Vosselaar
Vosselaar is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Turnhout.
Gemeente in België .svg){kind=small} | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Vlaanderen | ||
| Provincie |  Antwerpen | ||
| Arrondissement | Turnhout | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 11,83 km² (2021) 53,66% 29,13% 17,2% | ||
| Coördinaten | 51° 19' NB, 4° 53' OL | ||
| Bevolking (bron: Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 11.802 (01/01/2023) 49,82% 50,18% 997,41 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2023) 20,16% 59,3% 20,54% | ||
| Buitenlanders | 6,89% (01/01/2022) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Gilles Bultinck (CD&V) | ||
| Bestuur | CD&V | ||
| Zetels CD&V Open Vld Vooruit Onafhankelijk | 21 11 4 3 3 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen | 22.898 euro/inw. (2020) | ||
| Werkloosheidsgraad | 5,27% (jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 2350 | Deelgemeente Vosselaar | ||
| Zonenummer | 014 | ||
| NIS-code | 13046 | ||
| Politiezone | Regio Turnhout | ||
| Hulpverleningszone | Taxandria | ||
| Website | www.vosselaar.be | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| ligging binnen het arrondissement Turnhout in de provincie Antwerpen | |||
| |||
Geschiedenis bewerken
De naam Vosselaar, voor het eerst vermeld in 1356, zou verwijzen naar een open plek in het bos (laar), waar vossen leven.
In het noorden van de gemeente werden Gallo-Romeinse resten aangetrofen.
Na de vondst van een miraculeus Mariabeeld omstreeks 1220 werd Vosselaar een bekende bedevaartplaats. De geschiedenis van Vosselaar liep enige tijd parallel met die van Beerse. Ook Vosselaar behoorde tot het Land van Turnhout. Onder Amalia van Solms (17e eeuw) werd in 1667 begonnen met de aanplant van dennen op de woeste gronden. Dit groeide uit tot het Grotenhoutbos. Ook de Priorij van Corsendonk te Oud-Turnhout en de Sint-Michielsabdij te Antwerpen ontplooiden ontginningsactiviteiten.
Eenvoudige activiteiten als bezembinden en houtskoolbranden overheersten, naast de landbouw, eeuwenlang de economie. Van 1817-1820 werd echter de Antwerpsesteenweg aangelegd, waardoor ook Vosselaar ontsloten werd. In 1886 kwam er ook een tramverbinding tot stand. Omstreeks 1900 ontstond er wat industrie, zoals pottenbakkerij en steenbakkerij. Later kwam daar nog een gieterij, een schoenfabriek en een betonfabriek bij. In de 2e helft van de 20e eeuw veranderde Vosselaar in een verstedelijkt woondorp.
Tijdens de fusie van Belgische gemeenten in 1976 werd afgezien van het plan om Vosselaar te fuseren met de stad Turnhout. Vosselaar was zodoende een van de weinige gemeenten die in zijn omvang behouden bleef.
Geografie bewerken
Vosselaar is gelegen in de Noorderkempen, heeft verscheidene residentiële woonwijken en is een verstedelijkte randgemeente van Turnhout. Samen met de stad Turnhout en de gemeenten Beerse en Oud-Turnhout maakt Vosselaar sinds 1999 deel uit van de Projectvereniging Regionaalstedelijk Gebied Turnhout. In 2008 kreeg deze samenwerking een nieuwe naam: Stadsregio Turnhout.
Aangrenzende gemeenten bewerken
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
| Merksplas | ||||
 | ||||
| Beerse | Turnhout | |||
| Lille | Kasterlee | |||
Bezienswaardigheden bewerken
Zie Lijst van onroerend erfgoed in Vosselaar voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
- De Onze-Lieve-Vrouwekerk, met laatgotische westertoren (15de eeuw) en neogotisch schip (19de eeuw). Het orgel van deze kerk is beschermd.
