Lubij
Lubij (němsce Löbau) je město w Hornjej Łužicy, na juhowuchodnej kromje serbskeho kraja. Leži při rěčce Lubaće pod Lubijskej horu a ma něhdźe 14.000 wobydlerjow.
| němsce | Löbau | |
| ||
| Wopon | ||
|---|---|---|
| ||
| Zakładne daty | ||
| stat |  Němska | |
| zwjazkowy kraj |  Sakska | |
| wokrjes | Zhorjelski | |
| wysokosć | 260 metrow n.m.hł. | |
| přestrjeń | 78,90 km² | |
| wobydlerstwo | 14.352 (31. dec 2022)[1] | |
| hustosć zasydlenja | 182 wob. na km² | |
| póstowe čisło | 02708 | |
| předwólba | (+49) 03585 | |
| awtowa značka | GR, LÖB, NOL, NY, WSW, ZI | |
| Politika a zarjadnistwo | ||
| wyši měšćanosta | Albrecht Gubsch (bjezstronski) | |
| webstrona | loebau.info | |
| Połoženje Lubija w Sakskej | ||
 | ||
wikidata: Lubij (Q156768) | ||
Stawizny wobdźěłać
Město naspomni so prěni raz w lěće 1221 přez biskopa Bruna II. z Mišna jako Lubaw a bu pod čěskim knjejstwom jako wobtwjerdźene wikowanske a přemysłowe městno na platowje wyše Lubaty zapołožene.[2] W lěće 1346 załoži so w Lubiju Zwjazk hornjołužiskich šesćiměstow. Dla centralneho połoženje w Hornjej Łužicy bě Lubij hač do lěta 1815 ze schadźowanišćom zwjazka.
Měšćanske dźěle wobdźěłać
Do Lubija słušeja slědowace wsy a měšćanske dźěle:
| wob. | přer. staroba | ♀/♂a | kwocient młodychb | kwocient starychc | wosoby/ domjacnosć | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bělecy | 138 | 48,7 | 97 | 19 | 36 | 2,3 |
| Dažin | 346 | 45,8 | 108 | 17 | 24 | 2,4 |
| Ebersdorf | 1116 | 48,9 | 99 | 18 | 42 | 2,2 |
| Chrapow | 39 | 39,2 | 86 | 27 | 23 | 2,2 |
| Hłušina | 117 | 46,8 | 102 | 18 | 34 | 2,1 |
| Karlowa studźeń | 134 | 43,1 | 106 | 23 | 23 | 2,5 |
| Ketlicy | 965 | 46,6 | 97 | 22 | 36 | 2,1 |
| Korecy | 109 | 42,0 | 110 | 13 | 13 | 1,9 |
| Łuwoćicy | 165 | 45,3 | 104 | 19 | 30 | 2,2 |
| Lubij-centrum | 2404 | 43,8 | 88 | 25 | 36 | 1,8 |
| Lubij-juh | 2800 | 51,5 | 87 | 20 | 71 | 1,7 |
| Lubij-Nowe město | 998 | 47,6 | 85 | 25 | 57 | 1,7 |
| Lubij-sewjer | 1840 | 50,0 | 93 | 20 | 57 | 1,9 |
| Lubij-wuchod | 2361 | 47,3 | 85 | 27 | 49 | 1,9 |
| Lubij-zapad | 105 | 43,5 | 98 | 21 | 25 | 2,1 |
| Luchow | 48 | 43,1 | 100 | 24 | 18 | 2,7 |
| Małe Radměrcy | 137 | 47,5 | 105 | 15 | 34 | 2,1 |
| Mučnica | 46 | 49,6 | 70 | 21 | 71 | 2,2 |
| Njechań | 46 | 51,7 | 92 | 14 | 50 | 1,8 |
| Njeznarowy | 134 | 42,7 | 81 | 25 | 26 | 2,3 |
| Nowa Chójnica | 21 | 49,5 | 110 | - | 17 | 2,1 |
| Nowe Ketlicy | 34 | 49,3 | 100 | 26 | 53 | 2,6 |
| Róžany | 507 | 49,4 | 105 | 20 | 46 | 2,1 |
| Stara Chójnica | 30 | 49,8 | 100 | 10 | 33 | 2,1 |
| Stary Lubij | 924 | 47,5 | 96 | 20 | 37 | 2,0 |
| Walowy | 105 | 47,7 | 98 | 20 | 32 | 2,2 |
| Wolešnica | 264 | 47,4 | 102 | 25 | 41 | 2,5 |
| Wopaleń | 86 | 46,7 | 96 | 31 | 45 | 2,2 |
| město | 16019 | 47,8 | 91 | 22 | 47 | 1,9 |
| podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[3] a: ličba mužow na 100 žonow b: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 c: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 | ||||||
Dalše sydlišća na měšćanskim teritoriju su Dołhaćicy, Serbske Kundraćicy a Serbske Pawlecy (k Róžanam), Stwěšin (k Njeznarowam) a Wujer (ke Ketlicam). W někotrych tutych wsow wužiwachu hač do spočatka 20. lětstotka Lubijski dialekt serbšćiny.
