राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था

राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थाने (National Institutes of Technology, नॅशनल इन्स्टिट्यूट्स ऑफ टेक्नॉलॉजी) ह्या भारतातील अव्वल दर्जाच्या अभियांत्रिकी व तंत्रशिक्षणाच्या संस्था आहेत. रीजनल इंजिनियरींग कॉलेज ह्या नावाने पूर्वी ओळखल्या जात असलेल्या ह्या १७ संस्थाचे अद्ययावत शैक्षणिक व अनुसंधान केंद्रांमध्ये रूपांतर करण्याचा निर्णय केंद्र सरकारने २००२ साली घेतला. २००७ साली भारत सरकारने राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थानांना राष्ट्रीय महत्त्व असलेल्या संस्था असा दर्जा दिला. सध्या भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थानांखालोखाल राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थाने देशामधील सर्वोत्तम सरकारी अभियांत्रिकी महाविद्यालये मानली जातात.

भारताच्या प्रत्येक राज्यामध्ये १ अशी एकूण ३० स्वायत्त दर्जाची राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थाने सध्या देशात कार्यरत आहेत. ह्या शैक्षणिक संस्थानांमध्ये अभियांत्रिकी व तंत्रज्ञान क्षेत्राच्या अनेक शाखांमध्ये पदवी, उच्चपदवी व डॉक्टरेट हे तीन शैक्षणिक कार्यक्रम चालवले जातात. कोणत्याही इतर विद्यापीठासोबत संलग्न नसणाऱ्या राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्थाना संपूर्ण स्वायत्तता दिली गेली असून अभ्यासक्रम ठरवण्याचे सर्व अधिकार त्यांना आहेत. येथे प्रवेश मिळवण्यासाठी विद्यार्थ्यांना जॉइंट एन्ट्रन्स एक्झॅमिनेशन (जे.ई.ई.) ही परिक्षा द्यावी लागते.