- Miraculeus beeld van Onze-Lieve-Vrouw dat volgens de overlevering tijdens de 13de eeuw werd gevonden in het Mariapark. Dit gepolychromeerd en verguld houten beeld staat nu in de Onze-Lieve-Vrouwekerk.
- Het Mariapark aan de Parklaan. Het beeld in de kapel van het Mariapark staat er vanaf 1935, bij de inzegening van het Mariapark door kardinaal Van Roey.
- Vlak naast de ingang van de dorpskerk staat het graf van Adriaan Ghijs, die een aanvang nam met het planten van dennen in het Grotenhoutbos.
- De Sint-Jozefskerk, aan de Sint-Jozefstraat
- Looypaal met wegwijzers, een eeuwenoude arduinen scheidingspaal op de grens tussen Beerse, Turnhout en Vosselaar. Te vergelijken met het drie-landenpunt maar dan van deze gemeenten.
- De Cingel is een driehoekig dorpsplein met waterput.
Natuur en landschap bewerken
Vosselaar ligt in de Antwerpse Kempen en de hoogte bedraagt 30 m in het noorden en 18 m in het zuiden. Waterlopen zijn Visbeek en Laak. De Visbeek mondt uit in de Aa, welke in zuidwestelijke richting stroomt en in de Kleine Nete uitmondt.
Natuurgebieden zijn:
- Het Grotenhoutbos
- De Konijnenberg, een stuifduin midden in de dorpskern, is beschermd als landschap. Het hoogste punt ligt op 36,33 meter hoogte.
- In Vosselaar staat een mammoetboom in het oosten van de gemeente. Het is de grootste in de provincie Antwerpen[1].
Demografie bewerken
Demografische ontwikkeling bewerken
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
| Inwoners van jaar tot jaar Op 1 januari 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| Aantal[2] | ||
| 1992 | 9.498 | |
| 1993 | 9.462 | |
| 1994 | 9.531 | |
| 1995 | 9.640 | |
| 1996 | 9.666 | |
| 1997 | 9.816 | |
| 1998 | 9.895 | |
| 1999 | 9.892 | |
| 2000 | 10.015 | |
| 2001 | 9.972 | |
| 2002 | 9.969 | |
| 2003 | 10.086 | |
| 2004 | 10.117 | |
| 2005 | 10.158 | |
| 2006 | 10.142 | |
| 2007 | 10.212 | |
| 2008 | 10.249 | |
| 2009 | 10.245 | |
| 2010 | 10.300 | |
| 2011 | 10.475 | |
| 2012 | 10.700 | |
| 2013 | 10.704 | |
| 2014 | 10.747 | |
| 2015 | 10.961 | |
| 2016 | 10.935 | |
| 2017 | 11.005 | |
| 2018 | 11.159 | |
| 2019 | 11.187 | |
| 2020 | 11.343 | |
| 2021 | 11.443 | |
| 2022 | 11.556 | |
| 2023 | 11.802 | |
| 2024 | 11.801 | |
Politiek bewerken
Structuur bewerken
De gemeente Vosselaar ligt in het kieskanton Turnhout en het provinciedistrict Turnhout. Deze maken deel uit van het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en de kieskring Antwerpen.
Geschiedenis bewerken
Lijst van burgemeesters bewerken
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Legislatuur 1977 - 1982 bewerken
Burgemeester was Paul De Clercq van de Vosselaarse Gemeentebelangen (VGB).[3]
Legislatuur 1983 - 1988 bewerken
Burgemeester was Louis Schoenmakers die een coalitie leidde van CVP en Vernieuwing.
Legislatuur 1989 - 1994 bewerken
De PVV (VGB) kwam op in de kartellijst.[4] Burgemeester was Erik De Clercq (VGB), hij leidde een coalitie van VGB en Vernieuwing.
Legislatuur 1995 - 2000 bewerken
De PVV kwam op in de kartellijst VOSS. Agalev neemt voor de eerste keer deel aan de verkiezingen. CVP haalt 13 van de 21 zetels en vaardigt Louis Schoenmakers af als burgemeester.
