Santiago de Ĉilio

	Santiago de Ĉilio
	hispane Santiago de Chile
	ĉefurbo
	Fotomontaĵo
Flago	Blazono
Ŝtato	Ĉilio
Valo	Centra Valo
Regiono	Región Metropolitana
Provinco	Provinco Santiago
Montaro	Andoj
Rivero	Mapocho
Situo	Santiago de Chile
- alteco	520 m s. m.
- koordinatoj	33° 26′ 27″ S 70° 39′ 02″ U / 33.44083 °S, 70.65056 °U (mapo)
Areo	58,0 km² (5 800 ha)
- de aglomeraĵo	641,4 km² (64 140 ha)
- de metropolo	15 403,2 km² (1 540 320 ha)
Loĝantaro	200 792 (2009)
- de aglomeraĵo	6 676 745
- de metropolo	7 200 000
Denseco	3 461,93 loĝ./km²
- de metropolo	467 loĝ./km²
Fondita	12-a de februaro 1541
- fondinto	Pedro de Valdivia
Urbestro	Irací Hassler (ekde 2021)
Horzono	UTC (UTC-4)
- somera tempo	UTC (UTC-3)
Poŝtkodo
Telefona antaŭkodo	02
	Situo enkadre de Ĉilio Situo enkadre de Ĉilio
	Situo enkadre de Sud-Ameriko Situo enkadre de Sud-Ameriko
	Vikimedia Komunejo: Santiago de Chile
	Retpaĝo: municipalidaddesantiago.cl

Ĉi tiu artikolo temas pri ĉefurbo de sudamerika ŝtato Ĉilio. Koncerne aliajn signifojn aliru la apartigilon Santiago.

Koordinatoj: 33° 26′ 27″ S 70° 39′ 02″ U / 33.44083 °S, 70.65056 °U (mapo)

Santiago aŭ per plena nomo Santiago de Ĉilio (hispane Santiago de Chile, prononco [Santjago de Ĉile]) estas la ĉefurbo de la sudamerika ŝtato Ĉilio. Ĝi situas en la centra parto de la lando.

Historio redakti

Santiago estis fondita de Pedro de Valdivia la 12-an de februaro 1541 per la nomo Santiago de la Nueva Extremadura. La fond-ceremonio okazis en la nuna Cerro Santa Lucía. Valdivia elektis tiun lokon pro ĝia vetero kaj pro tio, ke ĝi estas facile zorgebla je atakoj. Tio estas, ĉar la rivero Mapocho disiĝas, kaj poste kuniĝas, kreante insuleton. Kun la helpo de la indiĝenaj popoloj, la unuaj domoj estis konstruataj. Tamen, je la 11-a de septembro de 1541 la urbo estis detruita de indiĝenoj.

Vetero redakti

La vetero de Santiago estas mezmara (aŭ mediteranea). Kun varmaj somer-tagoj. (Novembro ĝis Marto) havantaj temperaturojn je 35 °C. Vintroj (Junio ĝis Aŭgusto) estas pli malsekaj, havante maksimume 15 °C, kaj kelkajn gradojn sub nulo kiel minimumaj.

Averaĝa pluvo estas 360 mm po jaro.

Loĝantaro redakti

Laŭ la lasta censo (jaro 2002), 4 668 473 da homoj loĝas en la urbo Santiago. Tio estas proksimume triono de la tuta Ĉilia loĝantaro.

Famuloj redakti

José Carocca, skulptisto
Peter Horn Werner, skulptisto
Mario Toral, pentristo
Carmen Berenguer, poetino

En Santiago de Ĉilio mortis hungara pianisto Imre Stefániai.

Politika disiĝo redakti

Santiago estas disigita en 34 municipoj (comunas hispanlingve). Ĉiu municipo havas municipestron (alcalde), kiu estas elektita per balotado de la membroj de la municipo.

Listo de municipoj redakti

Kulturo redakti

Santiago havas la plej grandan kvanton de muzeoj kaj eduk-institucioj de la lando. Inter la unuaj menciindas la Nacia Muzeo de Natura Historio kaj la Nacia Muzeo de Belartoj. Inter la duaj oni listigas sube la ĉefajn universitatojn.