Ժան Ժիրոդու

Ժան Ժիրոդու; ֆր.՝ Jean Giraudoux
Ծննդյան անուն	ֆր.՝ Hippolyte Jean Giraudoux
Ծնվել է	հոկտեմբերի 29, 1882[…]
Ծննդավայր	Բելլակ
Վախճանվել է	հունվարի 31, 1944[…] (61 տարեկան)
Վախճանի վայր	Փարիզ
Գերեզման	Grave of Giraudoux
Մասնագիտություն	դրամատուրգ, սցենարիստ, դիվանագետ, վիպասան, ակնարկագիր և գրող
Լեզու	ֆրանսերեն
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Կրթություն	Բարձրագույն նորմալ դպրոց և Լականալ լիցեյ
Ուշագրավ աշխատանքներ	The Madwoman of Chaillot?
Աշխատավայր	Le Figaro
Պարգևներ	և Concours général
Զավակներ	Ժան-Պիեր Ժիրոդու
	Jean Giraudoux Վիքիպահեստում

Ժան Ժիրոդու (հոկտեմբերի 29, 1882(1882-10-29)^[1]^[2]^[3]^[…], Բելլակ - հունվարի 31, 1944(1944-01-31)^[4]^[1]^[2]^[…], Փարիզ^[4]), ֆրանսիացի դրամատուրգ, գրող, դիվանագետ և էսսեների հեղինակ։

Համարվում է ֆրանսիացի ամենակարևոր թատերագիրներից մեկը առաջին և երկրորդ աշխարահամարտների միջակայքում^[6]։ Նրա ստեղծագործություններն աչքի են ընկնում ոճի նրբագեղությամբ և երևակայության բանաստեղծական թռիչքներով։ Տիրապետող թեման տղամարդու և կնոջ փոխհարաբերություններն են, որոշ դեպքերում էլ՝ տղամարդու և անմատչելի մի իդեալի հարաբերությունները։

Կենսագրություն խմբագրել

1910 թվականից Ժան Ժիրոդուն աշխատանքի է անցել Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարարությունում, իրեն դրսևորել է լավագույն կողմերով և 1915 թվականին պարգևատրվել է «Պատվո լեգեոն» շքանշանով՝ դառնալով պատերազմական ժամանակներում նման բարձր պարգևի արժանացած առաջին գրողը^[7]։ Իր երկերի մեծ մասը նա գրել է համաշխարհային երկու պատերազմների միջև ընկած ժամանակահատվածում։ Գրական ասպարեզ մուտք է գործել որպես արձակագիր, սակայն 1928 թվականին սկսված մտերմությունն ու համագործակցությունը դերասան և թատերական ռեժիսոր Լուի Ժուվեի հետ բեկումնային դեր են խաղացել և նպաստել, որ անցում կատարի դեպի թատերգություն^[8]։ Եվ հենց պիեսներն են Ժան Ժիրոդուին միջազգային համբավ ու փառք բերել («Վագրը դարպասի մոտ», «Շիյոցի խելագարը», «Օդինը», «Գովերգվածը»...):

Ժիրոդուն Ֆլորանս Մայեր Բլումենթալի հետ մեկտեղ տարիներ շարունակ մասնակցել է բլումենթալյան դրամաշնորհի արժանի կերպարվեստագետներին, գրողներին, երաժիշտներին որոշելու և դրամաշնորհը ընտրյալ լավագույններին հանձնելու գործընթացներին^[9]։ Քաղաքականության մեջ հարել է արմատական կուսակցությանը, 1932 թ. պաշտոնավարել է Էդուար Էռիոյի կազմած կաբինետում, 1939 թվականին էլ Էդուար Դալադիեի կառավարության կազմում նշանակվել է տեղեկատվության նախարար^[10]^[11]։

Թաղված է Փարիզի Պասի գերեզմանատանը^[12]։

Երկեր խմբագրել

Վեպեր և պատմվածքներ խմբագրել

Provinciales (1909)
L'École des indifférents (1911)
Lectures pour une ombre (1917)
Simon le Pathétique (1918)
Elpénor (1919)
Amica America (1919)
Adorable Clio (1920)
Suzanne et le Pacifique (1921)
Siegfried et le Limousin (1922)
Juliette au pays des hommes (1924)
Bella (1926)
Églantine (1927)
Aventures de Jérôme Bardini (1930)
La France sentimentale (1932)
Combat avec l'ange (1934)
Choix des élues (1939)
La Menteuse (1958)

Զանազան խմբագրել

Les cinq Tentations de La Fontaine (1938)
Pleins pouvoirs (1939)
Littérature (1941)
Sans pouvoirs
Visitations (1947)
Or dans la nuit (1969)