Legislatuur 2013 - 2018 bewerken
Burgemeester is Jose Heykants-Jansens van de CD&V.[5] Deze partij heeft de meerderheid met 11 op 21 zetels.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken
| Partij of kartel | 10-10-1976[6] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[7] | 14-10-2012[8] | 14-10-2018[9] | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | |
| CVP1 / CD&V2 | 37,81 | 7 | 36,771 | 8 | 43,621 | 9 | 52,241 | 13 | 49,821 | 12 | 47,702 | 12 | 48,442 | 11 | 33,72 | 8 | |
| VGB1 / VOSS2 / VLD3 / Vosselaar Vooruit4 | 54,831 | 12 | 34,761 | 7 | 36,111 | 8 | 31,392 | 7 | 30,463 | 7 | 19,893 | 4 | 26,394 | 5 | 13,44 | 2 | |
| SP1 / sp.a2 | 7,371 | 0 | 8,911 | 1 | 7,931 | 0 | 7,151 | 0 | - | 13,802 | 3 | 25,172 | 5 | 8,72 | 1 | ||
| N-VA | - | - | - | - | - | - | - | 31,6 | 8 | ||||||||
| V!SIE op Vosselaar | - | - | - | - | - | - | - | 12,6 | 2 | ||||||||
| Agalev1 / Groen!2 | - | - | - | 9,231 | 1 | 9,491 | 1 | 5,962 | 0 | - | - | ||||||
| Vlaams Belang | - | - | - | - | - | 12,64 | 2 | - | - | ||||||||
| V | - | 19,55 | 3 | 12,34 | 2 | - | 10,24 | 1 | - | - | - | ||||||
| Totaal stemmen | 4952 | 5770 | 6452 | 6795 | 7183 | 7500 | 7784 | 7981 | |||||||||
| Opkomst % | 96,53 | 96,04 | 95,11 | 96,56 | 93,84 | 94,3 | |||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 3,57 | 5,13 | 3,78 | 3,22 | 5,49 | 3,60 | 7,07 | 4,6 | |||||||||
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
Religie en levensbeschouwing bewerken
De vondst van een miraculeus mariabeeld in 1220 maakte van Vosselaar meteen het oudste en bekendste bedevaartsoord van de Kempen. Het Mariapark, vlak bij de kerk, is eveneens een getuige van de Mariadevotie. Naast de 14 kruiswegstaties van de kunstenaar Simon Goossens, zijn er ook 15 statiekapellen van de rozenkrans in ondergebracht.
De gemeente is onderverdeeld in twee parochies, met name Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Jozef. Deze parochies maken deel uit van de federatie die op haar beurt dan weer deel uitmaakt van het dekenaat Kempen in het Bisdom Antwerpen.
Bekende inwoners bewerken
Bekende personen die geboren of woonachtig zijn of waren in Vosselaar of een andere significante band met de gemeente hebben:
- Jean Proost (1779 - 1856), politicus
- Emiel van Hemeldonck (1897 - 1981), schrijver
- Remi Lens (1902 - 1983), priester en kunstenaar
- Karel Kaers (1914 - 1972), wielrenner
- Paul De Clercq (1919 - 1999), politicus
- Cor van der Klugt (1925 - 2012), ondernemer
- Paul Janssen (1926 - 2003), farmacoloog en ondernemer
- Louis Schoenmakers (1926 - 2012), politicus
- Metejoor (1991), zanger
- Josee Heykants-Jansens (ca. 1942), politica
- Erik De Clercq (1943 - 2012), politicus en ondernemer
- Jos Jacobs (1953), wielrenner
- Guy Van Nueten (1965), componist, pianist en producer
- Vital Baeken (1971), schrijver, dichter en standupcomedian
- Rob Woestenborghs (1976), duatleet
- Stef Wils (1982), voetballer
- Thomas Wils (1990), voetballer
- Emma Puvrez (1997), hockeyspeelster
Nabijgelegen kernen bewerken
Externe links bewerken
