Alta Velocidad Española
AVE, Alta Velocidad Española (hiszp. „Hiszpańska wysoka prędkość”) – hiszpańska kolej dużych prędkości osiągająca prędkość do 320 km/h (na trasie z Madrytu do Barcelony). Nieprzypadkowo ave to po hiszpańsku ptak. Profil ptaka na tle AVE jest logo przedsięwzięcia.
W odróżnieniu od pozostałych szerokotorowych pociągów hiszpańskich, pociągi AVE są normalnotorowe i zasilane są napięciem 25 kV. W przyszłości ma to umożliwić połączenie sieci AVE z TGV. Pociągi są obecnie obsługiwane przez RENFE, hiszpańskie państwowe przedsiębiorstwo kolejowe.
Pociągi AVE rozpoczęły kursowanie pomiędzy Madrytem a Sewillą 21 kwietnia 1992. Trasę o długości 471 km, krótszą o 103 km od starego połączenia, pokonują z prędkością dochodzącą do 300 km/h w 2,5 godziny.
Linie AVE (stan z listopada 2018) edytuj
System AVE tworzą linie[1]:
- od kwietnia 1992: Madryt ←→ Ciudad Real ←→ Puertollano ←→ Kordowa ←→ Sewilla
- od 2003: Madryt ←→ Guadalajara ←→ Calatayud ←→ Saragossa ←→ Lleida (pierwszy odcinek linii Madryt – Barcelona)
- od 2005: Saragossa ←→ Tardienta ←→ Huesca (odgałęzienie linii Madryt – Barcelona)
- od listopada 2005: Madryt ←→ Toledo (liczące 21 km odgałęzienie linii Madryt – Kordowa – Sewilla)
- od 22 czerwca 2006: Lleida ←→ Tarragona (kolejny odcinek linii Madryt – Barcelona)
- od 2006: Kordowa ←→ Antequera (99 km, pierwszy odcinek linii Kordowa – Malaga)
- od 22 grudnia 2007: Madryt Chamartín ←→ Segovia ←→ Valladolid (długość 180 km)
- od 23 grudnia 2007: Antequera ←→ dworzec Málaga – María Zambrano (55 km, drugi odcinek liczącego 154 km odgałęzienia linii Kordowa – Sewilla do Malagi, łącznie trasa Madryt – Malaga to 532 km)[2]
- od 20 lutego 2008: Tarragona ←→ dworzec Barcelona-Sants (ostatni odcinek liczącej 621 km linii Madryt – Barcelona).
- od marca 2009: Figueras ←→ Perpignan we Francji – długość 44,5 km; połączenie to nie jest używane do czasu ukończenia linii Figueras – Girona, co planowane jest w 2012 roku.
- od 18 grudnia 2010: Madryt – Walencja (391 km, czas przejazdu 1h 35 minut), z odgałęzieniem linii do Albacete (47 km)
- od listopada 2011 pociągi na linii Madryt ←→ Barcelona zaczynają kursować z prędkością do 310 km/h.
- 10 grudnia 2011 zainaugurowano połączenie wysokiej prędkości Madryt ←→ Galicja między Ourense i A Coruña.
- 8 stycznia 2013 rozpoczęto kursowanie pomiędzy Barceloną, Geroną i Figueras, gdzie trzeba się przesiąść na pociąg TGV do Francji.
- 17 czerwca 2013 zainaugurowano połączenie Albacete ←→ Alicante.
- Od 16 grudnia 2013 możliwa jest podróż z Hiszpanii do Francji bez przesiadki. Podróż z Barcelony do Paryża trwa ok. 6h 40m.
- od 30 września 2015: Valladolid ←→ Palencia ←→ León (166 km)[3]
- od grudnia 2015: Olmedo ←→ Zamora (99 km)[4]
- od stycznia 2018: Walencja ←→ Castellón
Dla linii Madryt ←→ Barcelona oraz Madryt ←→ Sewilla/Malaga głównym dworcem jest madrycka stacja Puerta de Atocha, a dla linii Madryt ←→ Valladolid stacja Madryt Chamartín.
Pomiędzy czerwcem a wrześniem 2009 na trasie Madryt – Barcelona pociągi przewiozły 651 tysięcy pasażerów, podczas gdy samoloty 643 tysiące osób (7,5% mniej niż przed rokiem)[5].
