowadzone akcje promocyjne z okazji Tygodnia Bibliotek. Od 2011 roku była koordynatorem Salonu Bibliotek organizowanego przez SBP i Porozumienie Wydawców Książki Historycznej podczas Targów Książki Historycznej w Warszawie. Od 2010 roku odpowiadała w SBP za współpracę z zagranicznym organizacjami stowarzyszeń bibliotekarskich, przygotowując opinie i ekspertyzy, biorąc udział w posiedzeniach i zjazdach tych organizacji, m.in. Europejskiego Biura Stowarzyszeń Bibliotekarzy, Dokumentalistów i Pracowników Informacji (EBLIDA – The European Bureau of Library, Information and Documentation Associations), a od 2013 roku – Ligi Europejskich Bibliotek Naukowych (LIBER – Ligue des Bibliothèques Européennes de Recherche)[9][8].
W 2015 roku została powołana na przewodniczącą Komitetu Programowo-Organizacyjnego Światowego Kongresu Bibliotek i Informacji IFLA, który odbywał się 19–25 sierpnia 2017 roku we Wrocławiu[7]. Była członkiem Krajowej Rady Bibliotecznej przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kadencji 2019–2024[10] , Rady Naukowej w Bibliotece Narodowej i Rady Programowej Książnicy Cieszyńskiej[5][11] .
Odznaczenia
edytujZestawienie zostało opracowane na podstawie Barteczko 2023 ↓, s. 237:
- Medal Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich „W dowód uznania” (1998).
- Odznaka honorowa Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (2002).
- Srebrny Krzyż Zasługi (2003).
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2007).
- Złoty Krzyż Zasługi (2022 – pośmiertnie).
Ważniejsze publikacje
edytujZestawienie zostało opracowane na podstawie Katalog 2024 ↓ :
- Polskie wydawnictwa informacyjne 1945-1981. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1985 [współaut. Ewa Barteczko].
- Biblioteka Narodowa w Warszawie. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1998 [współaut. Halina Tchórzewska-Kabata].
- Biblioteka Narodowa w Warszawie: tradycja i współczesność. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1999 [współaut. Halina Tchórzewska-Kabata].
- Przyszłość bibliografii narodowej. „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” 2000, nr ½, s. 37–41.
- Polnische Bibliotheken um die Jahrhundertwende. [tł. Grażyna Kucharzyk]. Warschau: National Bibliothek, 2000.
- Major events at the National Library 1918–2000. tł. z pol. Wojciech Tyszka. „Polish Libraries Today” 2001, vol. 5, s. 2–12.
- Nad złoto droższe: skarby Biblioteki Narodowej. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2003 [współpr. Halina Tchórzewska-Kabata, Maciej Dąbrowski].
- Europejskie programy dotyczące ochrony i konserwacji dziedzictwa kulturowego. „Notes Konserwatorski” 2007, T. 11, s. 9–22.
- Katalog publikacji historycznych bibliotek: XXII Targi Książki Historycznej. [oprac. red. Marta Lech; koordynacja i opieka merytoryczna Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska; indeksy Marzena Przybysz]. Warszawa: SBP, 2013.
Przypisy
edytuj- ↑ Barteczko 2023 ↓, s. 224.
- ↑ Barteczko 2023 ↓, s. 237.
- ↑ Barteczko 2023 ↓, s. 224–229.
- ↑ Barteczko 2023 ↓, s. 231–233.
- ↑ a b c Makowski 2021 ↓, s. 279–280.
- ↑ Barteczko 2023 ↓, s. 235–236.
- ↑ a b Barteczko 2023 ↓, s. 234.
- ↑ a b Grzecznowska 2021 ↓, s. 50–51.
- ↑ Barteczko 2023 ↓, s. 234–235.
- ↑ gov.pl 2019 ↓.
- ↑ Książnica Cieszyńska 2021 ↓.
Bibliografia
edytuj- Ewa Barteczko: Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska (1949–2021). W: Zostawili swój ślad. Bibliotekarze zmarli w latach 2019–2022. Jadwiga Sadowska (red.). T. 18. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe i Edukacyjne SBP, 2023, seria: Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych. ISBN 978-83-65741-95-0.
- Anna Grzecznowska. Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska (1949–2021). „Poradnik Bibliotekarza”. Nr 7/8, 2021. Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.
- Tomasz Makowski. Zmarła Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska. „Przegląd Biblioteczny”. Nr 2, 2021. Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.
- Powołanie Krajowej Rady Bibliotecznej na lata 2019–2024. gov.pl – Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, 2019-10-07. [dostęp 2024-05-07].
- Śp. Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska (1949–2021). Portal Książnicy Cieszyńskiej, 2021-04-17. [dostęp 2024-05-07].
- Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2024-05-07].