Letusan lelangit-gusi bersuara
| IPA – nombor | 104 (135) |
| IPA – teks | d͡ʒ |
| IPA – imej |  |
| Entiti | ʤ |
| X-SAMPA | dZ |
| Kirshenbaum | dZ |
 Contoh bunyi (bantuan·maklumat) | |
Letusan lelangit-gusi bersuara ialah sejenis bunyi konsonan yang terdapat dalam sebilangan bahasa lisan, dilambangkan oleh aksara d͡ʒ dalam Abjad Fonetik Antarabangsa (IPA) dan dZ dalam X-SAMPA.
Dalam bahasa Melayu, letusan lelangit-gusi bersuara dilambangkan oleh huruf Rumi j (contohnya: jajah, anjak dan caj) seperti yang disetujui dalam sistem Ejaan yang Disempurnakan dibangunkan bersama Malaysia dan Indonesia pada tahun 1972.[1] Sebelum tahun 1972, ia hanya diwakili mengikut gaya ejaan diperkenalkan hasil pengaruh Barat - Ejaan Rumi Baharu di Malaysia mengeja bunyi ini dengan dwilambang j mengikut kelaziman bahasa Inggeris dipelopori Richard James Wilkinson manakala sistem-sistem ejaan Republik dan van Ophuijsen di Indonesia menggunakan dwilambang dj mengikut kelaziman bahasa Belanda.[1][2] Bunyi konsonan ini turut diwakili huruf Jawi ج jim.
Ciri-ciri sunting
Ciri-ciri letusan lelangit-gusi bersuara:
- Cara artikulasinya adalah letusan sibilan, iaitu dihasilkan mula-mulanya dengan menghalang arus udara sepenuhnya, kemudian mengarahkannya melalui alur pada lidah hingga ke hujung tajam gigi, menimbulkan gelora yang kuat.
- Daerah artikulasinya adalah lelangit-gusi, iaitu belakang gusi melengkung (separa dipalatalkan), dalam erti kata lain disebut dengan daun lidah di belakang batas gusi, dan bahagian hadapan lidah dilengkungkan ke arah lelangit.
- Jenis pembunyiannya adalah bersuara, iaitu pita vokal bergelar ketika penyebutan.
- Ini ialah satu konsonan lisan, iaitu udara dibenarkan keluar melalui mulut.
- Ini ialah satu konsonan tengah, iaitu dihasilkan dengan membenarkan arus udara mengalir melalui tengah lidah dan bukan sisinya.
- Mekanisme arus udaranya adalah egresif pulmonik, iaitu disebut dengan menolak udara keluar dari paru-paru melalui saluran vokal, dan bukannya dari glotis atau mulut.
Penggunaan sunting
| Bahasa | Perkataan | IPA | Erti | Catatan | |
|---|---|---|---|---|---|
| Melayu | [[[Ortografi bahasa Melayu|jahat]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [d͡ʒahat] | 'jahat' | Rujuk fonologi bahasa Melayu | |
| Arab | Baku[3] | جرس | [d͡ʒaras] | 'loceng' | Rujuk fonologi bahasa Arab |
| Croatia | [[[Abjad Croatia|džep]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [d͡ʒep] | 'kantung' | ||
| Georgia[4] | ჯიბე | [d͡ʒibɛ] | 'poket' | ||
| Hindi | [[[Devanāgarī|जाना]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [d͡ʒɑːnɑː] | 'pergi' | Rujuk fonologi bahasa Hindi-Urdu | |
| Hungary | [[[Abjad Hungary|lándzsa]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [laːnd͡ʒɒ] | 'lembing' | Rujuk fonologi bahasa Hungary | |
| Inggeris | [[[Ortografi bahasa Inggeris|jump]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈd͡ʒʌmp] | 'lompat' | Rujuk fonologi bahasa Inggeris | |
| Itali[5] | [[[Abjad Itali|gemma]] ] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈd͡ʒɛmːa] | 'permata' | Rujuk fonologi bahasa Itali | |
| Jerman | [[[Ortografi bahasa Jerman|Dschungel]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [d͡ʒʊŋəl] | 'hutan belantara' | Rujuk fonologi bahasa Jerman | |
| Portugis | Brazil[6] | [[[Ortografi bahasa Portugis|grande]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ɡɾɐ̃d͡ʒi] | 'hebat' | Rujuk fonologi bahasa Portugis |
| Turki | [[[Turkish alphabet|yatırımcı]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [jät̪ɯɾɯmd͡ʒɯ] | 'pelabur' | Rujuk fonologi bahasa Turki | |
| Zapotec | Tilquiapan[7] | dxan | [d͡ʒaŋ] | 'dewa' | |
Rujukan sunting
- ^ a b Asmah Haji Omar (1989), "The Malay Spelling Reform", Journal of the Simplified Spelling Society (2): 9–13, diarkibkan daripada yang asal pada 26 Ogos 2011
- ^ S. Takdir Alisjahbana (1976). Language Planning for Modernization: The Case of Indonesian and Malaysian. Den Haag: Mouton & Co. m/s. 61–62. ISBN 9783110819106.
- ^ Watson (2002:16)
- ^ Shosted & Chikovani (2006:255)
- ^ Rogers & d'Arcangeli (2004:117)
- ^ Barbosa & Albano (2004:228)
- ^ Merrill (2008:108)
Bibliografi sunting
- Barbosa, Plínio A.; Albano, Eleonora C. (2004), "Brazilian Portuguese", Journal of the International Phonetic Association, 34 (2): 227–232
- Merrill, Elizabeth (2008), "Tilquiapan Zapotec", Journal of the International Phonetic Association, 38 (1): 107–114
- Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), "Italian", Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 117–121
- Shosted, Ryan K.; Vakhtang, Chikovani (2006), "Standard Georgian", Journal of the International Phonetic Association, 36 (2): 255–264
- Watson, Janet (2002). The Phonology and Morphology of Arabic. New York: Oxford University Press.
🔥 Top keywords: Aku Bukan UstazahLaman UtamaErysha EmyraKhas:CariCinta Untuk Sekali LagiYang di-Pertuan AgongPeribahasa MelayuNoniswaraKhilaf Yang TertulisSultan Ibrahim ibni Sultan IskandarThe Hardest Singing ShowPolitik balas budiMK K-CliqueAgak LaenShaza BaeQistina KhaledHaneesya HaneeSenarai peribahasa (A–M)Husna MustaffaMeerqeenNabi Muhammad SAWAdnan bin SaidiBunga SaljuZahiril AdzimInna lillahi wa inna ilaihi raji'unSekolah Menengah Kejuruan Negeri 26 JakartaSolatSenarai filem Malaysia berdasarkan kutipan tertinggiKesultanan Melayu MelakaKata adjektifHari GawaiPelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2013-2025)MalaysiaSungai Bakap (kawasan negeri)Khas:Perubahan terkiniPlat pendaftaran kenderaan MalaysiaSlot AkasiaAnna JoblingSosilawati Lawiya