Յաղդան (Լոռու մարզ)

Գյուղի անունը մեկնաբանվում է հետևյալ կերպ՝ յուղով հարուստ, նախկինում ունեցել է Եղիտանք հայկական անվանումը^[3]։

Ստեփանավան քաղաքից մոտ 8 կմ արևելք, Ձորագետի ձախ կողմում, բարձրությունը ծովի մակերևույթից՝ 1350 մ, հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 37 կմ հյուսիս-արևմուտք։

Յաղդան գյուղը հիմնադրվել է 1821 թվականին և հայտնի է որպես հունական գյուղ^[3]։ Այսօր հույն բնակիչների թիվը մեծապես կրճատվել է այն պատճառով, որ 1991 թվականից սկսած արտագաղթի հոսք է սկսվել դեպի պատմական հայրենիք՝ Հունաստան։ Այն Հայաստանի միակ հունական գյուղն է։

Գյուղը շրջապատված է բարձր սարերով, որոնց լանջերին կան մի քանի փոքրիկ բնական աղբյուրներ։ Գյուղի կլիման ձմռանը ցրտաշունչ է, ամռանը՝ զով։

Գյուղում և շրջակայքում պահպանվել են եկեղեցի (XVIIդ.), մատուռներ, գերեզմանոց՝ խաչքարերով (XIII-XVIIդդ․), գյուղատեղիներ, ինչպես նաև այստեղ է գտնվում 13-րդ դարի կամուրջը, «Կարմիր խաչ» (13-14 դդ.) և սբ. Պողոս (1862 թ.) եկեղեցիները, սբ. Գրիգոր մատուռը^[3]։

Գյուղում գործում են հիմնական դպրոց և մանկապարտեզ։ Համայնքն ունի մշակույթի տուն։ Գործող գրադարանն ունի 12492 անուն գիրք։ Կա նաև բուժկետ։ Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, կերային կուլտուրաների մշակությամբ և բանջարաբուծությամբ^[3]։

Բնակչությունն զբաղվում է անասնապահությամբ, բանջարաբուծությամբ, հացահատիկի, կարտոֆիլի և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Յաղդանի մշտական բնակչությունը կազմել է 233, առկա բնակչությունը՝ 217 մարդ^[4]։ Անցյալում եղել է զուտ հունաբնակ գյուղ, ներկայումս բնակվում են հույներ և հայեր^[5]։

Յաղդանի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև^[6].

• 
  13-րդ դարի կամուրջ
• 

• Յաղդանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Լոռու մարզ)