Spandauko espetxea

Spandauko espetxea
	Kriegsverbrechergefängnis Spandau
	Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Alemania
Seat of government	Berlin
Borough of Berlin	Spandau
Koordenatuak	52°31′16″N 13°11′07″E / 52.521111111111°N 13.185277777778°E
Historia eta erabilera
Eraikuntza	1876
Eraistea	1987

Spandauko espetxea Alemaniako Berlin hiriaren Spandau barrutian zegoen espetxe ospetsua da. Monumentu babestua da. 1876an eraiki zuten, eta 1987an eraitsi, azken preso naziak, Rudolf Hessk, bere buruaz beste egin ondoren. Neurri horrekin neonazien kultuko tokia bihurtzea saihestu nahi izan zuten. Gaur egun, toki berean saltokigune bat dago.

Eraikina aldatu

1876an eraikia, Erdi Aroko estiloa imitatzen zuen, gaztelu baten itxura izanik. Adreilu gorriz egina zegoen. 500 preso gordetzeko eraiki zen. Bigarren Mundu Gerraren ondoren, Nurenbergeko epaiketetan zigortutako zazpi buru naziak bertan espetxeratu zituzten. Debekatuta zegoen eraikinari argazkiak egitea.^[1]^[2]

Administrazioa aldatu

Nahiz eta espetxea Berlingo britaniar aldean egon, haren kontrola lau potentzia irabazleek txandakatzen zuten: Erresuma Batuak, Ameriketako Estatu Batuek, Frantziak eta Sobietar Errepublika Sozialisten Batasunak.

Potentzia	Hilabeteak
Erresuma Batua	Urtarrila	Maiatza	Iraila
Frantzia	Otsaila	Ekaina	Urria
SESB	Martxoa	Ekaina	Azaroa
AEB	Apirila	Abuztua	Abendua

Preso naziak aldatu

Zenbakia	Izena	Zigorra	Kondena amaiera	Kargua	Hil zen data	Alegazioak
1	Baldur von Schirach	20 urte	1966/10/01	Hitleriar Gazteriaren burua eta Vienako Gobernadorea	1974/08/08	Behin kondena beteta kaleratu zuten.
2	Karl Dönitz	10 urte	1956/10/01	Almirante Nagusia, 1943tik 1945ra Kriegsmarineren Buruzagitzan, Hirugarren Reicharen azken Presidentea, 1945an.	1980/12/24	Behin kondena beteta kaleratu zuten.
3	Konstantin Freiherr von Neurath	15 urte	1954/11/06	1932tik 1938ra Kanpo Harremanetako Ministroa, Bohemia eta Moraviako protektoratuaren burua 1939tik 1941ra.	1956/08/14	Osasun arazoak zirela eta, lehenago askatu zuten.
4	Erich Raeder	Bizi bitarteko espetxea	1955/09/26	Almirante Nagusia, 1943ko urtarrilaren 30 arte Kriegsmarineren Buruzagitzan,	1960/11/06	Osasun arazoak zirela eta, lehenago askatu zuten.
5	Albert Speer	20 urte	1966/10/01	Armagintzako Ministroa eta Eraikuntza Inspektore Orokorra	1981/09/01	Behin kondena beteta kaleratu zuten.
6	Walther Funk	Bizi bitarteko espetxea	1957/05/16	Ekonomia Ministroa, Reichsbanken Presidentea	1960/05/31	Osasun arazoak zirela eta, lehenago askatu zuten.
7	Rudolf Hess	Bizi bitarteko espetxea	Espetxean hilda	Adolf Hitlerren ondokoa 1941 arte	1987/08/17	Bere buruaz beste zuen.

1987ko abuztuan, berrogei urte espetxeratuta egon ondoren, Rudolf Hess hil zen. Urte horien erdiak espetxeko preso bakarra izan zen. Nahiz eta sarritan aipatu humanitario arrazoiengatik kaleratu zutela, sobietarren eta britaniarren aurkako jarrera azken une arte mantendu zen.^[2]

Musika taldea aldatu

Musika talde ezagun batek, Spandau Ballet espetxearen izena hartu zuen taldearena sortzeko.

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Spandauko espetxea

(Frantsesez):Espetxearen historia argazkietan.
(Ingelesez):Spandau espetxea Aliatuen Mendebaldeko Berlinen webgunean.
(Ingelesez):Rudolf Hess Spandau espetxean.

Datuak: Q168700
Multimedia: Spandau Prison / Q168700

[1] ttp://www.western-allies-berlin.com/installations/miscellanous/spandau-prison/spandau-prison

[#1-2] ttps://web.archive.org/web/20190820145351/https://next.liberation.fr/culture/2011/08/23/spandau-nid-de-nazis_756342

[1]

[2]