यादी संपादन

एनआयटी आणि स्थाने, स्थापनेच्या तारखेनुसार क्रमवारी लावलेली^[१]
#	नाव	संक्षिप्त नाव	स्थापना	एनआयटी म्हणून मान्यता	शहर	प्रदेश	NIRF Rank^[२]		परिसराचा आकार (एकर)
#	नाव	संक्षिप्त नाव	स्थापना	एनआयटी म्हणून मान्यता	शहर	प्रदेश	अभियांत्रिकी	एकूणच	परिसराचा आकार (एकर)	संकेतस्थळ
१	मोतीलाल नेहरू राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था अलाहाबाद	MNNIT	१९६१	२००२	प्रयागराज	उत्तर प्रदेश	४२	८८	२२३	mnnit.ac.in
२	मौलाना आझाद राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था भोपाळ	MANIT	१९६०	२००२	भोपाळ	मध्य प्रदेश	६०	-	६५०	manit.ac.in
३	विश्वेश्वरय्या राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था नागपूर	VNIT	१९६०	२००२	नागपूर	महाराष्ट्र	३०	५४	२१५	vnit.ac.in Archived 2009-05-06 at the Wayback Machine.
४	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था दुर्गापूर	NITDGP	१९६०	२००२	दुर्गापूर	पश्चिम बंगाल	२९	७१	१८७	nitdgp.ac.in
५	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था हमीरपूर	NITH	१९८६	२००२	हमीरपूर	हिमाचल प्रदेश	९९	-	३२०	nith.ac.in
६	मालवीय राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था जयपूर	MNIT	१९६३	२००२	जयपूर	राजस्थान	३७	७२	३१२	mnit.ac.in Archived 2013-05-06 at the Wayback Machine.
७	डॉ. बी.आर. आंबेडकर राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्थान, जालंधर	NITJ	१९८७	२००२	जलंधर	पंजाब	४९	७८	१५४	nitj.ac.in
८	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था जमशेदपूर	NITJSR	१९६०	२००२	जमशेदपूर	झारखंड	८६	-	३२५	nitjsr.ac.in Archived 2017-06-13 at the Wayback Machine.
९	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था कुरुक्षेत्र	NITKKR	१९६३	२००२	कुरुक्षेत्र	हरियाणा	४४	-	३००	nitkkr.ac.in
१०	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था कालिकत	NITC	१९६१	२००२	कोळिकोड	केरळ	२५	-	२९६	nitc.ac.in
११	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था रुरकेला	NITR	१९६१	२००२	राउरकेला	ओडिशा	२०	४१	१२००	nitrkl.ac.in
१२	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था सिलचर	NITS	१९६७	२००२	सिलचर	आसाम	४८	९३	६२५	www.nits.ac.in
१३	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था कर्नाटक	NITK	१९६०	२००२	सुरतकल	कर्नाटक	१०	३२	२९५	nitk.ac.in
१४	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था वरंगळ	NITW	१९५९	२००२	वरंगल	तेलंगणा	२३	५९	२५६	nitw.ac.in
१५	सरदार वल्लभभाई राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था सुरत	SVNIT	१९६१	२००२	सुरत	गुजरात	४७	९८	२५०^[३]	svnit.ac.in Archived 2019-08-27 at the Wayback Machine.
१६	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था तिरुचिरापल्ली	NITT	१९६४	२००२	तिरुचिरापल्ली	तमिळनाडू	९	२३	८००	nitt.edu
१७	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था श्रीनगर	NITSRI	१९६०	२००३	श्रीनगर	जम्मू आणि काश्मीर	६९	-	१००	www.nitsri.net Archived 2009-04-16 at the Wayback Machine.
१८	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था पाटणा	NITP	१८८६	२००४	पाटणा	बिहार	७२	-	४०	nitp.ac.in
१९	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था रायपूर	NITRR	१९५६	२००५	रायपूर	छत्तीसगढ	६४	-	१००	nitrr.ac.in
२०	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था आगरताळा	NITA	१९६५	२००६	आगरताळा	त्रिपुरा	९२	-	३६५.६	nita.ac.in
२१	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था अरुणाचल प्रदेश	NITAP	२०१०	२०१०	युपिआ	अरुणाचल प्रदेश	१६०	-		www.nitap.in
२२	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था दिल्ली	NITD	२०१०	२०१०	नवी दिल्ली	दिल्ली	-	-	५१	nitdelhi.ac.in
२३	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था गोवा	NITG	२०१०	२०१०	फार्मगुडी	गोवा	८५	-	३००	nitgoa.ac.in
२४	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था मणिपूर	NITMN	२०१०	२०१०	इंफाळ	मणिपूर	११४	-	३४१	nitmanipur.ac.in
२५	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था मेघालय	NITM	२०१०	२०१०	शिलाँग	मेघालय	५९	-	३००	nitm.ac.in
२६	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था मिझोरम	NITMZ	२०१०	२०१०	ऐजॉल	मिझोरम	-	-	१९०	nitmz.ac.in/
२७	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था नागालँड	NITN	२०१०	२०१०	Chümoukedima	नागालँड	-	-	३००	nitnagaland.ac.in
२८	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था पुदुच्चेरी	NITPY	२०१०	२०१०	करैकल	पुदुच्चेरी	१४४	-	२५८	nitpy.ac.in
२९	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था सिक्कीम	NITSKM	२०१०	२०१०	रावंग्ला	सिक्कीम	-	-		nitsikkim.ac.in
३०	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था उत्तराखंड	NITUK	२०१०	२०१०	श्रीनगर, उत्तराखंड	उत्तराखंड	१८६	-	२००	nituk.ac.in
३१	राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था आंध्र प्रदेश	NITANP	२०१५	२०१५	तडेपल्लीगुडेम	आंध्र प्रदेश	-	-	१७८	nitw.ac.in/nitandhra

^ "National Institutes of Technology | Government of India, Ministry of Human Resource Development". mhrd.gov.in (इंग्रजी भाषेत). 2017-06-29 रोजी पाहिले.
^ "National Institutional Ranking Framework 2021 (Engineering)". National Institutional Ranking Framework. Ministry of Education. 9 September 2021.
^ "SVNIT Annual Report 2019-20" (PDF). SVNIT.

[1] "National Institutes of Technology | Government of India, Ministry of Human Resource Development". mhrd.gov.in (इंग्रजी भाषेत). 2017-06-29 रोजी पाहिले.

[2] "National Institutional Ranking Framework 2021 (Engineering)". National Institutional Ranking Framework. Ministry of Education. 9 September 2021.

[3] "SVNIT Annual Report 2019-20" (PDF). SVNIT.

[१]

[२]

[३]