Հունվարի 1
թվական
(Վերահղված է 1 հունվարիից)
| Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Հունվարի 1, տարվա 1-ին օրն է։
- Տարվա ավարտին մնում է 364 (նահանջ տարիներին՝ 365) օր։
Դեպքեր խմբագրել
- 193 - Հռոմի Ծերակույտը Կոմմոդոսից հետո Հռոմի կայսր ընտրեց Պերտինաքսին։
- 1502 - Ռիո դե Ժանեյրոյի ներկայիս տարածքում առաջին անգամ հայտնաբերվեց Բրազիլիան պորտուգալացիների կողմից։
- 1797 - Օլբանի քաղաքը դարձավ Նյու Յորք նահանգի մայրաքաղաքը։
- 1801 - Իռլանդիան և Մեծ Բրիտանիան միավորվեցին՝ ստեղծելով Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն։
- 1804 - Ֆրանսիական իշխանությունը ավարտվեց Հայիթիում։ Այն դարձավ առաջին սևամորթ անկախ երկիրը և երկրորդ անկախ երկիրը Հյուսիսային Ամերիկայում ԱՄՆ-ից հետո։
- 1942 - ՄԱԿ-ի հռչակագիրը ընդունվեց 26 երկրների կողմից։
- 1956 - Սուդանը անկախացավ։
- 1956 - Սկսել է հեռարձակվել Բելառուսի ազգային հեռուստառադիոընկերությունը։
- 1959 - Տեղի ունեցավ Կուբայական հեղափոխությունը։
- 1982 - Պերուացի Խավիեր Պերես դե Կուելյարը դարձավ առաջին ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը Լատինական Ամերիկայից։
- 1984 - Բրունեի Դարուսալամը անկախացավ։
- 1993 - Չեխոսլովակիան բաժանվեց երկու երկրի՝ Չեխիայի և Սլովակիայի։
- 1999 - Եվրո դրամական արժույթը ընդունվեց։
- 2011 - Էստոնիան պաշտոնապես ընդունել է եվրոն որպես դրամական միավոր և դարձել է Եվրագոտու 17-րդ անդամը։
Ծնունդներ խմբագրել
- 1788 - Էթիեն Կաբե, ֆրանսիացի հրապարակախոս, գրող։
- 1829 - Թոմազո Սալվինի, իտալացի դերասան (վ. 1915):
- 1842 - Շանդոր Պետեֆի, հունգարացի բանաստեղծ, հեղափոխական դեմոկրատ։
- 1855 - Էմին Տեր-Գրիգորյան, հայ դրամատուրգ, մշակութային գործիչ։
- 1863 - Լյուբոմիր Միլետիչ, բուլղարացի գիտնական, բուլղարական բանասիրության և պատմության մասնագետ (վ. 1937):
- 1864 - Ստեփան Եգիզարով, հայ օպերային երգիչ (բաս - բարիտոն)։
- 1866 - Սիմոն Վեբեր, գերմանացի արևելագետ, հայագետ (վ. 1926)։
- 1871 - Մանուել Գոնդրա, Պարագվայի նախագահ 1910 թ. նոյեմբերի 25-ից 1911 թ. հունվարի 11-ը և 1920 թ. օգոստոսի 15-ից 1921 թ. հոկտեմբերի 31-ը։
- 1881 - Գրիգոր Արեշյան, հայ խորհրդային բժիշկ, մանկաբարձ-գինեկոլոգ։ Պրոֆեսոր (1928), ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1935)։
- 1886 - Գարեգին Նժդեհ, հայ պետական, ռազմական գործիչ, քաղաքագետ-իմաստասեր (վ. 1955)։
- 1894 - Մուշեղ Սանթրոսյան, հայ մանկավարժ (վ. 1972)։
- 1899 - Գրիգոր Արեյան, հայ արձակագիր, թարգմանիչ (վ. 1973)։
- 1901 - Մանվել Մարության, հայ դերասան, ռեժիսոր, դրամատուրգ։
- 1907 - Սամվել Մանասյան, քանդակագործ։
- 1907 - Ժան Գառզու, ֆրանսահայ նշանավոր նկարիչ, բեմանկարիչ, ֆիգուրատիվ արվեստի վարպետ։
- 1908 - Արամ Նալբանդյան, ականավոր քիմիկոս, ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս, Պետական մրցանակի դափնեկիր։
- 1910 - Թորգոմ Չորեքչյան, հայ քանդակագործ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ (1963)։
- 1914 - Ռուբեն Ղարիբյան, հայ գրող։
- 1914 - Սահակ Բազյան, հայ գրականագետ։
- 1916 - Բաղդասար Արզումանյան, ճարտարապետ, Հայաստանի վաստակավոր ճարտարապետ։
- 1919 - Ջերոմ Դեյվիդ Սելինջեր, ամերիկացի գրող, ով առավելապես հայտնի է «Տարեկանի արտում՝ անդունդի եզրին» վեպով։
- 1920 - Ժակ Դուվալյան, ֆրանսահայ երգիչ։
- 1923 - Գրիգոր Ազիզյան, նկարիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ (1985):
- 1923 - Քաջազուն Գյուրջյան, հայ դերասան։
- 1927 - Ռաֆայել Մանգասարյան, հայ խորհրդային դիրիժոր։ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ։
- 1927 - Վեռնոն Սմիթ, ամերիկացի տնտեսագետ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։
