Արևելյան Ադրբեջան

Արևելյան Ադրբեջան օսթան; պարս.՝ استان آذربایجان شرقی
Երկիր	Իրան
Կարգավիճակ	օսթան (նահանգ)
Մտնում է	Իրան
Վարչկենտրոն	Թավրիզ
Բնակչություն	▲3 909 652 մարդ (2016)
Տարածք	45 650 կմ²
Սահմանակցում է	Արևմտյան Ադրբեջան, Արդաբիլի նահանգ, Զանջան, Ադրբեջան և Հայաստան
Ժամային գոտի	UTC+3:30
ISO 3166-2 կոդ	IR-03
Հեռախոսային կոդ	0411
	ostan-as.gov.ir
	Արևելյան Ադրբեջան Վիքիպահեստում

Արևելյան Ադրբեջան (պարս.՝ استان آذربایجان شرقی, կարդ.՝ Օսթան-է Ազարբայջան-է Շարղի), օսթան (նահանգ) Իրանի հյուսիս-արևմուտքում` Իրանական Ադրբեջանում, Իրանի 31 օսթաններից մեկը։ Հյուսիսից սահմանակցում է Ադրբեջանին և Հայաստանին, արևելքից՝ Արդաբիլ օսթանին, հարավից՝ Զանջան օսթանին, իսկ արևմուտքից՝ Արևմտյան Ադրբեջան օսթանին։ Օսթանի տարածքը կազմում է 45 650 կմ², բնակչությունը վերջին մարդահամարի տվյալներով` ▲3 909 652 մարդ (2016)^[1]։ Վարչական կենտրոնը Թավրիզ քաղաքն է։

Օսթանը ձևավորվել է 1950 թվականին՝ նախկին Ադրբեջան օսթանի արևմտյան և արևելյան մասերի բաժանվելու արդյունքում^[2]։ 1993 թվականի օսթանի արևելյան շրջաններն առանձնացվել են որպես Արդաբիլ օսթան^[2]։ 2014 թվականից օսթանը մասն է կազմում Իրանի 3-րդ տարածաշրջանի, որի կենտրոնական գրասենյակը տեղակայված է Թավրիզում^[3]։

Բնակչություն խմբագրել

2006 թվականի մարդահամարի տվյալներով օսթանի բնակչությունը կազմում էր 3 527 267 մարդ` 911 241 տնային տնտեսություններում^[4]։ 2011 թվականի մարդահամարը հաշվառել էր 3 724 620 մարդ, որոնք ապրում էին 1 085 455 տնտեսություններում^[5]։ Ըստ վերջին` 2016 թվականի մարդահամարի տվյալների` բնակչությունը կազմում էր արդեն 3 909 652 մարդ` 1 223 028 տնտեսություններում^[6]։

Տասը հազարից ավել բնակչություն ունեցող քաղաքներն են Թավրիզը (բնակչությունը 2016 թվականի դրությամբ` 1 558 693 մարդ), Մարաղան (175 255 մարդ), Մարանդը (130 825 մարդ), Ահարը (100 641 մարդ), Միանեն (98 973 մարդ), Բոնաբը (85 274 մարդ), Սահանդը (82 494 մարդ), Սարաբը (45 031 մարդ), Ազարշահրը (44 887 մարդ), Հադիշահրը (34 346 մարդ), Աջաբշիրը (33 606 մարդ), Սարդռուդը (29 739 մարդ), Մալեքանը (27 431 մարդ), Շաբեսթարը (22 181 մարդ), Խոսրովշահրը (21 972 մարդ), Բոստանաբադը (21 734 մարդ), Հաշթռուդը (20 572 մարդ), Օսքուն (18 459 մարդ), Իլխչին (16 574 մարդ), Բասմենջը (12 692 մարդ), Մամղանը (11 892 մարդ), Գուգանը (11 742 մարդ), Հերիսը (10 515 մարդ), Յամչին (10 392 մարդ)^[7]։ Ընդհանուր առմամբ 2016 թվականի դրությամբ քաղաքներում ապրում էր 2 809 424 մարդ կամ օսթանի բնակչության 71,9%-ը^[6]։

Վարչական բաժանում խմբագրել

Օսթանը բաժանված է 21 շահրեստանների (գավառների).

Արևելյան Ադրբեջան օսթանի շահրեստանները
Շահրեստան	Բնակ. 2006^[4]	Բնակ. 2011^[5]	Բնակ. 2016^[6]	Վարչ. կենտրոն
Ազարշահր շահրեստան	99 286	107 579	110 311	Ազարշահր
Ահար շահրեստան	147 781	150 111	154 530	Ահար
Աջաբշիր շահրեստան	65 741	66 746	70 852	Աջաբշիր
Բոնաբ շահրեստան	125 209	129 795	134 892	Բոնաբ
Բոստանաբադ շահրեստան	96 555	94 985	94 769	Բոստանաբադ
Թավրիզ շահրեստան	1 557 241	1 695 094	1 773 033	Թավրիզ
Խոդա Աֆարին շահրեստան¹	—	34 977	32 995	Խոմարլու
Հաշթռուդ շահրեստան	64 611	60 822	57 199	Հաշթռուդ
Հերիս շահրեստան	67 626	67 820	69 093	Հերիս
Հուռանդ շահրեստան¹	—	—	—	Հուռանդ
Մալեքան շահրեստան	100 366	106 118	111 319	Մալեքան
Մարաղա շահրեստան	227 635	247 681	262 604	Մարաղա
Մարանդ շահրեստան	229 215	239 209	244 971	Մարանդ
Միանե շահրեստան	187 870	185 806	182 848	Միանե
Շաբեսթար շահրեստան	121 787	124 499	135 421	Շաբեսթար
Չարոյմաք շահրեստան	33 921	32 745	31 071	Քարա Աղաջ
Ջուղա շահրեստան	52 176	55 166	61 358	Ջուղա
Սարաբ շահրեստան	132 094	131 934	125 341	Սարաբ
Վարզաղան շահրեստան	46 833	45 708	52 650	Վարզաղան
Քալեյբար շահրեստան	87 259	48 837	46 125	Քալեյբար
Օսքու շահրեստան	84 061	98 988	158 270	Օսքու
Ընդհանուր	3 527 267	3 724 620	3 909 652
¹Առանձնացվել է Ահար շահրեստանից