Oferta sieci AVE edytuj
 | Ta sekcja wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji. |
Po sieci AVE kursują trzy rodzaje pociągów:
- AVE Alta Velocidad Española (dalekobieżne) obsługiwane przez zespolone składy generacji TGV kursują na trasach:
- AVANT (średniodystansowe) obsługiwane przez składy zespolone generacji Pendolino są tańsze od AVE i kursują na krótszych odcinkach linii wysokiej prędkości:
- od grudnia 2004 na trasie Sewilla ←→ Kordowa,
- od lata 2005 na trasie Madryt ←→ Ciudad Real ←→ Puertollano,
- od listopada 2005 na trasie Madryt ←→ Toledo,
- od grudnia 2007 na trasie Madryt ←→ Segovia,
- od grudnia 2007 na trasie Malaga ←→ Antequera ←→ Kordowa ←→ Sewilla,
- od lutego 2008 na trasie Calatayud ←→ Saragossa,
- od lutego 2008 na trasie Saragossa ←→ Huesca
- od lutego 2008 na trasie Barcelona ←→ Lleida
- ALVIA obsługiwane przez składy o zmiennym rozstawie kół kursują o trasach, których część przebiega po linii wysokiej prędkości, a reszta po tradycyjnej sieci kolei hiszpańskich:
- Madryt ←→ Valladolid ←→ Burgos ←→ Bilbao,
- Madryt ←→ Valladolid ←→ Burgos ←→ Hendaya,
- Madryt ←→ Valladolid ←→ Burgos ←→ San Sebastián ←→ Irun,
- Santander ←→ Valladolid ←→ Madryt ←→ Alicante,
- Gijón ←→ Oviedo ←→ León ←→ Valladolid ←→ Madryt ←→ Alicante,
- Madryt ←→ Logroño,
- Barcelona ←→ Saragossa ←→ Pamplona ←→ San Sebastián ←→ Irun,
- Barcelona ←→ Saragossa ←→ Longrono ←→ Bilbao,
- Barcelona ←→ Saragossa ←→ Pamplona ←→ Vitoria ←→ Burgos ←→ Palencia ←→ León
Tabor kursujący na sieci AVE edytuj
| seria RENFE | producent/rodzina | lata produkcji | ilość jednostek | prędkość maksymalna | szerokość toru | zasilanie | liczba wagonów | obsługiwana klasa połączeń | uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | S100 | Alstom TGV Atlantique | 1991-1995 S100 i 1996-1997 S101 | 24 | 300 km/h | 1435 mm | 25kV AC 50 Hz | 2+8 | AVE | początkowo 18 jednostek S100 i 6 jednostek S101 na rozstaw 1668 mm, przebudowane na S100 w latach 2009-2011 |
.jpg) | S102 | Talgo 350 | 2003-2006 | 16 | 330 km/h | 1435 mm | 25kV AC 50 Hz | 2+12 | AVE | |
 | S103 | Siemens Velaro | 2006 | 26 | 350 km/h | 1435 mm | 25kV AC 50 Hz | 8 | AVE | |
 | S104 | Alstom Pendolino III generacji | 2003 | 20 | 250 km/h | 1435 mm | 25kV AC 50 Hz | 4 | AVANT | |
_en_proves_per_Vilafant.jpg) | S105 | CAF | 2011 | 1 | 350 km/h | 1435 mm/1668 mm | 25kV AC 50 Hz i 3kV DC | 4 | prototyp | |
 | S112 | Talgo 350 | 2008-2010 | 30 | 330 km/h | 1435 mm | 25kV AC 50 Hz | 2+12 | AVE | bliźniacza seria z S102 |
.jpg) | S114 | Alstom Pendolino IV generacji | 2009 | 13 | 250 km/h | 1435 mm | 25kV AC 50 Hz | 4 | AVANT | początkowe zamówienie 30 jednostek zredukowano do 13 |
 | S120 | CAF | 2004 | 27 | 250 km/h | 1435 mm/1668 mm | 25kV AC 50 Hz i 3kV DC | 4 | AVANT | |
 | S121 | CAF | 2009 | 29 | 250 km/h | 1435 mm/1668 mm | 25kV AC 50 Hz i 3kV DC | 4 | ALVIA | |
.jpg) | S130 | Talgo 250 | 2006 | 30 z 45 | 250 km/h | 1435 mm/1668 mm | 25kV AC 50 Hz i 3kV DC | 2+11 | ALVIA | 15 jednostek przebudowano na serię S730 |
 | S730 | Talgo 250 | 20012 | 14 z 15 | 250 km/h i 180 km/h przy silniku spalinowym | 1435 mm/1668 mm | 25kV AC 50 Hz i 3kV DC i spalinowe | 2+2+9 | ALVIA | przebudowane jednostki serii S130, pierwszy i ostatni wagon zamieniono na człony z silnikiem spalinowym |
Plany i rozbudowa edytuj
| | Ta sekcja wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji. |
Według zapowiedzi hiszpańskiego premiera Jose Luisa Zapatero, Hiszpania do 2010 roku będzie posiadała najdłuższą sieć torów wysokiej prędkości w Europie. W 2010 r. Hiszpańskie ministerstwo rozwoju planuje wydać 10,2 miliarda € na rozwój kolei i rozbudowę kolei dużych prędkości. KDP w 2010 roku ma się zwiększyć o 513 km tras[6].
