Łagier
Łagier lub łagr, również (oficjalnie do 1930) koncłagier (ros. лагерь, концлагерь) – obóz koncentracyjny[1], obóz pracy przymusowej w Rosji bolszewickiej (1918–1922) i w ZSRR (1922–1987), w którym więźniów zmuszano do ciężkich prac powodujących często wyniszczenie i śmierć. Od 1930 obozy koncentracyjne w ZSRR były zorganizowane w system Gułagu, ich liczba i liczebność więźniów skokowo wzrosła, a niewolnicza praca przymusowa więźniów stała się ważnym elementem gospodarki ZSRR.
Współcześnie wyłącznie w języku potocznym bądź żargonie dziennikarskim – nieformalne określenie na obóz pracy przymusowej (kolonię karną) w Chinach, Korei Północnej, Rosji, Białorusi.
Do radzieckich obozów trafiali wszyscy bez względu na wiek, rasę, stanowisko, światopogląd i płeć[2].
Liczba więźniów sowieckich łagrów w latach 1934 - 1953 (do śmierci Stalina), wedle stanu na 1 stycznia danego roku[3][4]:
| Rok | Liczba wszystkich więźniów w łagrach | Liczba więźniów politycznych (osadzonych z powodu tzw. działalności kontrrewolucyjnej) | Procent więźniów politycznych w liczbie wszystkich osadzonych |
|---|---|---|---|
| 1934 | 510 307 | 135 190 | 26,5 |
| 1935 | 725 483 | 118 256 | 16,3 |
| 1936 | 839 406 | 105 849 | 12,6 |
| 1937 | 820 881 | 104 826 | 12,8 |
| 1938 | 996 367 | 185 324 | 18,6 |
| 1939 | 1 317 195 | 454 432 | 34,5 |
| 1940 | 1 344 408 | 444 999 | 33,1 |
| 1941 | 1 500 524 | 420 293 | 28,0 |
| 1942 | 1 415 596 | 407 988 | 28,8 |
| 1943 | 983 974 | 345 397 | 35,1 |
| 1944 | 663 594 | 268 861 | 40,5 |
| 1945 | 715 505 | 289 351 | 40,4 |
| 1946 | 746 871 | 333 883 | 44,7 |
| 1947 | 808 839 | 427 653 | 52,9 |
| 1948 | 1 108 057 | 416 156 | 37,6 |
| 1949 | 1 216 361 | 420 696 | 34,6 |
| 1950 | 1 416 300 | 578 912 | 40,9 |
| 1951 | 1 533 767 | 475 976 | 31,0 |
| 1952 | 1 711 202 | 480 766 | 28,1 |
| 1953 | 1 727 970 | 465 256 | 26,9 |
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Członkowie komisji Jansona w publicznych przemówieniach przestali się na przykład posługiwać zwrotem „koncłagier” (obóz koncentracyjny). Od 7 kwietnia 1930 wszystkie oficjalne dokumenty odnosiły się do sowieckich obozów koncentracyjnych jako do „isprawitielno-trudowych łagieriej” (ITŁ), czyli obozów pracy poprawczej – w późniejszych czasach nie używano już żadnego innego terminu. Anne Applebaum: Gułag, s. 83, Warszawa 2005, Wydawnictwo Świat Książki, ISBN 83-7391-304-1.
- ↑ Wydawnictwo "Lech"., Łagry : rosyjska rzeczywistość, Busko-Zdrój: Wydawnictwo Lech, 2018, ISBN 978-83-940947-0-6, OCLC 1084520661 [dostęp 2019-07-29].
- ↑ В.Н. Земсков, ГУЛаг (историко-социологический аспект), „Социологические исследования” (6-7), 1991.
- ↑ ГУЛАГ (историко-социологический аспект) :: Федеральный образовательный портал - ЭКОНОМИКА, СОЦИОЛОГИЯ, МЕНЕДЖМЕНТ [online], ecsocman.hse.ru [dostęp 2021-05-02].
Bibliografia, literatura edytuj
- Anne Applebaum: Gulag. A History, New York 2003, ISBN 0-7679-0056-1, wydanie polskie Gułag, Warszawa 2005, ISBN 83-7391-304-1.
- Stanisław Ciesielski: GUŁag. Radzieckie obozy koncentracyjne 1918-1953, Warszawa 2010, Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, ISBN 978-83-7629-203-8.
- Robert Conquest: The Great Terror (1968), wydanie uzupełnione: The Great Terror: A Reassessment (1990) ISBN 0-19-505580-2; wydanie polskie: Wielki Terror (1997), ISBN 83-902063-9-0.
- Anatol Krakowiecki: Książka o Kołymie, wydanie 2, London 1987, Wydawnictwo Veritas, ISBN 0-948202-05-X.
- Aleksandr Sołżenicyn: Archipelag Gułag 1918-1956, wydanie polskie Warszawa 1990, ISBN 83-85135-00-6, Poznań 2008, ISBN 978-83-7510-343 (tomy 1-3).