Թատերգություններ խմբագրել

Siegfried (1928)
Amphitryon 38 (1929)
Judith (1931)
Intermezzo (1933)
Tessa (1934)
La guerre de Troie n'aura pas lieu (1935)
Supplément au voyage de Cook (1935)
L'Impromptu de Paris (1937)
Electra (1937)
Cantique des cantiques (1938)
Ondina (obra de teatro)|Ondine]] (1939)
L'Apollon de Bellac (1942)
Sodome et Gomorrhe (1943)
La Loca de Chaillot (1945)
Pour Lucrèce (1953)

Մեծարանք խմբագրել

Ժան Ժիրոդուի անունով են կոչվել՝

մեկական փողոց Պալե սյուր Վիեն, Սեն Աման Մոնտրո, Պերպինյան քաղաքներում,
մեկական հրապարակ Կրետեյ և Լիմոժ քաղաքներում,
մեկական լիցեյ նրա ծննդավայր Բելլակում և Շատոռուում։
Բելակի մեդիատեկում պահվում են գրողի ձեռագրեր, փաստաթղթեր^[13]։
Գրողի հայրական տան մոտ տեղադրվել է հատուկ պատվանշան՝ Maisons des Illustres^[14]:

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 Internet Broadway Database — 2000.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Жироду Жан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ LIBRIS — 2012.
↑ Brockett, Oscar. History of the Theatre Boston: Allyn and Bacon. 1968. p. 621.
↑ Fowlie, Wallace. Jean Giraudoux in Gassner, John and Edward Quinn ed. The Reader's Encyclopedia of World Drama. New York, Thomas Crowell. 1969. p. 359.
↑ «Encyclopædia Britannica Online: "Jean Giraudoux"». Britannica.com. 2013 թ․ նոյեմբերի 6. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 3-ին.
↑ «Florence Meyer Blumenthal». Jewish Women's Archive, Michele Siegel.
↑ Body, Jacques (1991). Jean Giraudoux: The Legend and the Secret. Fairleigh Dickinson Univ Press. էջ 56.
↑ Ganz, Arthur (1972). «Human and Suprahuman: Ambiguity in the Tragic World of Jean Giraudoux». PMLA. 87 (2): 284–294. doi:10.2307/460883. JSTOR 460883.
↑ New York Times; February 1, 1944 Jean Giraudoux obituary.
↑ «Le fonds Jean Giraudoux». mediatheques.hautlimousinenmarche.fr (ֆրանսերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
↑ «Maison natale de Jean Giraudoux». Haute-Vienne Tourisme (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.

Մենագրություններ ժան Ժիրոդուի մասին խմբագրել

Laurent Bourdelas, Du pays et de l'exil Un abécédaire de la littérature du Limousin, Les Ardents Éditeurs, 2008.
Denise Bourdet, Jean Giraudoux, dans: Pris sur le vif, Paris, Plon, 1957.
Aurel David - Vie et mort de Jean Giraudoux, Paris, Flammarion, 1967
Étienne Brunet, Le Vocabulaire de Jean Giraudoux, structure et évolution : Statistique et informatique appliquées à l’étude des textes à partir du Trésor de la langue française, Genève, éditions Slatkine, 1978, 688 p., (ouvrage issu d’une thèse de doctorat d’État soutenue à Nice le 6 janvier 1976, ouvrage distingué par le CNRS qui a accordé à l'auteur la médaille de bronze de l’année 1976 au titre de la 36e section, Études linguistiques et littéraires françaises).
Jacques Body - Jean Giraudoux: la légende et le secret, Paris, Presses universitaires de France, 1986 isbn=978-2-13-039478-5 |bnf=34901495b*

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժան Ժիրոդու» հոդվածին։

[_bef51900961080b6-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_01e2718c5c63521b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_540818b2f355d608-3] 3,0 ^3,1 Internet Broadway Database — 2000.

[_df93e34e31b37af5-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Жироду Жан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_32fb7f349a9c6295-5] LIBRIS — 2012.

[6] Brockett, Oscar. History of the Theatre Boston: Allyn and Bacon. 1968. p. 621.

[7] Fowlie, Wallace. Jean Giraudoux in Gassner, John and Edward Quinn ed. The Reader's Encyclopedia of World Drama. New York, Thomas Crowell. 1969. p. 359.

[8] «Encyclopædia Britannica Online: "Jean Giraudoux"». Britannica.com. 2013 թ․ նոյեմբերի 6. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 3-ին.

[FMBlumenthal-9] «Florence Meyer Blumenthal». Jewish Women's Archive, Michele Siegel.

[10] Body, Jacques (1991). Jean Giraudoux: The Legend and the Secret. Fairleigh Dickinson Univ Press. էջ 56.

[11] Ganz, Arthur (1972). «Human and Suprahuman: Ambiguity in the Tragic World of Jean Giraudoux». PMLA. 87 (2): 284–294. doi:10.2307/460883. JSTOR 460883.

[obit-12] New York Times; February 1, 1944 Jean Giraudoux obituary.

[13] «Le fonds Jean Giraudoux». mediatheques.hautlimousinenmarche.fr (ֆրանսերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.

[14] «Maison natale de Jean Giraudoux». Haute-Vienne Tourisme (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]