Linie w budowie (stan z listopada 2018) edytuj
Adif prowadzi prace na następujących odcinkach[1]:
- Tarragona ←→ Valdellós
- Monforte del Cid ←→ Murcia
- Antequera ←→ Granada
- Chamartín ←→ Torrejón de Velasco (tunel UIC Chamartín-Atocha i dwa nowe wyjazdy z Madrytu)
- Zamora ←→ Pedralba ←→ Ourense
- Venta de Baños ←→ Burgos
- Leon ←→ tunel Pajares ←→ Pola de Lena (obejmuje prace na stacji León)
- Plasencia ←→ Badajoz
- Vitoria ←→ Bilbao ←→ Irín
- Castellón ←→ Valdellós
- Murcja ←→ Almería
- Palencia ←→ Reinosa ←→ Santander
Linie projektowane i proponowane (stan z listopada 2018) edytuj
Adif prowadzi projektowanie lub studium wykonalności na następujących liniach[1]:
- Plasencia ←→ Toledo ←→ Madryt
- Burgos-Vitoria
- Saragossa ←→ Castejón ←→ Pampeluna
- Almería ←→ Granada
- Orense ←→ Vigo przez Cerdedo
- Orense ←→ Lugo
- Pampeluna ←→ Logroño
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Líneas de Alta Velocidad. Adif. [dostęp 2018-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-17)]. (hiszp.).
- ↑ „Dalszy rozrost sieci dużych prędkości w Hiszpanii – linia Cordoba –Malaga” – inforail.pl.
- ↑ Línea Valladolid – Venta de Baños – Palencia – León. Adif. [dostęp 2018-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-14)]. (hiszp.).
- ↑ Línea Madrid – Galicia. Adif. [dostęp 2018-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-01)]. (hiszp.).
- ↑ „Pociągi Madryt-Barcelona pokonały samoloty” – inforail.pl.
- ↑ Madryt: 10 miliardów € na kolej w 2010 roku – inforail.pl.
Linki zewnętrzne edytuj
- Productos Alta Velocidad. RENFE. [dostęp 2022-03-08]. (hiszp.).
Encyklopedia internetowa (połączenie kolejowe):
🔥 Top keywords: Marzena Kipiel-SztukaWikipedia:Strona głównaAlexander ZverevCarlos AlcarazIga ŚwiątekSpecjalna:SzukajHalina KiepskaPrzewlekła obturacyjna choroba płucWikipedia:O WikipediiEuropejska Partia LudowaJasmine PaoliniOdnówmy EuropęŚwiat według KiepskichWybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2019 rokuEuropejska Partia Ludowa (Chrześcijańscy Demokraci)French OpenPostępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów w Parlamencie EuropejskimRenata PałysTożsamość i DemokracjaEuropejscy Konserwatyści i ReformatorzyRóża ThunParlament EuropejskiKonfederacja Wolność i NiepodległośćBartosz ŻukowskiMistrzostwa Europy w Lekkoatletyce 2024Polscy posłowie do Parlamentu Europejskiego 2019–2024Wielki Szlem (tenis)Andrzej Grabowski (aktor)Liczba posłów w Parlamencie EuropejskimWybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2024 rokuMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024Wojciech Nowicki (lekkoatleta)Zjednoczenie Narodowe (Francja)Su-57Wybory do Parlamentu EuropejskiegoCDU/CSUJanusz RewińskiGrzegorz BraunRyszard Kotys