- 1931 - Սերգեյ Ադյան, մաթեմատիկոս, ՌԳԴԱ ակադեմիկոս։
- 1931 - Վիլհելմ Մաթևոսյան, հայ արվեստաբան։
- 1933 - Լևոն Կուկուլյան, հայ դերասան։ ՌԴ ժողովրդական արտիստ (2006)։
- 1937 - Գևորգ Առաքելյան, հայ նկարիչ։
- 1938 - Ալեքսանդր Մելիք-Փաշայան (բժիշկ),հայ զինվորական բժիշկ, հոգեբույժ, առողջապահության կազմակերպիչ։
- 1939 - Միշել Մերսյե, ֆրանսիացի դերասանուհի։
- 1939 - Յուրի Մկրտումյան,հայ ազգագրագետ, դիվանագետ, արտակարգ և լիազոր դեսպան։
- 1940 - Ռուբեն Հովնաթանյան, հայ նկարիչ։
- 1941 - Ջուլիետ Մատինյան, հայ դերասանուհի, ռեժիսոր և արձակագիր։
- 1945 - Լևոն Մալխասյան, հայ ջազմեն, կոմպոզիտոր, Հայաստանի ժողովրդական արտիստ (2013)։
- 1946 - Կարեն Աղամյան, հայ նկարիչ, Հայաստանի նկարիչների միության նախագահ։ Հայաստանի արվեստի վաստակավոր գործիչ։
- 1950 - Դավիթ Հակոբյան, հայ թերապևտ, քաղաքական գործիչ։
- 1950 - Ռուբեն Հախվերդյան, հայ երգիչ, երգահան, կիթառահար, պոետ և հասարակական գործիչ։
- 1952 - Նելսոն Ալեքսանյան, հայ թարգմանիչ, լրագրող, հրապարակախոս։
- 1953 - Դերենիկ Դումանյան, Հայաստանի առողջապահության նախարար (2012-2014), բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր։
- 1954 - Անուշավան Զաքարյան, հայ գրականագետ, խմբագիր, բանասիրական գիտությունների դոկտոր։
- 1955 - Արմենակ Վարդանյան, հայ քանդակագործ։ Հայաստանի վաստակավոր նկարիչ։
- 1958 - Ալբերտ Հակոբյան, հայ գեղանկարիչ։
- 1959 - Սեյրան Բաղդասարյան, քաղաքական գործիչ։
- 1962 - Արմեն Խաչատուրյան, Հայաստանի պետական գործիչ։
- 1964 - Գագիկ Բեգլարյան, Հայաստանի պետական գործիչ։
- 1982 - Դավիթ Նալբանդյան, հայազգի արգենտինացի թենիսիստ։
- 1982 - Ժոաո Կառլոս, բրազիլացի ֆուտբոլիստ, պաշտպան։
- 1985 - Տյագո Սպլիտեր, բրազիլացի պրոֆեսիոնալ բասկետբոլիստ։
- 1992 - Ջեք Ուիլշեր, անգլիացի ֆուտբոլիստ։
- 1996 - Անդրեաս Պերեյրա, բելգիացի ֆուտբոլիստ, կիսապաշտպան։
Մահեր խմբագրել
- 1515 - Լուի XII, Ֆրանսիայի Արքա (ծ. 1462)։
- 1894 - Հենրիխ Հերց, գերմանացի ականավոր ֆիզիկոս, որը 1886-ին առաջինն ապացուցեց էլեկտրամագնիսական ալիքների գոյությունը։ (ծնվ. 1857)։
- 1934 - Յակով Վասերման, գերմանացի գրող։
- 1977 - Ալեքսանդր Սարուխան, գրաֆիկ, հրապարակախոս, հասարակական գործիչ։
- 1982 - Անդրանիկ Կոթողյան, հայ մեղվաբույծ։ Գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր (1954), պրոֆեսոր (1958)։
- 1995 - Յուջին Վիգներ, ամերիկյան ֆիզիկոս-տեսաբան, ծագումով՝ հունգարացի։
- 2003 - Գրիգոր Ազիզյան, նկարիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ (1985)։
- 2003 - Սուրեն Առաքելյան, հայ ռեժիսոր։
- 2022 - Գրիգորի Հայրապետով, գեներալ-մայոր, Հայաստանի պետական պահպանության ծառայության նախկին պետ (ծնվ. 1967)
Տոներ խմբագրել
- Նոր տարի։
- 2004 թվականից - Հանրային սեփականության օր, (անգլերեն՝ Public Domain Day), միջազգային ոչ պաշտոնական տոն։
Պետական տոներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հունվարի 1 կատեգորիայում։ |
🔥 Top keywords: Գլխավոր էջՀայոց ցեղասպանությունՍպասարկող:ՈրոնելՀայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիրՀայաստանԿոմիտասՀամո ՍահյանՍևանա լիճԱլեքսանդր ԹամանյանՇառլ ԱզնավուրՀայերենի այբուբենՀովհաննես ԹումանյանՎահան ՏերյանՊարույր ՍևակԳարեգին ՆժդեհԶվարթնոցի տաճարԵղիշե ՉարենցՎիլյամ ՍարոյանՍասունցի ԴավիթԽաչատուր ԱբովյանՎարդանանք (պատմավեպ)ՈրոտանԱրարատՎիկտոր ՀամբարձումյանՍպասարկող:ՎերջինփոփոխություններըՀովհաննես ՇիրազՏիգրան ՊետրոսյանՄարտիրոս ՍարյանՄատենադարանՔութեշՋրծաղիկՄուշեղ ԳալշոյանԵրևանՍասնա ծռերՎբեթՄոնթե ՄելքոնյանՋուրԽաչքարՍուրբ Հովհաննես մատուռ (Հարթագյուղ)