Հունվարի 5

XX-րդ դար խմբագրել

• 1905 - Պորտ-Արտուր նավահանգստի կապիտուլյացիան ռուս-ճապոնական պատերազմի ժամանակ։
• 1919
  • Կարմիր բանակը գրավեց Վիլնյուսը։
  • Բեռլինում սկսվեց Սպարտակիստների ապստամբությունը։
• 1968 - Չեխոսլովակիայում իշխանության է գալիս Ալեքսանդր Դուբչեկը, ով նախաձեռնեց Պրահական գարունը։
• Այս օրը Նախագահ Դուայթ Դ. Էյզենհաուերը Մերձավոր Արևելքը հիմնեց որպես սառը պատերազմի մարտադաշտ։

• 1823 - Խոսե Մարիա Իգլեսիաս, մեքսիկացի փաստաբան, պրոֆեսոր, ժուռնալիստ և պետական գործիչ։
• 1846 - Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն, գերմանացի գրող և փիլիսոփա։
• 1876 - Կոնրադ Ադենաուեր, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետության պետական գործիչ, իրավագետ։
• 1891 - Վաղինակ Բեքարյան, հայ մանկավարժ, բանաստեղծ։
• 1900 - Մարտին Մազմանյան, հայ կոմպոզիտոր, խմբավար, մանկավարժ։
• 1906 - Աշոտ Սաթյան, հայ խորհրդային կոմպոզիտոր և դիրիժոր։
• 1910 - Արմեն Չիլինգարյան, հայ նկարիչ, ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1960)։
• 1910 - Գարեգին Բես, հայ արձակագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ, ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1975)։
• 1911 - Գևորգ Աշուղյան, հայ դերասան, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիր (1967)։
• 1913 - Սալոմե Արեշյան, հայ գրականագետ, բանասիրական գիտությությունների դոկտոր, ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (վ. 1966)։
• 1919 - Սիլվա Կապուտիկյան, հայ բանաստեղծուհի, հասարակական գործիչ։
• 1920 - Գևորգ Արմենյան, հայ երաժիշտ, մանկավարժ։
• 1925 - Մարիամ Մարտիրոսյան, հայ գյուղատնտեսական արտադրության առաջավոր, գյուղատնտես։
• 1926 - Հենրիկ Մելիքյան, հայ սովետական պատմաբան։
• 1926 - Գեորգի Նալբանդյան, հայ բանասեր-լեզվաբան, արևելագետ, մանկավարժ։ Բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1972), պրոֆեսոր (1973)։
• 1929 - Ստեփան Շալաև, խորհրդային պետական գործիչ։
• 1931 - Ռոբերտ Դյուվալ, ամերիկացի նշանավոր դերասան։
• 1932 - Ումբերտո Էկո, իտալացի գրող, փիլիսոփա։
• 1933 - Գարրի Ռաշիդյան, ճարտարապետ, ճարտարապետության դոկտոր (1999), պրոֆեսոր, ՀՀ վաստակավոր ճարտարապետ։
• 1936 - Ռաֆայել Սահակյան, հայ բանաստեղծ։
• 1936 - Պավել Արսենով, հայ խորհրդային դերասան և ռեժիսոր։
• 1942 - Ազատ Ենգիբարյան, հայ ախտաբան, ֆիզիոլոգ։
• 1944 - Սվետլանա Բաղդասարյան, հայ մանրէաբան, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1999)։
• 1949 - Գայանե Ներսիսյան, հայ երգչուհի, Հայաստանի Հանրապետության վաստակավոր արտիստ։
• 1949 - Ռոբերտ Խաչատրյան, հայ ազատամարտիկ։
• 1950 - Վասիլի Աթաջանյան, պետական, քաղաքական գործիչ։
• 1950 - Այսեր Մաթևոսյան, հայ նկարիչ։
• 1953 - Զառա Տոնիկյան, էստրադային ջազ երգչուհի։
• 1954 - Լևոն Բեյբության, հայ քանդակագործ։
• 1955 - Կարինե Գլոյան, հայ դիզայներ-նկարչուհի։
• 1956 - Ֆրանկ-Վալտեր Շթայնմայեր, Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության նախագահ։
• 1958 - Մոնիկա Գուերիտորե, իտալացի դերասանուհի։
• 1959 - Ահարոն Չիլինգարյան, հայ տնտեսագետ։
• 1964 - Հովիկ Դավթյան, քիթկոկորդականջաբան։ ՀՀ բանակի բժշկական ծառայության փոխգնդապետ (2000)։
• 1965 - Գուրգեն Միքայելյան, հայ բանաստեղծ, թատերագիր։
• 1968 - Լեյլա Մեսխի, խորհրդային նախկին պրոֆեսիոնալ թենիսիստուհի։
• 1974 - Վարդան Մինասյան, հայ ֆուտբոլիստ, այժմ մարզիչ։
• 1981 - Մհեր Ավանեսյան, հայ լեռնադահուկորդ և մրցակցային նավաստի, պարալիմպիկ խաղերի մասնակից։
• 1997 - Խեսուս Վալյեխո, իսպանացի պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլիստ, պաշտպան։
• 1998 - Կարլես Ալենյա, ֆուտբոլային կիսապաշտպան։

• 1589 - Եկատերինա Մեդիչի, Ֆրանսիայի թագուհի, Ֆրանսիայի թագավորության ժամանակավոր կառավարիչ-գահապահ, Ֆրանսիայի թագավոր Հենրիխ II Վալուայի կինը, Ուրբինոյի դուքս Լորենցո դե Մեդիչիի դուստրը։
• 1762 - Ելիզավետա Պետրովնա, ռուս կայսրուհի։
• 1908 - Սմբատ Շահազիզ, հայ բանաստեղծ (ծ.1840)։
• 1930 - Լյուդվիգ Կլայզեն, գերմանացի քիմիկոս-օրգանիկ։
• 1933 - Քալվին Քուլիջ, ԱՄՆ-ի 30-րդ նախագահ (1923-1929)։
• 1959 - Կարո Հալաբյան, հայ խորհրդային ճարտարապետ։ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1940)։
• 1981 - Լևոն Ազարյան, արվեստաբան, արվեստագիտության թեկնածու (1959)։
• 1988 - Նորայր Ավագյան, դատաբժիշկ, փորձագետ։
• 1991 - Սերգեյ Աբալյանց, հայ հիդրոտեխնիկ (ծ. 1907)։
• 1993 - Մարիամ Պետրոսյան, հայ նկարչուհի։
• 1994- Գագիկ Պետրոսյան, մանկավարժ-ազատամարտիկ, զոհվել է Բոյուք-Բահմանլուում
• 2013 - Մարգարիտա Սաենկո, խորհրդային թատերական քննադատ, լրագրող և դրամատուրգ։
• 2014 - Էյսեբիո, ծագումով մոզամբիկցի, պորտուգալացի ֆուտբոլիստ։
• 2014 - Ջիմ Թորոսյան, հայ ճարտարապետ, ակադեմիկոս, Երևանի գլխավոր ճարտարապետ (1971 - 1981)։
• 2014 - Նորայր Կարգանյան, հայ քանդակագործ, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (2009)։

•  Սերբիա - Տուցինդան։
•  Չեռնոգորիա - Տուցինդան։