Serbske kemše, předewšěm za wobydlerjow zafarowaneju wjeskow Wolešnica a Stary Lubij, wotměwachu so po reformaciji w něhdyšej Franciskanskej cyrkwi, kotraž so tohodla tež Serbska cyrkej mjenowaše. Prědowanja běchu spočatnje jenož serbske, pozdźišo potom serbske a němske. Spočatk 20. lětstotka běše hišće kóždu druhu njedźelu serbska Boža słužba a šěsć króć wob lěto Bože wotkazanje w serbskej rěči.[4]
Wobchad wobdźěłać
Přez Lubij wjedźetej zwjazkowej dróhi 6 (Bremerhaven–Drježdźany–Zhorjelc) a 178 (Nosaćicy-Žitawa).
W Lubiju namakatej so železniske dwórnišćo a křižowanišćo. Běži přez njón železniska čara Drježdźany–Zhorjelc a započinatej tu železniskej čarje do Habrachćic a do Žitawy. Kolije něhdyšeje čary do Radworja su wot lěta 2004 wottorhane a něhdyša čara do Budestec bu w lěće 2008 wottwarjena. Na ćělesu čary natwarichu kolesowansku šćežku.
Politika wobdźěłać
Město słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 59 (Zhorjelc 3) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 157 (Zhorjelc).
Wosobiny wobdźěłać
- Pawoł Šołta (1875–1948) – farar, spisowaćel a domiznowědnik; 1900–1948 katolski farar w Lubiju
Žórło wobdźěłać
- ↑ Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2022; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
- ↑ Lubij w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Lubij (němsce)
- ↑ Die Parochie Löbau. W: Neue sächsische Kirchengalerie, Die Diöcese Löbau. Lipsk, 1908, str. 1–56, tule str. 22sl. (digitalizat)
Wotkaz wobdźěłać
Commons: Lubij – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Bejerecy |Bjenadźicy |Bertsdorf-Hörnitz |Běła Woda |Dźěwin |Habrachćicy-Nowe Jěžercy |Hainewalde |Hamor |Hórka |Chrjebja-Nowa Wjes |Jabłońc |Jonsdorf |Kodrecy |Kotmar |Kralowski haj |Krušwica |Kwětanecy při jězoru |Lěwałd |Lubij |Lutarjecy |Markoćicy |Mikow |Mittelherwigsdorf |Mužakow |Niska |Nowosólc-Horni Hródk |Nysowa łučina |Ochranow |Olbersdorf |Ojbin |Rěčicy |Rosenbach |Rózbork |Rychbach |Schönau-Berzdorf |Slepo |Suche Hendrichecy |Swóńca |Šepcowy Doł |Šumbach |Trjebin |Vierkirchen |Waldhufen |Wodowe Hendrichecy |Wopaka |Wosečk |Wostrowc |Wódrjeńca |Wulki Šunow |Wuskidź |Wysoka Dubrawa |Zhorjelc |Žitawa
